1 / 27

Mastercourse klimaatverandering en verwoestijning Klimaatveranderingen in het recente verleden

Mastercourse klimaatverandering en verwoestijning Klimaatveranderingen in het recente verleden. Inleiding Geschiedenis Broeikaseffect Zuid-Europa Verwoestijning 20ste eeuw Toekomst. J.H. van Boxel Universiteit van Amsterdam 27 januari 2009. Klimaatveranderingen in het recente verleden.

romaine
Download Presentation

Mastercourse klimaatverandering en verwoestijning Klimaatveranderingen in het recente verleden

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Mastercourse klimaatverandering en verwoestijningKlimaatveranderingenin het recente verleden Inleiding Geschiedenis Broeikaseffect Zuid-Europa Verwoestijning 20ste eeuw Toekomst J.H. van Boxel Universiteit van Amsterdam 27 januari 2009

  2. Klimaatveranderingenin het recente verleden • Trends in de temperatuur • Afsmelten gebergte gletsjers • Biologische gevolgen • Veranderingen in de neerslag • Jaarlijkse gemiddelde neerslag • Neerslagextremen Daarna nog een vooruitblik Temperatuur Poolijs Gletsjers Zeespiegel Biologisch Neerslag - Gemiddeld - Extremen

  3. Merken we er al iets van? CO2 concentratie is al 35% toegenomen CH4 concentratie is verdubbeld N2O concentratie is 30% toegenomen CFK’s zijn geïntroduceerd Is er al een versterkt broeikaseffect? • Temperatuur . • Gletsjers . • Zeespiegelstijging . • Biologische gevolgen . • Neerslag . Temperatuur Poolijs Gletsjers Zeespiegel Biologisch Neerslag - Gemiddeld - Extremen

  4. Temperatuur Poolijs Gletsjers Zeespiegel Biologisch Neerslag - Gemiddeld - Extremen Temperatuuranomalieën NL

  5. Temperatuur sinds 1850 • Gemiddelde temperatuur steeg ongeveer 0.8º C • Circa 0.2º C is het gevolg van natuurlijke oorzaken Variaties in zonneactiviteit, vulkanisme, El Niño / La Niña cyclus • Circa 0.6º C waarschijnlijk door menselijk toedoen Temperatuur Poolijs Gletsjers Zeespiegel Biologisch Neerslag - Gemiddeld - Extremen

  6. Het afgelopen millennium: Proxies Temperatuur Poolijs Gletsjers Zeespiegel Biologisch Neerslag - Gemiddeld - Extremen De decade 1990-1999 zeer waarschijnlijk de warmste decade van het millennium

  7. Januari 2006 11.6 Mkm2 Februari 12.3 Mkm2 April 12.0 Mkm2 Maart 12.4 Mkm2 Mei 10.4 Mkm2 Juni 2006 8.4 Mkm2 November 8.1 Mkm2 December 2006 10.1 Mkm2 Oktober 5.7 Mkm2 Augustus 4.2 Mkm2 September 2006 3.9 Mkm2 Juli 5.7 Mkm2 Jaarlijkse gang poolijs? IJsbedekking 2006 gemeten vanuit een satelliet Temperatuur Poolijs Gletsjers Zeespiegel Biologisch Neerslag - Gemiddeld - Extremen Altijd in september het minste ijs op de noordpool

  8. 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2008 IJsbedekking in september Temperatuur Poolijs Gletsjers Zeespiegel Biologisch Neerslag - Gemiddeld - Extremen JAARLIJKSE afname poolijs tussen 1980 en 2008 een oppervlak ter grootte van 1.7 maal Nederland

  9. Gletsjers • Meeste gebergte- gletsjers worden korter • Door toegenomen neerslag groeien sommige gletsjers weer • Vooral west geëxponeerde gletsjers in de gematigde breedten Temperatuur Poolijs Gletsjers Zeespiegel Biologisch Neerslag - Gemiddeld - Extremen

  10. Zeespiegelstijging Temperatuur Poolijs Gletsjers Zeespiegel Biologisch Neerslag - Gemiddeld - Extremen NB: Nederland nog  10 cm extra door isostatische daling Vorig interglaciaal was zeeniveau 5 à 6 m hoger dan nu

  11. Biologische indicatoren 1901 1999 1901 1999 1965 2005 Biologische indicatoren Vele, o.a.: • Datum eerste kievitsei • Bloeidata diverse planten • Lengte groeiseizoen • ….. • ….. Temperatuur Poolijs Gletsjers Zeespiegel Biologisch Neerslag - Gemiddeld - Extremen December 2001: Congres Wageningen Klimaatveranderingen en fenologie

  12. Verspreidingsgebied gehakkelde Aurelia in 1970 en 2000 1970 2000 Invloed op planten en dieren in Nederland Boek "Opgewarmd Nederland" (Rolf Roos) • Reeds vele effecten merkbaar • Noordelijke soorten verdwijnen • Zuidelijke soorten verschijnen • Mossen • Vlinders • Libellen • Enz. Temperatuur Poolijs Gletsjers Zeespiegel Biologisch Neerslag - Gemiddeld - Extremen

  13. 05/08/02 Italië 13/08/02 Tsjechië 24/08/02 Etten-Leur Augustus 2002 (Europa) 1/8 170 mm neerslag in Barcelona. De auto’s drijven door de straten. 5/8 94 mm regen in Stampersgat (NB). Evenementenhal De Leysdream in Roosendaal (NB) stort in. 5/8 Hagelstenen zo groot als pingpongballen bij het Gardameer. Italiaanse druivenoogst grotendeels verwoest 6/8 Zware neerslag Duitsland & Oostenrijk. A8 bij München staat blank. 8/8 Rivieren treden buiten hun oevers in Roemenië, Tsjechië, Oostenrijk 8/8 Grote delen van Londense metro gesloten wegens overstromingen 13/8 Midden-Europa rampgebied door overstromingen 16/8 Waterniveau in de Elbe stijgt 4 cm/uur. In Dresden 33.000 inwoners geëvacueerd. Inmiddels ruim 90 doden in Midden-Europa. 24/8 Meer dan 100 mm neerslag in Weesp. Zwembaden Etten-Leur en Weesp storten in evenals het dak van IKEA Amsterdam. 24/8 106 mm regen in Alsemberg (België); 1½ m water in de straten 25/8 Noodweer op Mallorca. Vliegtuigen kunnen niet landen 28/8 Zware regenval in midden Italië. Straten in Rome staan blank

  14. Neerslagkaarten Nederland Klimatologische neerslagkaarten(30 jarige perioden) Temperatuur Poolijs Gletsjers Zeespiegel Biologisch Neerslag - Gemiddeld - Extremen

  15. 1980 Oppervlak met …… tot …… mm jaarlijkse neerslag Temperatuur Poolijs Gletsjers Zeespiegel Biologisch Neerslag - Gemiddeld - Extremen 20ste eeuw: toename gemiddelde neerslag +11%

  16. Analyse van neerslag trends Neerslag variabiliteit • Grote ruimtelijke variabiliteit • Gebruik meer stations (bijv. > 10) • Grote temporele variabiliteit • Gebruik lange tijdreeksen (bijv. 100 jaar) • Meettechnieken veranderen • Corrigeren • Urbanisatie en verplaatsing • Homogene series Temperatuur Poolijs Gletsjers Zeespiegel Biologisch Neerslag - Gemiddeld - Extremen

  17. Jaarlijkse neerslag Nederland: 20th eeuw Nog steeds grote temporele variabiliteit Toename “slechts” 11% per eeuw Andere studies (>100 stations) ± zelfde resultaat 40-60º NB gemiddelde trend 50 mm per eeuw Temperatuur Poolijs Gletsjers Zeespiegel Biologisch Neerslag - Gemiddeld - Extremen

  18. Gemiddelde jaarlijkse neerslag 20th eeuw Temperatuur Poolijs Gletsjers Zeespiegel Biologisch Neerslag - Gemiddeld - Extremen 100 mm toe/afname is in aride en semi-aride gebieden belangrijker dan in vochtige streken • Relatieve veranderingen gebruiken

  19. Relatieve veranderingen 20ste eeuw Temperatuur Poolijs Gletsjers Zeespiegel Biologisch Neerslag - Gemiddeld - Extremen Wereldwijd gemiddelde trend 2.7% per eeuw • 38% van het landoppervlak werd natter (>5%) • 42% van het landoppervlak weinig verandering • 20% van het landoppervlak werd droger (>5%)

  20. Significante toename Breedten 26-39 oZ Rond evenaar Breedten 36-70 oN Aride Gebieden Noordelijk halfrond meestal droger Zuid van 24 oZ natter Trend per breedtegraad Temperatuur Poolijs Gletsjers Zeespiegel Biologisch Neerslag - Gemiddeld - Extremen

  21. Verandering gemiddelde en/of temporele variabiliteit Stel: Normale neerslag 800 mm/jaar Met een standaardafwijking van 200 mm Droogteproblemen bij < 600 mm (rood) Te veel neerslag bij > 1000 mm (blauw) Als zowel gemiddelde als variantie toenemen neemt de kans op extreem natte gebeurtenissen zeer sterk toe Temperatuur Poolijs Gletsjers Zeespiegel Biologisch Neerslag - Gemiddeld - Extremen

  22. Top 10 droogste en natste jaren in Nederland 1904-2000 Droge jaren redelijk gespreid over de eeuw Alle toptien natte jaren na 1950 (1950 incl.) Temperatuur Poolijs Gletsjers Zeespiegel Biologisch Neerslag - Gemiddeld - Extremen

  23. Extreme maanden NL Frequentie van droge maanden onveranderd Frequentie van natte maanden (>100 mm) verdubbeld Frequentie van zeer maanden (>120 mm) verviervoudigd Temperatuur Poolijs Gletsjers Zeespiegel Biologisch Neerslag - Gemiddeld - Extremen

  24. Verdeling v/d maandelijkse neerslag in Nederland • 2000: Piek naar rechts en bredere verdeling • Frequentie van maanden > 100 mm verdubbeld • Frequentie van maanden > 150 mm verdrievoudigd Temperatuur Poolijs Gletsjers Zeespiegel Biologisch Neerslag - Gemiddeld - Extremen

  25. Herhalingstijden Herhalingstijd 80 mm neerslag per 5 dagen 1900 ca 6.1 jaar 2000 ca 1.8 jaar Temperatuur Poolijs Gletsjers Zeespiegel Biologisch Neerslag - Gemiddeld - Extremen

  26. Clustering droge en natte dagen • Onderzoek Feike Alewijnse • Midden-Europa (Duitsland, Tsjechië, Oostenrijk) • Clustering toegenomen • Dwz droge dagen komen meer geclusterd voor • Dus langere droge perioden • Natte dagen komen meer geclusterd voor • Vaker natte dag als het de vorige dag ook al veel heeft geregend Temperatuur Poolijs Gletsjers Zeespiegel Biologisch Neerslag - Gemiddeld - Extremen

  27. Volgende presentatie Inleiding Geschiedenis Broeikaseffect Zuid-Europa Verwoestijning 20ste eeuw Toekomst John van Boxel Klimaatverwachting voor de 21ste eeuw

More Related