LOGISTYKA 2 Podsystemy logistyki podział fazowy

1. LOGISTYKA 2Podsystemy logistykipodział fazowy dr inż. Piotr LUBIŃSKI Politechnika Poznańska ul. Strzelecka 11 pok.312 www.fem.put.poznan.pl Piotr.Lubinski@PUT.Poznan.PL

2. Podsystemy logistyki Logistyka zaopatrzenia Logistyka produkcji Logistyka dystrybucji Logistyka części zamiennych Logistyka wtórnego zagospodarowania

3. Otoczenie współczesnego przedsiębiorstwa - rosnąca konkurencja - niepewność zamówień (co będziemy produkować?) - nowych - realizowanych obecnie - niepewność terminów (kiedy będziemy produkować?) - niepewność ogólna (czy cokolwiek będziemy produkować?) - brak zamówień – niepewność odbiorcy (czy „będzie” klient?) - nadprodukcja - cena minimalna (wymagania - jakość maksymalna Klientów) - sytuacja ekonomiczna ostatecznego odbiorcy - zagrożenie bezrobociem - brak stabilności - zachwiana hierarchia wartości - brak zaufania do rządu - drogie kredyty – spadek konsumpcji

4. Charakterystyka współczesnego przedsiębiorstwa - nadmiar mocy produkcyjnych - zobowiązania i kredyty do spłacenia, podatki.. - „niewspółczesna” struktura produkcyjna - „niewydolny” system zarządzania i sterowania - zbyt duże zatrudnienie - ogromna bezwładność systemu (+ duża niestabilność otoczenia) - długie czasy realizacji zlecenia produkcyjnego - rozbudowane struktury - przepływ kompletnego zlecenia (zakupy - produkcja – montaż – sprzedaż/dostawa) - rozbudowany system magazynowy (liczne i duże magazyny)

5. Charakterystyka współczesnego Klienta - „wierny klient” – abstrakcyjne pojecie stosowane w teorii marketingu - ciągłe poszukiwanie „okazji” tanich zakupów - wysokie wymagania jakościowe jako nowy standard - wysokie wymagania terminowe (krótkie cykle dostaw) - dążenie do niezobowiązujących ustaleń (zamiast szczegółowych kontraktów) - ceny – równanie do najniższych - dominująca postawa dużych grup przedsiębiorstw - wymagania rzetelności (przy własnej …arogancji) - duża liczba drobnych zleceń zastępuje duże zlecenia

6. Co zrobić, aby …przetrwać? - restrukturyzacja: - podział na „samodzielne jednostki biznesu” - zintensyfikowanie wysiłków („gospodarność”) - możliwość likwidacji deficytowych obszarów - wprowadzenie „nowych” koncepcji zarządzania/sterowania: - JiT – technika i strategia - MRP II (o ile jest czas, finanse i MRP) - „kan-ban” – odwrócenie tradycyjnej koncepcji (istotna wada: stabilny i powtarzalny asortyment) - ESP/ESM - CIM - przejęcia i fuzje (oraz inne „zrzeszenia”) - wspólne inwestowanie (często konkurentów)

7. Logistyka zaopatrzeniaDEFINICJA Jest to system logistyczny związany z rynkiem, stanowi połączenie pomiędzy logistyką dystrybucji dostawców i logistyką produkcji w przedsiębiorstwie odbiorcy; przedmiotem działań logistyki zaopatrzenia są towary (surowce, materiały pomocnicze i eksploatacyjne, części z zakupu i towary nabywane w handlu), które należy udostępnić przedsiębiorstwu/przygotować, zgodnie z jego zapotrzebowaniem

8. Logistyka zaopatrzeniaKONCEPCJA Myślenie kategoriami systemowymi – wyjście poza granice jednego przedsiębiorstwa Myślenie kategoriami kosztów ogólnych Trzy zasady zewnętrznego zaopatrzenia: - zaopatrzenie indywidualne - zaopatrzenie z zapasu - dostawa zsynchronizowana z produkcją lub zużyciem

9. Logistyka zaopatrzenia Zaopatrzenie indywidualne • niskie zaangażowanie kapitału • niskie koszt magazynowania • możliwość wystąpienia opóźnień dostaw – może to być przyczyną: • opóźnień produkcji • słabszego wykorzystania potencjału • wydłużenia czasu dostaw • stosowana do towarów dostępnych „od reki”

10. Logistyka zaopatrzenia Zaopatrzenie z zapasu • nabywanie większych ilości • większe zaangażowanie kapitału • większe koszty magazynowe • problem optymalnej wielkości zamówienia (jedno zamówienie – wiele dostaw?)

11. Logistyka zaopatrzenia Dostawa zsynchronizowanaz produkcją lub zużyciem • dostawa w terminach • zaopatrzenie dzienne (z pojazdów na produkcję) • zapasy zabezpieczające - niskie koszty • konieczność wysokiej niezawodności dostawców • ścisła współpraca dostawca-odbiorca (zmiany w programie produkcji) • konieczność istnienia/działania systemu planowania i sterowania dostawami • zaawansowana integracja informatyczna • trzy płaszczyzny: • uzgodnienia ramowe – warunki współpracy • zamówienia ramowe – zapotrzebowanie (tydzień, dzień) • dostawa na wezwanie – ilości, terminy, punkty dostawy

12. Instrumenty polityki zaopatrzenia Polityka produktu Polityka kontraktacji (polityka warunków) Polityka komunikacji Polityka zakupów

13. Instrumenty polityki zaopatrzeniaPOLITYKA PRODUKTU Kształtowanie produktu Program zaopatrzenia • określa jakie grupy towarów będą sprowadzane do przedsiębiorstwa w okresie objętym planem: • jakie rodzaje towarów • w jakich ilościach • w jakim czasie • uwzględniamy zmiany: • w konstrukcji • materiałowe • grupa detali - podzespół • Problem „make-or-bay” • Koncepcja „modularsourcing” – dostawy oparte o gotowe moduły zamiast kompletu wielu detali (np. surowe – gotowe klapy do autobusów) Współpraca z logistyką produkcji – wielkości i terminy zapotrzebowania na wyroby gotowe są podstawą tworzenia planów potrzeb materiałowych (surowce, podzespoły..)

14. Instrumenty polityki zaopatrzeniaPOLITYKA KONTRAKTACJI Określa związek pomiędzy ceną nabycia towaru a zakresem świadczeń od strony dostawcy (możliwość powiązania transportu dystrybucyjnego i zaopatrzeniowego) Istotne znaczenie podczas negocjacji • rabaty • wielkość partii dostawy • terminy dostaw i ich wielkość w przedziałach czasu • transakcje barterowe

15. Instrumenty polityki zaopatrzeniaPOLITYKA KONTRAKTACJI – REGUŁY HANDLOWE EXW – sprzedaż loco zakład, zleceniodawca (kupujący) określa wszystkie usługi logistyczne, przejmuje wszystkie powstałe koszty logistyczne; nadawca (sprzedający) „kończy” na załadunku środka transportu; ZASADA SAMODZIELNEGO SPROWADZANIA FOB – sprzedający „odpowiada” za towar aż do jego przejęcia przez statek; przekazanie towaru (RYZYKA i KOSZTÓW) następuje na burcie statku w porcie nadania, FLA – odmiana FOB z dowolnym przewoźnikiem, w transporcie lotniczym towar przekazany jest wcześniej niż „na burcie samolotu” CIF – sprzedający „odpowiada” za wszystko aż do portu przeznaczenia, dalej kupujący – PODZIAŁ KOSZTÓW LOGISTYCZNYCH CPT – odpowiedzialność sprzedającego aż do stacji przeznaczenia odbiorcy ustalonej w umowie DDP – wszystko: cło, transport, dokumenty celne i przewozowe po stronie sprzedającego, koszty tych działań w cenie wyrobu;ZASADA DOSTARCZANIA PRZEZ DOSTAWCĘ

16. Instrumenty polityki zaopatrzeniaPOLITYKA KOMUNIKACJI Polityka komunikacji ma wyjaśnić dostawcy istotę i zamierzenia polityki zaopatrzenia • pozyskanie zdolności wytwórczych • pozyskanie woli świadczenia dostaw • zapewnienia oferentów co do wywiązywania się z zawartych umów • instrumenty polityki komunikacji „Dni dostawców” (aktualnych i potencjalnych)

17. Instrumenty polityki zaopatrzeniaPOLITYKA ZAKUPÓW Związek pomiędzy kanałami zaopatrzenia a logistyką zaopatrzenia Dotyczy ustalenia dróg zaopatrzenia, zakupy: - bezpośrednie - przez pośredników - przez hurtownie - u detalistów Problem liczby dostawców i ich „geografii” Koncepcje „single sourcing” i duble sourcing” (just-in-time) Koncepcja „global sourcing” - różnice cen - kursy walut - mniejsze ryzyko strajkowe - mniejsza niezawodność dostaw - wyższe koszty dostaw/transportu - większa złożoność systemów fizycznych i informatycznych - koszty koordynacji - rola i miejsce Spedytora (Operatora Logistycznego)

18. Logistyka produkcjiDEFINICJA Jest zlokalizowana pomiędzy logistyką zaopatrzenia i logistyką dystrybucji, łączy je ze sobą, obejmuje wszystkie czynności, które związane są z zaopatrzeniem procesu produkcji w stosowne towary (surowce, materiały pomocnicze i eksploatacyjne oraz półwyroby i części z zakupu) z przekazywaniem półwyrobów oraz wyrobów gotowych do obszaru zbytu

19. Logistyka produkcjiKONCEPCJA • W przeszłości – planowanie oddzielnych etapów produkcji, bez wzajemnego dostosowania ; konieczność kompensacji zapotrzebowania poszczególnych etapów przez tworzenie buforów Jedna dostawa do zaopatrzenia produkcji bezpośrednio do pierwszego etapu produkcji – decyzje produkcyjne mają bezpośredni wpływ na logistykę zaopatrzenia • Konieczność spojrzenia systemowego • Myślenie kategorią kosztów uchwycenie istotnych składników kosztów w logistyce produkcji obniżenie kosztów produkcji i zapasów zmniejszenie partii produkcyjnej częsta zmiana asortymentu częste przezbrajanie (koszty zapasu a koszty procesy)

20. Logistyka produkcjiWPŁYW PRODUKCJI NA LOGISTYKĘ PRODUKCJI LOGISTYKA PRODUKCJI to SYSTEM PRODUKCYJNY oraz SYSTEM PLANOWANIA I STEROWANIA PRODUKCJĄ Struktura procesu a liczba i rozmieszczenie magazynów w przepływie materiałów i towarów (warunki techniczne i ekonomiczne)

21. Logistyka produkcjiTYPY ORGANIZACYJNE PRODUKCJI • Podstawowe typy organizacyjne produkcji: • PRODUKCJA WARSZTATOWA • PRODUKCJA POTOKOWA • PRODUKCJA GNIAZDOWA • Typy produkcji zorientowane na program produkcyjny: • PRODUKCJA MASOWA • PRODUKCJA SERYJNA • PRODUKCJA JEDNOSTKOWA

22. Logistyka produkcjiPRODUKCJA WARSZTATOWA Rozmieszczenie stanowisk roboczych według wykonywanych zabiegów WARSZTAT – jednostka grupująca maszyny wykonujące rodzajowo podobne zabiegi Zamówienia wędrują pomiędzy warsztatami zgodnie z technologią Możliwe powroty do warsztatów Przerywany transport materiałów Konieczność składowania pośredniego – rozdzielnia robót Trudności zsynchronizowania robót i transportu Zróżnicowanie produktów i wielkości partii produkcyjnych i transportowych Problem dostosowania zapotrzebowania i struktury zdolności produkcyjnych Konkurencja celów „dylemat planowania”: • Czas realizacji zamówienia • Wykorzystanie zdolności produkcyjnych

23. Logistyka produkcjiPRODUKCJA POTOKOWA Rozmieszczenie systemów roboczych według podobieństwa technologii obrabianych wyrobów; podobna kolejność operacji – zasada przepływu Produkcja seryjna, rytm produkcji Ciągły transport materiału Wymóg dostępności materiału Przestoje - konieczność zapasów buforowych • uszkodzenia narzędzi • przerwy w pracy personelu Wysokie wymagania niezawodności środków transportu i przeładunku Możliwa wysoka automatyzacja systemów i środków transportu (palety produkcyjne)

24. Logistyka produkcjiPRODUKCJA GNIAZDOWA Przestrzenne grupowanie jednostek produkcyjnych o różnych funkcjach – umożliwia to kompletną obróbkę określonej grupy (rodziny części) podobnych wyrobów Elastyczny System Produkcyjny/Montażowy Grupowanie przestrzenne: • skracanie dróg transportowych • uproszczenie systemów transportu • zwiększenie przejrzystości procesu przebiegu produkcji • uproszczenie planowania i sterowania produkcją • redukcja czasu oczekiwania zamówień • redukcja zapasów • redukcja cykli produkcyjnych

25. Logistyka produkcjiPRODUKCJA MASOWA Zadaniem logistyki produkcji jest zaopatrywanie jednostek produkcyjnych przez długi czas w takie określone materiały Produkcja MASOWA • wysoka mechanizacja/automatyzacja • kolejność rodzajów produkowanych wyrobów • wielkość serii produkcyjnych

26. Logistyka produkcjiPRODUKCJA SERYJNA i JEDNOSTKOWA Produkcja SERYJNA • poważniejszy problem przezbrajania obrabiarek • ważne planowanie wielkości serii produkcyjnych • większa elastyczność systemów logistycznych Produkcja JEDNOSTKOWA • największa elastyczność systemu logistycznego • ciągłe zmiany materiału do produkcji: • rodzajowe • ilościowe

27. Logistyka produkcjiZASADY ZAOPATRZENIA MATERIAŁOWEGO

28. Logistyka produkcjiUKŁAD SYSTEMU PRODUKCJI Pozostaje w ścisłym związku z typami produkcji; przedmiotem planowania układu systemu produkcji jest ustalenie przestrzennego rozlokowania związanych z określonym miejscem podsystemów produkcyjnych na z reguły z góry określonej powierzchni, na której ma odbywać się produkcja Stopnie szczegółowości: • Ustalenie wewnątrzzakładowych miejsc dla segmentów produkcyjnych (wydziały w ramach obszaru) • Lokalizacja jednostek produkcyjnych w segmentach (maszyny, stanowiska na wydziale) oraz uporządkowanie magazynów

29. Logistyka produkcjiUKŁAD SYSTEMU PRODUKCJI Cele rozplanowania układu systemu produkcji: • Minimalizacja kosztu przepływu materiału • Przejrzystość i jednolitość kierunku przepływu materiału • Elastyczność (zmienne wymaganie produkcji) • Stopień wykorzystania przestrzeni • Produkcja warsztatowa: • maksymalna szczegółowość planowania układu • lokalizacja magazynu pośredniego (bufor) • Produkcja potokowa: • rozmieszczenie jednostek produkcyjnych zgodne z kolejnością obróbki przedmiotów – brak problemów planowania • ważna rola magazynów buforowych (liczba, miejsce, powierzchnia) • Produkcja jednostkowa: • uwzględnić lokalizację gniazd i stanowisk w tych gniazdach • istotny wpływ rodzaju wykorzystywanego środka transportu (np. stanowiska wzdłuż drogi automatycznego środka transportu)

30. Logistyka produkcjiPODSYSTEMY FUNKCJONALNE LOGISTYKI PRODUKCJI TRANSPORT GOSPODARKA MAGAZYNOWA MAGAZYN OPAKOWANIE OBSŁUGA /OPRACOWANIE ZAMÓWIEŃ

31. Logistyka produkcjiPODSYSTEMY FUNKCJONALNE LOGISTYKI PRODUKCJI TRANSPORT - czynniki kształtujące wewnątrzzakładowy system transportu: • materiał • intensywność transportu • trasa transportu • przepisy • typ organizacji produkcji • potokowa • warsztatowa • koszty • elastyczność • sprzężenie informatyczne (stacjonarne i mobilne) • procesy przeładunkowe

32. Logistyka produkcjiPODSYSTEMY FUNKCJONALNE LOGISTYKI PRODUKCJI GOSPODARKA MAGAZYNOWA zmniejszenie zapasów, w połączeniu ze zredukowaniem średnich cykli produkcyjnych stanowi właściwy cel dla logistyki produkcji; funkcje magazynów produkcyjnych: magazyn zorientowany na produkcję: • funkcja kompensacyjna – bufor w łańcuchu • funkcja sortująca – bufor dyspozycyjny • funkcja zabezpieczająca – bufor w przypadku zakłóceń magazyn zorientowany na zbyt: • funkcja zapewniająca elastyczność • funkcja skracająca czas dostaw • funkcja substytucyjna

33. Logistyka produkcjiPODSYSTEMY FUNKCJONALNE LOGISTYKI PRODUKCJI MAGAZYN możliwie mały Bufor – nie proces magazynowania lecz proces przemieszczania • centralne magazyny półfabrykatów – produkcja warsztatowa • rozdzielnie robót • zdecentralizowane magazyny – produkcja gniazdowa • miejsca odkładcze przy stanowiskach

34. Logistyka produkcjiPODSYSTEMY FUNKCJONALNE LOGISTYKI PRODUKCJI OPAKOWANIE – funkcje: • magazynowa • transportowa • manipulacji • zmechanizowanej • zautomatyzowanej • identyfikacji, samozliczeniowość • problem dostępności: • rozmieszczenie i ukierunkowanie detali • częściowo składana ścianka

35. Logistyka produkcjiPODSYSTEMY FUNKCJONALNE LOGISTYKI PRODUKCJI OBSŁUGA/OPRACOWANIE ZAMÓWIEŃ - zapewnienie przepływu informacji związanych z przepływem materiałów i towarów; realizacja przepływu informacji, który towarzyszy fizycznemu zaopatrzeniu w materiały do produkcji, generuje to zamówienia dla transportu - rodzaj środka transportu, - miejsce przejęcia, - ilość towaru, - miejsce docelowe i magazynowania - ilość do magazynowania lub wydania Zamówienia wewnętrzne: • produkcyjne • związane z logistyką Nadawanie terminów dla zamówień produkcyjnych

36. Logistyka produkcjiPODSYSTEMY FUNKCJONALNE LOGISTYKI PRODUKCJI OBSŁUGA ZAMÓWIEŃ Rodzaje informacji: • poprzedzające • towarzyszące • potwierdzające Rosnąca integracja obszarów – przepływ informacji oparty o wspólną bazę danych Rosnące uzależnienie – funkcja jednego obszaru automatycznie wywołuje działania innego Dla produkcji na indywidualne zlecenie/zamówienie proces obsługi zamówienia obejmuje śledzenie drogi zamówienia przez system produkcyjny

37. Logistyka dystrybucjiDEFINICJA Jest to system powiązany z rynkiem; łączy logistykę produkcji przedsiębiorstwa z logistyką zaopatrzenie nabywcy; obejmuje wszystkie czynności, które mają związek z zaopatrzeniem klienta w wyroby handlowe (bezpośrednio z produkcji lub z magazynów zbytu)

38. Logistyka dystrybucjiROZRÓŻNIENIE ZADAŃ DZIAŁ ZBYTU • Pozyskanie klientów • Opieka nad klientami • Określenie cech przyszłych produktów • Współpraca z Działem Badań i Rozwoju LOGISTYKA DYSTRYBUCJI • Wywołuje przepływ towarów • Dostawa przez dostawcę - docieramy do klienta - system logistyki i dystrybucji • Samodzielne sprowadzanie - odbiór własny

39. Logistyka dystrybucjiMODELE OGÓLNE KODEL KLASYCZNY „Produkować zgodnie z zapotrzebowaniem rynku” MODEL WSPÓŁCZESNY „Najpierw sprzedać – później produkować” „Just for you” • Wymaga cechy obsługi • duża szybkość • duża elastyczność • Klient ceni kompletnie wykonane zamówienie „perfect order” • obsługa dostawcza • jakość wyrobu • doradztwo

40. Logistyka dystrybucjiLOGISTYKA DYSTRYBUCJI i INSTRUMENTY MARKETINGU Polityka produktu Polityka warunków dostawy Polityka komunikowania Polityka dystrybucji

41. Logistyka dystrybucjiPOLITYKA PRODUKTU ASORTYMENT WYROBÓW wraz ze wzrostem asortymentu i różnorodności – rosną też problemy logistyczne: • opracowanie zamówień • pakowanie • transport • wzrost zapasów w magazynach OBSŁUGA i ŚWIADCZENIE GWARANCJI czyli LOGISTYKA CZĘŚCI ZAMIENNYCH • niewłaściwa postać – duże opakowania • problemy w eksploatacji, transporcie, magazynowaniu • standaryzacja wymiarów KSZTAŁTOWANIE WYROBÓW (suma powyższych)

42. Logistyka dystrybucjiPOLITYKA WARUNKÓW DOSTAWY ELEMENTY polityki warunków dostawy • Cena - to nie tylko koszt + założony zysk • rabaty • terminy płatności • koszty wysyłki w cenie wyrobu • Warunki finansowania • Leasing • Wynajem długoterminowy

43. Logistyka dystrybucjiPOLITYKA KOMUNIKOWANIA ELEMENTY polityki komunikowania • Reklama zabezpieczenie od strony logistyki reklama możliwości logistycznych dobra lub zła obsługa • Public relation • Promocja sprzedaży opakowanie impulsem do zakupu • Sprzedaż bezpośrednia informacja bieżąca o stanie logistyki

44. Logistyka dystrybucjiPOLITYKA DYSTRYBUCJI ELEMENTY polityki dystrybucji: • sposób sprzedaży • droga zbytu • obsługa dostawcza • Kanały dystrybucji • Ilość hurtowni i detalistów • System własny i obcy Oddziaływanie niedoborów TRACIMY SPRZEDAŻ i MIEJSCE NA PÓŁKACH JEŚLI NIE MAMY TOWARÓW

45. Logistyka dystrybucjiKANAŁ LOGISTYCZNY i KANAŁ KONTRAKTACYJNY

46. Logistyka 2PODSYSTEMY LOGISTYKI PODZIAŁ FAZOWY Dziękując za uwagę życzę Państwu Dobrego Dnia