NAH Pilot Regio Nijmegen

1. NAH Pilot Regio Nijmegen NAH Onderwijsprotocol René Steinmann St. Maartenskliniek / St. Maartenschool Nijmegen

2. Onderwijsprotocol: inhoud • Effectieve signaleringslijst • Stroomschema’s voor leerlingen met mogelijk licht NAH en ernstig NAH • Neuropsychologische gevolgen NAH • Inrichting onderwijs • Inrichting onderwijs: • Diagnostiek • Onderwijsaanbod • Psycho-sociale begeleiding • Gezinsbegeleiding • Methoden en leeromgeving

3. Onderwijsprotocol: pilots • Projectgroep • Vilans • Lecso • Brein Support, Arnhem • Heliomare, Wijk aan Zee • Piramide, Den Haag • St. Maartenschool / St. Maartenskliniek, Nijmegen

4. NAH Pilot Regio Nijmegen Resultaten: • Aanvangssituatie • Doelstellingen Nijmegen • Werkwijze • Resultaten: • succesfactoren • aantallen • specifieke gegevens leerlingen

5. Aanvangssituatie: regio Nijmegen Samenwerking: • OZG / Punt Speciaal • St. Maartenschool • St. Maartenskliniek Nijmegen • Partner Passend Onderwijs (AB) • Radboud Ziekenhuis, Canisius Wilhelmina Ziekenhuis NAH deskundigheid: • Observatieklas • NAH-combi klas • NAH klinisch behandelprogramma • NAH poli (Rev. arts en GZ psycholoog) • Specifieke deskundigheid AB • Verwijzers

6. Doelstelling Pilot 1.Positieve ontwikkeling oordeel ouders kwaliteit NAH onderwijs (+) 2.Positieve ontwikkeling oordeel leerkrachten kwaliteit NAH onderwijs (+) 3.Toename aantal NAH leerlingen en ‘red flag’ leerlingen (+++) !! 4.Oordeel lk ‘Onderwijsprotocol’(+)

7. Werkwijze • Verspreiding protocol: • Regulier onderwijs: 9 basisscholen van een stichting (S.P.O. ‘Condor’); directe benadering • Regulier onderwijs: 11 basisscholen en 9 scholen voor voortgezet onderwijs in regio; directe benadering via AB en SMS • Digitale nieuwsbrief via AB • SMK, Radboud en CWZ in Nijmegen; gesprekken met artsen

8. Resultaten Pilot Nijmegen • Algemene opmerkingen: ‘succesfactoren’ • Aantallen leerlingen • Specifieke gegevens

9. Algemene opmerkingen: ‘succesfactoren” • Interne afstemming is verbeterd: structureren NAH poli SMK • Afstemming verwijzers (ziekenhuizen) • Eenduidige afstemming dienst AB; rol coördinator dienst AB • Direct contact AB’ er en reguliere scholen via PAB trajecten; vertaling naar onderwijspraktijk • Toename bekendheid Pilot NAH onderwijsprotocol via Interne begeleiders

10. Aantallen; geslacht, leeftijd

11. Aantallen: type hersenletsel

12. Aantallen: NAH poli en verwijzers

13. Aantallen: tijdstip NAH en instroom pilot

14. Specifieke gegevens; klachten, beperkingen • Onderscheid tussen kinderen/ jongeren die klinisch opgenomen werden en de groep kinderen/ jongeren die niet-klinisch werden opgeroepen (incidenteel kortdurende opname ziekenhuis en dan naar huis) • Klinische opname SMK: ernstig NAH (6) • Overige groep: 29 (T = 18 en NT = 11)

15. Specifieke gegevens: NAH poli klachten en problemen • Gegevens verzamelt via: • intake NAH poli • medische gegevens • Vragenlijsten (ouders, school, jongeren)

16. Specifieke gegevens; klachten en tijdstip NAH Verschil klachten binnen 6 maanden en langer dan 2 jaar

17. NPF: gegevens NAH > 2 jaar • forse cognitieve problemen na 2 jaar • ‘blijvende’ restverschijnselen

18. Specifieke gegevens: trajecten • LGF*: tijdstip toekenning vaak veel later • RDB+: na NAH poli aanvullend paramedisch onderzoek en /of therapie

19. Casus; L. S. • nu 10 jarig meisje, normale geboorte en ontwikkeling tot en met groep 3; (A en B Cito scores) • eind groep 3 (7 jaar); para-infectieuze encephalopathie (hersenontsteking) en epilepsie aanvallen; IC opname en behandeling (2 weken) • ontslag; motorisch goed herstel; geleidelijke opbouw school (volledig na 4 maanden) • groep 4; geleidelijk verandering in leren en gedrag; second opinion ziekenhuis; status na encephalopathie met ‘vooruitgang’; geen verwijzing • groep 5 en begin 6; toename problemen school en sociaal emotioneel functioneren; opnieuw verwijzing ziekenhuis (MRI en EEG); geen veranderingen • externe hulpverlening; particuliere praktijk gericht op speltherapie; geen verandering na 6 maanden (groep 5) • groep 6: verdere toename problemen; inmiddels cito scores op alle vaardigheden naar D en E scores; niet naar school willen, angsten en woede-aanvallen • verwijzing naar kinder- en jeugdpsychiatrie (ADHD of ASS); forse problemen in leervermogen, aandacht en geheugen en executief functioneren • 1e keer link gelegd naar encephalopathie! Via IB en AB uiteindelijk naar NAH poli; conclusie na multidisciplinaire diagnostiek: ernstige restverschijnselen NAH op alle ontwikkelingsdomeinen (‘growing into deficit’)

20. Casus; L. S. • inmiddels 3 jaar verder • nooit verwezen naar revalidatie • ouders herhaaldelijk hulp gevraagd • leren en gedrag niet in relatie gebracht met NAH • nu: speciaal onderwijs; aangepast leerprogramma met revalidatie

21. NAH Poli na ‘Pilot’: aantallen, trajecten • LGF*: kinderen met AB met nieuwe vraag • OBS. klas*: 5 SMS waarvan 2 aangemeld voor aug. ‘13 • RDB+: na NAH poli aanvullend paramedisch onderzoek en /of therapie

22. Slotopmerkingen:conclusies en aanbevelingen • Aanwezigheid expertise NAH (kliniek, school en AB); belang ‘sleutelfiguren’ • Bekendheid ‘protocol’ toegenomen in regio • Toename ‘Red flag’ leerlingen is groot • Specifieke problemen op langere termijn (‘Growing into deficit’); 7 leerlingen (24%) zonder verwijzing naar revalidatie!! • Noodzaak langdurig volgen NAH leerlingen • Belang netwerk instellingen en regulier onderwijs • Directe afstemming regulier onderwijs en AB • NAH protocol blijven actualiseren en verspreiden • Bekendheid NAH poli SMK vergroten (website, huisartsen, schoolartsen en regulier onderwijs)