570 likes | 723 Views
(İnsan) Haklarımızı Biliyor muyuz?. İnsanlar, yersiz yurtsuz. Ulaşım güvenliğinden yoksun İnsanlar. Ç O C U K L A R. Irk ayrımına uğrayan. AÇ. SUSUZ. Sağlıksız. Küçük yaşta çalıştırılan. Eğitim hakkı ellerinden alınan. Silahların gölgesindeki. Şiddete alıştırılan Çocuklar.
E N D
İnsanlar, yersiz yurtsuz
Ulaşım güvenliğinden yoksun İnsanlar
Ç O C U K L A R .
Şiddete alıştırılan Çocuklar.
Kadınlar, Ezilen kadınlar
Ülkesi işgal edilmiş olan
İ N S A N L A R İşkence altındaki
İNSAN HAKLARI NEDİR • İnsanlar arasında ırk, din, renk, yaş, cinsiyet ayırımı yapmadan sevgi, saygı, dostluk duygularını geliştirmek, insanın insan olmak haysiyeti ile sahip olması gereken hakların hepsine “ İnsan Hakları” denir. • İnsan hakları, kişiyi kendi özüyle yaşatacak kurallardır. İnsanın insana hükmetmesi, onu ezmesi insan onuruna yakışmayan ve kabul edilemeyecek bir davranıştır. Bu tür ayırımların yapıldığı toplumlarda kavga, çatışma, isyan eksik olmamıştır. İnsanlar arasında hak, eşitlik, adalet, özgürlük düşüncesi yaygınlaştıkça bu konuyla ilgili mücadeleler de artmıştır.
.. • İnsanlara insan oldukları için sahip olmaları gereken bir takım hakların bulunduğu fikri ilk kez İngiltere’den ortaya atıldı.19. Yüzyılda Amerika ve diğer bir çok ülkelere yayılan bu fikir akımından sonra 1789 Fransız İhtilali Avrupa’da insan haklarının kabul edilmesini ve uygulanmasını sağlamıştır
.. • 24 Ekim 1945’te kurulan Birleşmiş Milletler Örgütü’nün öncelikle amacı dünyada barışı ve güvenliği sağlamaktı. 10 Aralık 1948 tarihinde Birleşmiş Milletler Örgütü “İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi”ni kabul ve ilan etti. İnsan Hakları Beyannamesi 30 maddeden oluşmuştur. Bu beyanname insana değer veren, özgürlük, eşitlik tanıyan duyurudur.
. • 10 Aralık ile başlayan hafta Birleşmiş Milletlere üye ülkelerde İnsan Hakları Haftası olarak kutlanır. İnsan Hakları Evrensel Bildirisi, insan hakları konusuna tam bir tanım amaçlayarak hazırlanmıştır. Esas amaç, bu tanıma uyan insan haklarının hiçbir tereddüde meydan vermeden uygulanmasıdır.
. • İnsan hakları, kişiyi özü ile yaşatacak kurallardır. Bu kurallar, insanı insan yapan kurallar olarak da tarif edilebilir. İnsan hakları 10 Aralık 1948’de başlamış bir olgu değildir. Dünya kurulalı insana, insan haklarına saygı her çağda zamana uygun olarak gösterilmiştir. İnsanların kendi istekleri dışında yaşamak zorunda bırakıldıkları şartlara tarih boyunca rastlanmıştır
. • Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda kabul edilen bildiri ile insanların daha bağımsız yaşamaları öngörülmüş, bu 30 maddelik bildiriye uyulması konusunda ülkelerin gerekli yasal düzenlemeleri yapması istenmiştir
. • İnsan hakları, olmadığı koşulda, kişilerin insan olarak onurlarıyla yaşabilmelerinin mümkün olmadığı temel ilkelerdir. İnsan hakları özgürlük, adalet ve barışın dayanaklarıdır. İnsan haklarına uyulması, birey ve toplumun bütünüyle gelişmesine olanak tanır
İnsan haklarının güvence altına alınması • İnsan haklarının korunması öncelikle devletin görevidir. • İH nın korunmasında devletin hem negatif hem pozitif görevi vardır. • Negatif anlamda sorumluluk devletin bu haklara meşru olmayan müdahalelerde bulunmaması demektir • pozitif anlamda sorumluluk ise hakların korunması ve geliştirilmesi için zorunlu tüm tedbirlerin alınması demektir. • Hakların belirlenmesi ve kurallaştırılması gerekir. • İnsan hakları bağımsız mahkemeler yoluyla ve bağımsız mahkemeler tarafından korunmalıdır
İnsan haklarının özellikleri • İnsan hakları satın alınmamalı, kazanılmamalı ya da miras yoluyla kalmamalıdır, insan hakları sadece insan oldukları için insanlara aittir – insan hakları ‘doğal olarak’ her insan içindir. • İnsan hakları ırk, cinsiyet, din, siyasi veya başka bir düşünce, ulus veya sosyal köken gözetilmeksizin tüm insanlar için aynıdır. Hepimiz özgür ve onur ve haklar bakımından eşit doğarız – insan hakları ‘evrenseldir’
. • İnsan hakları geri alınamaz – hiç kimsenin her hangi bir nedenle bir başkasını insan haklarından yoksun bırakmaya hakkı yoktur. Kendi ülkelerinin kanunları onları görmezden geldiği veya onlara aykırı davrandığı zaman dahi bireylerin insan hakları vardır – örneğin , esaret zamanında dahi esirlerin bu hakları ihlal ediliyor olsa bile hakları vardır – insan hakları ‘devredilemez’. • Onurlu bir şekilde yaşamak için, tüm insanlar özgür, güvenlik içinde ve yeterli yaşam standartlarında yaşamak hakkına sahiptir – insan hakları ‘bölünemez’.
İnsan Haklarının Kategorileri • Sivil ve siyasi haklar. Bunlar ‘özgürlüğe-yönelik’ haklardır ve bireylerin yaşam hakkını, özgürlük ve güvenlik haklarını; işkence ve esaretten korunmasını; siyasi katılımını; düşünce, fikir, ifade, vicdan ve din özgürlüğünü; örgütlenme ve toplantı özgürlüğünü içerir. • Ekonomik ve sosyal haklar. Bunlar ‘güvenliğe-yönelik’ haklardır, örneğin çalışma, eğitim görme, makul yaşama standardı, yiyecek, korunma ve sağlık hizmetleri hakları • Çevresel, kültürel ve gelişim hakları. Temiz ve harap olmamış bir çevrede yaşama hakkını ve kültürel, siyasi ve ekonomik gelişme haklarını kapsar.
Günümüzde kabul gören en temel hak ve özgürlükler şunlardır: • 1-Ayrım gözetmeme ilkesi • 2-Bilgi hakkı • 3-Çalışma hakkı • 4-Dengeli bir çevre hakkı • 5-Doğal ve kültürel mal varlıklarına erişme özgürlüğü ve hakkı • 6-Düşünce, vicdan ve din özgürlüğü
. • 7-Eğitim ve Formasyon hakkı • 8-Evlenme ve bir aile kurma hakkı • 9-Gelişme hakkı • 10-Görüş ve anlatım özgürlüğü • 11-Hakça yargılanma hakkı • 12-Hakça çalışma koşulları hakkı • 13-Hukuksal kişiliğin tanınması hakkı • 14-İşkence yasağı
. • 15-Kamusal işlere katılma özgürlüğü • 16-Kişi özgürlüğü ve güvenliği • 17-Kişiye saygı, eşitlik, kardeşlik • 18-Kölelik ve zorla çalıştırma yasağı • 19-Kültürel yaşama katılma hakkı
. • 20-Mülkiyet hakkı • 21-Özel yaşam hakkı • 22-Sendikalar kurma hakkı • 23-Seyahat özgürlüğü ve sığınma hakkı • 24-Sosyal güvenlik hakkı • 25-Toplantı ve dernek kurma özgürlüğü • 26-Uyrukluk hakkı • 27-Yasa önünde eşitlik • 28-Yaşam hakkı • 29-Yeterli bir yaşam düzeyi hakkı
. • Dünyada insan haklarının kabul görmüş en geniş ifadesi BM İnsan Hakları Evrensel Bildirgesidir
İNSAN HAKLARI EVRENSEL BEYANNAMESİ Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun 10 Aralık 1948 tarih ve 217 A(III) sayılı Kararıyla ilan edilmiştir. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu; İnsanlık topluluğunun bütün bireyleriyle kuruluşlarının hak ve özgürlüklere saygıyı geliştirmeye, bu hakların dünyaca etkin olarak tanınmasını ve uygulanmasını sağlamaya çaba göstermeleri amacıyla tüm halklar ve uluslar için ortak ideal ölçüleri belirleyen bu İnsan Hakları Evrensel Bildirgesini ilan eder.
Madde 1 Bütün insanlar özgür, onur ve haklar bakımından eşit doğarlar. Madde 2 Herkes, bu Bildirge ile ilan olunan bütün haklardan ve bütün özgürlüklerden yararlanabilir. Madde 3 Yaşamak, özgürlük ve kişi güvenliği herkesin hakkıdır.
Madde 4 Hiç kimse kölelik veya kulluk altında bulundurulamaz. Madde 5 Hiç kimseye işkence yapılamaz. Madde 6 Herkesin hukuksal kişiliğinin tanınması hakkı vardır. Madde 7 Herkes yasa önünde eşittir.
Madde 8- Herkesin temel haklarını çiğneyen eylemlere karşı etkin bir yargı yoluna başvurma hakkı vardır. Madde 9- Hiç kimse keyfi olarak yakalanamaz, tutuklanamaz ve sürgün edilemez. Madde 10- Herkesin, tam bir şekilde davasının bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından hakça ve açık olarak görülmesini istemeye hakkı vardır.
Madde 11 Kendisine bir suç yüklenen herkes yasaya göre suçlu olduğu saptanmadıkça, suçsuz sayılır. Madde 12- Kimsenin özel yaşamına, ailesine konutuna ya da haberleşmesine keyfi olarak karışılamaz, şeref ve adına saldırılamaz.
Madde 13 Herkesin bir devletin toprakları üzerinde serbestçe dolaşma ve oturma hakkı vardır. Madde 14 Herkesin zulüm altında başka ülkelere sığınma ve sığınma olanaklarından yararlanma hakkı vardır.
Madde 15 Herkesin bir yurttaşlığa hakkı vardır. Madde 16 Yetişkin her erkeğin ve kadının evlenme ve aile kurmaya hakkı vardır.
Madde 17 Herkesin tek başına veya başkalarıyla ortaklaşa mülkiyet hakkı vardır. Madde 18- Herkesin düşünce, vicdan ve din özgürlüğüne hakkı vardır. Madde 19- Herkesin düşünce ve anlatım özgürlüğüne hakkı vardır.
Madde 20 Herkesin silahsız ve saldırısız toplanma, dernek kurma ve derneğe katılma özgürlüğü vardır. Madde 21 I. Herkes, doğrudan veya serbestçe seçilmiş temsilciler aracılığı ile ülkesinin yönetimine katılma hakkına sahiptir. II. Herkesin ülkesinin kamu hizmetlerinden eşit olarak yararlanma hakkı vardır.
Madde 22 Herkesin sosyal güvenliğe hakkı vardır. Madde 23 I. Herkesin çalışma, işini serbestçe seçme, adaletli ve elverişli koşullarda çalışma ve işsizliğe karşı korunma hakkı vardır. II. Herkesin çıkarını korumak için sendika kurma veya sendikaya üye olma hakkı vardır.
Madde 24 Herkesin dinlenmeye, eğlenmeye, özellikle çalışma süresinin makul ölçüde sınırlandırılmasına ve belirli dönemlerde ücretli izne çıkmaya hakkı vardır. Madde 25 I. Herkesin kendisinin ve ailesinin sağlık ve refahı için beslenme, giyim, konut ve tıbbi bakım hakkı vardır. II. Anaların ve çocukların özel bakım ve yardım görme hakları vardır.
Madde 26 I. Herkes eğitim hakkına sahiptir. Eğitim, en azından ilk ve temel eğitim aşamasında parasızdır. İlköğretim zorunludur. II. Eğitim insan kişiliğini tam geliştirmeye ve insan haklarıyla temel özgürlüklere saygıyı güçlendirmeye yönelik olmalıdır. III. Çocuklara verilecek eğitimin türünü seçmek, öncelikle ana ve babanın hakkıdır.
Madde 27 Herkes toplumun kültürel yaşamına serbestçe katılma, güzel sanatlardan yararlanma, bilimsel gelişmeye katılma ve bundan yararlanma hakkına sahiptir. Madde 28 Herkesin bu Bildirgede öngörülen hak ve özgürlüklerin gerçekleşeceği bir toplumsal ve uluslararası düzene hakkı vardır.
Madde 29 I. Herkesin, kişiliğinin serbestçe ve tam gelişmesine olanak veren topluma karşı ödevleri vardır. II. Herkes haklarını kullanırken ve özgürlüklerinden yararlanırken, yalnız yasayla belirlenmiş sınırlamalara bağlı olur. Madde 30- Bu bildirgenin hiçbir kuralı, herhangi bir devlet, topluluk veya kişiye, burada açıklanan hak ve özgürlüklerden herhangi birinin yok edilmesini amaçlayan bir girişimde veya eylemde bulunma hakkını verir biçimde yorumlanamaz.
Türkiye’de İnsan Haklarının Korunmasına İlişkin Örgütlenme • İnsan Haklarından Sorumlu Devlet Bakanlığı (1990) • TBMM İnsan Hakları Komisyonu (1990) • Başbakanlık İnsan Hakları Başkanlığı (2001) • 21/04/2001 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan 4643 sayılı yasa • İnsan Hakları Üst Kurulu • İnsan Hakları Danışma Kurulu • İnsan Hakları İhlali İddialarını İnceleme ve Araştırma Heyetleri
. • 2 Kasım 2000 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan "İnsan Hakları Kurullarının Görev, Kuruluş ve Çalışma Esasları Hakkında Yönetmelik" gereğince; • İnsan Hakları İl Kurulu • İnsan Hakları İl Danışma Masası • İnsan Hakları İlçe Kurulunu • İnsan Hakları İlçe Danışma Masası