İHALELERE KATILMAKTAN YASAKLAMA 2014

1. İHALELERE KATILMAKTAN YASAKLAMA 2014

2. YASAK FİİL VEYA DAVRANIŞLAR • Hile, vaat, tehdit, nüfuz kullanma, çıkar sağlama, anlaşma, irtikap, rüşvet suretiyle veya başka yollarla ihaleye ilişkin işlemlere fesat karıştırmak veya buna teşebbüs etmek. • İsteklileri tereddüde düşürmek, katılımı engellemek, isteklilere anlaşma teklifinde bulunmak veya teşvik etmek, rekabeti veya ihale kararını etkileyecek davranışlarda bulunmak. • Sahte belge veya sahte teminat düzenlemek, kullanmak veya bunlara teşebbüs etmek. 2

3. YASAK FİİL VEYA DAVRANIŞLAR Alternatif teklif verebilme halleri dışında, ihalelerde bir istekli tarafından kendisi veya başkaları adına doğrudan veya dolaylı olarak, asaleten ya da vekaleten birden fazla teklif verme • İhaleye katılamayacağı belirtildiği halde ihaleye katılmak. • Bu yasak fiil veya davranışlarda bulunanlar hakkında bu Kanunda belirtilen idari ve cezai hükümler uygulanır. • Ayrıca, maddede belirtilen fiil veya davranışlardan suç teşkil edenler içinde TCK nda tekabül eden cezalar uygulanacağı belirtilmiştir. 3

4. BİLGİ VE BELGELERİ AÇIKLAMA YASAĞI • Bilgi ve belgeleri açıklama yasağı yine hem 4734 sayılı Kanunda, hem de 4735 sayılı Kanunda hüküm altına alınmıştır. • 4734 ve 4735 sayılı Kanunların uygulanmasında görevliler ile danışmanlık hizmeti sunanların; ihale süreci ile ilgili bütün işlemlere, isteklilerin/yüklenicilerin iş ve işlemleri ile teknik ve malî yapılarına ilişkin olarak gizli kalması gereken bilgi ve belgeleri ifşa edemeyecekleri, kendilerinin veya üçüncü şahısların yararına kullanamayacakları, aksine hareket edenler hakkında ilgisine göre maddelerde belirtilen yasaklamaya ve ceza sorumluluğuna ilişkin hükümlerin uygulanacağı belirtilmiştir. 4

5. İHALEYE KATILAMAYACAK OLANLAR İhaleye katılamayacak olanlar, 4734 sayılı Kanunun 11. maddesinde düzenlenmiştir. Kanun koyucu madde ile, kurum tarafından gerçekleştirilecek ihalelerin adil bir ortamda gerçekleştirilmesi, ihaleler üzerinde şüpheli bir durumun doğmaması ve bu nedenlerle kurumun zarar görmemesi için bir takım tedbirler alınmış ve bazı kimselerin ihaleye girmesi engellemiştir. Böylelikle yapılan ihalelere güvenin sarsılmaması ve 5 ve 62. madde de yer alan ilkelerin hayata geçirilmesi amaçlanmıştır. 5

6. İHALE DIŞI BIRAKILMA • İflas eden, tasfiye halinde olan, işleri mahkeme tarafından yürütülen, konkordato ilân eden, işlerini askıya alan veya kendi ülkesindeki mevzuat hükümlerine göre benzer bir durumda olan. • İflası ilân edilen, zorunlu tasfiye kararı verilen, alacaklılara karşı borçlarından dolayı mahkeme idaresi altında bulunan veya kendi ülkesindeki mevzuat hükümlerine göre benzer bir durumda olan. • Türkiye'nin veya kendi ülkesinin mevzuat hükümleri uyarınca kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu olan. • Türkiye'nin veya kendi ülkesinin mevzuat hükümleri uyarınca kesinleşmiş vergi borcu olan. 6

7. İHALE DIŞI BIRAKILMA • İhale tarihinden önceki 5 yıl içinde, ihaleyi yapan idareye yaptığı işler sırasında iş veya meslek ahlakına aykırı faaliyetlerde bulunduğu bu idare tarafından ispat edilen. • İhale tarihi itibariyle, mevzuatı gereği kayıtlı olduğu oda tarafından mesleki faaliyetten men edilmiş olan. • Bu maddede belirtilen bilgi ve belgeleri vermeyen veya yanıltıcı bilgi ve/veya sahte belge verdiği tespit edilen. • 11. maddeye göre ihaleye katılamayacağı belirtildiği halde ihaleye katılan. • 17. maddede belirtilen yasak fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilen. ihale dışı bırakılır. 7

8. İHALELERE KATILMAKTAN YASAKLAMA • 4734 sayılı Kanunla KİK na ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilenlerin sicillerini izleme görevi verilmiştir. Yasaklama kararı verilmesine ilişkin ilke ve usuller 4734 ve 4735 sayılı Kanunlarda yer almıştır. 8

9. Yasak Fiil veya Davranışın Tespiti • İdarelerin öncelikle bir yasak fiil veya davranışın tespitini yapmaları gerekmektedir. • Bu ihalenin her aşamasında yapılabilir. Hatta 4735 sayılı Kanunun 21. maddesinde yüklenicinin ihale sürecinde 4734 sayılı Kanuna göre yasak fiil veya davranışta bulunduğunun sözleşme yapıldıktan sonra tespit edilmesi halinde dahi teminatına el konulacağı, hesabının tasfiye edileceği ve yasaklanacağı belirtilmiştir. 9

10. Yasaklama Süresi • Yasaklama süresi 1 yıldan 2 yıla kadar olabilecektir. Sürenin belirlenmesi fiil veya davranışın özelliğine göre idarenin takdirindedir. Mücbir sebep halleri dışında usulüne göre sözleşme yapmayanlar hakkında ise 6 aydan bir yıla kadar yasaklama verilecektir. • Mücbir sebep halleri, genel hukuk hükümleri ve durumun özelliği dikkate alınarak idare tarafından belirlenecektir. Gerektiğinde KİK ndan görüş alınabilir. 10

11. Yasaklama Kararlarının Kapsam ve İçeriği • Haklarında yasaklama kararı verilenler, 4734 sayılı Kanunun 2 ve 3. maddeleri uyarınca istisna edilenler dahil bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklanmaktadır. • Devlet İhale Kanununa göre verilen ve Resmi Gazete’de yayımlanan yasaklamaya ilişkin kararlar, kararı veren kurum veya kuruluşun ihalelerine ya da bu Kanuna göre yapılan tüm ihalelere katılmaktan yasaklama şeklinde olmaktadır. 11

12. Yasaklama Kararı Vermeye Yetkili Olanlar • İdarelerin yasaklama kararı verilmesi gereken yasak fiil veya davranışları tespit etmeleri durumunda gereğinin yapılması için ilgili/bağlı bulunulan bakanlığa, herhangi bir bakanlığın ilgili/bağlı kuruluşu sayılmayan idarelerde bu idarelerin yetkililerine • başvurmaları zorunludur. • Kanunda öngörülen süre içinde yasaklama kararının verilmesi zorunludur • İl özel idareleri ve belediyeler ile bunlara bağlı birlik, müessese ve işletmelerde ise İçişleri Bakanlığı tarafından verilmektedir. 12

13. Yasaklama Kararı Verilecek Olanlar • Yasaklama kararı yasak fiil veya davranışta bulunan gerçek veya tüzel kişiler hakkında verilecektir. • Yasaklama kararı verilmesi halinde; • 1-Yasaklama kararı verilen tüzel kişilerin şahıs şirketi olması halinde şirket ortaklarının tamamı hakkında, sermaye şirketi olması halinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olan gerçek veya tüzel kişi ortaklar hakkında 13

14. Yasaklama Kararı Verilecek Olanlar • 2- Yasaklama kararı verilenlerin gerçek veya tüzel kişi olması durumuna göre; Ayrıca • Bir şahıs şirketinde ortak olmaları halinde bu şahıs şirketi hakkında da • Sermaye şirketinde ortak olmaları halinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olmaları kaydıyla bu sermaye şirketi hakkında da • yasaklama kararı verilecektir. • İdarece, beyan edilenin dışında varsa bunların ortaklarının ve/veya ortaklıklarının tespit edilmesi amacıyla ilgili kuruluşlar ile gerekli koordinasyonun sağlanması ve araştırmaların yapılması gerekmektedir. 14

15. Yasaklama Kararı Verilmesinde Sürenin Başlangıcı • Yasaklama kararları, en geç 45 gün içinde verilir. • İdarenin yasaklama kararının gereğinin yapılmasını bildirdiği yazının ilgili veya bağlı bulunduğu bakanlığa ulaştığı tarihi izleyen en geç 45 günlük süre içinde yasaklama kararı verilmesi zorunlu olmaktadır. Bu süre geçirildikten sonra yasaklama kararı verilmesi mümkün bulunmamaktadır. • Yasaklama işlemlerinin 45 günlük sürede tamamlanamaması ve yürürlüğe girmemesi halinde ilgili ve görevli kamu görevlileri hakkında disiplin ve ceza sorumluluğuna ilişkin hükümler uygulanabilecektir. 15

16. Yasaklama Kararının Yürürlüğe Girmesi • Yasaklama kararı, Resmi Gazete’de yayımlanmak üzere en geç 15 gün içinde gönderilir ve yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Bu kararlar Kurumca izlenerek, yasaklı olanlara ilişkin siciller tutulur. • Yasaklamaya ilişkin kararların, Kamu İhale Genel Tebliğinde yer alan formda belirlenen şekilde düzenlenerek Resmi Gazete’de yayımlatılması gerekmektedir. 16

17. Yasaklama Kararının Yürürlüğe Girmesi • İhale sırasında veya sonrasında yasak fiil veya davranışta bulundukları tespit edilenler, idarelerce o ihaleye iştirak ettirilmeyecekleri gibi yasaklama kararının yürürlüğe girdiği tarihe kadar aynı idare tarafından yapılacak sonraki ihalelere de iştirak ettirilmezler. 17

18. Yasaklama Kararlarına Karşı Yargı Yolu • Yasaklama kararlarına karşı idare mahkemelerine başvurulabilir. • Yasaklama kararına karşı açılan davada yürütmenin durdurulması veya iptal kararı verilmesi durumunda kararın aslı veya onaylı örneğinin Kuruma sunulması halinde ilgili yasaklılar listesinden çıkarılmaktadır. • Ancak, mahkeme kararı uyarınca veya idari bir işlemle yasaklama kararlarının kaldırılması, değiştirilmesi veya düzeltilmesi hallerinde kararın yasaklama kararını veren idarelerce Resmî Gazete’de yayımlatılması gerekmektedir. 18

19. Yasaklama Kararlarına Karşı Yargı Yolu • Yasaklama kararlarına karşı dava açılması halinde, yargı mercilerince verilecek her türlü kararın bir örneğinin Kuruma da gönderilmesi gerekmektedir. • İdarelerin, yasaklamayı gerektiren ve suç teşkil eden fiil veya davranışlarda bulunanlar hakkında Cumhuriyet Savcılıklarına suç duyurusunda bulunulması da yine kanun hükmüdür. 19

20. Doğrudan Teminde Yasaklama • Doğrudan teminle alım yapılması halinde alım yapılacak kişi ya da firmanın yasaklı olup olmadığının yasaklılar listesinden kontrol ettirilmesi ve bu kişiden alım yapılmaması gerekmektedir. • Doğrudan temin, ihale usulü olmadığından bu yolla yapılan alımlarda yasaklama kararı verilebilmesi mümkün değildir. • Bununla birlikte; doğrudan temin usulüyle yapılan alımlarda ortaya çıkan fiil veya davranışların TCK na göre suç teşkil etmesi; bu fiil veya davranışlar için ceza sorumluluğuna ilişkin hükümlerin uygulanmasına engel teşkil etmeyecektir. 20

21. Yasaklı Firmanın Ürününün Teklif Edilmesi • İhalelere katılmaktan yasaklıolmayan isteklinin, yetkili satıcı ya da üretici firmanın ihalelere katılmaktan yasaklı bulunması halinde üretici firma garantisinde olan bazı belgeleri ve satışa dair yetki verilen mal veya malları teklif etmesini yasaklayan bir hüküm bulunmamaktadır. 21

22. Yasaklı Firmanın Ürününün Teklif Edilmesi • İhalelere katılmaktan yasaklıolmayan isteklinin, yetkili satıcı ya da üretici firmanın ihalelere katılmaktan yasaklı bulunması halinde üretici firma garantisinde olan bazı belgeleri ve satışa dair yetki verilen mal veya malları teklif etmesini yasaklayan bir hüküm bulunmamaktadır. 22

23. Yasaklamada ortakların durumu Ortak girişimlerde ortaklardan yasak fiil veya davranışta bulunanlar hakkında, ortaklardan bir veya birden fazla ortağın yasak fiil veya davranışa iştirak etmesi halinde iştirak edenler hakkında yasaklama hükümleri uygulanır

24. Teyit İşlemleri İdareler, ihale ihale yetkilisince onaylanmadan önce, ihale üzerinde kalan istekli ile en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin yasaklı olup olmadığını KİK ten teyit ettirmek zorundadır.

25. Teyit İşlemleri Teyit işlemi ihale tarihi itibariyle tüm aday ve istekliler için, sözleşmeye davet tarihinde sadece ihale üzerinde kalan için istenecektir. Ayrıca ihaleye aday ve isteklilerin şahıs şirketlerinde ortakları, sermaye şirketlerinde yarıdan fazla hisseye sahip ortakları ile ihaleye katılan vekil ve temsilcileri için de yapılacaktır.

26. Teyit İşlemleri İhale tarihi itibariyle yasaklı olduğu halde ihaleye katıldığı tespit edilen aday ve isteklilerin geçici teminatına el konulacak ve yasaklama kararı verilecektir.

27. İsteklilerin-Yüklenicilerin Cezai Sorumluluğu • Yasak fiil ve davranışlardan dolayı cezai sorumluluk “isteklilerin cezai sorumluluğu” olarak 4734 sayılı Kanunda, “yüklenicilerin ceza sorumluluğu” olarak da, 4735 sayılı Kanunda düzenlenmiştir. • 4734 sayılı Kanunda, taahhüt tamamlandıktan ve kabul işlemi yapıldıktan sonra tespit edilmiş olsa dahi, 17 nci maddede belirtilen fiil veya davranışlardan TCK na göre suç teşkil eden fiil veya davranışlarda bulunanlar hakkında TCK hükümlerine göre ceza kovuşturması yapılmak üzere yetkili Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulur. 27

28. İsteklilerin-Yüklenicilerin Cezai Sorumluluğu • Hükmolunacak cezanın yanı sıra, idarece verilen yasaklama kararının bitiş tarihini izleyen günden itibaren uygulanmak şartıyla 1 yıldan az olmamak üzere 3 yıla kadar ihalelere katılmaktan mahkeme kararıyla 58. madde de sayılanlarla birlikte yasaklanacakları belirtilmiştir. • 4734 sayılı Kanunda belirtilen yasak fiil veya davranışları nedeniyle haklarında mükerrer ceza hükmolunanlar ile bu kişilerin sermayesinin yarısından fazlasına sahip olduğu sermaye şirketleri veya bu kişilerin ortağı olduğu şahıs şirketleri, mahkeme kararı ile sürekli olarak ihalelere katılmaktan yasaklanır. 28

29. İsteklilerin-Yüklenicilerin Cezai Sorumluluğu • Mahkeme kararı ile yasaklananlar ve ceza hükmolunanlar, Cumhuriyet Savcılıklarınca sicillerine işlenmek üzere Kuruma, meslek sicillerine işlenmek üzere de ilgili meslek odalarına bildirilir. • Sürekli olarak ihalelere katılmaktan yasaklanmış olanlara ilişkin mahkeme kararları, Kurum, bildirimi izleyen 15 gün içinde Resmî Gazete’de yayımlanmak suretiyle duyurulur • 4735 Kanunda ise, iş tamamlandıktan ve kabul işlemi yapıldıktan sonra tespit edilmiş olanlar için yukarıda anılan hükme paralel bir düzenleme getirilmiştir. 29

30. Görevlilerin Cezai Sorumluluğu • 4734 sayılı Kanunda ihale yetkilisi ile ihale komisyonlarının başkan ve üyeleri ile ihale işlemlerinden sözleşme yapılmasına kadar ihale sürecindeki her aşamada görev alan diğer ilgililerin; • 4735 sayılı Kanunda ise, muayene ve kabul komisyonlarının başkan ve üyeleri, yapı denetim görevlileri ve ihtiyacın karşılanma sürecindeki her aşamada görev alan diğer ilgililerin; • görevlerini kanuni gereklere uygun veya tarafsızlıkla yapmadıklarının, taraflardan birinin zararına yol açacak ihmalde veya kusurlu hareketlerde bulunduklarının tespiti halinde, haklarında ilgili mevzuatları gereğince disiplin cezası uygulanır. 30

31. Görevlilerin Cezai Sorumluluğu • Ayrıca, fiil veya davranışlarının özelliğine göre haklarında ceza kovuşturması da yapılır ve hükmolunacak ceza ile birlikte tarafların uğradıkları zarar ve ziyan genel hükümlere göre kendilerine tazmin ettirileceği, bu Kanunlara aykırı fiil veya davranışlardan dolayı hüküm giyen idare görevlilerinin, bu Kanunlar kapsamına giren işlerde görevlendirilemeyecekleri düzenlenmiştir. • Bu Kanunlar kapsamına giren işlerden dolayı yargı organlarınca herhangi bir ceza verilmiş olanlar, kamu kurum ve kuruluşlarda bu Kanunun ve ilgili diğer mevzuatın uygulanması ile görevli ve yetkili kadrolara atanamaz ve görev alamayacakları ve 4734 sayılı Kanunda belirtilen ilke ve kurallara aykırı olarak ihaleye çıkılmasına izin verenler ve ihale yapanlar ile yaklaşık maliyete ilişkin gizlilik esasını ihlal edenler hakkında da yukarıda belirtilen müeyyideler uygulanacaktır. 31

32. Haklarında Kamu Davası Açılanlar • Taahhüt tamamlandıktan ve kabul işlemi yapıldıktan sonra tespit edilmiş olsa dahi, yasak fiil veya davranışlardan TCK na göre suç teşkil eden fiil veya davranışlarda bulunan kişiler ile TCK hükümlerine göre yetkili Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulacaktır. • Hükmolunacak cezanın yanısıra, idarece verilen yasaklama kararının bitiş tarihini izleyen günden itibaren uygulanmak şartıyla 1 yıldan az olmamak üzere 3 yıla kadar mahkeme kararıyla 58/2 maddesinde sayılanlarla birlikte yasaklanacaklar ve bunlar yargılama sonuna kadar ihalelere katılamayacaklar, haklarında kamu davası açılmasına karar verilenler, Cumhuriyet Savcılıklarınca sicillerine işlenmek üzere Kuruma bildirilecektir. 32

33. Haklarında Kamu Davası Açılanlar • 4734 sayılı Kanunda belirtilen yasak fiil ve davranışlarda bulunması sebebi ile haklarında kamu davası açılmasına karar verilen; • a) Gerçek kişiler, • b) Tüzel kişiler, • c) Gerçek ve tüzel kişilerin o işteki ortakları, • d) Gerçek ve tüzel kişilerin o işteki vekilleri, • Yargılama sonuna kadar Kanun kapsamında yer alan kurum ve kuruluşların ihalelerine katılamayacaktır. 33

34. Haklarında Kamu Davası Açılanlar • Kanun kapsamında yapılan bir ihaleden dolayı haklarında kamu davası açılanlar, kamu davası açıldığı tarihte 58/2 maddesinde sayılanlarla birlikte ihalelere katılamayacaktır. İhalelere katılamayacak olan ortak/ortaklıklar belirlenirken, kamu davası açıldığı tarihteki durum dikkate alınmaktadır. • İdarelerin,  hakkında kamu davası açılan isteklinin 58/2 maddesinde sayılan ortak/ortaklıklarını, ihaleye katılım aşamasında sunulan belgeleri dikkate alarak ve gerektiğinde yapacağı araştırmalar neticesinde tespit etmeleri gerekmektedir. 34

35. HAKLARINDA KAMU DAVASI AÇILANLAR VE CEZA HÜKMOLUNANLAR • Cumhuriyet Savcılıklarınca Kanun uyarınca haklarında kamu davası açılmış kişiler ile haklarında cezaya veya ihalelerden yasaklanmaya hükmolunmuş kişiler, • Haklarında 4734 ve 4735 sayılı Kanunlar nedeniyle mükerrer ceza hükmolunanlar ile bu kişilerin sermayesinin yarısından fazlasına sahip olduğu sermaye şirketleri veya bu kişilerin ortağı olduğu şahıs şirketleri hakkında verilen sürekli yasaklama kararları Kuruma bildirilmektedir. 35

36. HAKLARINDA KAMU DAVASI AÇILANLAR VE CEZA HÜKMOLUNANLAR • Kurumca, üzerinde ihale bırakılan gerçek veya tüzel kişinin yasaklılığının bulunup bulunmadığının teyidinin yapılabilmesi için, haklarında kamu davası açılanlar ile mahkemece haklarında yasaklama kararı verilenler Cumhuriyet Savcılıklarınca Kuruma ivedilikle bildirilmekte ve ayrıca kamu davasına ilişkin iddianame ile mahkeme kararının bir örneğinin de gönderilmektedir. 36

37. HAKLARINDA KAMU DAVASI AÇILANLAR VE CEZA HÜKMOLUNANLAR • Haklarında kamu davası açılanlar, Cumhuriyet Savcılığının kamu davası açıldığına dair yazısının Kuruma ulaştığı tarih esas alınmak suretiyle listeye işlenmektedir. • İhale üzerinde kalan isteklilerin yasaklı olup olmadığının İhale Kontrol Sisteminden teyit ettirilmesi esasları çerçevesinde, haklarında kamu davası açılması nedeniyle ihalelere katılamayacak olanlar için de teyit işlemi gerçekleştirilmektedir. 37

38. TEŞEKKÜR EDERİM