Nýggjar námsætlanir og próvtalsstigi

1. Nýggjar námsætlanir og próvtalsstigi Kunnandi fundur á Felagsskúlanum á Oyrarbakka 22. september 2011 Jenny Lydersen og John Dalsgarð Mentamálaráðið

2. Skrá • Námsætlanararbeiðið og endamálið við tí • Tað nýggja í námsætlanini • Bygnaðurin í námsætlanini • Kjarnaøki og ískoytisøki • Førleikamál og stigvøkstur • At skipa undirvísing • Eftirmeting og próvtøka • Nýggjur próvtalsstigi • Royndarverkætlan á trimum skúlum

3. Námsætlanarstevna www.namsaetlanir.net

4. Skrá • Námsætlanararbeiðið og endamálið við tí • Tað nýggja í námsætlanini • Bygnaðurin í námsætlanini • Kjarnaøki og ískoytisøki • Førleikamál og stigvøkstur • At skipa undirvísing • Eftirmeting og próvtøka • Nýggjur próvtalsstigi • Royndarverkætlan á trimum skúlum

5. Námsætlanararbeiðið og endamál Fylgja tilráðingum m.a. Frá ES og OECD-londunum Halda fakliga og námsfrøðiliga støðið Fakfólk (lærarar) hava orðað innihaldið Samanhangur og stigvøkstur frá lægsta til hægsta stig Hent og gott amboð hjá lærarum og næmingum Námsætlanirnar framhaldandi dagførdar

6. Tað nýggja í námsætlanini Felags bygnaður Sama orðalag Samanhang millum dagstovn, fólkaskúla og miðnám Tilskilað førleikamál Greiður stigvøkstur Samanhang millum førleikamál og próvtalsstiga Ítøkiligur próvtalsstigi

7. Bygnaðurin í námsætlanini 1. Samleiki 2. Endamál 3. Stig og tímatal 4. Øki – kjarnaøki og ískoytisøki 5. Førleikamál – støðisførleikar og fakligir førleikar 6. Eftirmeting og próvtøka 7. At skipa undirvísing

8. Kjarnaøki og ískoytisøki Kjarnaøki - Kravd undirvísingarøki í øllum lærugreinum - Fata um 80 % av undirvísingini Ískoytisøki - Undirvísingarøki, sum lærari velur í samráð við næmingarnar - Fata um 20 % av undirvísingini

9. Støðisførleikar og fakligir førleikar Støðisførleikar - grundleggjandi almennir førleikar í øllum lærugreinum og floksstigum Fakligir førleikar - faklig mál, ið skulu verða nádd í øllum lærugreinum ymsu floksstigini

10. Støðisførleikar At virða: kenna seg virdan, virða seg sjálvan og onnur, umhvørvi og rættindi og skyldur í einum fólkaræðisligum samfelag At samskifta: bera fram hugsanir munnliga og skrivliga, nýta tøkni, bókasøvn og miðlar At kanna: eygleiða, undrast, finna svar og gera roynd At skapa: menna og nýta forvitni, hugflog og skapandi evni, sum part av læringini

11. Fakligir førleikar Ávegis mál og endalig mál Hvat næmingurin skal náa á hvørjum floksstigi Verða lýst í mun til kjarnaøki í hvørjari lærugrein Kjarnaøki í føroyskum: Talaða málið - Skrivaða málið - Samansettir tekstir - Málkunnleiki Kjarnaøki í støddfrøði: Tøl og algebra – Geometri Støddfrøði í brúki - Samskifti og greiðsluevni

12. At skipa undirvísing Didaktiskar meginreglur Arbeiðshættir Stigvøkstur At læra at læra Samstarv Skrivlig avrik Samrøða Lesing Lívlong læring

13. Eftirmeting og próvtøka • Eftirmetingar og próvtøkur lýsa støðu næmingsins í mun til fyrisett mál • Eftirmetingar og próvtøkur eru amboð • “Eftirmeting” lítur frameftir - er støði undir undirvísing • Próvtøka lítur aftureftir – er prógv fyri lokið avrik

14. Eftirmeting Eftirmett verður ávegis og javnan Eftirmetingin fevnir um vegleiðing í mun til fyrisett mál Eftirmetingin fevnir um faklig mál, arbeiðslag og arbeiðssemi

15. Próvtøka • Próvtøkuhættir • Munnlig, skrivlig, framløga, samrøða, tíð o.s.fr. • Dømingargrundarlag • Próvtøkutilfar og metingarstøði (skilja, tulka, nýta, viðgera, skipa, seta í samband við, seta í frásjón og meta um o.s.fr.) • Próvtalslýsingar • Vegleiðing í nýtslu av próvtalsstiga (metingarstøði)

16. Nýggjur próvtalsstigi 13-stigin síðan 1963 13-stigin er “relativur” 13-stigin er ikki beinleiðis sambærligur við ECTS-stigan (European Credit and Accumulation System) Nýggi stigin byggir á ECTS-stigan Nýggi stigin er “absoluttur” ella “ítøkiligur” Nýggi stigin skal greitt vísa mun á teimum einstøku stigunum Nýggi stigin skal kunna rokna miðaltal

17. Nýggjur próvtalsstigi

18. Royndarverkætlan á trimum skúlum Skipan Spurningar til toymini Sjónarmið og niðurstøður Ávirkan á undirvísingina

19. Skipan

20. Spurningar til toymini Hvussu verða støðisførleikarnir best samskipaðir og settir í verk? Hvussu verða støðisførleikarnir best eftirmettir? Hvussu hóska fakligu førleikamálini í nýggju námsætlanini til tey einstøku floksstigini? Hvussu skal undirvísingarætlan tín skipast í mun til í dag fyri at røkka førleikamálunum í nýggju námsætlanunum? Hvussu tryggjar tú stigvøkstur í undirvísingini? Hvussu verða førleikamálini best eftirmett? Hvat merkir nýggja námsætlanin fyri tín hátt at umhugsa og leggja undirvísingina til rættis? Hvussu verða næmingar og foreldur best kunnað um innihaldið í nýggju námsætlanunum?

21. Sjónarmið og niðurstøður Nýggju námsætlanirnar hava fingið góða undirtøku Hildið verður, at nýggju námsætlanirnar kunnu setast í verk uttan stórvegis trupulleikar Sum heild verður mett, at námsætlanirnar eru greiðar bæði viðvíkjandi økjum, førleikamálum og stigvøkstri Spurningar verða tó settir við ymisk viðurskifti eins og góð ráð í sambandi við samskipan, undirvísing, eftirmeting og kunning Munur á hugsanum í mun til lærugrein og floksstig

22. Ávirkan á undirvísingina Hvat merkir nýggja námsætlanin fyri tín hátt at umhugsa og leggja undirvísingina til rættis? Broytingarnar verða ikki tær stóru, tí nýggja námsætlanin víkir ikki nógv frá arbeiðslagnum, ið verður nýtt í skúlanum. Hugsa meira um tekstavalið, t.d við atliti at happing og øðrum sosialum viðurskiftum, mentan, máli, tjóðareyðkennum, arbeiðslagi og samstarvi Fleiri vístu á, at ískoytisøkini kunnu elva til stórar avbjóðingar bæði at seta mál og implementera, hava annan status enn kjarnaøkini Námsætlanin broytir einki viðvíkjandi fakligu førleikunum, men støðisførleikarnir og ískoytisøkini eru ein avbjóðing

23. Dømi um ofta settar spurningar Á hvønn hátt fara nýggju námsætlanirnar at verða eitt betri amboð hjá lærarum at leggja undirvísingina til rættis við? Á hvønn hátt fer eftirmetingin at verða neyvari og rættvísari við teimum nýggju námsætlanunum? Hvussu skulu ískoytisøkini skiljast? Hvussu skulu støðisførleikarnir skipast og eftirmetast? Er nóg stórur dentur lagdur á tað námsfrøðiliga innihaldið í námsætlanunum? Hvat hendir við tí næmingi, sum ikki lýkur førleikamálini til fulnar? Skal hann ganga umaftur?

24. Námsætlanarstevna www.namsaetlanir.net