ZAGROŻENIA DZIECI I MŁODZIEŻY W ASPEKCIE PRAWNYM PODCZAS WYPOCZYNKU

1. ZAGROŻENIA DZIECI I MŁODZIEŻY W ASPEKCIE PRAWNYM PODCZAS WYPOCZYNKU /w ramach projektu BEZPIECZNE WAKACJE 2011/ Przygotowała Elżbieta Stefaniak na podstawie prezentacji mec. A. Bolko – radcy prawnego Kuratorium Oświaty w Szczecinie. Stargard Szczeciński, 3 czerwca 2011 r.

2. Okres letniego wypoczynku to czas, w którym dzieci i młodzież korzysta z wolnego czasu i uczestniczy w różnego rodzaju wyjazdach na kolonie, obozy, czy urlopy wspólnie z rodzicami. ‣ Okres ten sprzyja nawiązywaniu nowych kontaktów i znajomości, poznawaniu nowych kolegów i koleżanek. ‣ Letni wypoczynek i wakacyjna atmosfera, to z jednej strony wiele radości i zabawy, ale z drugiej strony istnieje szereg zagrożeń, na które szczególnie w tym okresie należy zwracać uwagę. ‣ Niniejsze opracowanie nie wyczerpuje w całości tej problematyki.

3. Wg. Komendy Głównej Policji. Każdego roku w czasie letniego wypoczynku dochodzi do dużej ilości zdarzeń i wypadków z udziałem nieletnich. Przyczyną jest nie tylko brak zagospodarowania wolnego czasu dzieci i młodzieży, ale często również niewłaściwa opieka nad nimi ze strony rodziców czy prawnych opiekunów czy wychowawców. Dochodzi do utonięć, spożywania alkoholu i narkotyków, uszkodzeń ciała podczas prac polowych, wypadków komunikacyjnych.

4. NARKOTYKI

5. Wakacje to okres wzmożonej działalności dealerów narkotykowych. • Dzieci i młodzież zagrożona jest szczególnie możliwością skorzystania z środków odurzających, narkotyków lub innych podobnie działających substancji, które wywołują negatywne konsekwencje w sferze zdrowia i psychiki młodego człowieka. • Istnieje duże ryzyko skorzystania przez młodego człowieka z wymienionych używek, nawiązują się nowe kontakty i znajomości, często zdarzają się sytuacje inicjacji narkotykowej. • Należy wskazać, że w obrocie środki odurzające, psychotropowe lub inne podobne środki są udostępniane wbrew prawu. • Zagadnienia te zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomani (Dz. U. z 2005 r. Nr 179, poz.1485 z późń. zm.). • Zgodnie z w/w ustawą reklama i promocja substancji psychotropowych lub środków odurzających jest zabroniona. • W takiej sytuacji powinniśmy niezwłocznie zawiadomić Policję.

6. Ponadto cytowana ustawa zdefiniowała kategorię tzw. środka zastępczego tj. - substancję pochodzenia naturalnego lub syntetycznego w każdym stanie fizycznym lub produkt, roślinę, grzyba lub ich część, zawierające taką substancję, używane zamiast środka odurzającego lub substancji psychotropowej lub w takich samych celach jak środek odurzający lub substancja psychotropowa, których wytwarzanie i wprowadzanie do obrotu nie jest regulowane na podstawie przepisów odrębnych np. dopalacze. ‣ W sytuacji powzięcia informacji o sprzedaży takich produktów należy zawiadomić Policję oraz państwowego inspektora sanitarnego, który zgodnie z ustawą może nałożyć na wytwórcę takiego środka lub wprowadzającego do obrotu w drodze decyzji karę pieniężną w wysokości od 20 000 zł do 1 000 000 zł.

7. Z zagadnieniem środków odurzających związane są tzw. pigułki gwałtu, które mogą zostać dorzucone do napoju podczas dyskoteki lub spotkania towarzyskiego. Spożywający napój nie zdaje sobie sprawy, że na skutek wypicia napoju zawierającego taki środek może stracić na pewien czas kontrolę nad swoim zachowaniem. • W czasie gdy wbrew woli osoby wyłączona zostaje kontrola nad samym sobą może dojść do wielu czynności zabronionych prawem, takich jak gwałt lub inne czynności o charakterze seksualnym wykonane wbrew woli osoby, którą poddano działaniom tego środka. • W przypadku zauważenia takiego zdarzenia, należy niezwłocznie zawiadomić policję i osobę, której wrzucono taki środek do napoju, a jeśli osoba wypiła taki napój to należy natychmiast pomóc jej w dotarciu do osób bliskich.

8. INTERNET

9. Kolejną kwestią związaną z zagrożeniami dla dzieci i młodzieży, jest możliwość popełnianie przestępstw w cyberprzestrzeni za pomocą Internetu. • Wakacje są okresem, w którym dzieci i młodzież posiada wiele wolnego czasu, który niekoniecznie spędzany jest na wyjazdach, obozach czy koloniach, ale często spędzany jest przed komputerem w Internecie. • Pozornie Internet zapewnia anonimowość osobom korzystającym z tej formy komunikacji. Zatem może dojść do nawiązania kontaktu z osobą, która zamierza popełnić przestępstwo na szkodę małoletniego. • Zagadnienia te zostały uregulowane art. 200a ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. kodeks karny (Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553, z późń. zm.)

10. Zagrożenia w sieci są poważnym problemem, którego nie można nie zauważać. • Internet jest źródłem informacji, niemniej należy pamiętać, że w sieci nie wszystkie treści są bezpieczne dla dzieci i młodzieży. Możliwość prawie niegraniczonego komunikowania się na całym świecie stwarza wielkie ryzyko, że osoba korzystająca może być zagrożona popełnieniem na jej szkodę przestępstw na tle seksualnym , o czym wyżej, ale także innych przestępstw. • Należy wspomnieć także, że wizerunek dziecka, nie może być udostępniany bez zgody rodziców lub prawnych opiekunów. • Ponadto z Internetem związana jest możliwość korespondowania i wymiany informacji, w sposób anonimowy. W sytuacji podejrzenia popełnienia przestępstwa np. agresji słownej, gróźb kierowanych do dziecka, namawiania na zachowania niezgodne z prawem, należy niezwłocznie zawiadomić policję, która ma prawo zażądać od administratora sieci danych pozwalających ustalić sprawcę czynu.

11. ALKOHOL

12. Okres letniego wypoczynku to także czas „inicjacji alkoholowej”. Młodzież • i dzieci często w obecności starszych kolegów sięga po raz pierwszy po alkohol. • Niejednokrotnie alkohol sprzedawany osobom poniżej osiemnastego roku życia. • Problematykę w tym zakresie reguluje ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t. j.: Dz. U. 2007 r. Nr 70 poz. 473, z późń. zm.) Zgodnie z przepisami cytowanej ustawy, zabroniona jest sprzedaż i podawanie napojów alkoholowych osobom, które nie ukończyły osiemnastu lat. • W przypadku wątpliwości co do pełnoletności nabywcy sprzedający lub podający napoje alkoholowe uprawniony jest do żądania okazania dokumentu stwierdzającego wiek nabywcy. • Zatem w sytuacji sprzedaży alkoholu osobie poniżej osiemnastego roku życia powinniśmy natychmiast zareagować. • Osoba taka może stać się ofiarą przestępstwa o podłożu seksualnym, jak też może stać się „łatwą” ofiarą kradzieży.

13. Sekty

14. DEFINICJA Z RAPORTU MSWIA Za sektę można uznać każdą grupę, która posiadając silnie rozwiniętą strukturę władzy, jednocześnie charakteryzuje się znaczną rozbieżnością celów deklarowanych i realizowanych oraz ukrywaniem norm w sposób istotny regulujących życie członków; która narusza podstawowe prawa człowieka i zasady współżycia społecznego, a jej wpływ na członków, sympatyków, rodziny i społeczeństwo ma charakter destrukcyjny. Sekta to grupa, w której zachodzi jednocześnie wysoki poziom totalności (kontroli życia członków) i psychomanipulacji Sekta skłania swych członków do zerwania więzi rodzinnych, z przyjaciółmi, czy środowiskiem szkolnym. Po pierwszym kontakcie z potencjalnym adeptem dąży się do odizolowania go od swego środowiska, by móc bez przeszkód poddawać go indoktrynacji. Zwykle wystarczają tu dwa tygodnie lub kilka weekendów, aby nową osobę całkowicie podporządkować grupie. Członkowie sekty często wyłudzają pieniądze od najbliższej rodziny, co nazywają cyt. "łupieniem Egipcjan"

15. W prasie katolickiej, szczególnie w okresie wakacyjnym, można przeczytać tego rodzaju ostrzeżenia: "Idąc na Jasną Górę możesz spotkać wśród pielgrzymów osoby będące wyznawcami nowych religii i członkami sekt. Nie idą po to, by złożyć hołd Matce Bożej, lecz by zwodzić innych i próbować ich nakłonić do wstąpienia do nowych ruchów religijnych, które reprezentują" Przedmiotem szczególnego zainteresowania niektórych sekt jest rozbudzona religijnie młodzież, dla której nierzadko, zwłaszcza w okresie silnych dążeń ekumenicznych, każdy inny chrześcijanin to ktoś bliski i godny zaufania. Ta właśnie młodzież okazuje się tym samym niezwykle podatna na wpływ osób podających się za autentycznych chrześcijan. Z takiej strategii znana jest głównie sekta Rodzina, nazywająca siebie Wspólnotą Niezależnych Chrześcijańskich Zgromadzeń Misyjnych. Członkowie tej sekty nawiązują "przypadkową" rozmowę, zapraszają do mieszkania, namiotu lub na wspólny wyjazd. Są niezmiernie życzliwi i przyjaźni.

16. Art. 194. Kto ogranicza człowieka w przysługujących mu prawach ze względu na jego przynależność wyznaniową albo bezwyznaniowość, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2 Art.196 a (Kodeksu Karnego) § 1. Kto nadużywa wolności sumienia i wyznania tworząc bez wymaganej regulacji prawnej związek wyznaniowy lub stowarzyszenie albo działając w takim związku lub stowarzyszeniu, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. § 2. Jeżeli cele lub formy działania związku lub stowarzyszenia, o których mowa w § 1 polegają na zrachowaniach naruszających prawo - osoba tworząca taki związek lub stowarzyszenie albo sprawująca funkcje kierownicze, podlega karze pozbawienia wolności do lat

17. ZACHODNIOPOMORSKIE • Dominikańskie Centrum Informacji o Sektach i Nowych Ruchach Religijnych • Ofiar Katynia 1, 70-452 Szczecin, tel. +91 421-20-22 w.132 http://www.sekty.net • Biuro Informacji o Sektach i Nowych Ruchach Religijnych • ul. Andersa 24, 75-950 Koszalin, tel. (94) 3403601

18. Wypoczynek nad wodą i w Górach

19. Czas letniego wypoczynku jest okresem, w którym dzieci i młodzież doświadcza nowych wrażeń, przemieszcza się ze stałego miejsca zamieszkania, nierzadko w odległe miejsca np. nad morze, jezioro czy w góry. • Podczas wypraw nad wodę, należy pamiętać, że kąpiel jest dozwolona w miejscach wyraźnie wyznaczonych, w których mamy potwierdzenie, że na plaży są ratownicy. Nie należy korzystać z kąpielisk nie strzeżonych, o których nie mamy żadnej wiedzy. • Podczas wypraw w góry należy pamiętać, że powinniśmy poruszać się tylko po wyznaczonych trasach w grupie osób, najlepiej z przewodnikiem. Nie należy udawać się na wycieczki samodzielnie i na niewyznaczone trasy. Powinniśmy zadbać o posiadanie przy sobie telefonu. • Szczególna odpowiedzialność ciąży na wychowawcach podczas nieobecności rodziców, prawnych opiekunów.

20. GDZIE SZUKAC POMOCY

21. I. C. E. czyli skrót od angielskiego "In Case of Emergency- "w razie wypadku". • To skrót, przy którym wpisywać należy numery telefonów do osób, które w pierwszej kolejności winny być powiadomione o tym, co się z nami dzieje w razie wypadku, osób które mają wiedzę na temat naszego stanu zdrowia. Daje to możliwość zdobycia informacji o chorobach osoby rannej, zażywanych lekarstwach czy uczuleniach. • Słowem - numer pod symbolem I.C.E daje możliwość szybkiego dotarcia do rodziny poszkodowanej osoby. • Na pomysł wykorzystania telefonów przy ratowaniu ludzi wpadli włoscy medycy. Dostrzeżono, mimo, że osoba ranna w wypadku ma telefon komórkowy - nie można go wykorzystać, ponieważ numery do jej najbliższych im osób nie są oznaczone co uniemożliwia ich identyfikację. Jeszcze trudniejsze staje się znalezienie właściwych osób, gdy ratuje się obcokrajowca.

22. Skrót ten jest rozpropagowywany w Europie i znany przez ratowników, dlatego też, jeśli wybieramy się za granicę - ale nie tylko, warto wpisać numer ICE do swojego telefonu. Dobrze jest pod hasłem I.C.E. zapisać kilka osób - najlepiej, jako : I.C.E.1, I.C.E.2, I.C.E.3. To da gwarancję, że w nagłej sytuacji z pewnością do którejś z tych osób uda się dodzwonić. Oznakowanie to uprości pracę nie tylko Policji, ale wszystkim służbom ratowniczym. Realizacja pomysłu jest łatwa, nic nie kosztuje, a w efekcie może ocalić życie ludzkie. Natomiast osoby, które nie posiadają telefonu komórkowego ten niezwykle istotny numer mogą zapisać na Karcie I.C.E. – w formacie karty kredytowej, i umieścić ją np. w portfelu

23. NUMER ALARMOWY 112 LUB 999 Zapisz ten numer w telefonie komórkowym Zgłoszenie powinno zawierać następujące informacje: - CO się wydarzyło? - ILE jest osób poszkodowanych? - CZY są osoby nieprzytomne/ nieoddychające? - JAKIE są uszkodzenia ciała? - GDZIE doszło do zdarzenia? - KTO wzywa pomocy?

24. TELEFONY ALARMOWE: Pogotowie ratunkowe 999, 112 Straż Pożarna 998, 112 Policja 997, 112 WOPR 601 100 100

25. • GDZIE SZUKAĆ POMOCY w sprawie narkomanii Poradnia internetowa www.poradnia.narkomania.org.pl Szczegółowy wykaz placówek znajduje się na stronie internetowej Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii www.narkomania.gov.pl OGÓLNOPOLSKI TELEFON ZAUFANIA 0-801-199-190 CZYNNY CODZIENNIE W GODZ. 16.00—21.00

26. Drink Test test wykrywający GHB (tzw. pigułka gwałtu) i Ketaminę Produkt został przebadany przez Polskie Centrum Badań i Certyfikacji S.A. i jest produktem sprzedawanym na rynkach całego świata od 2002 roku. Test powinien być używany i sprawdzany w dobrze oświetlonym miejscu. Do sprawdzenia napoju wymagana jest aktywacja obydwu punktów testujących. Sprawdź, czy obydwa punkty testujące są suche. Nanieść krople sprawdzanego napoju na obydwa punkty. Delikatnie potrzeć. Nie mieszać substancji z dwóch punktów, powinny pozostać oddzielone. Poczekaj do wyschnięcia. Test może potrwać kilka minut zanim punkty wyschną i będzie można odczytać wynik. Jeśli jeden z punktów zmieni kolor na CIEMNONIEBIESKI, może to oznaczać wykrycie jednego lub więcej narkotyków użytego w celach przestępczych.

27. Dziękuję za uwagę Elżbieta Stefaniak

28. BEZPIECZNE WAKACJE - informacje dla nauczycieli • Ważne przepisy prawne • BEZPIECZNE WAKACJE - informacje dla dzieci i młodzieży: • Jak zachować się nad wodą, w lesie i na podwórku • 10 Zasad bezpieczeństwa młodzieży w wakacje • 10 zasad ostrożnego randkowicza • Jeśli szukasz miłości za pośrednictwem Internetu • Narkotyki Twój wybór – Twoje życie • BEZPIECZNE WAKACJE - informacje dla rodziców