REACH-Implementatie in ons land: geen eenvoudig verhaal

1. REACH-Implementatie in ons land: geen eenvoudig verhaal LNE-Workshop inzake REACH – Brussel – 18 september 2008 Chris LAMBERT – LNE – Afdeling Internationaal Milieubeleid

2. REACH-implementatie in ons land • REACH: een Verordening - toch nog een belangrijke rol voor de EU-lidstaten • De rechten en plichten voorzien door REACH in hoofde van de Lidstaten • Op het terrein in eigen land, bv. handhaving - controle • Zich mee inschakelend in processen op Europees vlak • De bevoegdheden in ons land inzake REACH • Hoe komen tot een gecoördineerde en samenhangende toepassing en handhaving van REACH • Vertegenwoordiging in comités in het kader van REACH: aanduiding / afspraken over de werkwijze • Informatieverstrekking naar bedrijven toe : de nationale Helpdesk inzake REACH, andere ondersteuning of sensibilisering (cf Vlarip)

3. REACH – een Verordening, maar toch… • REACH : een Verordening – rechtstreeks van toepassing in alle EU-Lidstaten • Geen Richtlijn : komaf met het verleden + optie die ons land steeds verdedigde • Meer garantie op uniformiteit binnen de EU : want geen omzettingen op Lidstaat-vlak vereist • Maar toch nog nood aan concretisering door de EU-Lidstaten, en ook veel concretisering nog vereist op Europees niveau (grote rol EC + Lidstaten via comitologie, zie ook de rol van het ECHA)

4. Verplichtingen voor de EU-Lidstaten • Opdrachten in het kader van de beoordeling van een stof • Rapporteren (elke 5 jaar) over de werking van de Verordening op hun grondgebied • Aanduiden van de bevoegde instantie(s) • Informeren van het grote publiek over de risico’s van stoffen • Nationale Helpdesk voorzien (zie verder) • Sancties en de toepassing ervan (zie hierna) • ECHA in kennis stellen van risicovermoedens

5. REACH: handhaving in de EU-Lidstaten • REACH vereist dat de Lidstaten moeten voorzien in sancties en controles • Tegen 1 december 2008 moeten er sancties zijn bepaald • Federaal : nood tot wijziging van de Wet productnormen • Vlaams : wordt aangesloten bij het handhavingsdecreet • Bij het ECHA is er voorzien in een Forum inzake inspecties waarvan ons land deel uitmaakt • Op Belgisch vlak is er voorzien in een Nationaal Forum (binnen België taken gelijkaardig aan het ECHA-Forum) • Goede praktijken inzake handhaving vaststellen • Handhavingstrategieën bepalen • Komen tot geharmoniseerde handhavingprojecten

6. REACH: opties voor Lidstaten • Recht om stoffen uit het communautaire actieplan te kiezen (en evt. trekker beoordeling) • Recht om informatie te eisen van bepaalde personen of van het ECHA • Recht om een dossier op te stellen over een stof (en zo een communautaire procedure op te starten) • Verder is ook voorzien in de mogelijkheid om de taal te kiezen van de veiligheidsinformatiebladen

7. Bevoegdheden inzake REACH • De Federale bevoegdheden • Leefmilieuproductbeleid (chemische stoffen te regelen in de fase van het op de markt brengen) • Volksgezondheid (idem + ook in de gebruiksfase) • Consumentenveiligheid (beide fases) • Arbeidsveiligheid (gebruiksfase) • Douane (controle invoer-uitvoer) • Helpdesk REACH (FOD Economie – rol premier) • De Gewestelijke bevoegdheden • Bescherming van het leefmilieu (bodem, water, lucht) • Afvalstoffenbeleid – Reglem. hinderlijke inrichtingen • Leefmilieuproductbeleid (in de gebruiksfase, ook beperkingen ten aanzien van productie van stoffen)

8. Een gecoördineerde implementatie • De CCIM Werkgroep REACH Implementation met vertegenwoordigers van alle betrokken overheden (erg gevulde agenda: bv. ook REACH-IT, comitologie, …) • Federale studies : juridische analyse gevolgen van REACH voor B. + aansluitend analyse van de relevante bepalingen in federale en gewestelijke reglementering • Analyse van de bepalingen die REACH-relevant zijn • Voorstellen tot wijziging • Opmaak van een ontwerp van samenwerkingsakkoord • Verder voortbouwend op de federale studies : Vlaamse studie die concreet moet maken hoe de bestaande eigen reglementering best kan aangepast worden,en hoe de Vlaamse milieuoverheid zich dient te organiseren om een volwaardige rol te spelen in het kader van REACH

9. REACH-samenwerkingsakkoord • Voordelen ervan • Gecoördineerde uitvoering van REACH-bepalingen mogelijk van gemengde bevoegdheden: gezamenlijk uitoefenen van eigen bevoegdheden • Waarborgen voor continuïteit, stabiliteit en rechtszekerheid • Het is mogelijk om op die wijze een gemeenschappelijke dienst op te richten (waaier van formules mogelijk): niet alle bevoegdheden dan uit te splitsen en toe te wijzen • Verschillende besluitvormingsprocedures zijn er in op te nemen • Nadelen ervan • Zware procedure zeker hier met de vele spelers rond de onderhandelingstafel + goedkeuring parlementen vereist

10. REACH : vertegenwoordigers in comités • Comités op het niveau van het Agentschap • Comité van de Lidstaten • Comité Risicobeoordeling • Comité sociaal-economische analyse • Forum inzake handhaving • Raad van Bestuur van het Agentschap • De klassieke comitologie ter ondersteuning van de Europese Commissie • diverse bevoegdheden aan de EC gedelegeerd in REACH • Vaak beslissing met comitologieprocedure • Vertegenwoordigers aangeduid op CCIM niveau • Afspraken inzake wat van een vertegenwoordiger verwacht wordt (anders ingevuld voor ECHA organen, dan voor de klassieke comitologie)

11. De REACH-Helpdesk • Toebedeeld aan de FOD Economie : website http://economie.fgov.be/organization_market/reach/Reach_nl-07.htm • Nog geen georganiseerde samenwerking met andere overheden in ons land – pas onlangs extranet voorzien • Vanuit het bedrijfsleven : voor een betere dienstverlening vraag naar meer kenbaarheid, capaciteit, kwaliteit • Nood aan samenwerking tussen de verschillende overheden, nood aan bundeling van alle expertise, ook die inzake gewestelijke REACH-materies • Mee opgenomen in het samenwerkingsakkoord REACH?? • Voorstel voor specifiek akkoord tussen de diverse overheden werd niet gevolgd door de betrokken FOD • het ontwerp van akkoord laat op zich wachten • Het Vlaamse Gewest pleit ook hier voor duidelijke afspraken

12. Andere evenementen inzake REACH vanuit of met de steun van overheden • Vlarip (zie de uiteenzetting van Mevr. T. Cattoor) • Het REACH-evenement van Essenscia Vlaanderen van 14 oktober 2008 • De info sessies van het Vlaams Agentschap Ondernemen (25/09 Gent, 30/09 Leuven, 6/10 Antwerpen, 14/10 Hasselt) http://www.vlao.be/default.asp?page=ezine&ezineID=14&ezinepageID=121 • Overleg inzake o.a. REACH (onder de noemer gevaarlijke stoffen en producten) tijdens de onlangs georganiseerde Lente van het Leefmilieu : overleg tussen vertegenwoordigers van de stakeholders en van de overheden http://www.lentevanhetleefmilieu.be/de_workshops/milieu_en_gezondheid/resultaten