Mystieke ervaring Een presentatie van Bram Moerland

1. Mystieke ervaring Een presentatie van Bram Moerland

2. Mystieke ervaring De mystieke ervaring is universeel menselijk

3. Mystieke ervaringen De mystieke ervaring is universeel menselijk Die kan iedereen als een geschenk van het leven overkomen

4. Mystieke ervaring Maar daar zijn wel heel verschillende conclusies aan verbonden

5. Die conclusies zijn kenmerkend voor sommige spirituele tradities.

6. Een voorbeeld:

7. Een gedicht van Jan Luyken (1649-1712)

8. Jan Luyken De ziele betracht de nabyheyt Gods Ick meende oock de Godheyt woonde verre, In eenen troon, hoogh boven maen en sterre, En heften menighmaalmynoogh, Met diep versuchtennaer om hoogh; Maer toen ghy u beliefden t’openbaren, Toen saghick niets van boven nedervaren; Maer in den grondt van myngemoet, Daerwiert het lieflyckendesoet Daerquamtghyuyt der diepten uytwaerts dringen. En, als een bron, myndortstigh hart bespringen, Soo dat ick u, ôGodt! bevondt, te zyn den grondt van mynen grondt.

9. Jan Luyken heeft een geloof dat hij beschouwt als de onbetwistbare waarheid over de werkelijkheid.

10. Jan Luyken heeft een geloof dat hij beschouwt als de onbetwistbare waarheid over de werkelijkheid. Daar past een godsbeeld bij:

11. Jan Luyken De ziele betracht de nabyheyt Gods Ick meende oock de Godheyt woonde verre, In eenen troon, hoogh boven maen en sterre, En heften menighmaalmynoogh, Met diep versuchtennaer om hoogh; Maer toen ghy u beliefden t’openbaren, Toen saghick niets van boven nedervaren; Maer in den grondt van myngemoet, Daerwiert het lieflyckendesoet Daerquamtghyuyt der diepten uytwaerts dringen. En, als een bron, myndortstigh hart bespringen, Soo dat ick u, ôGodt! bevondt, te zyn den grondt van mynen grondt.

12. Dat is het traditioneel christelijke godsbeeld

13. Dan gebeurt er iets:

14. Jan Luyken De ziele betracht de nabyheyt Gods Ick meende oock de Godheyt woonde verre, In eenen troon, hoogh boven maen en sterre, En heften menighmaalmynoogh, Met diep versuchtennaer om hoogh; Maer toen ghy u beliefden t’openbaren, Toen saghick niets van boven nedervaren; Maer in den grondt van myngemoet, Daerwiert het lieflyckendesoet Daerquamtghyuyt der diepten uytwaerts dringen. En, als een bron, myndortstigh hart bespringen, Soo dat ick u, ôGodt! bevondt, te zyn den grondt van mynen grondt.

15. Vervolgens geeft Jan Luyken aan die gebeurtenis een duiding, een duiding die past in zijn geloof:

16. Jan Luyken De ziele betracht de nabyheyt Gods Ick meende oock de Godheyt woonde verre, In eenen troon, hoogh boven maen en sterre, En heften menighmaalmynoogh, Met diep versuchtennaer om hoogh; Maer toen ghy u beliefden t’openbaren, Toen saghick niets van boven nedervaren; Maer in den grondt van myngemoet, Daerwiert het lieflyckendesoet Daerquamtghyuyt der diepten uytwaerts dringen. En, als een bron, myndortstigh hart bespringen, Soo dat ick u, ôGodt! bevondt, te zyn den grondt van mynen grondt.

17. Jan Luyken De ziele betracht de nabyheyt Gods Ick meende oock de Godheyt woonde verre, In eenen troon, hoogh boven maen en sterre, En heften menighmaalmynoogh, Met diep versuchtennaer om hoogh; Maer toen ghy u beliefden t’openbaren, Achteraf kent hij zo aan zijn mystieke ervaring een betekenis toe:

18. Jan Luyken De ziele betracht de nabyheyt Gods Ick meende oock de Godheyt woonde verre, In eenen troon, hoogh boven maen en sterre, En heften menighmaalmynoogh, Met diep versuchtennaer om hoogh; Maer toen ghy u beliefden t’openbaren, Achteraf kent hij aan zijn mystieke ervaring een betekenis toe: Hij duidt het als een godservaring, conform zijn christelijk geloof.

19. Maar die duiding achteraf is niet de gebeurtenis zelf, en staat daar geheel los van.

20. Maar die duiding achteraf is niet de gebeurtenis zelf, en staat daar geheel los van. Maar wel lijkt het nu net alsof de mystieke ervaring een bevestiging is van zijn geloof:

21. Jan Luyken De ziele betracht de nabyheyt Gods Ick meende oock de Godheyt woonde verre, In eenen troon, hoogh boven maen en sterre, En heften menighmaalmynoogh, Met diep versuchtennaer om hoogh; Maer toen ghy u beliefden t’openbaren, Toen saghick niets van boven nedervaren; Maer in den grondt van myngemoet, Daerwiert het lieflyckendesoet Daerquamtghyuyt der diepten uytwaerts dringen. En, als een bron, myndortstigh hart bespringen, Soo dat ick u, ôGodt! bevondt, te zyn den grondt van mynen grondt.

22. Maar die duiding is willekeurig en is niet in de ervaring zelf gegeven

23. Andere tradities geven weer heel andere duidingen.

24. Wat is de mystieke ervaring dan wel?

25. De mystieke ervaring is een universeel menselijke bewustzijnstoestand met heel specifieke kenmerken

26. De mystieke ervaring is een universeel menselijke bewustzijnstoestand met heel specifieke kenmerken: • ervaring van eenheid met al wat is • ondergedompeld worden in liefde • het besef van een bestemming • zeker weten, ‘dit is het’.

27. De mystieke ervaring is een universeel menselijke bewustzijnstoestand met heel specifieke kenmerken: • ervaring van eenheid met al wat is • ondergedompeld worden in liefde • zeker weten, ‘dit is het’. Maar bovenal: • onbelemmerde gelukzaligheid

28. Die onbelemmerde gelukzaligheid schept een schrijnend contrast met de alledaagse werkelijkheid.

29. Die onbelemmerde gelukzaligheid schept een schrijnend contrast met de alledaagse werkelijkheid. Daar is lijden.

30. Die onbelemmerde schept een schrijnend contrast met de alledaagse werkelijkheid. Daar is lijden. Hoe daarmee om te gaan, met dat contrast en vooral met het lijden?

31. De antwoorden zijn kenmerkend voor spirituele tradities.

32. Advaita vedanta Boeddhisme Christendom/gnostiek

33. Advaita vedanta

34. In hindoeisme: “Gij zijt dat”

35. In hindoeisme: “Gij zijt dat” Maar wat is “dat”?

36. “Dat” is: Kosmisch bewustzijn, Brahman

37. “Dat” is: Kosmisch bewustzijn, Brahman = Bewustzijnstoestand van mystieke ervaring

38. Doel Advaita Vedanta: Moksha

39. Doel Advaita Vedanta: Moksha = Het verwerven van de permanente gelukzalige bewustzijnstoestand van de mystieke ervaring.

40. Het middel daartoe…

41. Middel tot Moksha: Onthechting van de materiële werkelijkheid.

42. Want: Shankara, een van de grote goeroes van de advaita vedanta: ‘Het bewustzijn is werkelijk, het heelal is onwerkelijk.’

43. Shankara: De materiële werkelijkheid, het heelal, inclusief het lichaam, bestaat dus niet en is slechts een illusie, “maya”.

44. Want: Shankara, een van de grote goeroes van de advaita vedanta: ‘Het bewustzijn is werkelijk, het heelal is onwerkelijk.’ De materiële werkelijkheid, het heelal, bestaat dus niet en is slechts een illusie, “maya”. Ook ons lichaam is illusie, maya.

45. Hoe kan men zich de onbelemmerde, permanente gelukzaligheid van Moksha verwerven?

46. Hoe kan men zich Moksha verwerven? Door volledige onthechting van alles wat met de materiële werkelijkheid te maken heeft.

47. Hoe kan men zich Moksha verwerven? Door volledige onthechting van alles wat met de materiële werkelijkheid te maken heeft.Dus ook onthechting van het lichaam en alles wat daarmee te maken heeft:

48. Shankara: Onthechting is: • het volledig opgeven van alle genoegens van de ogen, de oren en de andere zintuigen • het opgeven van verlangen naar een fysiek lichaam • dus geen seks

49. Maar lastig is dat wel:

50. Maar lastig is dat wel. Shankara: ‘Dit alles kan alleen verworven worden door de verdiensten van wel honderd miljard goed geleefde levens.’ En dan alleen nog, ook volgens Shankara:‘door Gods genade.’