De Archaïsche periode

1. De Archaïsche periode

2. De Archaïsche periode Mhnin aeide, qea, Phlhiadew AcilhoV Oulomenhn, h muri AcaioiV alge eqhke

3. Tijd & Ruimte

4. Tijdslijn Minoïsche beschaving

5. Tijdslijn Myceense beschaving

6. Tijdslijn “Dark Ages”

7. Tijdslijn • Eerste beschaving in W-E. • Bakermat W-E. beschaving • Onderverdeeld Oud-Griekse beschaving

8. Tijdslijn • arch • -Grote tempels-Schilderkunst-Beeldhouwkunst Archaïsche periode

9. Tijdslijn • Bloei • Filosofie • Politiek • Literatuur • Muziek • Schilderkunst • Beeldhouwkunst • Architectuur Klassieke periode

10. Tijdslijn • Verval • 350: Alexander de Grote Hellenistische periode

11. Tijdslijn De Archaïsche periode

12. Griekse wereld voor 1000 v.Chr. Doriërs Achaeërs

13. Invloeden van volksverhuizingen • Bruin aardewerk • Wapens met gevleugelde motieven (ijzer)

14. Kolonisatie • ontstaan uit tekort aan levensmiddelen in moederstad • blijft verbonden met moederstad • soms enkel functie van tijdelijke aanleghaven

15. Maatschappij & dagelijks leven

16. de Griekse maatschappij • standenmaatschappij (vb sparta) homoioi • enigen met politieke rechten • enige taak het voorbereiden van de strijd perioiken • vrije mannen • beoefenden landbouw of ambacht heloten • bewerkten land voor homoioi of waren wapenknecht

17. voeding • graangewassen: voornamelijk tarwe en gerst • groentes: vnl. uien, linzen, kool, erwten + knoflook en kruiden • fruit: appel, peren granaatappels, vijgen maar vooral olijven! • bijna geen vlees, enkel bij offers • veel vis en andere producten uit de zee • zuivelproducten: kazen en melk van geiten en schapen

18. munten • systeem ontwikkeld in Anatolië • via klein Azië naar het Griekse vasteland gekomen • eerst munten van electrum (zilver+goud) daarna zilver en enkele bronzen • vanaf 4e eeuw alle soorten van metalen: goud, zilver, brons, electrum • verschillende munteenheden: Obool, lira, stater, drachme, didrachme, tetradrachme, octodrachme, en decadrachme

19. handel • import: - Zwarte Zee: - graan • - wol • - hout • - Noord-Afrika: - luxegoederen • - Italië ruilhandel met Etrusken: aardewerk ↔ metaal • export: vnl. wijn, olijven (en afgeleide producten) en visproducten

20. kledij • 2 basiskledingstukken: chiton en himation • gemaakt uit linnen of wol • weinig verschil in kledij tussen man en vrouw • rond het lichaam gewikkeld en vastgemaakt op de schouders • haar lang en los of op de rug samengebonden, versierd bij vrouwen

22. woning • sober → leven speelde zich buitenshuis af • egale voorgevel met enkel deur en kleine raampjes • van 2 tot een dozijn aan kamers • aparte vertrekken voor mannen en vrouwen

23. Cultuur

24. aardewerk • vertellen ons zeer veel over het dagelijks leven • alle soorten taferelen (behalve politieke) • twee soorten: rood met zwarte figuren, en zwart met rode figuren • 7e eeuw: rood aardewerk in Korinthe • eind 6e eeuw zwart aardewerk uit Athene

25. Dipylon • Dipylon: belangrijkste poort & kerkhof in Athene • Atelier Dipylon-meester: vazenschilder 8ste Eeuw • ± 50 vazen gevonden (760-750) • 900-700: Geometrische periode 750-700: Laat-Geometrische periode

26. Dipylonvaas • Grote asurnen voor aristocratische graven • Beschildering (prothesis): - Gestorvene met rouwenden - Gevechtsscènes - Geiten en herten - Geometrische versiering: meander • Mannen: voetstukvazen • Vrouwen: buikvazen

27. Beeldhouwkunst: kouros

28. Beeldhouwkunst: korè

29. Bouwkunst • Godsdienst centraal • Duidelijke opvattingen over mooie architectuur

30. Godsdienst Gaea Uranus Cronus Rhea Oceanus Tethys Hyperion Mnemosyne Themis Iapetus Coeus Crius Phoebe Thea Prometheus Epimetheus Atlas Metis • Verering van de Griekse Goden • Meegekomen met de Doriërs • Onderverdeeld in • Olympische Goden • Titanen • Lagere Goden Demeter Persephone Dionysus Eros Hebe Eris Helios Thanatos Pan Nemesis De Gratiën De Muzen De Furiën Zeus Poseidon Hades Hestia Hera Ares Athena Apollo Aphrodite Hermes Artemis Hephaestus

31. Olympische Spelen • Begin allicht ± 900 voor Christus (ervoor?) • Overige informatie • Zie project vorig jaar

32. Homeros • ±800-±750 • Niets zeker • Artiestennaam • De Ilias

33. Hesiodos • Collega & tijdgenoot van Homeros • Niets zeker • Vroegste geschreven bronnen van de Oudheid • Werken en dagen • Theogonie

34. Cleobis & Biton: verhaal • Pausanias & Herodotus • Verhaal: twee broers van Argos • Moedigheid  Beelden in museum Delphi

36. Cleobis & Biton: beelden • 610-580 vC • Polymedes • Dioscuren?

37. De Archaïsche periode Quiz

38. Voor de quiz Blad papier Schrijfstok Gezond verstand

39. Vraag 1: Geef de coördinaten van de Archaïsche periode

40. Vraag 2: Bij de invallen van de Doriërs verdwenen enkele steden. Welke van de volgende verdween niet? • Mycene • Troje • Sparta • Knossos

41. Vraag 3: Welke van de volgende steden danken hun hedendaagse benaming niet aan de Griekse overheerser? • Napels • Aléria • Lyon • Marseille

42. Vraag 4: Wie waren de metoiken? • Lijfeigenen • Vrije burgers, maar zonder politieke rechten • Landadel met politieke rechten • Vreemdelingen

43. Vraag 5: Waarom werd er in de Archaïsche periode geen kaas gegeten zoals wij ze vandaag de dag kennen? • Hun godsdienst tekende kaas als de verboden vrucht af. • Er werd te weinig aan rundveeteelt gedaan. • Men had de bacteriën voor het striemproces nog niet ontdekt. • De Grieken offerden alle kaas aan hun huiselijke goden.

44. Vraag 6: Welke van de volgende vruchten werd niet geconsumeerd in die periode? • Citrusvruchten • Granaatappels • Appels • Vijgen

45. Vraag 7: Welke van de volgende munteenheden werd niet gebruikt in het oude Hellas? • De lira • De drachme • De denarië • De obool

46. Vraag 8: Op welk vlak is Egypte zo belangrijk geweest? • Economie: import van luxegoederen • Godsdienst: hun godenverering van aldaar afkomstig • Politiek: steun aan de Grieken bij Trojaanse oorlog • Cultuur: Homeros’ vaderland

47. Vraag 9: Geef de benaming van de twee basiskledingstukken tijdens de Archaïsche periode.

48. Vraag 10: De benaming voor het vrouwenvertrek in een Griekse woonst? • Gynakoontos • Gynaekonitis • Gynèka • Gynaekunta

49. Vraag 11: Stel: je bakt een keramieken kruik in een oven in een weinig verluchte ruimte. Welke kleur bekomt je kruik? • Wit • Geel • Rood • Zwart

50. Vraag 12: In welke stad is dit meesterwerk mogelijks gefabriceerd? • Korinthe • Athene