CIZ, Expertisecentrum juli 2006

1. Functiegerichte indicatiestelling AWBZ: het wegingskader en de functies ondersteunende en activerende begeleiding CIZ, Expertisecentrumjuli 2006

2. Functiegerichte indicatiestelling • Vaststellen of iemand is aangewezen op een of meer AWBZ aanspraken (functies) en in welke omvang (klasse) • Vanwege ziekte, stoornis, handicap of aandoening (‘grondslag’) • Op basis van onderzoek naar beperkingen participatieproblemen • En volgens uniform afwegingskader (‘trechtermodel’)

3. Overzicht grondslagen • Somatische ziekte • Psychogeriatrisch probleem • Psychiatrisch probleem • Verstandelijke handicap • Lichamelijke handicap • Zintuiglijke handicap • Psychosociaal probleem

4. Overzicht functies • Huishoudelijke verzorging (per 01012007 naar WMO) • Persoonlijke verzorging • Verpleging • Ondersteunende begeleiding (-alg; -dag) • Activerende begeleiding (alg- dag) • Behandeling • Verblijf • Vervoer (bij OB-dag en AB-dag)

5. Relatie grondslag en functie • een cliënt/verzekerde is aangewezen op een functie in verband met een of meerdere grondslagen (zie BZA-AWBZ, artikelen 3 t/m 9) • niet alle functies zijn gerelateerd aan alle grondslagen (beperkingen: geen VP vanwege een verstandelijke of zintuiglijke handicap; geen AB en behandeling vanwege een psychosociaal probleem) • Op 1 januari 2207 verdwijnt de functie HV uit de AWBZ, voor alle grondslagen • Op 1 januari 2007 verdwijnen de functies AB, BH en VP op een psychiatrische grondslag naar de Zorgverzekeringswet

6. Afwegingskader: het trechtermodel • Vaststellen grondslag (bij aanvraag) • Onderzoek naar beperkingen en participatieproblemen • = bruto zorgbehoefte • Afwegen • - andere (wettelijke) regelingen gaan voor • - gebruikelijke zorg gaat voor • - mantelzorg aanwezig? • - algemene gebruikelijke voorzieningen gaan voor • = netto zorgbehoefte • besluit

7. Onderzoek (bruto) zorgbehoefte • Ziekte, aandoening, stoornis of handicap • Beperkingen bij activiteiten en participatieproblemen • Beperkingen op het terrein van sociale redzaamheid, mobiliteit, persoonlijke zorg, huishoudelijk leven • Participatieproblemen: sociaal netwerk en maatschappelijk leven, deelname aan onderwijs of werk • . Omgevingsfactoren: wonen en woonomgeving, gezinssamenstelling

8. ICF ziekte / aandoening functies / anatomische eigenschappen (stoornissen) activiteiten (beperkingen) participatie (participatie- problemen) externe factoren persoonlijke factoren

9. Voorliggende voorzieningen • Onderscheid wettelijke en niet wettelijke voorzieningen • Wettelijk: geen aanspraak ook als voorziening niet is gerealiseerd (bijvoorbeeld Wsw, WJZ, WEC, WVG) • Niet wettelijk: geen aanspraak als voorziening aanwezig (toegankelijk, beschikbaar en bereikbaar) is m.a.w. indien voorhanden en in redelijkheid een oplossing: bijvoorbeeld: boodschappendienst, kinderopvang, alarmering etc.

10. Gebruikelijke zorg in de AWBZ • Cliënt is niet aangewezen op AWBZ zorg in geval van gebruikelijke zorg • Mantelzorg (bovengebruikelijke zorg) is vrijwillig en gebaseerd op wat mantelzorger op zich wil en kan nemen • Weging gebruikelijke zorg alleen voor functies HV, PV en OB • Indien overbelasting dan aanspraak ook indien er sprake is van gebruikelijke zorg

11. Hoofdpunten OB en AB • Doelen • Normering • Aandachtspunten

12. Ondersteunende begeleiding • GRONDSLAGEN: alle • DOELEN: • Ondersteuning handhavenzelfredzaamheid, gericht op behoud van verworven vaardigheden: noodzakelijk in verband met blijvende beperkingen op het terrein van de sociale redzaamheid • Mogelijk maken van maatschappelijke participatie en voorkomen van sociaal isolement • Ondersteuning mantelzorg • - let op! afweging gebruikelijke zorg is aan de orde

13. Ondersteunende begeleiding (2) • BEPERKINGEN: • In regelvermogen, communicatie, socialeredzaamheid • Op meerdere gebieden: ADL, mobiliteit enz. • leidend tot: • (dreigend) sociaal isolement • Overbelasting mantelzorg

14. Ondersteunende begeleiding (3) • Onderscheid in typen: OB alg en OB dag • Combinatie Ob-alg en OB-dag is mogelijk, maar tijdens OB-dag in vorm van dagprogramma geen inzet van andere functies mogelijk • Combinatie ZIN èn PGB is voor deze functie mogelijk • Bij OB dag: vervoer indien medisch noodzakelijk • OB dag is ook respijtzorg voor minder dan een etmaal (bijv nachtopvang)

15. OB normering • Normering niet door optelsom van tijd per activiteit (geen normtijden) • Normering gerelateerd aan interventiefrequentie en cliëntkenmerken • OB ALG • Wekelijkse begeleiding: K1-2 • Dagelijks : K2-3 • Meerdere contacten per dag in combinatie met ernst beperkingen/gedragsmatige problemen: > klasse 4 • Als respijtzorg bij complexe problematiek en ernstige beperkingen: max K 3 • OB DAG • Als vervanging van werk of onderwijs: klasse 9

16. OB aandachtspunten • Vertoeven in een gemeenschappelijke ruimte met toezicht is inherent aan verblijf • Begeleiding bij maatschappelijke participatie en voorkomen van isolement: let op beschikbaarheid vrijwilligers en noodzaak PV • Aanvullende richtlijnen: onderwijs en zorg, maatschappelijke opvang, palliatieve zorg

17. Activerende Begeleiding • GRONDSLAGEN: • Geen AB vanwege een psychosociaal probleem • DOEL: • Gericht op opheffen of voorkomen van verergering van gevolgen van ziekte, aandoening, stoornis of handicap • Aanleren van vaardigheden en omgaan met beperkingen • Waarbij op basis van prognose doelgerichte en methodische interventies leiden tot (blijvende) verbetering • een professionele aanpak met door de professie als effectief beoordeelde methode.

18. Activerende begeleiding (2) • Kan nooit indirect aan de vrager ten goede komen • Is nooit gebruikelijke zorg • Zowel individueel als in groepsverband • Vervoer bij AB-dag indien medisch noodzakelijk • AB is kortdurend: evaluatie na max. 1 jaar • AB dag en alg. samen te indiceren, ZIN en PGB

19. Knelpunten • CVZ: • “De onduidelijkheid over het huidige onderscheid tussen de functies activerende begeleiding, ondersteunende begeleiding en behandeling komt voort uit: • onvoldoende onderscheidende terminologie; • onvoldoende aansluiting van terminologie bij het referentiekader van professionals en verzekerden(conceptueel wel gescheiden, in praktijk niet) • een als gekunsteld ervaren uiteenrafeling van zorg die alleen zinvol is als integraal aanbod (indicatie per functie en integrale levering in praktijk) • Mogelijke samenloop AWBZ en Zvw” • Oplossing CVZ: • Herdefiniëring aanspraken: splitsen en laten vervallen van functie AB (deel naar behandeling en deel naar OB).

20. Vragen?