E N D
1. Scenario’s in het onderwijs Instrument voor reflectie en innovatie
2. Stel je voor: een busreis naar Rome
3. De Rooms-Katholieke Touringcar Organisatie RKTO Vaste route
RK kerk (de bisschop) bepaalt de bestemming, gewenste kwaliteit en prijs
De chauffeur is ervaren, onderhoudend en heeft oog voor de noden van de passagiers
Passagiers hoeven zich niet druk te maken over de route en de reis: sit back and relax
4. Vaste bestemming, alternatieve routes
RK kerk (de bisschop) bepaalt de bestemming, gewenste kwaliteit en prijs
Passagiers hebben individuele wensen (bezienswaardigheden, tussenstops, expressbus)
Chauffeurs moeten flexibel zijn in het kiezen van alternatieve routes (toeristisch, express, …) Het Rooms-Katholieke Reisbureau RKR
5. De Touringcar Organisatie voor RC Reizen TORCR Alternatieve bestemmingen, vaste routes
Lokale parochie bepaalt de bestemming, gewenste kwaliteit en prijs
De chauffeur heeft ervaring met verschillende bestemmingen
Vaste prijs voor een minimum aantal passagiers
6. Het Advies- en Organisatiebureau voor RK Reizen AORKR Alternatieve bestemmingen, alternatieve routes
Lokale parochie bepaalt de bestemming, gewenste kwaliteit, prijs, route, transportmiddel, …
Lokale priester kan de rol hebben van reisleider, een lokale parochiaan/vrachtwagenchauffeur kan ingehuurd worden als chauffeur
AORKR is een advies- en expertisecentrum met een breed aanbod aan diensten
7. Een busreis naar Rome
8. Waarom scenario’s De context van het onderwijs is in verandering Samenleving: multicultureel, ICT, levenslang leren, …
Scholen: arbeidsmarkt tekorten, medeverantwoordelijkheid/opleidingsschool, duaal,functiedifferentiatie, ...
Hoger Onderwijs: funderend onderwijs, Ba-Ma, School of Education, ...
(MBO: relatie onderwijsassistent, etc.)
Onderwijs: theorien: reflectief leren, project-onderwijs, PGO, competentiegericht opleiden, …
Student: maatwerk, zij-instroom, zelfverantwoordelijk, ...Samenleving: multicultureel, ICT, levenslang leren, …
Scholen: arbeidsmarkt tekorten, medeverantwoordelijkheid/opleidingsschool, duaal,functiedifferentiatie, ...
Hoger Onderwijs: funderend onderwijs, Ba-Ma, School of Education, ...
(MBO: relatie onderwijsassistent, etc.)
Onderwijs: theorien: reflectief leren, project-onderwijs, PGO, competentiegericht opleiden, …
Student: maatwerk, zij-instroom, zelfverantwoordelijk, ...
9. Waarom toekomstscenario’s Startpunt voor onderwijsvernieuwing Of vanuit beelden vanuit het verleden (vroeger was het beter …)
Concerns van opleiders: zichzelf, student, team, faculteit/hogeschool, (maatschappij)Of vanuit beelden vanuit het verleden (vroeger was het beter …)
Concerns van opleiders: zichzelf, student, team, faculteit/hogeschool, (maatschappij)
10. Doel van toekomstscenario’s Loskomen van je eigen referentiesysteem
Anticiperen op de toekomst ipv. reageren op het verleden
Gevoel ontwikkelen voor trends en veranderingen in de omgeving
Verbeelding en creativiteit stimuleren Vooronderstellingen ter discussie
Vooronderstellingen ter discussie
11. Wat zijn toekomstscenario’s? Geen toekomstvoorspellingen
Beschrijvingen van mogelijke ‘toekomsten’
Beschrijvingen, beelden, plattegronden, ‘een dag uit het leven van …’, etc.
Instrumenten voor bewustzijn, strategie, besluitvorming en reflectie
12. Scenario’s zijn geen voorspellingen
13. Stap 1: Analyse van trends Welke (maatschappelijke) ontwikkelingen zijn op dit moment relevant voor het onderwijs?
Maak een onderscheid in trends en dilemma’s
Selecteer de twee belangrijkste trends
14. Stap 1: Trends of dilemma’s
15. De toekomst van de ISA-scholen?
16. “Scenarios are stories. They are works of art, rather than scientific analyses. The reliability (of the content) is less important than the types of conversations, learning and decisions they spark” Wat zijn scenario’s?
17. Scenario’s voor het onderwijs Vier scenario’s voor de toekomst van funderend onderwijs (GBN, 1986)
Zes scenario’s voor de toekomst van scholen (OECD, 2002)
Vier scenario’s voor de toekomst van de lerarenopleiding in Nederland (VELON, 2003) Verschillende startpunten:
Van binnen uit: Fontys, lerarenopleidingen, onderwijs, maatschappij
Vaste trends: ICT, multicultureel, globalisering, etc.
Onzekere trends in beeld brengen: het kan deze kant uit gaan, maar ook die kant.
Trends met grote impactVerschillende startpunten:
Van binnen uit: Fontys, lerarenopleidingen, onderwijs, maatschappij
Vaste trends: ICT, multicultureel, globalisering, etc.
Onzekere trends in beeld brengen: het kan deze kant uit gaan, maar ook die kant.
Trends met grote impact
18. GBN: Scenarios for the future of public education (1986)
19. OECD-scenario’s (2001) 1 Bureaucratisch geďnstitutionaliseerd systeem is resistent tegen verandering
2 Markt-benadering: commerciële instellingen krijgen toegang
3 Scholen als kernen voor persoonlijke en professionele ontwikkeling met sterke banden met de samenleving
4 Scholen als lerende organisaties en expertise- en assessmentcentra
20. OECD-scenario’s 5 Leernetwerken: Lokale gemeenschappen organiseren hun eigen onderwijs via niet-formele leernetwerken
6 ‘Meltdown’: Lage status van het leraarschap, afname van aantal leraren, verlies van vertrouwen van de samenleving, verminderde bereidheid om in het onderwijs te investeren
21. Scenario’s voor de lerarenopleiding
22. Het gebruik van scenario’s 1 Strategische beslissingen:
Wat is de beste toekomst? Wat kunnen we doen om dat te realiseren?
Wat als …? Ben je voorbereid?
23. Reflectie en leren binnen een schoolteam
Openen perspectieven (loskomen van de beperkingen van het hier en nu)
Wijs worden uit de vele trends en ontwikkelingen
Stimuleren van reflectie door verbeelding en creativiteit
Stimuleren van groepdiscussies en groepreflecties op de toekomst
Startpunt voor innovatie
? samenwerkend leren Het gebruik van scenario’s 2
24. Het gebruik van scenario’s 3 Toekomstscenario’s als didactisch instrument met leerlingen
Toekomstscenario’s ontwikkelen met leerlingen rond verschillende thema’s (migratie, logistiek/verkeer, school)
Bronnenonderzoek en analyse van trends en ontwikkelingen
Stimuleren van reflectie doorverbeelding en creativiteit
Stimuleren van groepdiscussiesen groepreflecties op de toekomst
Positiebepaling, orientatie op huntoekomst
? samenwerkend leren
(SLO, 2002)
25. De toekomst van de ISA-scholen? Welk onderwijsconcept (scenario’s basisvorming)?
Plek van de school in de buurt (maat-schappelijke betrokkenheid of polarisatie?)
26. De toekomst van de ISA-scholen?
27. De toekomst van de ISA-scholen? Verken één of meer van de scenario’s en de extremen: - Stel je voor: het is 11 november 2009
Zijn de scenario’s voorstelbaar/realistisch?- Herken je elementen in de huidige situatie of ontwikkelingen? - Wat betekent het voor de organisatie, het curriculum, de leraar, de leerling, de didactiek?
Welk scenario is het meest waar-schijnlijk, meest wenselijk, worst case?
Wat betekent dat voor je school?
28. “The real voyage of discovery consists not in seeking new lands, but seeing with new eyes” Tot slot