Privacy in de pleegzorg

1. Privacy in de pleegzorg door Mieke van Wijk

3. Privacy in de pleegzorg • Wettelijk kader • Hoofdregels • Wetsvoorstel verbetering rechtspositie pleegouders • Belanghebbende • Cases

4. Wettelijk kader Wbp en Wjz: • Vertrouwelijkheid naar derden • Openheid naar de cliënt • Privacyreglement pleegzorg? Rechten cliënten: • Inzage- en informatierecht • Correctierecht • Vernietigingsrecht

5. Hoofdregels privacy • Beroepsgeheim: zonder toestemming cliënt geen informatie aan anderen verstrekken • Wie verleent toestemming: - Cliënt < 12 jaar: ouder(s) met gezag/voogd(en) - Cliënt > 12 jaar: client zelf* * mits in staat tot een redelijke waardering van zijn belangen

6. Uitzonderingen beroepsgeheim Informatie verstrekken zonder toestemming: • Beroepskrachten in de jeugdzorg, maar alleen het noodzakelijke • Ouder(s) met gezag of voogd(en) van de jeugdige tot 16 jaar, tenzij dat niet in het belang van het kind is • Bij overmacht/conflict van plichten • Wettelijke plicht

7. Wie zijn beroepskrachten? • Zorgaanbieder (pleegzorg) • Bureau Jeugdzorg • Raad voor de Kinderbescherming • AWBZ en GGZ-voorzieningen • Scholen • Pleegouders?

8. Pleegouders beroepskrachten? • Family life en beroepskracht? • Nu nog geen recht op informatie • Wel informatie nodig om jeugdige goed te kunnen verzorgen: - informatie over jeugdige - informatie over ouders?

9. Voorstel rechtspositie pleegouders (31279) • Vastlegging informatievoorziening aan pleegouders (dan dus wel recht op info!) • Instemmingsrecht pleegouders voor eigen rol in de hulpverlening • Hulpverleningsplannen (OTS/JR/voogdij) kunnen alleen worden vastgesteld na overleg met pleegouders • Recht op een vertrouwenspersoon • Verplichte instelling pleegouderraden met formele zeggenschap • Verhoging pleegvergoeding

10. Verbeterde informatie-uitwisseling in nieuwe kb-maatregelen (32015) • Beroepskrachten die over informatie beschikken over: het kind, zijn verzorging en opvoeding of de persoon van een ouder/voogd die noodzakelijk kan zijn voor de uitvoering van de OTS, kunnen deze informatie zonder toestemming van degene die het betreft verstrekken, desnoods met doorbreking van de geheimhoudingsplicht • Op verzoek van de gezinsvoogd of op eigen initiatief

11. Inzage in gegevens (jeugdige) • Cliënt < 12 jaar: ouder(s) met gezag of voogd(en) • Cliënt 12 – 16 jaar: jeugdige* en ouder(s) met gezag of voogd(en) • Cliënt vanaf 16 jaar: cliënt zelf* NB inzage = afschrift ! * mits in staat tot een redelijke waardering van zijn belangen

12. Beperkingen inzagerecht Inzage in de gegevens jeugdige weigeren: • Het belang van de jeugdige verzet zich (dit kan ook bij inzage door ouder met gezag/voogd!) • In verband met privacybelangen van anderen -‘’persoonlijke levenssfeer ander dan de cliënt wordt geschaad’’

13. Belanghebbende (I) • definitie: degene op wiens rechten of verplichtingen de zaak rechtstreeks betrekking heeft • juridisch belang, emotioneel of indirect belang is niet voldoende • rechter beslist wie belanghebbende is • eigen initiatief (mogelijk) belanghebbenden

14. Belanghebbende (II) Procesreglement jeugdzaken, mei 2010, wanneer zijn pleegouders belanghebbend: • de pleegouder die de minderjarige een jaar of langer verzorgt en opvoedt en • de perspectiefbiedende pleegouder, dit kan ook bij een korte verzorgingstermijn dan een jaar

15. Belanghebbende Gevolgen: • ontvangen het verzoekschrift + bijlagen, dit heeft tot gevolg…… • kunnen een verweerschrift indienen en daarbij een zelfstandig verzoek doen, bijv. om onderzoek vragen • worden opgeroepen voor de zitting • ontvangen een afschrift van de beschikking • kunnen in hoger beroep (en cassatie) gaan

16. Informant • definitie: anderen wier verklaring van betekenis kan zijn voor de beoordeling van het verzoek • niet dezelfde gevolgen als belanghebbende, dus: • de rechter is niet verplicht om deze persoon op te roepen, en • er ontstaat geen recht op een afschrift van het verzoekschrift met bijlagen, hoger beroep enz. • kan bijv. pleegzorgwerker zijn of pleegouder die jeugdige korter dan een jaar en niet perspectiefbiedend verzorgt en opvoedt

17. Cases • Tim is drie jaar en komt vanuit een zorgelijke opvoedingssituatie bij de moeder via een crisispleeggezin in een perspectiefbiedend pleeggezin terecht. Welke informatie mag de pleegzorgbegeleider verstrekken over de thuissituatie van Tim? Welke informatie niet?

18. Cases • De pleegouders van de vijfjarige Beau zorgen twee jaar voor hem in het kader van de OTS. De plaatsing is perspectiefbiedend. De pleegouders vragen de gezinsvoogd om inzage in de rapportages over Beau: het Plan van Aanpak en de evaluatierapportage. De gezinsvoogd weigert. Is deze weigering terecht? Maakt het uit of de pleegouders door de rechter als belanghebbende zijn aangemerkt?

19. Cases Joyce is 8 jaar en woont vier jaar in een pleeggezin. Ze heeft sinds een jaar therapie. Haar moeder heeft alleen het gezag. De pleegouders willen graag inzicht in de therapie zodat zij meer houvast hebben met betrekking tot het gedrag vanJoyce. Mogen de pleegouders het therapiedossier inzien? Als Joyce 14 jaar zou zijn, zou ditverschil uitmaken?

20. Cases • De gezaghebbende moeder van Joyce wil inzage in de pleegzorgrapportage(s). Heeft zij hier recht op? • Maakt het hierbij verschil of de moeder gezag heeft of niet?

21. Tips en tricks Voor advies/vragen over privacy: - www.privacywegwijzer.nl - helpdesk privacy Jeugd en Gezin ->maar nu onderbezet (wel protocollen e.d. via www.justitie.nl/onderwerpen/jeugd/helpdesk ) • Met betrekking tot geschillen: College bescherming Persoonsgegevens te Den Haag • ‘Over sommige kinderen moet je praten’, gegevensuitwisseling in de jeugdzorg, rede uitgesproken door prof. mr drs. M.R. Bruning, 11 april 2006 bij de aanvaarding van het ambt van bijzonder hoogleraar (veel literatuurverwijzingen privacy)