Anomalite e lindura te anesive te siperme

1. Anomalite e lindura te anesive te siperme Dr.Zhenisa Hysenaj

2. Mekanizmi • Mos zhvillimi • Mosdiferencimi • Dublikimet • Rritja asimetrike • Mbirritje • Hypoplasi • Striktuarat • Anomali difuze te gjeneralizuara

3. 1-Scapula alta • Rreth javes se 5 te jetes intrauterine , skapula fetale diferencohet ne nivelin e C4,C5,C6 • Ndermjet javes se 9-12 ben migrimin per ne pozicionin e zakonshem torakal ndermjet brinjes II-VII • Kur zbritja nuk ndodh njera shpatull qenderon me larte dhe eshte me e vogel se tjetra

5. 2-Hipertrofia kongenital e humerusit • Deforimin ne varus dhe shkurtim te qafes se humerusit • 3-15 cm • Thuajse te gjitha rastet e raportuara jane unilaterale • Ankesat : kufizim ne abduksion te krahut, defekt kozmetik , hipertrofi te regjionit deltoid • Mjekimi : Osteotomi zgjatse permes fiksatorit te jashtem , intervenkut kirurgjikal kur diferenca >3 cm

6. 3-Luksacion I lindur I kokes se radiusit • Shformim I rralle • Koka e radiusit lukson para anteriorisht , rralle pas posteriorisht • Eshte I pareponueshem me dore • Rezeksion I kokes se radiusit duhet shtyre sa te perfundoje rritja kockore , rekomandohet per heqjen e dhimbjes

7. 4-Sinostoza radioulnare e lindur • Fuzionim I lindur I fundeve proksimale te radiusit dhe ulnes • Parakrahu fiksohet ne pronacion • Trajtimi eshte I veshtire , sps indet jane te shkurtuara • Nuk arrihet rrotullimi I parakrahut • Osteotomi ne 1/3 sup te radiusit dhe ulnes dhe fiksimi ne pozicion funksional

9. 5-Manus varus • Mungesa e plote ose e pjesshme e radiusit • Trajtimi eshte shume I veshtire • Qellimi te permirsoje funksionin dhe aparencen

10. 6-Brachymetakarpia • Shkurtim I lindur I nje ose me shume kockave metakarpale • Mund te preki njeren ose te dyja duart • Trajtimi – zgjatjen e kockes metakarpale permes osteogeneses distraktive me fiksator te jashtem

11. Manus varus , Brachymetakarpia

12. 7-Gishti I madh kercites I lindur • Semundje e rralle • Zakonisht bilaterale • Femija e mban gishtin ne madh te flektuar dhe nuk ben dot ekstensionin aktiv dh pasiv te tij • 30 % e rasteve sherohen vet gjate vitit te pare te jetes , ndersa interventet shtyhen deri ne moshen 2 vjec

13. 8- Syndactylia • Nje ose me shume gishtrinj te dores kane nje kellef te perbashket lekure • Mjekimi eshte kirurgjikal , mosha per operacion eshte 3-4 vjec • Ne pjesen me te madhe te rasteve nuk ka sasi te mjaftueshme per mbylljen e plages, ndaj nevojitet transplant lekure

14. Trigger thumb , Syndactylia

15. 9-Polydactylia • Shformim me karakter trashegues • Femija lind me me shume se 5 gishtrinj ne dore • Mjekimi konsiston ne amputimin e gishtit te tepert

16. 10-Kamptodaktylia • Qendrimi I flektuar I gishtrinjeve kryesisht ne artikulacionin interfalangeal proksimal • Nuk ben dot ekstensionin e plote pasiv dhe aktiv • Gishti I peste preket me shpesh • Korrigjim kirurgjikal

17. Polydactylia, Kamptodaktylia

18. 11-Klinodaktylia • Perkuljen laterale te nje falange • Semundje me transmetim autosomal dominant • Trajtimi kirurgjikal • jo me pare se mosha 2 vjec

19. Anomalite e lindura te anesive te poshtme 1- Genu valgum -> angulacion medial I gjunjeve , si pasoje e deviacionit lateral te kockave tibiale ndaj boshtit longitudinal femoral - ekstremitetet inferiore kane pamjen e germes X - lodhen shpejt , kane dhimbje te kofsheve dhe kembeve , vrapojne me veshtiresi

20. 2-Genu varum • Angulacion lateral te gjunjeve • Kur maleolat mediale tibiale qendrojne prane njera tjetres , kondilet femorale qendrojne larg , duke I dhene ekstremitetve pamjen e germes O • Eshte mjaft I zakonshem rreth moshes 2-3 vjec , por rreth 5-8 vjec vete-korrigjohet • Trajtimi –format e lehta , ngritja e takes se kepuces 0.6 cm nga ana e jashtme • Osteotomi ne extremitetin prox te tibies

21. Genu valgum , genu varum

22. 3- Tibia vara • Angulacion akut medial dhe rotacion medial I pjeses proksimale te tibies • Tipi infantil –ndermjet moshes 1-3 vjec dhe eshte bilateral • Tipi I adoleshences –pas moshes 9 vjec • Trajtimi ne stadet e lehta – orteze , ne stade te avancuara intervent kirurgjikal

23. 4- Menisku diskoid • Menisku eshte I trashe I rrumbullaket ne forme disku • Nuk rreshqet lirshem ndermjet femurit dhe tibies por mund te dali ne pjese laterale te artikulacionit • Eshte me I predispozuar per tu demtuar , simptomat shfaqen ne moshen 6-14 vjec • Ndjesia e kercitjes gjate fleksionit dhe ekstensionit , dhimbje e vazhdueshme jo e forte • Kur eshte asimpotmatik ska nevoje per nderhyrje

24. Tibia vara , menisku diskoid

25. 5- Pes planus (kemba e sheshte ) • Mungesa e harkut normal longitudinal te anes mediale te kembes • Tendini I akilit eshte shpesh I shkurtuar • Pes planus te femijet dhe te rinjte zakonisht eshte fleksibel dhe kur nuk peshon ne kembe harku longitudinal I kembes eshte I dukshem , kur nuk vihet ne dukje dhe kur kemba nuk mbeshtetet ne toke eshte I fiksuar ose rigid

26. Pes planus vazhdim • Te femijet nga moshe e ecjes deri 3 vjec me pes planus flexibel – kepucet ortopedike • 3-9 vjec orthose qe kemba te qendroje me komfort • 10-14 vjec orthose plus program ushtrimesh per forcimin e muskujve • Trajtim kirurgjikal

27. 6- Talus vertikal kongenital • Patologji e rralle e kockave tarsale , shfaqet si forme rigide e pes planus • Zhvendosje e kockave , ligamenteve , tendinave rreth talusit • Vendosje rigide e pareponueshme e artikulacionit talonavicular • Trajtim kirurgjikal ne moshen 1-4 vjec

28. Pes planus , talus vertical congenital

29. 7-Pes equinovarus kongenital • Deformim I kembes ka tre elemente -equines -varus -adduksion Kane dhe defekte shoqeruese si : 1.atrofi e dukshme e muskulatures se pulpes , 2.hipotrofi e arteries tibiale anteriore , 3.kemba eshte rreth nje numer me e vogel ne gjatesi dhe gjeresi ne krahasim me ate normale , 4.rrotullim I brendshem I tibies , femija ecen me kembet e rrotulluara nga brenda

30. Vazhim • Trajtimi fillestar eshte konservativ , seri manipulimesh korrigjuese te deformimit dhe fiksim me gips • Gipsi ndryshohet fillimisht cdo jave pastaj cdo 2 jave per 2-3 muaj • Kur korrigjimi nuk realizohet pas 3 muajsh indikohet nderhyrja kirurgjikale

31. Pes equinovarus

32. 8- Hallux varus kongenital • Eshte me shpesh unilateral , gishti I madh eshte I kthyer medialisht ne artikulacionin metatarso-falangeal • Shoqerohet me deformime te tjera : metatarsi I pare I shkurter I trashe , kocka ose gishta te tepert • Trajtimi varet nga grada e deformimit

33. 9- Kemba e care • Kemba gaforre , ne pergjightsei nje ose me shume gishta dhe pjese te metatarseve mungojne • Trajtohet me nderhyrje kirugjikale

34. 10- Digitus Maleus • Gishti cekic , pozicion anormal , fleksion interfalangeal proksimal I njerit nga kater gishtave te kembes , me shpesh preket I dyti • Trajtimi –nderhyrje kirurgjikale

35. Hallux varus congenita, digitus maleus

36. 11-Displazia zhvillimore dhe kongenitale e artikulacionit koksofemoral • Shkaku I vertet nuk dihet • Luaj rol faktore : gjenetik , hormonal , mekanike , mjedisor • Shkaku primar : laksiteti I kapsules artikulare , koka femorale del nga acetabuli pasi kapsula dhe ligametet artikulare jane te laksuar • Laksiteti – varet nga eskesi I hormoneve estrogjenike

37. Vazhdim • Shumica e femijve diagnostikohen me vonese pas fillimit te ecjes ur duket calimi • Testet per DZHK behen brenda 24 oreve te para te lindjes • Ecja si e pates • Trajtimi : femija nen 6 muaj imobilizim me yzengjij pavlik , ose jastek Boga 4-6 muaj • 6-12 muaj– imobilizimi me shine abduktore dhe gips funksional • 1-3 vjec traksion skeletik uni ose bilateral • 3-8 vjec – reponim kirurgjikal

38. DZHK

39. Anomalite e trungut 1 – Torticollis Qafe e shtrember , qendrim I detyruar anesh I qafes dhe kokes Zhvillohet mbi bazen e shkurteses ose kontraktures se njerit nga muskujt sternokleidomastoideus Shkaku : fibrotizim I muskulit ne pjesen distale

40. Vazhdim • Femija nuk leviz dot koken ne te gjitha drejtimet , e mban koken ne nje ane • Forma e dyanshme eshte e rrale • Trajtimi : redresimet me dore duke zgjat gradualisht muskulin , 5-6 here ne dite • Trajtim kirurgjikal ne moshen mbi 1 vjec

41. Tortikolis

42. Patologjite e shpines kurrizore • Shpina perbehet nga 12 vertebra torakale dhe 5 lumbare • Ekzaminimi kryhet zhveshur , fillimisht ne qendrim vertikal pastaj shtrire

43. 1-Hemivertebra • Trupi I vertebres si pasoje e crregullimeve ne procesin e diferencimit dhe osifikimit nuk zhvillohet I plote por duket si pyke ndermjet vertebrave normale • Shkakton zhvillimi e kurbave skoliotike , kifotike , ose kombinimin e tyre kifoskolioza

44. Hemivertebra

45. Skolioza –deformim qe vjen si rrjedhoje e nje kurbimi anesor te nje segmenti te shtylles kurriozre ndaj boshtit gjatesor te saj • Kifoza kurbim patologjik antero posterior I kolones vertebrale me konveksitet nga pas • Trajtimi –artrodeze e segmentit anomalik

46. Skolioza , Kifoza

47. 2-Spondiloesteza • Rreshqitja para e trupit te nje vertebre se bashku me shtyllen vertebrore siper saj , ndaj trupit te vertebres nen te • Lokalizohet zakonisht ne zonen lumbare • Dhimbje mesi dhe sindrome radikulare nga komprimimi I radikseve nervor • Shpesh nuk kerkojne mjekim te posacem –analgjezike , kirurgji –spondilodeza

48. Spondilosteza

49. 3-Spina bifida • Defekti I lindur I harqeve vertebrore , shpesh shoqeruar me displazi te medules spinale dhe membanave te saj • Zakonisht lokalizohet ne zonen lumbosakrale • Kur defekti eshte I madh permes tij prolabon permbajtja e kanalit spinal ne formen e hernies (spina bifida aperta )

50. Spina bifida occulta – defekti I vogel ne trajten e nje te care te thjeshte nga mosbashkimi mes tyre I laminave te nje vertebre ose I madh me munges e plote te harqeve te disa vertebrave • Trajtimi – ne spina bifida aperta kurohen meningocelet dhe meningo-mielocelet , ndersa ne spina bifida occulta nuk kerkon trajtim