Inhoud en implementatie SNAQ

1. Inhoud en implementatie SNAQ Judith Nieuwhof, diëtist Máxima Medisch Centrum

2. Onderwerpen • Ondervoeding • Wat is het? • Wat zijn de gevolgen? • Hoe kun je het signaleren? • SNAQ • Implementatie van SNAQ op de afdeling • Vragen

3. Wat is ondervoeding? • Slechte voedingstoestand • BMI < 18,5 (gewicht / lengte2) • >10% onbedoeld gewichtsverlies in de laatste 6 maanden • 5-10% onbedoeld gewichtsverlies in de laatste maand • Matige voedingstoestand • 5-10 % onbedoeld gewichtsverlies in de laatste 6 maanden

4. Wat zijn de gevolgen van ondervoeding? • Verlies van lichaamsgewicht en spiermassa (verminderde werking ademhalingsspieren, hartspier) • Verslechtering conditie van de huid (decubitus!) • Verminderde darmwerking (hogere kans op infecties) • Daling van de weerstand (hogere kans op infecties) • Verhoogde kans op complicaties • Achteruitgang kwaliteit van leven (fysiek, emotioneel, luchtwegen, valkans, ADL enz) • Langere verpleegduur • Verhoogde kans op overlijden

5. Ongewenst gewichtsverlies geeft neerwaartse spiraal Ziekte  Complicaties Inname  Behoefte  Gewicht (vet vrije massa) 

6. Hoe vaak komt ondervoeding voor? • Ziekenhuizen 25-40% • Polikliniek 10-15% • Verpleeghuis / verzorgingshuis 20-30% • Thuiszorg 10-15%

7. Probleemomschrijving • Hoge prevalentie van ondervoeding in alle domeinen van de gezondheidszorg (25-40%) • Slechte herkenning van ondervoeding door de medische en verpleegkundige staf Herkenning van ondervoede patiënten in ziekenhuizen 50% Bron: LPZ 2004, 2005, Kruizenga e.a. Clinical Nutrition april 2003 en recent nog niet gepubliceerd onderzoek VUmc

8. Ondervoeding in het MMC • Juli 2001 NVD-screening in SJZ: 25-30% bleek ondervoed. • De diëtist werd niet standaard geconsulteerd. • De anamnese door de verpleegkundige is sturend op het gebied van voeding (M.Gordon) • 2003: 88% van de dossiers (op locatie Vhv) bevatten onvoldoende gegevens om ondervoeding te herkennen • Er ontbreekt een geprotocolleerd behandelplan na screening

9. SNAQShort Nutritional Assessment Questionnaire een korte, eenvoudige screening + geprotocolleerde voedingsinterventie bij ondervoeding

11. Behandelplan • 2 punten (risico op ondervoeding) • Twee keer per dag een tussenmaaltijd(200 – 300 kcal en± 6 gram eiwit) • Energie- en eiwitrijke hoofdmaaltijden •  Dagelijks± 600 kcal en 12 gram eiwit EXTRA! •  3 punten (ondervoeding) • Bovenstaande EN behandeling door diëtist

12. Assortiment tussendoortjes Bijvoorbeeld: • Volle vruchtenyoghurt • Volle vruchtenkwark • Volle chocolademelk • Balisto • M&M pinda • Evergreen • Sultana • Pinda’s • Borrelnoten • Roomijs Tijdstippen: 8:00uur ontbijt 10:00uur tussendoortje 12:00uur warme maaltijd 15:00uur tussendoortje 18:00uur 2e broodmaaltijd 20:00uur tussendoortje

13. Wie zijn betrokken bij de uitvoering? • Verpleegkundige • Voedingsassistent • Arts • Diëtist • Keuken

14. Screeningbij opname 2 of meer punten 3 of meer punten ICD code ondervoeding Consult diëtetiek Aantekening in status 2 – 3 tussendoortjes energie en eiwitverrijkte hoofdmaaltijden Optimaliseren voedingsbehandeling

15. Implementatieproject Projectgroep: - divisiemanager - hoofd Diëtetiek - diëtist - kwaliteitsmedewerker - unitleiders verpleegafdelingen - facilitair bedrijf

16. Taken projectgroep • Agenderen van vroege herkenning en behandeling van ondervoeding binnen beleid MMC • Aansluiten op preventie en behandeling van decubitus, preoperatieve screening, postoperatieve wondinfecties • Plan van aanpak formuleren • Barrières slechten / mobiliseren achterban / uitdragen boodschap • Faciliteren van de uitvoering: o.a. realiseren aanbod extra verstrekkingen / SNAQ-kar • Bewaken van voortgang project • Ziekenhuisbeleid 2006-2007 (kaderbrief) • Creëren van randvoorwaarde voor borging (continue opleidingsmogelijkheid voor arts(-assistent)en, verpleegkundigen, voedingsassistenten en zorgassistenten niveau 2) • Communicatie met stuurgroep ondervoeding Sneller Beter • Terugkoppeling procesevaluatie naar stuurgroep via toolkit

17. Afdelingswerkgroep • Unitleider • Diëtist • Voedingsassistent • Verpleegkundige met aandachtsveld Voeding

18. Taken afdelingswerkgroep • Implementeren van SNAQ (screenen en behandelen) • Procesevaluatie: meten (0-meting, effectmeting), interventies, PDCA • Communicatie naar collega’s op afdeling • Rapportage bevindingen van voedingsassistent / zorgassistent in zorgdossier • Borgen en verankeren van zorg rondom ondervoeding op de afdeling in MMC (taken en verantwoordelijkheden) • Signaleren knelpunten en doorgeven aan projectgroep • Voedingsassistent registreert patiënten met score 2 en houdt bij of voedingsaanbod is toegespitst

19. Taken verpleging • Bij opname afnemen SNAQ bij anamnese en uitreiken folder “Goed eten en drinken in MMC” • SNAQ-score noteren en actie ondernemen richting voedingsassistent, arts en/of diëtist • Weegbeleid bij score 2 of 3: 2x per week > noteren in activiteitenplanning • Evalueren verloop tijdens opname middels Gordon pt.2, eventuele bijstelling signaleren

20. Evaluatie • Bij afname SNAQ evaluatiedatum noteren, ook in activiteitenplanning • Dan wordt bekeken of de tussenmaaltijden daadwerkelijk gegeten worden en of alsnog een diëtist in consult moet komen (ook rol voedingassistent) • Gewichtsevaluatie

21. Broodbuffetwagen • Om tussendoortjes mooi te presenteren • Broodmaaltijden kiezen op het moment dat je gaat eten • Voorziet in behoefte van dat moment: zeer klantvriendelijk • Keukenmedewerkers op de afdeling

22. Start • Vanaf 21 augustus, min. 1 maand pilotten op 4 afdelingen • Vervolgens evaluatie en eventuele aanpassing • Implementatie in de rest van het ziekenhuis

23. Eerste reacties • Met 2 personen niet veel meer tijd kwijt dan normaal • Hele positieve reacties van patiënten: presentatie, keuze • Hele enthousiaste medewerkers

24. Vragen???