EGZEKWOWANIE PRAWA W DZIAŁALNOŚCI INSPEKCJI OCHRONY ŚRODOWISKA W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI

1. EGZEKWOWANIE PRAWA W DZIAŁALNOŚCI INSPEKCJI OCHRONY ŚRODOWISKA W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI Joanna Piekutowska Dyrektor Departamentu Inspekcji i Orzecznictwa w Głównym Inspektoracie Ochrony Środowiska w Warszawie

2. PODSTAWA DZIAŁANIA Ustawa z dnia 20 lipca 1991 o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz.U. z 2007 nr 44 poz. 287z późn.zm.) – DZIAŁANIA POKONTROLNE: 1) zarządzenie pokontrolne 2) decyzja administracyjna [np. wymierzenie kary pieniężnej, odroczenie terminu płatności kary, wyznaczenie terminu usunięcia naruszenia, wstrzymanie działalności] 3) egzekucja obowiązków wynikających z mocy prawa lub decyzji administracyjnych 4) wniosek do innego organu Joanna Piekutowska, Egzekwowanie prawa w działalności IOŚ w zakresie gospodarki odpadami, 18 luty 2011, MŚ

3. REGUŁY W POSTĘPOWANIU • PRZY WYDAWANIU DECYZJI : KODEKS POSTĘPOWANIA ADMINISTRACYJNEGO –ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. (Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.) • POSTĘPOWANIE KONTROLNE NIE JEST POSTĘPOWANIEM ADMINISTRACYJNYM! Joanna Piekutowska, Egzekwowanie prawa w działalności IOŚ w zakresie gospodarki odpadami, 18 luty 2011, MŚ

4. RODZAJE KONTROLI • Kontrole planowe • Kontrole pozaplanowe: a) interwencyjne b) inwestycyjne c) sprawdzające po kontrolach planowych, które wykazały istotne nieprawidłowości lub na wniosek zakładu Joanna Piekutowska, Egzekwowanie prawa w działalności IOŚ w zakresie gospodarki odpadami, 18 luty 2011, MŚ

5. KRYTERIA WYBORU ZAKŁADÓW DO KONTROLI PLANOWYCH • Rozporządzenie MG z dnia 9 kwietnia 2002 r. w sprawie rodzajów i ilości substancji niebezpiecznych, których znajdowanie się w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do zakładu o zwiększonym ryzyku albo zakładu o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (Dz.U. Nr 58, poz. 535 z późn. zm.) – tzw. zakłady ZDR i ZZR [w Polsce mamy ok. 360 takich zakładów] Joanna Piekutowska, Egzekwowanie prawa w działalności IOŚ w zakresie gospodarki odpadami, 18 luty 2011, MŚ

6. KRYTERIA WYBORU ZAKŁADÓW DO KONTROLI PLANOWYCH • Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko – Dz. U. Nr 213, poz. 1397 (ustalenie organu właściwego dla danego zakładu). Joanna Piekutowska, Egzekwowanie prawa w działalności IOŚ w zakresie gospodarki odpadami, 18 luty 2011, MŚ

7. KRYTERIA WYBORU ZAKŁADÓW DO KONTROLI PLANOWYCH • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 lipca 2002 r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości – Dz.U. Nr 122, poz. 1055 (tzw. instalacje IPPC). W Polsce mamy ok. 3200 takich instalacji. Joanna Piekutowska, Egzekwowanie prawa w działalności IOŚ w zakresie gospodarki odpadami, 18 luty 2011, MŚ

8. DYREKTYWY I ROZPORZĄDZENIA Parlamentu Europejskiego i Rady pozostające w obszarze kontroli Inspekcji Ochrony Środowiska • 34 dyrektywy i rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady, w tym: • 2006/12/WE [Ramowa dyrektywa w sprawie odpadów] • 91/689/EWG [w sprawie odpadów niebezpiecznych] • 75/439/EWG [ w sprawie usuwania olejów odpadowych]. Joanna Piekutowska, Egzekwowanie prawa w działalności IOŚ w zakresie gospodarki odpadami, 18 luty 2011, MŚ

9. Dyrektywa 2008/98/WE zastąpiła dyrektywy: • 2006/12/WE, • 91/689/EWG • 75/439/EWG z dniem 12 grudnia 2010 roku. Joanna Piekutowska, Egzekwowanie prawa w działalności IOŚ w zakresie gospodarki odpadami, 18 luty 2011, MŚ

10. DANE ZA ROK 2009 dotyczące odpowiednio dyrektyw: 2006/12/WE; 91/689/EWG i 75/439/EWG • Liczba skontrolowanych zakładów – 6 815 / 3093/ 445 • Liczba stwierdzonych nieprawidłowości – 4 491 (66%) / 1333 (43%) / 100 (22%) • Liczba podjętych działań pokontrolnych – 9 114 / 2698 / 150 Joanna Piekutowska, Egzekwowanie prawa w działalności IOŚ w zakresie gospodarki odpadami, 18 luty 2011, MŚ

11. Wybrane zadania IOŚ w projekcie ustawy o odpadach transponującej dyrektywę 2008/98/WE • wymierzanie administracyjnych kar pieniężnych : • zmiana klasyfikacji odpadów niebezpiecznych na odpady inne niż niebezpieczne przez ich rozcieńczanie lub mieszanie ze sobą; • zbieranie odpadów wbrew zakazom; Joanna Piekutowska, Egzekwowanie prawa w działalności IOŚ w zakresie gospodarki odpadami, 18 luty 2011, MŚ

12. Wybrane zadania IOŚ w projekcie ustawy o odpadach transponującej dyrektywę 2008/98/WE cd. • zbieranie lub przetwarzanie odpadów bez wymaganego zezwolenia; • prowadzenie działalności bez wymaganego wpisu do rejestru; • wydobywanie odpadów bez wymaganej decyzji. Joanna Piekutowska, Egzekwowanie prawa w działalności IOŚ w zakresie gospodarki odpadami, 18 luty 2011, MŚ

13. Wybrane zadania IOŚ w projekcie ustawy o odpadach transponującej dyrektywę 2008/98/WE Administracyjna kara pieniężna za naruszenia wynosi nie mniej niż 5 000zł i nie może przekroczyć 5 000 000zł. Joanna Piekutowska, Egzekwowanie prawa w działalności IOŚ w zakresie gospodarki odpadami, 18 luty 2011, MŚ

14. Wybrane zadania IOŚ w projekcie ustawy o odpadach transponującej dyrektywę 2008/98/WE 2)Możliwość wstrzymania działalności w przypadku naruszenia: • hierarchii sposobów postępowania z odpadami; • zakazów dotyczących postępowania z odpadami niebezpiecznymi; • zakazu przetwarzania odpadów poza instalacjami lub urządzeniami; Joanna Piekutowska, Egzekwowanie prawa w działalności IOŚ w zakresie gospodarki odpadami, 18 luty 2011, MŚ

15. Wybrane zadania IOŚ w projekcie ustawy o odpadach transponującej dyrektywę 2008/98/WE • W przypadku niewykonania przez zarządzającego spalarnią odpadów lub współspalarnią odpadów obowiązków, o których mowa w art. 149 – 154, wojewódzki inspektor ochrony środowiska, kierując się stopniem niewykonania obowiązków oraz zagrożeniem dla życia, zdrowia ludzi lub dla środowiska, może wydać decyzję o wstrzymaniu termicznego przekształcania odpadów w tej spalarni lub współspalarni (decyzja fakultatywna). Joanna Piekutowska, Egzekwowanie prawa w działalności IOŚ w zakresie gospodarki odpadami, 18 luty 2011, MŚ

16. Wybrane zadania IOŚ w projekcie ustawy o odpadach transponującej dyrektywę 2008/98/WE 3) Wstrzymanie obligatoryjne użytkowania składowiska odpadów w przypadku: • niedopełnienia przez zarządzającego składowiskiem odpadów obowiązku powiadomienia o stwierdzonych na składowisku odpadów zmian obserwowanych parametrów; • niewykonania obowiązków wynikających z decyzji, zawierającej zakres i harmonogram działań niezbędnych do usunięcia przyczyn i skutków stwierdzonych zagrożeń dla środowiska. Joanna Piekutowska, Egzekwowanie prawa w działalności IOŚ w zakresie gospodarki odpadami, 18 luty 2011, MŚ

17. Wybrane zadania IOŚ w projekcie ustawy o odpadach transponującej dyrektywę 2008/98/WE 4) Opłata karna za składowanie lub magazynowanie odpadów ustalana jest m.in. w przypadku: • braku stosownego pozwolenia zintegrowanego lub sektorowego • braku zezwolenia na zbieranie odpadów; Joanna Piekutowska, Egzekwowanie prawa w działalności IOŚ w zakresie gospodarki odpadami, 18 luty 2011, MŚ

18. Wybrane zadania IOŚ w projekcie ustawy o odpadach transponującej dyrektywę 2008/98/WE • naruszenia warunków składowania lub magazynowania odpadów określonych w decyzjach i przepisach prawa; • składowania odpadów w miejscu na ten cel nieprzeznaczonym. Joanna Piekutowska, Egzekwowanie prawa w działalności IOŚ w zakresie gospodarki odpadami, 18 luty 2011, MŚ

19. Wybrane zadania IOŚ w projekcie ustawy o odpadach transponującej dyrektywę 2008/98/WE Tryb postępowania: • decyzja administracyjna; • postępowanie dwuetapowe – (kara dobowa, kara łączna); • możliwość odroczenia terminu płatności opłaty karnej. Joanna Piekutowska, Egzekwowanie prawa w działalności IOŚ w zakresie gospodarki odpadami, 18 luty 2011, MŚ

20. ISTOTNE ZAGADNIENIE ODPAD, SUBSTANCJA, PRODUKT → Krajowy Panel Dyskusyjny organizowany przez Krajową Izbę Gospodarczą 25 lutego 2011 r., poświęcony Ubocznym Produktom Spalania (UPS) z energetyki. Joanna Piekutowska, Egzekwowanie prawa w działalności IOŚ w zakresie gospodarki odpadami, 18 luty 2011, MŚ

21. OGRANICZENIA W DZIAŁALNOŚCI KONTROLNEJ • Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2010r. Nr 220, poz.1447) • Zasoby kadrowe • Zasoby finansowe Joanna Piekutowska, Egzekwowanie prawa w działalności IOŚ w zakresie gospodarki odpadami, 18 luty 2011, MŚ

22. IMPEL NETWORK - próba zapewnienia spójnego działania służb kontrolnych w różnych krajach • IMPEL Network – Implementation and Enforcement of Environmental Law Network (od 1990 r.); http://impel.eu • Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2001/331/EC Recommendation providing for minimum criteria for environmental inspections in the Member  States (RMCEI). Planowanie kontroli – jeden z istotnych elementów. Joanna Piekutowska, Egzekwowanie prawa w działalności IOŚ w zakresie gospodarki odpadami, 18 luty 2011, MŚ

23. PROJEKT PL0100 – doskonalenie działalności Inspekcji Ochrony Środowiska • Projekt polsko-norweski PL0100 „ Wzrost efektywności IOŚ w Polsce na podstawie doświadczeń norweskich”: • 1) nowy System Kontroli (SK) - około 900 stron dokumentacji • 2) Informatyczny System Wspomagania Kontroli (ISWK) • 3) wielokryterialna analiza oceny ryzyka. Joanna Piekutowska, Egzekwowanie prawa w działalności IOŚ w zakresie gospodarki odpadami, 18 luty 2011, MŚ

24. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ. Joanna Piekutowska j.piekutowska@gios.gov.pl Joanna Piekutowska, Egzekwowanie prawa w działalności IOŚ w zakresie gospodarki odpadami, 18 luty 2011, MŚ