Eén jaar dementieplan Een update Overlegplatforms dementie West-Vlaanderen Brugge, 31/5/2012

1. Eén jaar dementieplan Een update Overlegplatforms dementie West-Vlaanderen Brugge, 31/5/2012 Jurn Verschraegen coördinator

2. Evaluatie dementieplan Vlaanderen Werking inzake dementiezorg: welke impact? Netwerkvorming

3. Ontstaan en historiek • Juni 2010 – in commissie 22/6/2011 • Lange(re) termijnvisie • Europese plannen (cfr. Frankrijk, UK, …) • Coherent beleid • Rol Vlaams expertisecentrum dementie • Werkwijze kabinet WVG

4. Toelichting per hoofdstuk • Inleiding • Genuanceerde beeldvorming • Healthy Brain Living • Versterken autonomie • Jonge personen met dementie • Innovatie • Voorwaarden overheid

5. Inleiding • Niet meer, vooral anders • Belang dementiebeleid zorgorganisaties • Eigen omgeving • Basisprincipes • Openheid en inclusie / sociaal burgerschap • Respect voor uniciteit • Vermaatschappelijking zorg • Geïntegreerde zorg en begeleiding • Specialistische en deskundige zorg en begeleiding • Respect menselijke waardigheid / integriteit

6. Genuanceerde beeldvorming • Dementie erkennen als sociale uitdaging • Stigma verhindert bespreekbaarheid • Personen met dementie maken deel uit van samenleving (dementievriendelijke gemeenten)

7. Genuanceerde beeldvorming - ACTIES • Globaal communicatieplan • VRT • Wetenschappelijk gevalideerde kaders • i.s.m. VVSG dementievriendelijke gemeente • Lokaal sociaal beleid • Socio-cultureel verenigingsleven

8. Genuanceerde beeldvorming - REALISATIES • Globale communicatiestrategie opgemaakt • Digitaal platform www.onthoumens.be online • Ondersteunend materiaal op website • Expliciete rol aan regionale en Vlaams expertisecentra (opmaak engagementsverklaringen, stappenplannen ism. actoren) • Resultaatsmeting in 2013 (gepland) • Medianet (gepland) • VRT • Wetenschappelijk gevalideerde kaders • i.s.m. VVSG dementievriendelijke gemeente • Lokaal sociaal beleid • Socio-cultureel verenigingsleven

9. Healthy Brain Lifestyle • Preventie van dementie: ‘de duiven wachten’ • Bevorderen van een gezonde levensstijl • Gericht advies (rol ApoE Є 4)

10. Healthy Brain Lifestyle : ACTIES • Gezondheidsdoelstellingen • Aanbevelingen huisarts • Fysieke fitheid bevorderen • Flanders’ Care: vraagstelling kanaliseren en aanspreekmogelijkheden vanuit zorgsector • Preventie in translationeel biomedisch onderzoek

11. Healthy Brain Lifestyle : REALISATIES • Realisatie gezondheidsdoemstellingen (rapport OBP mbt doelen/acties min. Muyters, sport en bewegen) • Campagne 10 000 stappen telt / OKRA: “elke stap telt” • Opmaak aanbevelingen prev. med. onderzoek wordt uitgewerkt door Domus Medica • Luik preventie toegevoegd in translationeel onderzoek (min. Lieten) • Oproep demonstratieprojecten FC: preventie centraal: incl. assistieve technologie, monitoring, inclusiebevordering / ICT: dementie! • VRT • Wetenschappelijk gevalideerde kaders • i.s.m. VVSG dementievriendelijke gemeente • Lokaal sociaal beleid • Socio-cultureel verenigingsleven

12. Versterken van de autonomie • Autonomie valt of staat met voldoende info • Niet-pluisgevoel als opstap tijdige diagnose en ondersteuning • Thuisbegeleiding ter ondersteuning draagkracht mantelzorg + persoon zelf (contextuele achtergrond)

13. Versterken van de autonomie: ACTIES (1) • Tijdige diagnosestelling • Onderzoeksrapport steunpunt WVG: wie in eerstelijnsgezondheidszorg welke rol in signalering, detectie, diagnosestelling opneemt • Praktijkrichtlijn Domus Medica: evidence based houvast huisartsen • Voldoende info over ziekte • Verankering expertisecentra dementie • Monitoring regionale en lokale dienstencentra

14. Versterken autonomie: REALISATIES • Tijdige diagnosestelling: RIZIV (diagnose GP en geneesheer specialist) • Onderzoeksrapport steunpunt WVG: wie neemt op 1ste lijn welke rol op (o.v. 2012) • Praktijkrichtlijn GP’s via Domus Medica (2012) • Afstemming werking regionale ecd’s op SEL’s • Projectsubsidie Foton (2012) leidt tot concept dementieconsulenten • Eindrapport wordt op 14 juni besproken: globale evaluatie • VRT • Wetenschappelijk gevalideerde kaders • i.s.m. VVSG dementievriendelijke gemeente • Lokaal sociaal beleid • Socio-cultureel verenigingsleven

15. Voldoende zorgaanbod : ACTIES (1) • De persoon met dementie komt eerst • Empowerment • Patiëntenvereniging / vereniging gebr. en mz wordt ondersteund (6 verenigingen – volledige programmatie) • Familieplatform wordt opgericht (Liga kan aansluiten) • Inspraak in WZ-voorzieningen ifv vraaggerichte zorg • Zorgethisch handelen (zie ook volgende slide)

16. Voldoende zorgaanbod : ACTIES (2) • Hulpverleners (formeel/niet-formeel) worden gevormd om zorg op maat te leveren (incl. zorgethiek) • Evaluatie woonzorg op doelgroepenbenadering • Info- en vormingspakketten via expertisecentra • Mogelijke uitbreiding diensten gezinszorg: doelgroepconsulenten en referentiepersonen

17. Voldoende zorgaanbod : ACTIES (3) • Mantelzorgondersteuning / SEL • Uitbouw thuiszorg • Oppashulp: uitbreiding urencontingent • Diensten gezinszorg + ICAW’s : uitbreiding • CDV / CKV verdere uitbouw • CADO verankerd in WZ-decreet • Nachtzorg • Assistentiewoningen / woonzorgnetwerken (2014) • Werkingsgebieden SEL + regionale ecd op elkaar afgestemd • SEL ism. regionale ecd’s: vorming / promotie MDO • …

18. Voldoende zorgaanbod: REALISATIES (1) • Ondersteuning patiëntenverenigingen + ver. gebr. en mz. Ook van toepassing op Vlaamse Alzheimer Liga • OKRA als zesde vereniging: richt zich sterk op ouderen in residentiële ouderenzorg • Oprichting Familieplatform (doel: bevorderen kwaliteitsvolle en gezinsvriendelijke zorg) • Zorg op maat: Stimul ifv presentie in woonzorg • FC: focus op innovatie in de dagelijkse werking zorgberoepen • Onderzoek naar uitbreiding omkadering oppasdiensten (vrijw.) en diensten gezinszorg

19. Voldoende zorgaanbod: REALISATIES (2) • Diensten voor gastopvang erkend + gesubsidieerd (2011). Groeipad urencontingent + extra promotie in 2012 • Uitbreiding VTE mpp werk ZF • Uitbreiding urencontingent Gezinszorg • Acute gezinszorg makkelijker mogelijk (BVR) • December 2012: Staten Generaal woonzorg o.m. programmatiestudie en focusgroepen • Referentiepersonen dementie (RIZIV) • Referentiekader kwaliteit van zorg in wzc in voorbereiding (ism Lucas)

20. Voldoende zorgaanbod: REALISATIES (3) • Geïntegreerd aanbod: • BVR assistentiewoningen (zomer 2012) • Discussienota gezinszorg en aanv. thuiszorg • SEL’s richten zich meer naar dementie (overlegplatforms als methodiek aanbevolen) • OMB ingebed in toekomstige meldpunten geweld, misbruik en kindermisbehandeling (1/3/2012) • Vlaams centrum OMB: expertise- en deskundigheidsbevordering • Basisdecreet sociale bescherming: vanaf 2013 bijkomend zorgforfait zwaarst zorgbehoevenden • Ontwerp BVR vereenvoudigde bijdrage gezinszorg en AT

21. Wonen van en voor personen met dementie • Technologische ondersteuning (AAL) • Kleinschalig genormaliseerd wonen binnen waaier van zorgvormen

22. Wonen van en voor personen met dementie - ACTIES • Aangepaste, betaalbare, duurzame woningen • Universal design • Rol regionale dienstencentra verruimd: woonadvies / technologische aanpassingen • Nieuwe technologie inpassen in zorgsystemen (vb. dwaaldetectie) • Lokale politie – vermissingsprotocol • Enter vzw werkt samen met Expertisecentrum Dementie Vlaanderen vzw / publicatie goede praktijken

23. Wonen van en voor personen met dementie : REALISATIES • Zorgtechnologie (cfr. supra) via FC • Raadgevend comité bio-ethiek • Vermissingsprotocol voorgesteld • Publicatie Enter vzw en Expertisecentrum Dementie Vlaanderen vzw architectuur en toegankelijkheid + congres 24/5 • BVR assistentiewoningen: dementie (zomer 2012) • Projectoproep Vlaamse Bouwmeester dementievriendelijk bouwen (2012)

24. Levenseinde en palliatie • Belang van vroegtijdige zorgplanning • Persoon met dementie blijft een persoon! • Communicatiecultuur rond het levenseinde

25. Levenseinde en palliatie (ACTIES) • Promoten proces VZP / analyse rapport KBS • Toegankelijker maken van wet patiëntenrechten voor elke Vlaming • Vzw Leif en FPZ Vlaanderen werken samen met expertisecentra • Pijn en pijnbeleving: wetensch. Inzichten verspreiden • Naadloze afstemming PZ en dementiezorg

26. Levenseinde en palliatie: REALISATIES • Vroegtijdige zorgplanning promoten: via KBSprojecten • DMW ziekenfondsen (intermutualistisch)

27. Jongdementie en ‘vergeten’ groepen • Ontwrichting van het gezin : op jonge leeftijd • Personen met verstandelijke beperking (“ageing in place” als adagium) • Allochtone hulpvragers • Arme en vereenzaamde ouderen

28. Jongdementie en ‘vergeten’ groepen: ACTIES • Jd: beleidsvoorstellen vanuit werkgroep ecd / thuiszorg en ouderenzorg: geëigende vormen zorg- en hulpverlening • Personen met verstandelijke beperking : 2014: inschalingsinstrument zorggradatie i.f.v. personele middelen • Samenwerking residentiële ouderenzorg –gehandicaptenzorg / GGZ • Allochtone hulpvragers: SEL’s krijgen zicht op zorgnoden + stimuleren gecoördineerd zorgaanbod / interculturalisering WZC • Arme en vereenzaamde ouderen

29. Jongdementie en ‘vergeten’ groepen: REALISATIES • 10-puntenplan Vlaams expertisecentrum moet leiden tot geëigende aanpak WVG en opgenomen met zorgactoren (cfr ook projectoproep Vlaamse Bouwmeester) • Voorstellen zijn opgevraagd bij Agentschap Z&G (ikv DVC, CVK, WZC) • GGZ: uitbreiding ouderenteams • Start projecten 107 • Ouderen opgenomen bij doelgroep suïcidepreventie • Psycho-sociale begeleiding ouderen opgenomen in visietekst Steunpunt AW • Armoede: indicator 2013 / decreet soc. besch.

30. Innovatie en wetenschappelijk onderzoek REALISATIES • VIB investeert 10 miljoen euro aan onderzoek • 4 miljoen euro via IWT (doctoraatsstudenten, onderzoekers, bedrijven) • Netwerk van excellentiecentra (topwetenschappers) • Breinwijzer: wetenschapscommunicatie (5 juni) • FC: cfr. supra

31. Innovatie en wetenschappelijk onderzoek • Basisonderzoek / Klinisch oz / Toegepast en psychosociaal onderzoek • Flanders’ Care

32. Samenspel met andere actoren • Geen Einzelgängerei! • Prominente rol expertisecentra dementie • Monitoring via begeleidingscommissie

33. Breder perspectief

34. Acties federaal • Geheugenklinieken (12 projecten) • Diagnosestelling: 1/4/11: terugbetaling (1,25 miljoen euro) • Vorming huisartsen en verpleegkundigen (e-learning) • 1/4/2008 verhoging reactiveringspersoneel met 0,8 FTE / 30 A met minstens score 2 op desoriëntatie in t en r • Referentiepersoon sedert 1/7/2010

35. Acties federaal • Categorie D in RVT en ROB (10 miljoen euro), creatie van 200 FTE • Jongdementie: uitdaging • Defederalisering brengt ???

36. Samenspel met andere actoren • Woonzorgnetwerken • Inloophuis dementie • Baluchon • Overlegplatform dementie • Referentiepersoon en mandaat • … • Nood aan bewuste positionering van je zorgorganisatie in een steeds veranderend landschap

37. Gevolgen voor de praktijk

38. Netwerking … • Uitvoeren actieplannen: veel partijen betrokken • Veelheid van acties – budgettaire impact? • Vernetting en grotere dialoog • Lokale en provinciale besturen / vermaatschappelijking van zorg

39. Dank voor je aandacht! Veel succes verder …