Viruset kompjuterik,llojet e tyre dhe mbrojtja nga ata

1. Viruset kompjuterik,llojet e tyre dhe mbrojtja nga ata

2. Virusi i kompjuterit • Virusiështënjë program ivogëliciliështënëgjendjetëshumëzohet e tëshpërndahetnëpërfunksionet e caktuaratëkompjuteritdhetabëjeatëqëtëmosfunksionojnormalishtapotashkatërrojgjithësistemin e eksplorimit.

3. Llojet e viruseve • Malicious Software, Bacdoor, Logic Bomb, Trojan Horses, Multiple-Threat Malware, Blended Attack, Worms, Morris Worm, Rootkits, Botnets, Spyware, Keyloggers, Adware etj.

4. Malicious Software • Quhetsoftveriiciliështëqëllimishtipërfshirëoseiinsertuarnësistempërqëllimetëdëmshme.Virusiështëajopjesë e softverit e cilainfektonprogramettjera duke indryshuarato,mendryshimnëketërastnënkuptojmekopjen e atijvirusinëmënyrëqëtëinfektojprogrametjera.Kursefjalamalwarevjensikombinimifjaleve malicious software.

5. Malicious Software

6. Backdoor • Backdoor, gjithashtuinjohuredhesitrapdoor,ështënjëhyrjesekretenënjë program qëimundësonatijqë ka dijenipërbakdoorinqëtëketëqasje pa kaluarnëpërprocdedurat e zakonshmetësigurisë.

7. Backdoor

8. Logic Bomb • Eshtënjëprejtipevemëtëvjetratëprogramevekërcënuese ,qëiparaprinvirusevedhe worms. Logic bomb ështënjëkodnënjë program legjitimiciliështëicaktuarpërtëeksploduarposatëplotësohetndonjëkusht.

9. Logic Bomb

10. Trojan Horses • Trojan horse ështënjë program pjesërishtipërdorshëm,njëkomandëoseprocedurëqë ka tëfshehurkodqëperformonfunksionejotëdeshiruara.Trojan Horse programetmundtëpërdorenpërtëkryerfunksionenëmenyrëindirektepasiqëshfrytezuesii pa autorizuarnuk ka mundurtikryejnëmenyrëdirekte,p.sh. tëfitojqasjenësistemin e njëshfrytezuesitjetër,krijonnjëtrojan horse qëkurtëekzekutohetndryshonsisteminnëatëmenyrëqëtëlejojqasjenëatësistempërsecilinshfrytëzuestjetër.

11. Trojan Horse

12. Multiple-Threat Malware • Virusëtdhetjera malware mundteoperojne ne shumemenyra. Multipartite virus infektonnëdisamënyra. Multipartite virus ështëiaftetëinfektojëfajllatëtipevetëndryshme.

13. Multiple-Threat Malware

14. Blended attack • Përdormetodatëshumëfishtapërinfektim ,përtëzmadhuarshpejtësinë e infektimit.Disanjerëz e karakterizojnësipaketimicilingërthennëvetetipetëndryshmetë malware. Shembullështënimdaqëgabimisht sot identifikohetsi worm.

15. Worms • Worm ështënjë tip ivirusit ,pranjë program qëështëiaftëtëkopjojvetendhet'iinsertojkëto kopje nëprogramettjera.Njëraprejmënyraveështëpërmes USB diskut.Përshembullnësedikushinsertonnjë disk nëkompjuterdhenësediskuështëiinfektuaratëherevirusimundtakopjojvetendhetainfektojkompjuterin.

16. Worms

17. Morris Worm • Morris worm u emëruasipaskrijuesittëtij ,Robert Morris ,icilinëatëkohëishte student dhekrijoikëtë worm qëmundtëinfektonte 6000 kompjuterëpërdisaore,duke e shfrytëzuarinternetinpërt'ushpërndarë pa asistencën e askujt .

18. Morris Worm

19. Rootkits • Rootkitështënjë set iveglavetësistemitoperativ(veglaqëtregojnëlistën e proceseveaktive,lejojnëshfrytëzuesittëndryshojnëpaswordet,etj.)qëkanëpërqëllimqëveglat e vërtetatëmundtëzëvendësohen me këtoveglatërremenëmënyrëqëtëfshehinaktivitetin e sulmuesit.

20. Rootkits

21. Botnets • Koleksionikompjuterëveqëkryejnëfunksionetëcaktuara, zakonisht me qëllimtëkeq.Kontrollohetnganjë person osenjëgruppersonash (Bootmaster).Posaqësulmuesi e kompremetonnjëmakinëaiështënëkërkimtëmakinavetjerapërtëkomprementuar.

22. Spyware • Spyware ështënjë software qëmonitoronaktivitetin e njësistemidhetëshfrytëzuesvetëtij pa dijen e tyre.P.sh spyware mundtëmbledhinformacionpër web faqetqëivizitonshfrytëzuesiosetransaksioneelektronikeqëkryenshfrytezuesi.Spywaremundtëraportojkëtëaktivitettek persona tepaautorizuarpërqellimemarketinguosepërqellimetjerafinanciare.

23. Spyware

24. Keyloggers • Keyloggerështënjë tip spyware qëmonitorontastierëndhemausin e shfrytezuesitdheraportonkëtoaktiviteteteksulmuesi.Përdorenmësëshpeshtipërtëvjedhurfjalkalime,pasworde,numratëkreditkartave,numratëxhirollogarivebankare,PINetj.

25. Antivirus • Zgjedhjamë e duhurnëmbrojtjengavirusëtqëndronnëparandalimin e tyre. • Moslejonivirusintëhyjënësistemintuajosebllokonimundësinëqëvirusitëmodifikojosefshijfajllat e ekzekutueshem. Kyqellimnëfaktështëipaarritshëm,edhepseparandalimimundtëzvoglojnumrin e sulmeve me virusë.

26. Antivirus Mënyramë e mirëpërmbrojtjeështë: • Detektimi • Posatëndodhinfektimilokalizonivirusin. • Identifikimi • Posatëlokalizohetvirusi ,identifikonivirusinspecifikqëështëlajmëruardhe ka infektuar. • Largimi • Posatëidentifikohetvirusispecifik, largonitëgjithagjurmet e virusitngaprogramiiinfektuar.