Analitik Bütçe ve Tahakkuk Esaslı Muhasebe

1. Analitik Bütçe ve Tahakkuk Esaslı Muhasebe Hakan KARA Maliye Uzmanı

2. Sunum Planı • Döner Sermayeli İşletmeler Genel Tebliği • Bütçe Sınıflandırması • Kurumsal Sınıflandırma • Giderin Fonksiyonel ve Ekonomik Sınıflandırması • Gelirin Ekonomik Sınıflandırması • Muhasebe Sistemi • Hesap Planı ve Tebliğ ile Yapılan Değişiklikler • Bütçe Gider ve Gelir Hesapları • Ödenek Hesapları

3. Detaylı Hesap Planı Tebliği • 5018 sayılı Kanunun 53’üncü maddesine göre genel yönetim sektörüne dahil kurumların mali verilerinin konsolide edilerek, genel yönetim sektörü düzeyinde mali rapor, tablo ve istatistiklerin üretilip belirlenen sürelerde yayımlanması gerektiğinden, • Genel yönetim sektörü kapsamında bulunan döner sermayeli işletmelerin hesap planlarında da konsolide mali rapor, tablo ve istatistiklerin üretilmesine imkan verecek detayda ortak yardımcı hesapların kullanılması amacıyla, • Döner Sermayeli İşletmeler Genel Tebliği hazırlanmıştır.

4. Detaylı Hesap Planı Tebliği • 5018 52/4 gereğince, mali istatistiklerin derlenmesi amacıyla, uluslararası sınıflandırmalara uygun olarak, ayrıca genel yönetim sektörü adıyla bir kapsam belirlemeye ve bu kapsamdaki kamu idarelerinin mali verilerini almaya Maliye Bakanlığı yetkili kılınmıştır. • 2 sıra no.lu Genel Yönetim Mali İstatistikleri Genel Tebliği ile genel yönetim kapsamı belirlenmiştir.

5. Detaylı Hesap Planı Tebliği • 5018 sayılı Kanun kapsamındaki kurumların kullandığı Analitik Bütçe Sınıflandırmasına uyumlu bir bütçe sınıflandırması oluşturuldu. • Bütçe gelir ve giderlerinin izlenmesi amacıyla bütçe gelir ve gider hesapları ile bütçe ödenek hesapları açıldı. • Bazı hesaplar yardımcı hesaplara dönüştürüldü. • Döner sermayeli işletmelerin detaylı hesap planlarının hazırlanmasına ilişkin esas ve usuller belirlendi. • Döner sermaye hesaplarında konsolidasyonun sağlanabilmesi amacıyla “Ortak Yardımcı Hesaplar Tablosu” oluşturuldu.

6. Bütçe Sınıflandırması

7. Kurumsal Sınıflandırma

8. Kurumsal Sınıflandırma Sağlık Bakanlığı Ankara Üniversitesi 8

9. Fonksiyonel Sınıflandırma (1.Düzey) • Birinci düzey işletme faaliyetlerinin ana fonksiyonlarını, İkinci düzey alt fonksiyonlarını ifade eder. • Faaliyetlere yönelik harcamaların zaman serileri boyunca izlenmesi ve uluslararası karşılaştırma imkanı elde edilmesi, fonksiyonel sınıflandırma ile mümkün olabilmektedir. • Bütçe politikalarının oluşturulmasında sektörel ayrımların yapılabilmesi de bu sınıflandırmanın hedefleri arasındadır.

10. Fonksiyonel Sınıflandırma (2.Düzey)

11. Giderin Ekonomik Sınıflandırması (1.Düzey) • Ödeneklerin hangi amaç ve nitelikte harcandığını göstermektedir. • Harcama, cari ya da sermaye nitelikli olabilir; mal veya hizmet alımında olduğu gibi bir şey karşılığında yapılabileceği gibi karşılıksız olarak da yapılabilir.

12. Giderin Ekonomik Sınıflandırması (2.Düzey)

13. Hizmet Alımları (4.Düzey)

14. Gelirin Ekonomik Sınıflandırması (1.Düzey) • Yurtiçinden veya yurtdışından elde edilen, geri ödemesiz, karşılıklı veya karşılıksız tahsilatları içerir.

15. Gelirin Ekonomik Sınıflandırması (2.Düzey)

16. Mal ve Hizmet Gelirleri (3.Düzey)

17. Mal ve Hizmet Gelirleri (3.Düzey)

18. Mal ve Hizmet Gelirleri (3.Düzey)

19. Gider Bütçesi Örneği

20. Gelir Bütçesi Örneği

21. Tahakkuk Esaslı Muhasebe • Hesap Planındaki Değişiklikler • Detaylı Hesap Planı • Muhasebeleştirme Esasları • Bütçe Gelir ve Gider Hesapları • Ödenek Hesapları

22. Yeni Açılan ve Değiştirilen Hesaplar

23. Detaylı Hesap Planı Sınıflandırması X Ana Hesap Grubu XX Hesap Grubu XXX Hesap (Büyük Defter Hesabı) XXX. XX 1 inci Düzey Yardımcı Hesap XXX. XX. XX 2 nci Düzey Yardımcı Hesap XXX. XX. XX. XX 3 üncü Düzey Yardımcı Hesap XXX. XX. XX. XX. XX 4 üncü Düzey Yardımcı Hesap

24. Detaylı Hesap Planı

25. Muhasebe Esasları • İşlemler gerçekleştiğinde; tahakkuk esasına göre faaliyet hesaplarına, müteakiben işlemin bütçe hesapları ile ilişkilendirilmesi gerekli ise nakit esasına göre bütçe hesaplarına yansıtma hesapları aracılığıyla kaydedilecektir. • “Ortak Yardımcı Hesaplar Tablosu”nun beş numaralı dipnotunda açıklanan hesaplara kayıt yapılırken yardımcı hesap kodları ile birlikte bütçe sınıflandırmasında yer alan kurumsal ve fonksiyonel kodlar da kullanılacaktır. • Bütçe hesaplarında, işletme bütçelerinde yer alan bütçe gelirleri ve bütçe giderlerinin ekonomik sınıflandırılmasına paralel şekilde yardımcı hesaplar açılacaktır. • Ödenek hesaplarının detaylarında kesin hesabın çıkarılmasına yönelik olarak oluşturulan kodlar ile bütçe giderlerine ilişkin olarak işletme bütçelerinde yer alan ekonomik kodlar bir arada kullanılacaktır.

26. Bütçe Gelir Hesapları

27. Örnek Gelir Kayıtları 1- Gelir tahakkuk kaydı 2- Tahakkuklu tahsilat kaydı 3- Tahakkuksuz tahsilat kaydı

28. Bütçe Gelirlerinden Ret ve İadeler

29. Bütçe Gider Hesapları

30. Örnek Gider Kayıtları 1- Stok alımı 2- Ek ödeme 3- Elektrik faturası ödemesi

31. Maliyet Hesaplarının Kullanımı 1- Stok alımı 2- Üretime verilmesi 3- İşçilik giderleri 4- Genel üretim giderleri

32. Maliyet Hesaplarının Kullanımı 5- Üretim sonucu mamul kaydı 6- Maliyet yansıtma hesaplarının kapatılması

33. Bütçe Uygulama Sonuçları

34. Bütçe Uygulama Sonuçları

35. Ödenek Hesapları

36. Ödenek Hesapları

37. Ödenek Hesapları

38. Detaylı Ödenek Hesapları

39. Örnek Ödenek Kayıtları 1- Bütçe Başlangıç Ödeneklerinin Muhasebeleştirilmesi

40. Örnek Ödenek Kayıtları 2- Aktarmalarla Eklenen Ödenek 3- Aktarmalarla Düşülen Ödenek 4- Ödenek Kullanımı

41. İletişim: dmis.uygulama@muhasebat.gov.tr