Ürün Belgelendirme Merkezi Başkanlığı (ÜBM)

1. Ürün Belgelendirme Merkezi Başkanlığı (ÜBM) “BELGELENDİRMEDE ÖNCÜ VE LİDER KURULUŞ”

2. Ürün Belgelendirme Merkezi • Enstitümüz belgelendirme faaliyetlerine 1964 yılında Ürün Belgelendirme birimini kurarak başlamıştır. İlk Türk Standardlarına Uygunluk Belgesi ve TSE Markası kullanma hakkı 1964 yılında bakır tel için verilmiştir. • Günümüzde 50 bine yakın üretim ve hizmet yeri TSE Belgelendirme hizmetlerinden yararlanmaktadır. Bu güne kadar bu kapsamda verilen ve güncelliğini koruyan TSE Belgeleri 60 bini aşmış bulunmaktadır.

3. Sunulan Hizmetler • Standartlara uygun ve kaliteli üretimi teşvik edecek her türlü çalışmaları yapmak ve bunlarla ilgili belgeleri tanzim etmek. Bu belgeler; • Türk Standardlarına Uygunluk Belgesi (TSE Markası), • TSE Kritere Uygunluk Belgesi (TSEK Markası), • CB Deney Belgesi, • CCA- NTR Belgesi, • TSE Elektromanyetik Uyumluluk Belgesi, • TSE-HAR Markası Kullanma Belgesi, • CENELEC KEYMARK Belgesi, • TSE-εx Kritere Uygunluk Belgesi, • Ortak Kriterlere uygunluk belgesi, • Deney Belgesi, • Birim Doğrulama Belgesi

4. Belgelendirme Markalarımız EMU ◄► TSE ◄►EMC 4 / 28

5. Sunulan Hizmetler • Türk Standardlarına Uygunluk Belgesi • TSE ve TSEK Markası , • Ürünlerin ve üretildikleri üretim yerlerinin belgelendirilmiş standarda uygunluğunu gösteren ve süresi bir yıl olan belgedir.

6. Ürün Belgelendirme Merkezi • ELEKTRİKLİ EV ALETLERİNİN BELGELENDİRMESİ ÜRÜN BELGELENDİRME MERKEZİ BAŞKANLIĞI – ELEKTROTEKNİK SEKTÖRÜ BELGELENDİRME MÜDÜRLÜĞÜ tarafından yapılmaktadır.

7. Ürün Belgelendirme Merkezi • ELEKTRİKLİ EV ALETLERİNİN BELGELENDİRMESİ • Elektrikli Ev Aletleri Alçak Gerilim Direktifi (LVD) kapsamındadır. • CE işaretlemesi için Direktif kapsamındaki Standartlara göre deneylerin yapılması gereklidir. • Belgelendirme TS EN 60335 serisi standartlara göre yapılmaktadır.

8. Ürün Belgelendirme Merkezi TS EN 60335 • Bu standart serisi, ürünlerin güvenliği ile ilgili olup performans deneylerini içermemektedir. • Yapılan deneyler ile ürünün hatalı kullanımda dahi elektrik çarpması, hareketli bölümlere temas ve yangın gibi nedenlerle çevreye ve canlılara zarar verip vermediğinin kontrolü yapılır.

9. Ürün Belgelendirme Merkezi • BELGELENDİRME AŞAMALARI • A- ÜRETİM YERİ İNCELEMESİ • B- ÜRÜNÜN DENENMESİ • C- BELGELENDİRME • D- ARA KONTROL

10. Ürün Belgelendirme Merkezi • A- ÜRETİM YERİNİN İNCELENMESİ • TSE belgesi talebi yapılan ürünün, üretim yeri TSE Uzmanlarınca incelenir. • İncelemenin amacı ürünün inceleme yapılan üretim yerinde talep edilen standartlara göre üretilip üretilemeyeceğinin belirlenmesidir. • Bu amaçla Avrupa ile ortak kullanılan Üretim Yeri İnceleme Raporunda belirtilen soruların cevapları aranır.

11. Ürün Belgelendirme Merkezi • ÜRETİM YERİ İNCELEMESİNDE Yapılan kontroller • Girdi kontrolü. Ürün güvenliğini etkileyen bileşenlerin belirli kriterlere göre kabulünün yapılmasının sağlanması. • Rutin deney cihazlarının ve kalibrasyonlarının kontrolü • Yapılan Rutin deneylerin yeterliliğinin kontrolü

12. Ürün Belgelendirme Merkezi • Standartta belirtilmesi durumunda Ürün doğrulama deneylerinin kontrolü. • Personelin yeterliliğinin kontrolü • Kalite yönetim sisteminin kontrolü. ( müşteri şikayetleri , iç tetkik vs.)

13. Ürün Belgelendirme Merkezi ÜRETİM YERİ İNCELEMESİ DEĞERLENDİRMESİ • Üretim yeri incelemesinin sonucunda Büyük uygunsuzluklar (İlk incelemede deney cihazının olmaması, Ölçüm Cihazlarının Kalibrasyonunun bulunmaması ya da Teknik Personel yetersizliği …vb) tespit edilmesi halinde ikinci aşama olan numune alınması ve denenmesi aşamasına geçilmez. • Üreticiye eksiklerini gösteren rapor verilir ve eksikleri gidermesi istenir. • Üretici eksiklerini giderdiğinde tekrar inceleme yapılır.

14. Ürün Belgelendirme Merkezi • ÜRETİM YERİ İNCELEMESİ DEĞERLENDİRMESİ • Üretim yeri incelemesi OLUMLU sonuçlandığında Deneyleri yapılmak üzere numune seçilir. • Seçilen numuneler ilgili laboratuvarlara yönlendirilir.

15. Ürün Belgelendirme Merkezi • UYGULANAN STANDARTLAR: • TS EN 60335 Serisi güvenlik deneyleri. • TS EN 61000-4 Elektromanyetik Uyumluluk (EMU) deneyleri. ( Gerektiğinde yapılır) • TS EN 62233 İnsanların maruz kaldığı Elektromanyetik alan ölçümü.

16. Ürün Belgelendirme Merkezi • TS EN 60335 DENEYLERİ • Laboratuvara gönderilen ürünün ilgili standarda göre deneyleri yapılır. Uygulanan Standartlar • TS EN 60335-1: Güvenlik kuralları - Ev ve benzeri yerlerde kullanılan elektrikli cihazlar için - Bölüm 1: Genel kurallar • TS EN 60335-2-XX Bölüm 2 özel kurallar. ( Örnek TS EN 60335-2-2 Vakumlu temizleyiciler ve su emmeli temizleme cihazları için özel kurallar.) 108 adet bölüm 2 özel standardı bulunmaktadır.

17. Ürün Belgelendirme Merkezi • TS EN 60335 DENEYLERİ • Bölüm-1 ve Bölüm-2 Standartları birlikte uygulanır. • Bölüm-1 de genel kurallar belirtilir. • Bölüm-2 de bölüm-1 in uygulanmayacak veya farklı uygulanacak maddeleri ile ürüne özel uygulanması gereken maddeleri belirtilir.

18. Ürün Belgelendirme Merkezi • TS EN 60335 ANA HATLARI İLE UYGULANAN BAZI DENEYLER: • İŞARETLEME VE TALİMATLARIN KONTROLÜ. Cihaz üzerindeki işaretleme ve kullanma talimatının standarda göre incelenmesidir. • ELEKTRİK ÇARPMASINA KARŞI KORUMA. Cihazın Elektrik çarpmasına karşı korunması kontrol edilir. Elektrikli bölümlere doğrudan temasın olmaması gerekir. • BEYAN GÜCÜNÜN KONTROLÜ. Cihazın beyan edilen güce Standardın izin verdiği toleranslar içerisinde uyması beklenir.

19. Ürün Belgelendirme Merkezi • ISINMA DENEYİ. Cihaz normal çalışmasında iken cihaz içerisindeki bileşenler ,cihaz yüzeyi ve cihazın konulduğu yüzeyin standartta belirtilen sınırlar içerisinde ısınmasına müsaade edilir. • ELEKTRİK DAYANIMI. Cihaz yalıtımının yüksek gerilime dayanımı denenir. Cihaz sınıfına göre 1000 Volt veya 3000 volt uygulanır. • KAÇAK AKIM. Cihaz normal şartlarda kullanılırken cihaza dokunan kişinin elektrik çarpmasına karşı korunması için kaçak akımın belirli sınırlarda olduğu kontrol edilir.

20. Ürün Belgelendirme Merkezi • NEME KARŞI DAYANIM. Cihazın nemli ortamlarda kullanıldığında elektrik çarpmasına karşı korumasının devam edip etmediği kontrol edilir. Ayrıca Kettle gibi su doldurulan cihazlarda fazla doldurma nedeni ile taşma sebebi ile oluşabilecek risklerde bu madde altında değerlendirilir. • OLAĞAN DIŞI ÇALIŞMA. Cihaz olağan dışı çalışmalarda da can güvenliğini etkilemeyecek şekilde yapılmalıdır. Termostat bozulması, devrilme, yanlış konumlandırma, sulu cihazların susuz çalıştırılması gibi ürüne özel deneyler ile olağan dışı çalışmada da cihazın güvenliği kontrol edilir.

21. Ürün Belgelendirme Merkezi • DENGE. Cihazın dengesinin yeterli olması istenir. Genellikle 10 derecelik eğimle kontrol edilmesine rağmen ürüne göre bu eğim arttırılmaktadır. • HAREKETLİ BÖLÜMLERE ERİŞME. Vantilatör gibi hareketli bölümleri bulunan cihazların yaralanmaya nedene olabilecek hareketli bölümlere temasın engellenmesi gerekir • MEKANİK DAYANIM. Cihazın darbelere karşı dayanımı kontrol edilir.

22. Ürün Belgelendirme Merkezi • YAPIM. Standartta ürüne özel yapım maddeleri bulunmaktadır. Yaralanmaya neden olabilecek keskin kenarların bulunmaması, cihazın fişinin elektrik çarpmasına neden olmaması gibi pek çok deney ile denenir. • İÇ İLETKENLER VE BESLEME KORDONU. Cihazın iç iletkenleri ve Besleme kordonu standarda göre kontrol edilir. Özellikle Ülkemiz milli şartlarının yer aldığı TS 40 standardına uymayan Fişlerin kullanımına izin verilmemektedir. Montaj, mekanik ve elektriksel dayanım özellikleri kontrol edilir. • TOPRAKLAMA. Elektrik çarpmasına karşı önlem için topraklı cihazların topraklamasının yeterli olup olmadığı kontrol edilir.

23. Ürün Belgelendirme Merkezi • VİDALAR. Mekanik yeterlilik ve yaralanmalara karşı önlem için cihazda kullanılan vidalar kontrol edilir. • YANMAYA KARŞI KORUMA. Cihazda kullanılan plastik malzemelerin yanmaya karşı dayanımı kontrol edilir. Plastik malzemelerin alev almaması, alırsa da belirli bir sürede kendiliğinden sönmesi beklenir.

24. Ürün Belgelendirme Merkezi • C- BELGELENDİRME AŞAMASI • Üretim yeri incelemesi ve ürün deneyleri OLUMLU Sonuçlanan ürünlere Belgelendirme Komisyonu kararı ile TSE belgesi verilir. • TSE Belgesinin süresi 1 yıldır. • Yapılan Ara kontrollerin uygun olması durumunda belge süresi 1 yıl daha uzatılır. • TSE Belgesi belge üzerinde belirtilen kapsamda geçerlidir.

25. Ürün Belgelendirme Merkezi • D- ARA KONTROLLER • Belgelendirilmiş ürünün her yıl Ara Kontrolü yapılır. • Ara kontroller üretim yerinin incelenmesi ve ürünün denenmesi şeklinde gerçekleştirilir.

26. Ürün Belgelendirme Merkezi • E- TSE BELGESİNİN İPTALİ • Üretim yeri incelemesinin uygun olmaması veya ürünün Standarda uygunluğunun bozulması durumunda Üretici firmalarımız belirli ikaz, uyarı ceza, askı süreleri sonucunda Düzeltici Önleyici faaliyet başlatarak uygunsuzluk durumu ortadan kalkmazsa TSE belgesi iptal edilir.

27. Piyasa Gözetimi • Piyasa gözetimi Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yapılmaktadır. • Elektrikli Ev Aletleri Alçak Gerilim Yönetmeliği kapsamındadır. • Alçak Gerilim Yönetmeliğine göre CE uygunluk beyanında bulunmak için Onaylanmış Kuruluş gerekmemektedir.

28. Piyasa Gözetimi • Piyasa gözetiminde dikkat edilmesi gereken hususlar. • TSE uzmanlarının belgelendirme faaliyetleri sırasında sık sık karşılaştığı yanlış bir uygulama mevcuttur. Bu yanlış uygulamanın sebebi Standartlar ve Alçak Gerilim Direktifi konusunda yeterli bilgisi olmayan kişi ve kurumlarca Teknik dosyanın incelenmesidir.

29. Piyasa Gözetimi • Alçak Gerilim Yönetmeliğine göre CE uygunluk beyanı için Onaylanmış Kuruluş zorunluluğu bulunmamasına rağmen bazı üreticiler bunu bilmediğinden veya işim sağlam olsun diyerek onaylanmış kuruluş arayışına girmektedirler. Bu nedenle yaptıkları araştırmalarda karşılarına CE belgesi veren firmalar çıkmaktadır.

30. Piyasa Gözetimi • Bu firmalar yurtdışındaki Onaylanmış Kuruluşların Türkiye temsilcisi olarak çalışmaktadırlar. • Başvuru yapan firmaya CE uygunluk beyanı ile birlikte deney raporu vermektedirler. Fakat Alçak gerilim direktifine göre Standarttaki tüm deneylerin yapılması gerekirken bu firmalar sadece üretim yerinde rutin deney olarak yapılması gereken birkaç deneyi yaparak sanki Standardın tüm deneyleri yapılmış gibi rapor düzenlemektedirler.

31. Piyasa Gözetimi • Rapor kapağında ilgili standart yazmakta ve sadece kapak incelendiğinde tüm deneylerin yapıldığı zannedilmektedir. • Rapor içeriği incelendiğinde sadece 10 dakikada yapılabilen birkaç rutin deneyin yapıldığı ve 5-6 sayfalık rapor düzenlendiği görülmektedir. Oysaki Standardın tüm maddelerinin uygulandığı Elektrikli Ev Aletleri ile ilgili bir rapor 60-100 sayfadır.

32. Piyasa Gözetimi • CE uygunluk beyanının karşılanması, can ve mal güvenliğinin sağlanması için standarttaki tüm deneylerin yapılması gerekir. • Günler süren deneyler yerine 10 dakikalık rutin deneylerin yapılarak deney raporu ve CB uygunluk beyanının verilmesi üreticinin ve Piyasa Gözetimi yapan Bakanlığın kandırılmasına ve haksız rekabete neden olmaktadır. • Self Deklerasyon olan Alçak Gerilim ve Elektromanyetik Uyumluluk Direktifleri kapsamındaki Ürünler için Teknik dosya gerekmektedir.

33. Piyasa Gözetimi • TSE Belgeli olmak Teknik Dosyamız için yeterli olacaktır. • TSE Belgesi aşamasında yapılacak olan incelemeler, muayene ve deney raporları Ürün Teknik Dosyasının ana unsuru olacaktır. • Böylelikle Hem TSE Belgeli Hem de CE İşareti taşımaya hak kazanmış ve gerçek anlamda testten geçmiş ürün olacaktır.

34. Piyasa Gözetimi • NUMUNE SEÇİMİ • Piyasa gözetimi amacı ile deneyleri yapılmak üzere TSE ye gönderilen numunelerden görüldüğü üzere TSE belgesi olan ürünlerden de piyasadan numune alınmaktadır. • TSE belgeli ürünler yönetmeliğe göre TSE tarafından ilgili Standardın tüm maddelerine göre zaten denenmektedir..

35. Piyasa Gözetimi • Piyasa gözetiminin daha etkin yapılabilmesi için TSE belgeli olmayan ürünlerin piyasadan seçilmesi gerekir. • Bu anlamda Türk Standardları Enstitüsü olarak Yetkimiz bulunmadığı için, Piyasada uygun olmayan ürünleri bilmemize rağmen kontrol ve denetim yapamamaktayız. • Sadece TSE Markası taşıyan ürünleri denetlemek ise üreticilerimiz tarafından haksız rekabet oluyor savunmasına tabi tutulmakta, bizce de Sanki TSE Markası olan üretici cezalandırılmaktadır.

36. Piyasa Gözetimi • Türk Standardları Enstitüsü olarak sadece Küçük Ev aletlerinde değil tüm alanlarda Piyasa gözetimi ve Denetiminin sağlıklı olarak yapılmasının ülkemiz menfaatine olduğunu bir kez daha vurgulamakta fayda görüyoruz. • Yetki verilmesi halinde bunu en doğru ve en sağlıklı olarak yapabileceğimizi de biliyoruz. • TSE belgeli firmalar Standart bazında veya markaya göre TSE web sitesinden aşağıdaki linkten öğrenilebilir • http://belge.tse.org.tr/Genel/FirmaArama.aspx

37. Teşekkür Ederiz “BELGELENDİRMEDE ÖNCÜ VE LİDER KURULUŞ”