De feminisering van de pleegzorg Zijn er ook nadelen? SYMPOSIUM PLEEGZORG 2012

1. De feminisering van de pleegzorg Zijn er ook nadelen?SYMPOSIUM PLEEGZORG 2012 De Reehorst, Ede, 12 juni 2012 Em. prof. dr. Louis Tavecchio, UvA/HvA

2. Eenpaarcijfers • In sectoren die zichrichten op kind, gezin en opvoeding – consultatiebureau, bureau jeugdzorg, kinderopvang/peuterspeelzaal, basisschool, CJG/OKC, kinderbescherminggezinsvoogdij – zijnvrouwensterkoververtegenwoordigd • Percentage vrouwelijkewerknemers 75% • In de Pleegzorgligtditrond85%

3. Meerderemalengehoord • "Ik wil gewoon met een vent praten”, van vaders die overal waar het over opvoeden/opgroeien gaat (zie vorige sheet) vrouwen tegenkomen • (Twee voorbeelden …)

4. Albert BanduraSocialeLeertheorie • Sekserol-identificatie en het verwerven van sekserol-identiteit komen in belangrijke mate tot stand • Door observatie en imitatie van het gedrag van anderen, met name het gedrag van volwassenen (in allerlei variaties en rollen) van je eigen sekse • Dat is nodigomtewetenwat het betekentom in de cultuurwaarin je opgroeiteenvolwassen ‘man’ of ‘vrouw’ tezijn

5. Voordelen die ‘nabije interactie’ met mannelijke professionals voor kinderen/jongeren zou kunnen hebben • Het perspectief van waaruit naar kind/jongere wordt gekeken, wordt verruimd: beide seksen zouden elkaar kunnen aanvullen • Het rolpatroon dat aangeboden wordt is niet meer uitsluitend of overwegend vrouwelijk, want vrouwelijke professionals gedragen zich als vrouwen en bieden dus vooral aan hoe een vrouw zich ‘moet’ gedragen

6. Het is voor jongens daarom goed om (ook) mannen om zich heen te hebben • Een mannelijk rolmodel kan uit meerdere typen of varianten bestaan: • Mannen die een stereotiep manbeeld doorbreken door te laten zien dat ze ook kunnen (ver)zorgen • Mannen die met traditioneel ‘mannelijke’ eigenschappen een tegenwicht vormen in een bijna exclusief vrouwelijke omgeving

7. De realiteit is dat veel mannen in dit soort posities als enige in een voor de rest uit vrouwen bestaand team werken en dat er geen enkelvoudig manbeeld bestaat dat iedere man volledig kan vormgeven • Mannen zullen dus verschillen in de manier waarop zij vormgeven aan hun identiteit als man

8. Het is te verwachten dat een gemengd team (vrouwen en mannen) minder snel seksespecifieke interactie- en beoordelingspatronen zal vertonen • (Zievoorbeeldenvolgende sheet)

9. Eenaantalvoorbeelden • Bierman e.a. • Sanders-Woudstra en Verhulst • Winer & Phillips • Delfos • Casus Grippeling • LieselotteAhnertc.s. (zievolgende sheets)

10. Seksespecifieke kind-leidster relaties? Vraag aan leidsters: “Met welk kind in je groep voel je een sterke (intieme) band”. (Nabijheid) “Met welk kind in je groep heb je een afstandelijke relatie” (Afstand) In beide gevallen 3 kinderen noemen

11. Attachment Q-Sort • Instrument voor het meten van gehechtheid in natuurlijke situaties • 90 items met gedragsbeschrijvingen die betrekking hebben op gehechtheid, maar ook op aspecten als motorische ontwikkeling en temperament (te gebruiken bij kinderen t/m 48 maanden) • Kaartjes (na langdurige observatie) verdelen in negen stapels • Plaats van kaartje hangt af van het wel/niet kenmerkend zijn voor gedrag van het kind • Verdeling vastgesteld voor een optimaal veilig gehecht kind (o.b.v. itemgemiddelden van gehechtheidexperts) • Veiligheidsscore van specifiek kind berekend door geobserveerde AQS te correleren met een rangschikking voor dit ‘hypothetisch’ optimaal veilig gehechte kind

12. RESULTATEN Attachment Q-set ProximityM*meisjejongen AQS .32 .48 .17 Distance M* meisjejongen AQS .20 .36 .06 Veiligerelaties : AQS > .33 Onveiligerelaties : AQS < .33 *M=Gemiddelde OntleendaanAhnert (2006; in Tavecchio, 2008)

13. VervolgonderzoekAhnertbij 100 kinderen tot in 1e klas BO • Jongensblekeneenstuk minder gemotiveerdomtelerendanmeisjes • VeronderstellingAhnert: resultaatmede toe teschrijvenaanhuneerdere – minder positieve – ervaringen met de leidsters in de kinderopvang • Steldatdezeveronderstellingjuist is: danherbezinningnodig op benadering van jongens in KO en BO !

14. Vaders/Mannelijke opvoeders en spel (1) • Regulatie van emoties, vooral boosheid en woede • Ontwikkeling van competitie zonder agressie en ontwikkeling van autonomie en exploratie

15. Vervolg • Affectie en controle • Kwalitatief goed spel: -het kind moet er veel plezier aan beleven - er moet een gemiddelde mate van controle zijn • Wanneer er sprake is van een goed afgestemde ‘mannelijke’ discipline, voorspelt dit gehoorzaamheid in kinderen, vooral bij jongens.

16. Vervolg (2) • Mindercontrole en ‘regels’, meer stimulatie, veel plezier • Omgang is actiever en uitdagender • Vooral fysiek, spannend, onvoorspelbaar spel

17. Belangrijk! De behoefte van kinderen om gestimuleerd, gepusht en aangemoedigd te worden om risico’s te nemen is net zo groot als de behoefte aan stabiliteit en veiligheid!

18. Conclusie Belangrijk om veel aandacht te blijven besteden aan de invloed die mannelijke professionals kunnen uitoefenen op bepaalde gebieden en de unieke bijdrage die zij leveren aan de ontwikkeling van kinderen en jongeren!

19. Er zouden meer mannen moeten werken op kinderdagverblijven, buitenschoolse opvang, het basisonderwijs, de voogdij(raad), de kinderbescherming, de pleegzorg, de/het ….