360 likes | 997 Views
Bodem degradatie en Verwoestijning in Zuid-Europa. Erik Cammeraat Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics. Inhoud. Wat is Verwoestijning Woestijnen in Europa? Oorzaken van verwoestijning in Europa Bodemdegradatie Conclusies. Wat is Verwoestijning ?.
E N D
Bodem degradatie en Verwoestijning in Zuid-Europa Erik Cammeraat Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics
Inhoud • Wat is Verwoestijning • Woestijnen in Europa? • Oorzaken van verwoestijning in Europa • Bodemdegradatie • Conclusies
Wat is Verwoestijning? • Verwoestijning is degradatie van land in aride, semi-aride en sub-humide gebieden, als gevolg van variaties in klimaat en invloed door de mens. • UNCCD protocol vergelijkbaar met Kyoto protocol
Mondiaal probleem • Verwoestijning is een mondiaal probleem maar is ook belangrijk in Europa • (Middellandse Zee gebied Oost Europa (Hongarije, Rusland, Oekraine)) bron: http://soils.usda.gov/use/worldsoils/mapindex/desert.html bron: http://soils.usda.gov/use/worldsoils/mapindex/desert.html
Oorzaken van Verwoestijning • Klimaatsvariaties • minder neerslag en/of langer uitblijven van regen minder water in de bodem of stuwmeren, droogvallen bronnen, afname plantengroei • neerslag valt onregelmatiger maar met hogere intensiteit bodemerosie, vol sedimenteren van waterreservoirs • hogere temperaturen meer verdamping van water, zoutaccumulatie
Variatie jaarlijkse neerslag in droge gebieden (uit Cooke et al.,1999)
Trend in jaarlijkse neerslag in Murcia (1862-1997) (uit Lopez Bermu- dez et al., 2002)
Miljoenen met water stress: effect van beleid (from Arnel, 2007)
Oorzaken van Verwoestijning • Menselijke invloed • overbemaling van grondwater voor irrigatie sterke daling grondwater, verzilting van water • ongelimiteerd gebruik van water voor landbouw en toerisme sterke daling grondwater, verzilting van water • overbegrazing en ontbossing reductie van vegetatie bedekking en bodemdegradatie • (economische) marginalisatie van landbouwgrond landverlating en erosie
Horticultuur in Murcia (Brocoli): Overbemaling kleine locale aquifers
Landgebruiksverandering in Almeria (1950-1990) (uit Grove, 1996)
Grondwater in Murcia, ZO Spanje Naar Romero-Diaz et al., 2002
ontzilting van zeewater: de oplossing? Bron: Natuur en Techniek, sep 2005 Bron: Natuur en Techniek
Praktijkfoto Landverlating en rill vorming
Satellieten ‘zien’ een vergroening van de Sahel en het Middell. Zee gebied! 1982-2003: Trends in de vergroening van het Middellandse Zee gebied (uit Helden and Tottrup, 2008)
Verwoestijning? • Vergroening rijmt niet met satellietopnamen! • verkeerde interpretatie? • enorme toename van geïrrigeerd landbouw areaal! • Enorme aanslag op watervoorraad !
Bodemdegradatie Belangrijke factoren: • Organische stofgehalte afname • Bodemstructuur verlies • Korstvorming op het oppervlak • Verlies aan infiltratie mogelijkheden • Verlies nutriënten door erosie • Verzilting Biomassa productie neemt af! • Zouden we bodemdegradatie kunnen verhinderen?
Verandering van organische stofgehalte afhankelijk van neerslag (transect Jerusalem- Dead Sea) (uit Lavee et al., 1989)
Verandering van bodemstructuurstabiliteit afhankelijk van neerslag (transect Jerusalem- Dead Sea) (uit Lavee et al., 1989)
Experiment korstvorming
Water- en winderosie: afhankelijk van klimaat (uit Cooke et al., 1993)
Change in hydrological and erosion processes in relation to climate (transect Jerusalem- Dead Sea). A= water accepting C= overlandflow contrib. (uit Lavee et al., 1989)
effecten wegploegen terrassen en ‘buldozering’: situatie 2008
Vermindering van Bodemdegradatie • Zorgen dat water zo min mogelijk oppervlakkig afstroomt en dus de bodem behouden blijft • ‘Water harvesting’ (klassieke methode) • ‘Organische stof gehalte verhogen (mulchen) • Waterafstroming verhinderen met vegetatie (eco-engineering) • Stop egaliseren van landschap • ‘Duurzaam watergebruik’ • “On site” oplossingen om “off-site” problemen te voorkomen
Conclusies • -Verwoestijning: • -Mondiaal probleem • -Ook in Zuid Europa • -Wordt vaak gemaskeerd door irrigatie en watermisbruik • -Bodemdegradatie • - Gekoppeld aan klimaat en menselijk gebruik • - Onderdeel van verwoestijning • - Veroorzaakt verlaging van biomassaproductie • - Is te voorkomen door geschikte management technieken