ÖĞRETMENLER İÇİN MADDE BAĞIMLILIĞI EĞİTİMİ

1. ÖĞRETMENLER İÇİNMADDE BAĞIMLILIĞI EĞİTİMİ Sağlık Slaytları http://hastaneciyiz.blogspot.com

2. BAĞIMLILIK YAPAN MADDELER • Alkol • Uçucu Maddeler • Ecstasy • Morfin • Akineton • Rohypnol • Mantarlar • Sigara • Esrar • Eroin • Kokain • Kafein • Lsd/ghb/pcp/ice • Bazı katüsler

3. SİGARA • ABD’de 400.000 kişi sigara kullanımı nedeniyle yaşamını kaybetmektedir. • Sigaranın neden olduğu hastalıklar: - Kalp damarlarında tıkanıklık, - Bronşların daralması sonucu akciğer rahatsızlıkları, - Beyin damarlarında tıkanma ve buna bağlı felç, -Ayak ve bacak damarlarında tıkanma

4. SİGARA • Sigara içenlerde; - Akciğer kanseri olma riski 22 kat, - Mesane kanseri riski iki kat, - Bronşit riski 10 kat - Kalp hastası olma olasılığı 3 kat daha fazladır. • Gebelikte sigara ya da tütün kullanımı; - Erken doğuma -Bebek ölümüne - Düşük doğum ağırlığına neden olmaktadır. • Sigara içenlerde içmeyenlere göre esrar kullanma riski 8 kat fazladır.

5. ALKOLÜN ETKİLERİ • Bağımlılık, • Mide gastrit ve ülser; • Karaciğerde büyüme, yağlanma ve siroz, • Bağırsaklarda vitamin emiliminin azalması ve beslenme bozuklukları, • Sinir hücrelerinde hasar ve felç • Kas güçsüzlüğü ve • Bunama

6. ESRAR • Kahverengi, preslenmiş tabakalar halinde satılır. • Ot, joint, marihuana, gubar gibi isimlerle anılır ve sigara gibi içilir. • Gevşeme, rahatlama, görme ve duyma duyularında artış, reflekslerde bozukluk ve dikkat dağınıklığına yol açar. • Akciğer kanseri, bronşit ve unutkanlığa sebep olur. • Bağımlılık yapar • Genellikle diğer uyuşturuculara geçiş maddesidir.

7. UÇUCU MADDELER • Tiner, bali gibi maddeler. • Çakmak gazı, kuru temizlemede kullanılan maddeler, benzin, Tipp-ex, uhu oje gibi maddeler. • Ciddi bir sarhoşluk, denge bozukluğu, yürüme güçlüğüne neden olabilirler. • Baş ağrısı, bulantı, kusma, tıkanma ve boğulma, ani ölümler meydana gelebilir. • Dikkat eksikliği, öğrenme güçlüğü, kavrama yeteneğinde bozulma gibi olumsuz etkileri vardır. • Beyinin yapısını değiştirirler.

8. ECSTASY • Tablet ya da kapsüller halinde satılır. Üstünde kuş, fil, gülen surat, Mitsubishi amblemi gibi resimler vardır. • Ex, İx, kanat, uçuş, balık gibi sokak adları vardır. • Koordinasyon bozukluğu, vücut ısısında artış, kan basıncında artış böbreklerde hasar, kalp ritminde bozukluğa neden olur. • Ölüm vakaları genellikle yüksek ateş ve aşırı sıvı kaybından olmaktadır. • Kişi bir süre sonra onsuz eğlenemediği için bağımlı hale gelir.

9. EROİN • Açık kahverengi renkte, toz halinde satılır. • Toz, beyaz, H (eyç) adı verilir. • Buruna çekilerek, damardan enjekte ederek (shot), buharını içe çekerek (kaydırma) ve sigara biçiminde (koreks) kullanılabilir. • Gevşeme, hareket ve konuşmada yavaşlama, göz bebeklerinde küçülme, yüzde kızarıklık gözlenir. • Etkisi 6-8 saatte geçtiği için gün içinde 3-4 kez kullanma zorunluluğu ortaya çıkar. • Yüksek dozda alındığında solunum yavaşlar, koma hali başlar ve kişiyi öldürür. • Alınmadığı zaman burun akıntısı, halsizlik, uykusuzluk, kas ağrıları ve kramplar görülür.

10. İLAÇ OLARAK KULLANILAN ANCAK BAĞIMLILIK YAPABİLECEK MADDELER • Eczanelerde yeşil ve kırmızı reçete ile satılan ilaçlardır. • Diazem, Nervium, Xanax, Tranxilene, Ativan, Rivotril, Akineton, Rohypnol ve Bomotil gibi… • Alındıkları zaman rahatlama ve gevşemeye yol açarlar. • Reflekslerle zayıflama ve uygu hali belirir. • Alkol ile alındıklarında etkileri daha da artar.

12. RİSK YARATAN FAKTÖRLER • Ruhsal sorunları ya da bağımlılığı olan ebeveynin bulunduğu kaotik aileler, • Doğru olmayan yetiştirme yolları, • Ebeveyn-Çocuk arasında bağlanma ve ilgi eksikliği, • Sınıfta aşırı utangaçlık ya da şiddet içeren davranışlar, • Okul başarısında düşüş, • Sosyal becerilerin zayıf olması, • Sapkın davranışlar sergileyen arkadaşlarla “takılma”, • Okul, iş, aile ortamlarında uyuşturucu kullanımının onaylanması

13. ÖNLEYİCİ FAKTÖRLER • Güçlü ve pozitif aile bağları, • Ebeveynlerin çocuklarının yaşamlarına ilgili olmaları, • Ebeveynlerin çocuklarının arkadaşlarından ve neler yaptıklarında haberdar olması, • Aile içi kuralların açıkl olması ve herkesin bunlara uyması, • Okulda başarılı olma; okul, klüpler gibi kurumlarla kurulmuş güçlü bir bağ, • Uyuşturucu kullanımı ile ilgili doğru bilgilenme.

14. SİGARAYA BAŞLAMA NEDENLERİ… • Büyümenin bir sembolü olarak görülmesi • Reklam ve filmlerin özendirici etkisi • Kız çocuklarında erkeksi olma hevesi • Meydan okuma tarzı • Arkadaş grubuna ayak uydurma çabası

15. MADDE KULLANMAYA BAŞLAMA NEDENLERİ • Arkadaş Baskısı %23.3 • Merak %29.4 • Sorunlara çözüm aramak %27.1 • Sorunlardan kaçmak %26.0 • Beğeni toplamak %24.3 • Eğlenmek %25.9

16. BAĞIMLILIK SÜRECİ “Belki kullanabilirim” “Korku ve merak” “Bir kereden bir şey olmaz” “Bıraktım, bir daha başlamam” “Bir daha asla!” “Artık Bırakacağım” “Ben bağımlı olmam” “Bırakmak Zorundayım” İstersem bırakırım “Bu meret bırakılmaz ki”

17. BAĞIMLI KİŞİDE… • Madde kullanımını kontrol etmekte güçlük çekme, • Giderek kullanılan maddenin dozunu artırma, • Zarar vermesine rağmen madde kullanmaya devam etme, • Aile, iş ve çevre ilişkilerinde bozulma, • Başarısız bırakma girişimleri, • Bıraktığı zaman ruhsal ya da fiziksel yoksunluk belirtilerinin ortaya çıkması (huzursuzluk, uykusuzluk vb.) gözlenebilir.

18. MADDE KULLANAN KİŞİYİ ÖĞRETMEN NASIL ANLAR? • Dikkati yoğunlaştırmada güçlük çeker, • Sözel iletişiminde farklılaşma gözlenebilir. • Hafif uykulu, halsiz ve yorgun gözükebilirler. • Daha sinirli olabilirler. • Okula devamı azalmaya, başarısı düşmeye başlar. • Kendisine olan özeni azalabilir, çevre ve arkadaşlar eski önemlerini yitirebilirler. • Okuldaki arkadaş grubu değişebilir. • En kesin yöntem kan ve idrar testleridir.

32. İYİ BİR ÖĞRETMEN OLARAK YAPABİLECEKLERİNİZ… • Sorunu küçümsemeyin “Benim sınıfımda böyle şey olmaz” • Ön yargılarınızın farkında olun. • Bilgi sahibi olun. • Açık, samimi ve inandırıcı olun. • Konuşması için bir fırsat verin. • Genellemeler yapmaktan kaçının. • Söylediği şeylere ani tepki vermeyin. • Korkularınıza dayanarak konuşmayın. • Özendirmemeye dikkat edin. • Merakı arttırmayın. • Öğüt vermeyin.

33. ÖNLEME : OKUL ÖNCESİ DÖNEM… • Onaylamalarınızın büyük ödül değeri taşıdığı ve öğretilerinizin şartsız bir bağlılıkla alındığı dönem; • Model olun. • Zararlı maddeleri tanıtın. • Hem kendi başına hem de bir başkasının vereceği ilaçları almamasını öğretin. • Karar verme alışkanlığı kazandırın. • Zararlı-yararlı yiyecekleri tanıtın. • Kendi sağlığına ilişkin girişimlerini övün.

34. Önleme: Okul Çağı… • Zihinsel ve sosyal becerilerinin geliştiği bir dönem; • Kuralları öğrenmelerini sağlayın. • Sağlıklı olmanın önemini gündeme getirin. • Sigara ve alkolün zararlarından bahsedin. • Reklamlarda satış için izlenen yolları açıklayın. • “Hayır” demesini öğretin.

35. ERGENLİK DÖNEMİ ÖZELLİKLERİ • Asi olma • Çabuk öfkelenme • Endişeli hal • Kendine dönüklük • Çabuk heyecanlanma • Ruh halinde sürekli iniş-çıkışlar yaşama • İlgi alanları ve zevklerin hızla değişmesi. • Arayış içinde olma • Dış görünüşün önem kazanması • Özerk olma çabası • Ailenin geri plana düşüp arkadaşlaarın ön plana gelmesi • Bir gruba ait olma gayreti • Cinselliğinin farkına varma

36. ÖNLEME: ERGENLİK DÖNEMİ… • Sınıf içindeki gruplaşmalara ve grupların niteliklerine dikkat edin. • Maddeler ve olumsuz etkileri hakkında korkularınıza değil, gerçeklere dayalı bilgilere dayanarak konuşun. • Kendilerini iade etmeleri için fırsatlar yaratın. • Sorumluluklarını alması için destekleyin, sınıf içinde görevler verin.

37. ÖNLEME: ERGENLİK DÖNEMİ • Maddelerin sağlığı, görünüşü, spor ve diğer aktiviteleri üzerinde nasıl etki yapacağını vurgulayın. • Kurallarınızda tutarlı olun. • “Hayır” demesini öğretmeye devam edin. • Spor ve diğer sosyal faaliyetlere (sinema, tiyatro, resim müzik vb.) yönlendirin.

38. MADDE EĞİTİMİNDE YARARLANACAĞINIZ YOLLAR… • Madde kullanımının bireyin tüm yaşamını (kişilik, sağlık, ekonomik, okul, arkadaş ve aile) etkilediğini, • Bağımlılığın ömür boyu sürdüğünü, • Arkadaş baskısına karşı nasıl tepki verileceğini, • Sağlıklı bir yaşamın nasıl korunacağını, • Sorunları çözmek için başka yollar olduğunu anlatın.

39. SIK SORULAN SORULAR • Yalnız iradesiz kişiler mi bağımlı olur? • Uyuşturucu bazı ülkelerde neden serbest? • Bağımlılar iyileşebilir mi? • Uyuşturucu herkesi aynı mı etkiler? • Bir kere denemekle ya da ara sıra kullanmakla bağımlı olunur mu? • Otdur zararı yok mudur? • Maddelerden bahsetmek kullanımı teşvik eder mi? • Kimler bağımlı olur? • Sadece damar yoluyla alınan maddeler mi uyuşturucudur)

40. SIK SORULAN SORULARA YANITLAR • Bağımlılığın idare ile ilgisi yoktur. Hiç kimse yola “ Ben bağımlı olacağım!” • Uyuşturucu olarak sadece Esrar Hollanda da, diğer uyuşturuculara geçişi engellemek için sebesttir. • Bağımlılık tam olarak iyileşmez ama düzelir. Bağımlılık ömür boyu süren bir hastalıktır. • Uyuşturucu herkesi farklı etkiler. Etkilerin ortaya çıkış süresi ve yoğunluğu bireyler arası farklılık gösterir. • Bir kere denemekle ya da arasıra kullanmakla bağımlı olunur. Bağımlılığın adımı bir kere kullanmaktır. • Bağımlılık potansiyeli düşük olmakla beraber esrar da bağımlılık yapar. • Maddelerden bahsetmek kullanımı teşvik etmez. Hayır, çocukların bakış açınızı öğrenmelerini ve doğru bilgilenmelerini sağlar. • Herkes Bağımlı olabilir. • Her Madde bağımlılık yapabilir.

41. SİGARA İÇTİĞİNDEN ŞÜPHELENDİĞİNİZDE… • Nasihat dilini kullanmadan sigaranın etkileri hakkında konuşun. • Sınıf içindeki konuşmalarınız ona değil, üçüncü şahsa yönelik olsun. • Sınıf içinde sigara ve etkileri başlıklı bir tartışma düzenleyin.

44. MADDE KULLANAN ÖĞRENCİYE NASIL YAKLAŞABİLİRSİNİZ? (2) • Eğer öğrenci maddenin etkisi altında ise onunla bu durumda konuşmanın yararı olmaz. • Kendinizi hazır hissetmeden onunla konuşmayın. • Öfke duyabilirsiniz, sakinliğinizi korumaya çalışın. • Kendinizi onun yerine koymayı deneyerek onun düşünce, yaşantı ve korkularını anlamaya çalışın.

45. MADDE KULLANAN ÖĞRENCİNİN ANNE-BABASINA NASIL YAKLAŞABİLİRSİNİZ? • Eğer sadece şüpheleniyorsanız önce kuşkularınızı destekleyecek bilgiler edinin. • Konuşmanın özel olduğunu ve mutlaka gelmeleri gerektiğini dile getirin. • Size güvenmelerini sağlayın. Gencin evdeki davranışları, arkadaşlarıyla ilgili bilgi alın. • Geldiklerinde genel olarak madde bağımlılığından söz ederek konuya girin. • Genç hakkındaki endişelerinizi ve bunları destekleyecek bilgilerinizi aktarın.

46. ACİL DURUMLARDA… • Soğukkanlılığınızı koruyun. • Sakinleştirmeye ve ona güven vermeye çalışın. • Eğer bilincini kaybetmişse yan yatırın ve soluk aldığından emin olun. • Gerginlik hali ya da tepkisizliği devam ederse acil servisi (112) arayın. • Kullandığı ilaçları, maddeleri ya da tozları toplayın ve doktoruna verin. • Ailesine haber verin.

47. DİSİPLİN CEZALARI • İlköğretimde disiplin cezası verilmemektedir. • Ortaöğrenimde; Sigara içmeye: Uyarma, kınama, mahrumiyet. Uyuşturucu ve alkol kullanma: Tasdikname ile uzaklaştırma. Uyuşturucu madde ticareti: Sürekli uzaklaştırma cezaları verilir. • Eğer öğrenci iyileşmeyi taahhüt eder ve buna dair kağıt imzalarsa disiplin cezası ertelenir. Bunu reddederse aileye haber verilir ve disiplin cezası uygulamaya konur. • Bağımlı kişi hakkında takibat başlatılmadan tedavi isteğinde bulunursa hakkında kanuni işlem yapılmaz.

48. DİSİPLİN CEZALARI Öğretmen bir öğrencisinin madde kullandığından şüpheleniyor ya da emin ise; Çocukla kendisi konuşup onu yönlendirmeye çalışabilir ya da durumu direkt olarak idareye değil rehber öğretmene bildirir. Rehber öğretmen; görüşmesinde çocuğa okulda karşılaşabileceği problemleri anlatarak yardım alması için ikna etmeye çalışır, çocuğun izni dahilinde aileye bilgi verir, eğer konu idareye intikal etmiş ve çocuğun ceza alması gündemdeyse iyileşme taahhüdü imzalaması için onunla görüşür.

49. SORULARINIZ VE YARDIM İÇİN • 02122929960 • www.yeniden.org.tr. Sağlık Slaytları http://hastaneciyiz.blogspot.com