Türkiye’de Yeterlilik Testleri ve Laboratuvarlar Arası Karşılaştırmaların Kolaylaştırılması

1. Türkiye’de Yeterlilik Testleri ve Laboratuvarlar Arası Karşılaştırmaların Kolaylaştırılması Jill Merry Proje Koordinatörü 15th Ulusal Kalite Kongresi, Istanbul

2. Yeterlilik Testleri ve Laboratuvarlar Arası Karşılaştırmalar Nedir? • Laboratuvarlar için Laboratuvarlar Arası Karşılaştırmalar: • Önceden belirlenmiş koşullara uygun olarak, iki ya da daha fazla laboratuvarın, aynı ya da benzer test öğesi üzerindeki testlerinin organizasyonu, performansı ve değerlendirilmesi. (ISO Rehber 43-1 1997) • Laboratuvarlar için Yeterlilik Testleri: • Testlerin, ölçümlerin ve kalibrasyonun belirlenmiş alanlarında laboratuvar performansından emin olmak için düzenlenen laboratuvarlar arası karşılaştırmalar • Yeterlilik Testleri (YT) ayrıca şu şekillerde adlandırılabilir: • Laboratuvarlar Arası Karşılaştırmalar (LAK) • Harici Kalite Kontrolü (HKK) • Round Robin Test

3. Türkiye’nin Neden YT İhtiyacı Var ? Laboratuvar Hizmetleri için aşağıdaki açılardan en güçlü araçtır: • Türkiye’ye, yetkililere ve laboratuvar müşterilerine • Güncel, güvenilir ve kalitesi bilinen laboratuvar hizmetleri • Laboratuvar hizmetlerinin kalitesi ile ilgili güncel belgeleri • Güncel bilgileri • ISO 17025 Laboratuvar Akreditasyonunun • TÜRKAK’ın uluslararası alanda tanınmasını sağlamaktadır. • Laboratuvarlara hataları belirlemekte benzersiz bir araç sunmaktadır

4. Bu Projenin Amacı Nedir? Yeterlilik Testleri Ve Laboratuvarlar Arası Karşılaştırmalar Malların Serbest Dolaşımı – AB ile uyumu kolaylaştırmak için bir adım • Türkiye’de Yeterlilik testlerinin erişilebilirliğini kolaylaştırmak • YT Program sonuçlarının değerlendirilmesine destek vermek • Türkiye’deki laboratuvarları YTlerin değeri ile ilgili bilgilendirmek • YT sağlayıcıları için bir ağ oluşturmak

5. ……. Uluslararası YTler Uluslararası YTlere direk katılım URL LAB 1 LAB 2 LAB 3 LAB 4 LAB X

6. … ………… Model A - YT gözlem komitesi ve YT aracı birim ile Uluslararası YTler Uluslarlarası LAKlar UME URL Güvenilir YT sağlayıcısı Gözlem Komitesi YT Aracı Birim Katılımcı Laboratuvarlar ile iletişim: davet, kayıt, numune dağıtım, veri toplama, raporlama, ödeme, vs. LAB 1 LAB 2 LAB 3 LAB 4 LAB 5 LAB X

7. Proje Ortakları • Euro Health Group, Danimarka (yönetici) • Quality Management, İngiltere (YT sağlayıcısı) • FORCE, Danimarka (LAK sağlayıcısı ve Referans Laboratuvar) • DANAK, Danimarka (Akreditasyon Kurumu)

8. Ana Proje Desteği • Proje Çalışma Grubu • Sektör Çalışma Grupları • TÜRKAK • TÜRKLAB • Laboratuvarlar, yetkili merciler, dernekler, organizasyonlar • Uzmanlık Merkezi • AB Delegasyonu

9. Proje Adımları

10. Proje Değerlendirmesi: Proje, aşağıdaki alanlardaki laboratuvarlar için YT ve LAK gerekliliklerinin değerlendirmesini yapmıştır • Gıda Güvenliği • Kalibrasyon • Hayvan Sağlığı (Et) • Yakıt çevre testleri • Sağlık • Çimento • Mekanik testler • Tekstil

11. Proje Değerlendirmesinden Örnek: Gıda Laboratuvarlarında YT Değerlendirme, Haziran 2006 • En büyük ihracat sektörlerinden biri • 60 kadar kamu ve yetkili özel laboratuvar • TÜRKAK’da etkili bir gıda komitesi • UME tek ulusal sağlayıcı • Bazı uluslararası YTler Türkiye’de kullanılıyor • Daha çok ulusal YT ihtiyacı var Proje boyunca • 2-3 yeni YT sağlayıcısı eğitildi • 1 Pilot YT başarı ile yürütüldü, 1 tane daha yürütülmekte • Pilot YT sağlayıcısı: Ankara İl Kontrol Laboratuvarı Projenin gelecek adımları: • Rutin sürdürülebilir YT kurmak

12. Proje Değerlendirmesinden Örnek: Kalibrasyon Laboratuvarlarında LAK Değerlendirme, Haziran 2006 • 30 kadar akredite laboratuvar • TÜRKAK’da etkili Kalibrasyon Komitesi • UME tek ulusal sağlayıcı • Çok az sayıda LAK • İlgili uluslararası LAK programı bulunmuyor Proje Boyunca • Potensiyel LAK sağlayıcıları eğitildi • 8 Pilot LAK yürütülmekte • Pilot LAK sağlayıcıları: UMS, SIMKAL, TSE, Yeditepe Univ. Projede gelecek adımlar: • Rutin sürdürülebilir LAK kurmak

13. Proje Değerlendirmesinden Örnek:Sağlık Laboratuvarlarında YT Malların Serbest Dolaşımı için öncelikli bir alan değil Ancak: • 4000 fazla laboratuvar • Bazı çok iyi YT sağlayıcıları • Laboratuvarların YT ye katılmak için teşvike ihitiyaçları var • Sağlık sigortalarının YT ye katılan laboratuvarın test maliyetlerini karşılaması • Sağlık Bakanlığından yasal baskı • Genel olarak, YTler konusunda diğer sektörlere göre daha ilerde

14. Proje Değerlendirmesinden Örnek:Çimento Laboratuvarlarında YT • Genel olarak, YTler konusunda diğer sektörlere göre daha ilerde • TÇMB,(Türk Çimento Müstahsilleri Birliği), üyelerine 6 senedir düzenli oarak YT organize ediyor • Proje desteğine ihtiyaç yok

15. İngilizce ve Türkçe Eğitimler

16. Davetlisiniz Sizi aşağıdaki eğitimimize davet ediyoruz: TR5 YTlerin Yararları 4-5 Aralık (İngilizce) Ankara 18 Ocak (Türkçe) Istanbul 12 Şubat (Türkçe) Gaziantep 16 Şubat (Türkçe) Denizli • Gözde Oğur , proje asistanı • Tel: +90 312 419 6885 or +90 538 385 13 50/53 • E-mail: jill.merry@expert-centre.org or • gozde.ogur@expert-centre.org

17. Pilot YT and LAK

18. Gelecek Destekler (Haziran 2007den sonra) • TÜRKAK/TÜRKLAB Gözlem Grubu • Sektör Danışma Grupları • TÜRKAK YT Web Sitesi • YT Sağlayıcıları Ağı • Eğitimcileri Eğitilmesi (danışmanlık)

19. İstek Henüz yapım aşamasında bulunan YT web sitesi için yorum ve önerilerinizi bekliyoruz www.turkak.org/pt/ • Osman CAMCI • Tel: 0312 410 82 00 • E-mail: ocamci@turkak.org.tr • Gözde Oğur , proje asistanı • Tel: +90 312 419 6885 or +90 538 385 13 50/53 • E-mail: Jill.merry@expert-centre.org or Gozde.ogur@expert-centre.org

21. Bizimle İrtibata Geçiniz • Projede aktif rol almak • Projeden bilgi edinmek • Projeden, YTler konusunda destek istemek İçin sizleri davet ediyoruz. İrtibat için: Jill Merry, proje koordinatörü Pinar Yıldızlar, TÜRKAK Gözde Oğur , proje asistanı Tel: +90 312 419 6885 or +90 538 385 13 50/53 E-mail: Gozde.ogur@expert-centre.org WEB: www.quality-turkey.org/exc/proficiency-testing.htm