Bologna Süreci’nde Sosyal Boyut

1. Bologna Süreci’nde Sosyal Boyut Yrd. Doç. Dr. Armağan Erdoğan TOBB Ekonomİ ve TeknolojİÜnİverİtesİ 10 Aralik 2010

2. İçindekiler • Veri Toplama ve Değerlendirme Süreci • Sosyal Boyut Kavramı • Neden Önemlidir? • Neler Yapılmaktadır? • Cinsiyet Başlığı Altında Neler Yapılıyor • KSGM Türkiye Eylem Planı Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Kadına Yönelik Şiddet

3. Yeni Bologna Resmi Sitesi http://www.ehea.info

4. 21. Yüzyılda Yaşanan Gelişmeler • Küreselleşme • Teknolojik ilerlemeler • Bilgi ekonomisi • Sosyal hareketlilik • Çok kültürlülük her alanda • Rekabet • Kalite • Şeffaflık, karşılaştırılabilirlik • İşbirliği yapmayı gerektiriyor

5. Dünyada Yükseköğretimde Neler Yapılıyor? Yükseköğretimin tanımı, kapsamı ve rolü değişiyor • Toplumsal sorumluğu • Öğrenen merkezli eğilimi • Uluslararası boyutu • Katılımcı yapısı önem kazanıyor

6. Veri Toplama ve Değerlendirmenin Önemi Yükseköğretimde; • Durum tespiti yapmak • Politikalar üretmek • Politikaları güncellemek • Değerlendirmeler yapmak için • Doğru • Güncel • Karşılaştırılabilir verilere ihtiyaç var.

7. Hangi Kurumlar Veri Topluyor? Bu doğrultuda, 2009 Leuven Bologna Bakanlar Bildirgesinde alınan kararla veri toplama görevi

8. Raporlama Çalışma Grubu Raporlama ve Uygulama Çalışma Grubu

9. Bir Örnek: Hareketlilik

10. Sosyal Boyut Kavramı Nedir? Yükseköğretimin her kademesine • erişimde • devam etmede • katılımda eşit fırsatlar oluşturmak

11. Kimler dışarıda kalıyor? • sosyo-ekonomik • bölgesel • cinsiyete dayalı • fiziksel engeller ?

12. Sosyal Boyut Hedefleri Leuven Bildirgesinde; üye ülkeler 2020 ye kadar • yükseköğretime katılımın genişletilmesini • temsil edilemeyen grupların erişiminin arttırılmasında ölçülebilir hedefler belirlemeyi • AYA’da öğrencilerin yükseköğretimdeki paylarının ve bu alandaki verilerin arttırılması hedeflediler. • Fırsat eşitliğine engel olan ve dezavantajlı grupları tanımlayan araştırmalar ve istatistikler yapılıyor mu? Takip ediliyor mu? • Fırsat eşitliği için gerekli tedbirler alınıyor mu?

13. Yükseköğretime erişimde eşit fırsatlar Yükseköğretimin toplumun bütününe yaygınlaştırılması • Şeffaf giriş/geçiş koşulları • Ön lisans • Lisans • Yüksek lisans • Doktora Ülkemizdeki uygulama: ÖSYM- Merkezi Sistem Avrupa 2020 Strateji Hedefi: Genç neslin en az %40 ının yükseköğretim derecesine sahip olması

14. Yükseköğretime devamda eşit fırsatlar • Yükseköğretime başlayan gençlerin tamamı mezun oluyor mu? • Ne kadarı eğitimlerini çeşitli nedenlerle tamamlayamıyor? • Devamın önündeki engeller nelerdir? Avrupa 2020 Stratejisi Hedefi: Okul bırakma (drop out) oranının % 15 ten %10 un altına çekilmesi

15. Öğrencilerin eğitim-öğretim süreçlerine aktif katılımı • Öğrenci merkezli eğitim Öğrencilerin öğrenme süreçlerine katılımı • Öğrenci öncelikli yönetim Öğrencilerin yönetim mekanizmalarına katılımı Yüksek öğretime katılımı sağlamak

16. Öneriler… • Yükseköğretime devamda • Esnek öğrenme yöntemleri • Esnek öğrenme ortamları • Kariyer merkezleri • Rehberlik ve danışma merkezleri • Hukuki ve mali danışma merkezleri • Yükseköğretime katılımda • BEK çalışmalarında aktif rol almalarını sağlamak • Toplantılar düzenlemek • Toplantı düzenlemelerini teşvik etmek • İyi rol modelleri görünür kılmak • Konsey seçimlerine katılımı sağlamak • Seçimlerde ve görevlerde cinsiyet dağılımına önem vermek

17. Cinsiyet Başlığı Altında Neler Yapılıyor? Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü 2 başlıkta Ulusal Eylem Planı oluşturdu • Toplumsal Cinsiyet Eşitliği • Kadına Yönelik Aile İçi Şiddetle Mücadele • Eylem Hedef ve Stratejileri • Sorumlu kurum-kuruluşlar

18. Hedef 2:9. Kalkınma Planı Hedefleri Dahilinde eğitimin her kademesinde kız çocuklarının okullulaşma oranları (kayıt, devam ve tamamlama) artırılacaktır.

19. Hedef 3: Eğitimin her kademesinde fiziki ve teknik kapasite artırılacaktır.

20. Hedef 5: Aile içinde şiddet gören kadına ve şiddet failine yönelik tedavi ve rehabilitasyon hizmetlerini düzenlemek ve uygulanmasını sağlamak.

21. NelerYapıldı? • Her iki Ulusal Stratejik Planlardaki hedefler ve faaliyetlerle ilgili 2 farklı form hazırlandı, Üniversitelere gönderildi • Bu alanlardaki çalışmalarını bildirmeleri istendi • 4 farklı alanda çalışma grubu oluşturuldu. • Tıp/Sağlık • Hukuk • Eğitim • İletişim

22. Çalışma gruplarının Yaptığı Çalışmalar • Tıp/Sağlık • KYŞ ve TCE konularına tıp fakültelerinin özellikle dönem derslerinin içinde yer verilmesi • Halk sağlığı, adli tıp, aile hekimliği ve psikiyatri eğitimlerinin içine de her 2 konunun entegre edilmesi • Tıp fakültelerinde (çocuk istismarı, şiddet mağduru vb.) adli vakalarda hekimin; hukuki sorumlulukları, ceza hukuku, ailenin korunması ve kurumlar arasında iletişim gibi görevlerinin derslere entegrasyonu • Üniversitelerdeki personel, akademisyen ve uzmanlarda farkındalık ve duyarlılık yaratılması için, her iki konunun da ele alındığı, bilgilendirme toplantıları ve hizmet içi eğitimlerin yapılması • Tıp fakültelerinde KYŞ ile ilgili hizmet verenlerin konu ile ilgili uygulamada olan mevzuatı bilerek yönlendirebilmeleri için gereken bilgiye (danışma Merkezlerinin adresleri, şiddet mağdurları için yasal haklar, kadın sığınma evleri, ücretsiz telefon hatları vb ile ilgili bilgilere) sahip olmalarının sağlanması, • Eğiticiler ve öğrencilere yönelik tıp fakültelerinin ilgili bölümlerince (adli tıp, halk sağlığı, kadın doğum gibi) KYŞ ve TCE konularının sağlık bağlantısını ve diğer yönlerini içeren “kaynak kitap” oluşturulması/ hazırlanması

23. Üniversiteler Neler Yapabilir? • Toplumsal Cinsiyete Farkındalığı Pekiştirmek • Kadın Çalışmaları Merkezleri kurmak • Bir ağ kapsamında deneyim paylaşmak • Rol Modellerini tanıtmak • Rehberlik Merkezleri oluşturmak • Kayıt sırasında öğrencilere “Cinsiyet Eşitliği” ve hakları /sorumlulukları konusunda broşür dağıtmak • Sadece sabır gerektiren konularda değil, karar alma ve inisiyatif kullanma gerektiren konularda da kadın personele (akademik ve idari) sorumluluk vermek

25. Teşekkür ederim… YRD. DOÇ DR. ARMAĞAN ERDOĞAN YÜKSEKÖĞRETİM KURULU AB VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER BİRİMİ armagan.erdogan@yok.gov.tr