Wokół środków psychostymulujących czyli fakty i mity na temat dopalaczy.

1. Wokół środków psychostymulujących czyli fakty i mity na temat dopalaczy. mgr Agata Susek- Kaczyńska

2. Zamiast wstępu... Pomimo faktu, iż dopalacze zyskały dużą popularność dzięki szczególnie łatwej dostępności, do dzisiaj trudno jednoznacznie udzielić informacji na temat tego, czym są oraz jakie składniki je konstytuują. Brak jednoznaczności w określaniu ich zawartości powoduje, iż niezwykle trudno ustalić wpływ powyższych środków na organizm człowieka, a tym samym pomóc osobom znajdującym się pod ich wpływem, nawet wówczas, gdy zagrożone jest ich zdrowie lub życie. Problem dopalaczy jest dzisiaj nie tylko problemem niewielkiej grupy młodzieży z tzw. marginesu społecznego. Każdy młody człowiek jest w zasadzie w grupie ryzyka. Według badań przeprowadzonych przez CBOS w 2008 roku, do zażywania dopalaczy przyznało się wówczas 2,5% młodzieży. Jak łatwo sobie wyobrazić, od tamtego czasu odsetek młodych ludzi, eksperymentujących z nimi, z pewnością się zwiększył. Wzrosła bowiem ich dostępność, a także wszechobecności w środkach masowego przekazu.

3. Czym są dopalacze? • Terminu dopalacze używamy dla określenia grupy różnych substancji lub mieszanek o rzekomym lub faktycznym działaniu psychoaktywnym (według Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii) • Czasami określa się je jako zamienniki narkotyków lub tzw. „legalne narkotyki” • Można je traktować, tak samo, jak wszystkie inne narkotyki, z tym jednak wyjątkiem, że ich budowa jest o wiele bardziej złożona.

4. Czym są dopalacze? • Nadmiar różnorodnych środków chemicznych, tworzących dopalacze, powoduje wiele działań niepożądanych. Często są to składniki, których działanie na organizm człowieka wzajemnie się wyklucza, co może być szczególnie niebezpieczne w skutkach dla zdrowia i życia człowieka.

5. Czym są dopalacze? • Są środkami psychostymulującymi, będącymi źródłem wielu substancji chemicznych i naturalnych o działaniu halucynogennym. m.in. Salwinoryny A (najsilniejszej naturalnej substancji halucynogennej) oraz benzylopiperazyny.

6. Dlaczego młodzi ludzie wpadają w pułapkę dopalaczy? • Z bezsilności w zakresie rozwiązywania trudności, jakich doświadczają każdego dnia. Dopalacze tworzą rzeczywistość, która kusi, gdyż znosi odpowiedzialność, jest krótkotrwałą ucieczką, która w następstwie- paradoksalnie ów bezsilność potęguje.

7. Dlaczego młodzi ludzie wpadają w pułapkę dopalaczy? • Z nudy, z braku pomysłów na siebie i na życie • Pod wpływem rówieśników, którzy zachęcają do zażywania środków psychostymulujących. Trudno więc czasem młodym ludziom nie ulec presji grupy, z obawy przed utrata wysokiej pozycji w niej. Z drugiej strony, osoby o niskiej pozycji socjometrycznej, upatrują w zażywaniu dopalaczy, sposobu na poprawę atrakcyjności wśród rówieśników.

8. Dlaczego młodzi ludzie wpadają w pułapkę dopalaczy? • Z braku wiedzy o konsekwencjach zażywania środków psychostymulujących • Z ciekawości • Często młodzież traktuje dopalacze jako sposób na poprawę samopoczucia, wyników w nauce lub antidotum na niepowodzenia szkolne bądź rodzinne.

9. Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na jedną rzecz; młody człowiek, który może znaleźć oparcie w bliskich mu osobach (w rodzinie), nie potrzebuje dopalaczy aby zmierzyć się z problemami i samemu ze sobą dobrze się czuć. Nie potrzebuje psychostymulantów aby spostrzegać siebie jako wartościowego człowieka. Potrafi stawiać czoła przeciwnościom losu, gdyż wie, że ma bliskich którzy go we wszystkich wysiłkach wspierają i służą pomocą. Tak więc bliskie relacje wewnątrzrodzinne mogą być dla młodych ludzi czynnikiem ochronnym, powstrzymującym przed sięganiem po używki.

10. Efekty uboczne zażywania dopalaczy • Ostre zatrucia • Zawroty głowy • Stany lękowe, depresyjne, a nawet głębsze schorzenia psychiczne • Halucynacje • Uszkodzenie kilku różnych układów równocześnie np. układu krążenia, pokarmowego, nerwowego. • Nieustannie należy pamiętać i podkreślać, że działanie dopalaczy na organizm człowieka, nie jest do końca znane; u jednych może spowodować nudności, a u innych nieodwracalne zmiany w mózgu czy wręcz śmierć.

11. Jakich objawów nie należy bagatelizować • Zauważasz nagłą zmianę w zachowaniu dziecka, ucznia; jest niechętne do rozmów, unika kontaktu, kręci, kłamie • Nagle zaczyna mieć kłopoty w nauce, choć dotychczas dobrze sobie radziło • Młody człowiek chodzi niecierpliwy, rozdrażniony • Bywa na zmianę raz pobudzony, raz rozdrażniony, przejawia labilność emocjonalną

12. Jakich objawów nie należy bagatelizować? • Młody człowiek, znika z domu o różnych porach, a po powrocie stara się unikać kontaktu z pozostałymi członkami rodziny. • Zdarzają mu się nieobecności w szkole,jest niechętny do wyjaśnienia przyczyn absencji • Ma nadmierny apetyt lub spadek apetytu • W jego pokoju dziwnie pachnie- miewa fajki, bibułki do skrętów,biały proszek, pastylki nieznanego pochodzenia, nieznane chemikalia, opalone folie aluminiowe, leki bez recept. • Z domu znikają pieniądze lub inne wartościowe rzeczy

13. Jeśli podejrzewasz, że Twoje dziecko lub uczeń używa dopalaczy lub innych środków psychostymulujących to: • Zachowaj spokój, wypowiadaj się bez gróźb i krzyku. • Nie bagatelizuj sprawy, nie szukaj usprawiedliwień dla własnych podejrzeń. • Rozeznaj się, w miarę możliwości, w dotychczasowym doświadczeniu młodego człowieka ze środkami psychostymulującymi. • Nie rozpoczynaj rozmowy, z osoba pod wpływem odurzenia. • Staraj się rozmawiać szczerze i otwarcie. • Okazuj troskę i zainteresowanie. • Ustal jasne reguły postępowania i konsekwentnie je egzekwuj, niezależnie czy ma to miejsce w szkole czy w domu. • Jeżeli to twój uczeń- powiedz jasno i wyraźnie, że zależy Ci na jego dobru, nie wpadaj w pułapkę tajemnicy, postaraj się nawiązać współpracę z jego rodzicami lub prawnymi opiekunami.

14. Jeśli podejrzewasz, że Twoje dziecko lub uczeń używa dopalaczy lub innych środków psychostymulujących to: • W przypadku własnego dziecka, podkreśl, że je kochasz, ale nie zgadzasz się aby nadal przyjmowało środki psychostymulujące. Powiedz mu, jaki wpływ na Ciebie i innych członków rodziny ma jego zachowanie. Kontroluj gdzie i z kim twoje dziecko spędza czas. Nie ochraniaj dziecka, przed konsekwencjami przyjmowania używek- nie pisz usprawiedliwień do szkoły itp.. • Poszerz własną wiedzę o środkach psychostymulujących. • Nie zniechęcaj się nieudanymi próbami interwencji. Pokaż się jako osoba zdeterminowana w pomocy i wsparciu młodego człowieka. • Koniecznie udaj się do specjalisty, nie daj się zwieść zapewnieniami, że to był jednorazowy wyskok lub, że młody człowiek, ma wszystko pod kontrolą. Bardzo łatwo wpaść w wir uzależnienia, a zdecydowanie trudniej się z niego wydostać. Nawet jednorazowy kontakt z danym środkiem, może osobę uzależnić.

15. Tu znajdziesz pomoc: • Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna ul. J.Rostka 16 41-902 Bytom tel. 32 281 94 05 lub 32 281 94 06 • Centrum Interwencji Kryzysowej i Przeciwdziałania Uzależnieniom ul.Tarnogórska 3 41-902 Bytom tel. 32 787 75 22 • Katolicki Ośrodek „Dom Nadziei” ul. Konstytucji 9 41-905 Bytom tel. 32 286 06 23 lub 606 909 869 • Psycholog, pedagog szkolny

16. Prezentacja wykonana w oparciu o: • Materiały szkoleniowe-Regionalny Ośrodek Metodyczno-Edukacyjny Metis w Katowicach • Informacje ze strony : www.dopalaczeinfo.pl