130 likes | 442 Views
XIII. DERS NOTLARI: BAĞİMSİZ DEVLETLER TOPLULUĞU ÜLKELERİNDE EKONOMİK DÖNÜŞÜMÜN TEMEL ÖZELLİKLERİ. Azerbaycan Devlet İktisat Üniversitesi Türk Dünyası İşletme Fakültesi “DÖNÜŞÜM EKONOMİLERİ” dersi Öğr. Gör. Elşen Resul oğlu BAĞIRZADE BAKÜ -2011. BDT ÜLKELERİ. Ermenistan, Azerbaycan,
E N D
XIII. DERS NOTLARI: BAĞİMSİZ DEVLETLER TOPLULUĞU ÜLKELERİNDE EKONOMİK DÖNÜŞÜMÜN TEMEL ÖZELLİKLERİ Azerbaycan Devlet İktisat Üniversitesi Türk Dünyası İşletme Fakültesi “DÖNÜŞÜM EKONOMİLERİ” dersi Öğr. Gör. Elşen Resul oğlu BAĞIRZADE BAKÜ -2011
BDT ÜLKELERİ • Ermenistan, • Azerbaycan, • Beyaz Rusya • Gürcistan, • Kazakistan, • Kırgızistan, • Moldova, • Rusya, • Tacikistan, • Türkmenistan, • Ukrayna, • Özbekistan,
DÖNÜŞÜM ÖNCESİ • Yoksulluk, • Az gelişmiş altyapı, • Güçlü, ancak esnek olmayan komuta sistemi, • Büyük bir kamu sektörü, • Nüfusun piyasa ekonomisi ilkelerinden tamamen habersiz olması,
DÖNÜŞÜMÜN TEMEL AŞAMALARI • Bağımsızlıktan sonra BDT ülkelerinin gelişmesini aşağıdakı aşamalara bölmek mümkündür: • İlk dönem: bağımsızlığın ilk yıllarında ekonomik kriz ve sosyo-ekonomik buhran dönemi. • İkinci dönem: Siyasal ve ekonomik reform uygulamalarının sonucu olarak istikrar dönemi. • Üçüncü dönem: Sosyo-ekonomik gelişme ve ekonomik büyüme dönemi.
İLK DÖNEM • İlk dönemde ülkelerin hepsi aynı problemlerle karşı-karşıya kalmıştır. Bunların sırasına aşağıdakıları ait ede biliriz: • Ekonomik buhran; • Ekonomik ilişkilerin kırılması ile geleneksel satış pazarlarının yitirilmesi ve bunun sonucunda sanayi işletmelerinin kapanması ve insanların rifah seviyesinin düşmesi; • Yoksulluk ve işsizliğin büyümesi; • Eğitim ve sağlık hizmetlerinin tıkanması; • Sosial güvenlik sisteminin çökmesi • Sermaye ve işgücü verimliliğinde düşüş, • Teknolojinin üretimde kullanımının azalması, • Tarımsal yeterliliğin sağlanamaması, • Savunma sanayi harcamalarının artması, • Kayıtdışı ekonominin derinleşmesi, • Hayat standartı ve tüketimin düşmesi
İKİNCİ DÖNEM • İkinci dönem genellikle, 1990’lı yılların ikinci yarısından başlamaktadır. Bu zaman temel reform politikaları aşağıdakı yönlerde ölmuştur: - Mali ve parasal istikrarın sağlanması; - Özelleştirme; - Rekabet sisteminin oluşturulmasına yönelik çalışmalar; - Tarım ve toprak reformları; - Temel hammadde kaynaklarının piyasaya sunulması çalışmaları;
ÜÇÜNCÜ DÖNEM • Üçüncü dönem genellikle aşağıdakı özellikler taşımaktadır: - Petrol ve doğalgaz gelirlerinin artması; - Bölgesel kalkınma politikaları; - Altyapının geliştirilmesi politikaları; - Yolsuzluk ve kayıtdışı ekonomi ile mücadele politikaları; - Yoksullukla mücadele politikaları - Batıya yönelik entegrasyon politikalarının sıklaştırılması.
KAYNAKLAR • Elşen BAĞIRZADE, Piyasa Ekonomisinde Tarımsal İlişkilerin Hukuksal Düzenlenmesi Sorunları, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Bakü, Devlet İktisat Üniversitesi, 2005. • İbrahim ÖRNEK, Seyhan TAŞ, Metin YILDIRIM, Geçiş Ekonomileri, Bursa, 2009 • Betül DURAL, Geçiş Ekonomileri: Plandan Piyasaya, İstanbul, 2007 • Hasan YAVUZ, Geçiş Ekonomileri, Gelişmekte olan Ülkeler ve Türkiye, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana, 2005 • http://www.wikipedia.org – ONLINE Ensiklopedi