Transparentne IT w ZUS

1. Transparentne IT w ZUS Zakład Ubezpieczeń Społecznych Warszawa, 2014

2. Kompleksowy System Informatyczny • Kompleksowy System Informatyczny • Skala systemu w liczbach – aspekt biznesowy • 35 tys. użytkowników • 2 miliony płatników opłacających składki za 15 mln Ubezpieczonych • 7 mln Emerytów i Rencistów • 200 modułów ściśle ze sobą zintegrowanych i wspierających procesy biznesowe Zakładu • Skala zadań realizowanych przez ZUS nie mająca precedensu w Polsce • Produkcyjna baza danych 60TB+ 10TB produkcyjna baza Repliki KSI wykorzystywana przez systemy zewnętrzne (np. PUE) • Dane wrażliwe w bazach ze zbiorami liczącymi nawet 90 miliardów zapisów w tabelach • Dane o zobowiązaniach płatników oraz zapisach na kontach ubezpieczonych na ponad 2 biliony złotych • Rozliczanie rocznie ponad 120 miliardów złotych składek na ubezpieczenia • emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne Ok.630 000 000 dokumentów zgłoszeniowych Płatnika i Ubezpieczonego Ok. 10 450 000 000 dokumentów rozliczeniowych Płatnika i Ubezpieczonego

3. Kompleksowy System Informatyczny • Kompleksowy System Informatyczny • Skala systemu w liczbach • Na złożoność systemu KSI ZUS składa się: • 900komponentów aplikacyjnych (programów/serwerów), • ok. 13.000 tablic; 18.000 indeksów; 300.000 obiektów, • blisko 9.000 usług interakcyjnych, • ponad 2.000 transakcji wsadowych realizowanych w ciągu sekundy; • 200.000odwołań do bazy na sekundę; • ponad 50.000 programów wsadowych  w tygodniu; • 850transakcji interakcyjnych na sekundę, • Pojemność: • 800 TB na macierzy IBM dla platformy MF (w tym NROI) • 125 TB dla kanału przekazywania dokumentów EWD • 350 TB macierzy dla systemów UNIX / LINUX • 190 TB macierzy dla platformy Windows • możliwości archiwizacji danych w ilości ponad 9 PT (petabajtów) – po kompresji • moc obliczeniowa MF ponad 20 000 MIPS • moc obliczeniowa systemów HP-UX – 23 000 000 tpmc • moc obliczeniowa systemów AIX – 14 000 000 tpmc

4. Kompleksowy System Informatyczny • Kompleksowy System Informatyczny • Skala systemu w liczbach • Technologia: • heterogeniczne środowisko składające się z wiodących dostawców technologii na rynku takich jak HP, IBM, ORACLE, Microsoft, RedHat • 7 różnych systemów baz danych (ADABAS, DB2, INFORMIX, MSSQL, MYSQL, POSTGRESS, SUN_LDAP) • 6 różnych mechanizmów wirtualizacyjnych • ponad 8000 usług TUXEDO – technologia pośrednicząca (middleware) silnik transakcyjny w architekturze rozproszonej • główna baza danych jest podzielona na roczniki. Każdy rocznik składa się z około 3000 tablic, 4000 indeksów • Inne: • ponad 40 projektów technologicznych i modyfikacji oprogramowania prowadzonych jednocześnie • ponad 300 lokalizacji • ilość usług ponad 400 i 2800 pod usług IT (świadczone usługi dla biznesu) • niespełna 500 procesów biznesowych związanych bezpośrednio i pośrednio z obsługą klienta • ponad 400 komponentów aplikacyjnych • niespełna 70 aplikacji krytycznych

5. Złożoność Systemów IT Przeciętna złożoność dużego systemu na rynku liczona w CFP – 3 000 – 5 000 CFP Złożoność NPI w CFP – ok. 3 000 CFP Złożoność EPWD w CFP – ok. 10 000 CFP Złożoność KSI ZUS w CFP– ok. 70 000 CFP

6. Kompleksowy System Informatyczny • Kompleksowy System Informatyczny • Dynamika zmian … • zrealizowanych 500 zmian legislacyjnych – ostatnie 10 lat (przepisy prawne w obszarze ubezpieczeń społecznych ulegają wyjątkowo częstym zmianom, które powodują konieczność modyfikacji kodu KSI) • cykl wytwórczy modyfikacji KSI zwykle trwa od 6 do 12 miesięcy, (co więcej nie są rzadkie przypadki, gdy kolejne zmiany dotyczą modułów będących przedmiotem zmian jeszcze niezakończonych (kolizje zmian)) Właśnie stawianie wysokich (ale obiektywnych) wymagań podmiotowych jak i przedmiotowych umożliwia Zakładowi zrealizowanie np. OFE, wdrożenie pierwszego etapu w bardzo krótkim okresie czasu.

7. Projekt OFE • Projekt OFE Dużym wyzwaniem była akcja przejęcia składek z OFE i związana z tym modyfikacja systemów informatycznych Zakładu w określonych ramach czasowych. 2.01.2014 Rozpoczęcie procedury przetargowej 17.01.2014 Zawarcie umowy z wybranym wykonawcą (Asseco Poland S.A) 08.02.2014 Wdrożenie I części projektu

8. Projekt OFE • Projekt OFE • Zagrożenie w realizacji projektu związane z zasobami infrastruktury technicznej - wzrost obciążenia • Czasowy związany z inicjalnym przetwarzaniem • Zebranie masowych oświadczeń o wyborze przez ubezpieczonych -członków OFE • Przyjęcie i ewidencja danych o zwrotach składek z OFE • Trwały związany z wprowadzeniem funkcjonalności „suwaka” • Trwały związany z dodatkową obsługa na subkontach

9. Kompleksowy System Informatyczny • Kompleksowy System Informatyczny • Sytuacja do 2010 roku 1997 Rozwój i utrzymanie KSI realizowany przez Asseco Poland S.A. (wcześniej Prokom Software S.A.) 2010 • Stan prawny na podstawie umów – projekt wykonania KSI od 13 lat w toku…Co podlegało ochronie? – wszystkie formy wyrażania programu/systemu, w szczególności mający tekstową postać kod źródłowy • Monopol Wykonawcy na wiedzę i doświadczenie związane z eksploatacją i rozwojem systemu • Brak pełnej dokumentacji analitycznej i technicznej w rękach ZUS – brak możliwości opisania przedmiotu zamówienia na dalszy rozwój i utrzymanie KSI dla trybu konkurencyjnego • Kilkadziesiąt istotnych zmian legislacyjnych wynikających ze zmian prawa krajowego i Unii Europejskiej z terminem realizacji i implementacji w Systemie w roku 2011

10. Kompleksowy System Informatyczny • Kompleksowy System Informatyczny • Autorskie prawa majątkowe do Systemu – możliwe do przekazania ZUS dopiero po zakończeniu projektu i umowy z 1997r. • prawo do trwałego lub czasowego zwielokrotnienia programu komputerowego w całości lub w części jakimikolwiek środkami i w jakiejkolwiek formie • prawo do przystosowywania, zmiany układu lub jakichkolwiek innych zmian w programie komputerowym, • prawo do rozpowszechniania, w tym użyczenia lub najmu, programu komputerowego lub jego kopii • W związku z tym ZUS nie posiadał praw do: • rozpowszechniania • modyfikacji • zwielokrotniania • dekompilacji, oraz wykorzystywania informacji o szczegółach działania programu • przekazywania informacji o działaniu programów i systemu innym podmiotom

11. Kroki podjęte w zakresie dywersyfikacji • Co zostało zrobione przez okres trzech ostatnich lat w zakresie „otwierania się na rynek” 2013 2010 • Proces informacyjny (w zakresie eksploatowanych przez Zakład systemów): • coroczne spotkania z Dostawcami z zakresu decyzji architektonicznych Zakładu oraz podejścia przetargowego • konferencje branżowe z zakresu IT • konferencje/spotkania prasowe dla mediów (w tym w szczególności dla mediów i dziennikarzy specjalizujących się w tematyce IT) • Konsultacje z Prezesem Urzędu Zamówień Publicznych • Przygotowanie „wolnej ręki” w KSI ZUS na nowych zasadach określonych przez Zakład • Uruchomienie otwartych postępowań przetargowych (KSI Rozwój, KSI Utrzymanie, EPWD wraz z CRKZ, Hurtownia Danych, SWEZ, Archiwum) Cykliczny udział w posiedzeniach KRMC (np. prezentacja na temat postępowań przetargowych w Zakładzie – lipiec 2013)

12. Kroki podjęte w zakresie dywersyfikacji • Wprowadzenie jednolitych standardów analitycznych i architektonicznych budowy systemów • Nadzór architektoniczny i analityczny nad projektami: • Architektura korporacyjna • Standardy produkcyjne i eksploatacyjne IT: • Model usługowy (SLA) umowy utrzymaniowej • Wprowadzenie zunifikowanego języka UML • Pozyskiwanie dokumentacji analitycznej i technicznej – ujednoliconej • Metoda wymiarowania oprogramowania COSMIC • Nadzór analityczny i architektoniczny w zakresie: • nacisku na integrację systemów (eliminacja silosów) • ochrony inwestycji (wykorzystanie posiadanych rozwiązań) • zastosowania metody wymiarowania • Wykorzystanie EA i nadzór Głównego Architekta stanowią nową jakość wprojektowaniu • systemów informatycznych w Zakładzie, a elementy takie jak repozytorium • Architektoniczne pomagają w przekrojowym planowaniu (różne perspektywy).

13. Kompleksowy System Informatyczny • Dywersyfikacja Dostawców w komunikatach ZUS 28.12.2007Umowy na modyfikację i administrowanie KSI zawarte Asseco deponuje w banku kody źródłowe do KSI 27.08.2010 ZUS podpisał umowę na audyt KSI Audyt, którego przedmiotem była identyfikacja oraz ocena funkcjonalności realizowanych przez KSI 13.08.2010 ZUS zdecydował o przyszłości KSI Nieprzedłużenie przez ZUS umowy głównej w zakresie budowy KSI zawartej z firmą Asseco 8.10.2010 ZUS podpisał umowę z Asseco Ostateczne zamykając umowę na budowę KSI z roku 1997 r. Zakład przejął kody źródłowe i autorskie prawa majątkowe do utworów powstałych w trakcie realizowania umowy.

14. Postęp dywersyfikacji 1997 - 2010 2010 - 2013 2013 -> KSI Rozwój KSI KSI KSI Utrzymanie SWEZ SWEZ EMIR / RENTIER EPWD z CRKZ EMIR / RENTIER Hurtownia Danych EMIR / RENTIER Archiwum EMIR / RENTIER EMIR / RENTIER Dywersyfikacja Asseco / ZETO

15. Postęp dywersyfikacji • Podmioty realizujące usługi na rzecz IT w ZUS

16. Utrzymanie głównych systemów • Nakłady na utrzymywanie głównych systemów Zakładu Dzięki dywersyfikacji głównych dostawców oraz optymalizacji kosztów utrzymania i rozwoju systemów Zakład jest w stanie realizować coraz większą ilość zadań w obszarze IT przy utrzymanych nakładach na informatyzację.

17. Koszty IT w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Porównanie kosztów ZUS do kwot wypłacanych świadczeń 193 mld PLN Środki wypłacane przez ZUS w formie świadczeń 4,2 mld PLN (2,17%) Wydatki na funkcjonowanie ZUS 750 mln PLN (0,38%) Wydatki na IT w ZUS 17

18. Postępowania przetargowe w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Wspieranie postępowań – RozwójiUtrzymanieKSI ZUS Grupa doradcza SIENNA – w zakresie prawa zamówień publicznych Żebrowski i Wspólnicy – w zakresie umów informatycznych 300D&C – w zakresie wsparcia merytorycznego IT Works S.A. – wsparcie merytoryczne w przygotowaniu SIWZ i ocenie złożonych ofert Politechnika Warszawska – weryfikacja realizowanych zadańprzez Oferentów 18

19. Wymagania stawiane Wykonawcom w zakresie Zespołów • Wymagania w największych projektach, bezpośrednio ze sobą zintegrowanych W utrzymaniu KSI BRAK KWESTIONOWANYCH założeń przez Wykonawców na etapie postepowania Wysokie wymagania wobec zespołów kwestionowane przez Wykonawców projektowych przeszły pozytywną weryfikację w KIO • Wymagania pokrywające zakres wykorzystywanych technologii • Wymagania gwarantujące zapewnienie ciągłości działania • Wymagania proporcjonalne do skali przedsięwzięcia • Wymagania adekwatne do ryzyka projektowego

20. Wymagania stawiane Wykonawcom w zakresie Zespołów GDDKIA Oddział w Warszawie: Roboty w zakresie budowy autostrad, dróg: 1. osoba proponowana do pełnienia funkcji Dyrektora Kontraktu 2. osoba proponowana do pełnienia funkcji Kierownik Budowy 3. osoba proponowana do pełnienia funkcji Kierownika Robót Drogowych 4. osoba proponowana do pełnienia funkcji Kierownika Robót Mostowych 5. osoba proponowana do pełnienia funkcji Kierownika Robót Konstrukcyjnych 6. osoba proponowana do pełnienia funkcji Kierownika Robót Telekomunikacyjnych 7. osoba proponowana do pełnienia funkcji Kierownika Robót Gazowych 8. osoba proponowana do pełnienia funkcji Kierownika Robót Elektrycznych 9. osoba proponowana do pełnienia funkcji Kierownika Robót Wod-Kan 10. osoba proponowana do pełnienia funkcji Głównego Projektanta Drogowego 11. osoba proponowana do pełnienia funkcji Głównego Projektanta Mostowego 12. osoba proponowana do pełnienia funkcji Głównego Projektanta Konstrukcyjnego

21. Podsumowaniepostepowańprzetargowych KSI • Zakończone postepowania i podpisane umowy w trybie otwartym na rozwój i utrzymanie KSI Październik 2010 Zakończenie umowy z 1997 roku realizowanej przez Asseco - przejęcie autorskich praw majątkowych, własności do wszystkich produktów łącznie z kodami źródłowymi w 2010 roku. Październik-listopad 2013 Podpisanie nowych umów na utrzymanie oraz rozwój systemów KSI. Wykonawców usług wyłoniono w drodze otwartych przetargów publicznych, co przy dodatkowo zastosowanych rygorystycznych standardach oceny ofert spowodowało, że zawarte na 4 lata umowy są tańsze od obowiązujących wcześniej.

22. Podsumowanie postępowań przetargowych KSI • Modyfikacja i rozwój KSI • Podpisanie umowy ramowej – 8 listopada 2013 r. • Konsorcjum firm: Hewlett-Packard Polska Sp. z o.o. oraz KAMSOFT S.A. • Capgemini Sp. z o.o. • ASSECO POLAND S.A. • Korzyści z podpisanej umowy • dywersyfikacja wykonawców, • niższa cena CFP, • wprowadzenie mechanizmów konkurencyjności – umowy wykonawcze, • rozszerzenie produktów cyklu wytwórczego – dokumentacja projektowa i ujednolicona dokumentacja analityczna. 108 osób dedykowanych na potrzeby projektu zaangażowanych po stronie każdego z Wykonawców 22

23. Podsumowanie postępowań przetargowych KSI • Utrzymanie KSI • Podpisanie umowy – 9 października 2013 r. z Asseco Poland S.A • Korzyści z podpisanej umowy • niższa cena usług utrzymania, • szerszy zakres świadczonych Usług, • wprowadzenie funkcji Integratora, • wyższe parametry dostępności utrzymywanych systemów – SLA, • zwiększony poziom kar za niedotrzymanie parametrów. 87 osób dedykowanych na potrzeby projektu zaangażowanych po stronie Wykonawcy 23

24. Kontrole postępowań przetargowych w ZUS Kontrole 2010 - 2013 Najwyższa Izba Kontroli Corocznie w okresie od stycznia do kwietnia, NIK przeprowadza w Centrali Zakładu kontrolę wykonania budżetu państwa w cz. 73 – Zakład Ubezpieczeń Społecznych, wykonania planów finansowych FUS, FRD i ZUS jako osoby prawnej. W ramach tej kontroli, każdorazowo NIK bada wydatki ZUS, w tym wydatki związane z przeprowadzonymi postępowaniami o zamówienie publiczne. Kancelaria Prezesa Rady Ministrów Kontrola w zakresie „wybranych aspektów zarządzania systemami i zasobami IT w latach 2008 – 2013 (z możliwością zasięgnięcia informacji z okresów wcześniejszych)” została przeprowadzona w okresie od lipca do listopada 2013 r. Obecnie trwa opracowywanie wystąpienia pokontrolnego przez KPRM. 24

25. Kontrole postępowań przetargowych w ZUS Kontrole 2010 - 2013 Prezes Urzędu Zamówień Publicznych Kontrola postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na świadczenie usług administrowania i eksploatowania wydzielonymi obszarami KSI w ZUS (TZ 370/105/08) – kontrola w 2010 r. Prezes Urzędu Zamówień Publicznych Kontrola postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na modyfikację, rozbudowę i konserwację oprogramowania KSI w ZUS (TZ 370/97/08) – kontrola w 2010 r. Prezes Urzędu Zamówień Publicznych  Kontrola postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na modyfikację i rozbudowę oprogramowania KSI w ZUS  (TZ/370/59/10)  - kontrola w 2012 r. Prezes Urzędu Zamówień Publicznych Kontrola postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na usługę wsparcia eksploatacji i utrzymania KSI ZUS  (TZ 370/88/10) – kontrola w 2012 r. 25

26. Kontrole postepowań przetargowych w ZUS • Kontrole 2010 - 2013 • Centralne Biuro Antykorupcyjne • W dniu 31.01.2014 r., na żądanie CBA, Zakład przekazał dokumentację dotyczącą postępowań o zamówienie publiczne przeprowadzonych w 2013 r.: • zakup szkoleń związanych z modyfikacją i rozbudową oprogramowania Kompleksowego Systemu Informatycznego ZUS (TZ/370/40/13) • modernizacja systemu Komputera Centralnego ZUS wraz z zakupem licencji (TZ/370/41/13) opieką serwisową sprzętu i oprogramowania HP w Centrali ZUS (TZ/370/87/13) 26

27. Podsumowanie postępowań przetargowych KSI • Rozwój i utrzymanie EPWD, budowa CRKZ • Stan aktualny: 03.12.2013 odbyła się rozprawa w KIO ze względu na odwołania AMG.net oraz Comarch S.A., 17.12.2013 nastąpiło odczytanie wyroku, natomiast ZUS nie otrzymał do chwili obecnej pisemnego wyroku. • Procedura przetargowa została formalnie wstrzymana, jednak Zakład przygotowuje się do niezwłocznego uruchomienia dalszego procesu w przypadku otrzymania formalnego wyroku z Sądu. • Cele strategiczne • Zapewnienie ciągłości działania poprzez świadczenie usług utrzymania • Wykonanie i wdrożenie Centralnego Rejestru Klientów Zakładu • Dodanie nowych funkcjonalności mających na celu zelektronizowanie obiegu dokumentów papierowych – obsługa procesów biznesowych • Zwiększenie efektywności oraz zapewnienie ergonomii użytkowania m.in. SOK, KOS • Przygotowanie interfejsów wymiany danych z innymi instytucjami m.in. PFRON, PIP, US, ABW, sądy 27

28. Podsumowanie postępowań przetargowych KSI • Korporacyjna Hurtownia Danych • Stan aktualny: opublikowana short-lista: • Atos IT Services Sp. z o.o., • SAS Institute Sp. z o.o., • Hewlett-Packard Polska Sp. z o.o., • SygnityS.A. z Indra Sistemas oraz Ericpol sp. z o.o., • Infovide-Matrix S.A. • Firmy które odpadły z przetargu: • QumakS.A. wraz z PWPW S.A., • SAP Polska Sp. z o.o., • NextiraOne Polska Sp. z o.o. wraz z Teradata Polska Sp. z o.o., • Pentacomp Systemy Informatyczne S.A., • AMG.net S.A. wraz z Bull SAS, • LST Sp. z o.o., • Comarch S.A. 28

29. Podsumowanie postępowań przetargowych KSI • Archiwum zakładowe • Stan aktualny: do 10.02.2014 wykonawcy mogli składać odwołania na wybór wykonawców do „krótkiej listy”. • Nikt nie złożył odwołania. • Short-lista: • IBM, • HP wraz z SAPERION AG Niemcy, • ERICPOL Sp. z o.o. wraz z INDRA Systems Hiszpania, • Comarch. • Z udziału odpadli: • Atos IT Services Sp. z o.o., • ARCUS, • Capgemini. 29

30. OcenaZakładunazewnątrz • Potwierdzeniem właściwego kierunku zmian są liczne wyróżnienia i nagrody, jakie przyznano Zakładowi za osiągnięcia w zakresie IT: • w 2011 roku kapituła XI Konkursu Businessman.pl TELEINFO 100 uznała ZUS za jedną z najlepiej zinformatyzowanych instytucji w Polsce. • w roku 2012 w konkursie „Lider Informatyki 2012” ZUS zwyciężył w kategorii Sektor publiczny. Nagroda została przyznana za uruchomienie Platformy Usług Elektronicznych (PUE). PUE zostało też uznane przez specjalistów firmy Software AG Polska za najlepszy projekt e-administracji w Europie. • Organizacja Pracodawców Rzeczpospolitej Polskiej przyznała Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych w konkursie Wektory 2012 nagrodę za uruchomienie Platformy Usług Elektronicznych i udowodnienie, że administracja publiczna może wprowadzać nowoczesne narzędzia przyjazne zarówno obywatelom, jak i przedsiębiorcom. • w grudniu 2013 jury konkursu „CIO Roku” uhonorowało wiceprezesa ZUS Diamentem "Przywódca zmian".

31. Dywersyfikacja IT w mediach • Kompleksowy System Informatyczny • Media o postępowaniach przetargowych IT w ZUS Przebieg i rozstrzygnięcie przetargów na rozwój i utrzymanie KSI Prasa podkreśla nowe otwarcie w podejściu ZUS do przetargów informatycznych

32. Kompleksowy System Informatyczny Dywersyfikacja IT w mediach • Media o postępowaniach przetargowych IT w ZUS Prasa pozytywnie reaguje rozstrzygnięcie największego przetargu w branży

33. Kompleksowy System Informatyczny • Kompleksowy System Informatyczny Czasem pojawia się argument, że za cenę KSI Amerykanie wysłali sondę Pathfinder na Marsa. Owszem, tylko, że: • wydatki na KSI obejmują okres 16 lat (w tym wymiany i modernizacje sprzętu) • i najważniejsze – gdyby Amerykanie nie trafili w Marsa, wysłaliby tam drugą sondę, natomiast zastanówmy się co by było gdyby KSI przestał działać na kilka tygodni (może nawet krócej)??? Czy zatem poprawnym jest porównywanie sondy Pathfinder wielkości pudełka do butów z systemem KSI ZUS?

34. Dziękuję za uwagę Zakład Ubezpieczeń Społecznych