9.Sınıf Psikoloji

9.SınıfPsikoloji 3.Ünite Öğrenme,Bellek,Düşünme DİL ve DÜŞÜNME(irdeleme,Karar Verme ve Problem Çözme) 27.Hafta ( 31.03-04/ 04 / 2014 )-8-

DİL ve DÜŞÜNME Sözün En Güzeli Söyleyenin Doğru Olarak Söylediği, Dinleyenin de Yararlandığı Sözdür. Aristoteles

..Konuşma dili olmasaydı, özellikle kavramların söz konusu olduğu düşüncelerimizi nasıl aktarırdık?? ..İnsan zihnindeki bilgileri tanımlamak, onları temsil edebilmek için, çok karmaşık bir semboller sistemine gerek vardır. Bunu da DİL sağlar.

Dil, bir düşünme biçiminin dışa vurulduğu, o düşünme biçiminin somutlaştırıldığı, başka özneler için bir düşünme konusu haline getirildiği kültürel kalıptır. ..Bu bakımdan dil, bir düşünceyi ses ve yazıyla ifade eden bir form olduğu gibi, aynı zamanda jestler,mimikler, bazı davranış şekilleri de , bir düşüncenin ifadesi oldukları için, değişik bir tarzda dil olarak adlandırılırlar.( BEDEN DİLİ)

Ancak, burada söz konusu olan dil, kavramsal düzeyde bir düşünmenin kavramlarla ifadesi olan bir dildir. Dil olarak çok çeşitli sistemler kullanılır: ..el kareketleri, ..işaret dili, ..mimikler, ..jestler, ..farklı anlamlar taşıyan ıslık sesleri, ..davul sesleri

Ancak , sembollerle iletişimde en yaygın olarak kullanılan sistem, dil seslerinin( fonem) değişik birleşimlerinden oluşturulan kelimeleri içerir. Bilişsel süreçlerin oluşmasında dil kullanılır. Eğitim-öğretimde genelde yapılan; kavramları öğretmek, bunların adlarının bilinmesini sağlamaktır. Çoğu zaman ve çoğu kişi için düşünme, sözel bir işlevdir.

Düşünmenin yanında irdeleme ve problem çözme gibi yüksek zihinsel süreçler de çoğunlukla dil kullanılır. Bazı bilim adamları düşünmeyi ‘’ sessiz konuşma ‘’ olarak değerlendirmiştir. ‘’ Konuşma insanın aklını kullanma sanatıdır.’’ Platon

‘’ Dile hakim olduğumuz ölçüde düşünebiliriz’’. Demek hatalı olmaz.Eğer kavram için bir kelimemiz yoksa, o kavram bizde yoktur,ondan oluşan kategoriler de yoktur. ..Dille iletişim denince yalnızca kelimeler anlaşılmamalıdır.

Konuşulan dilde bilgi değeri olan diğer özellikler : 1.)Vurgu 2.)Ses Aralığı VURGU : Cümlenin anlamı, vurgunun nerede yapıldığına göre değişir. SES ARALIĞI : Sesin yüksekliği, sesin perdesi, konuşmanın hızı, konuşan kişinin bir duygunun etkisi altında olup olmadığına işaret eder.

Dil, iletişimin ‘’ olmazsa olmazı, sosyal etkileşimin temel aracıdır ‘’. ÇÜNKÜ ; kavramları ve aralarındaki ince farkları iletmenin en kolay yolu konuşma dili kullanmaktır. Konuşma diliyle, kişi gerçeği istediği gibi aktarabilir, gerçeği saptırabilir.

..Beden Diliyle aktarılan bilginin kapsamı, zenginliği ve bilginin aktarılmasındaki dakiklik, hiçbir zaman dilin sağladıklarına ulaşamaz. AMA ; Beden dili ‘’ gerçeğin aynası ‘’ dır. Heyecanlanınca gözbebeklerinin büyümesi engellenemez. Yüz ifadelerimizi de etkileyemeyiz.

İRDELEME KARAR VERME Ve PROBLEM ÇÖZME

İRDELEME ; Sözel simgeler yani konuşulan dilin kullanıldığı bazı kuralların uygulandığı bir düşünme biçimidir. İrdelemede , mantık kuralları işler İrdeleme, dil kullanılarak yapılan mantıklı bilişsel işlemlemedir.

Mantıksal düşünme iki türlüdür : 1.)) Tümevarım 2.))Tümdengelim

TÜMEVARIM

TÜMEVARIMDA ; Çok sayıda görgül veriden( kanıt) bir genel ifadeye varılır. ..Burada sonuç,,kesin değil,olasılıkla doğrudur. Çünkü,,olayların hepsi gözlenememiştir. ..Bu nedenle, tümevarım çıkarımlarında genel ifade sadece desteklenir.

..Gül güzel kokar, .. Karanfil güzel kokar, ..Nergis güzel kokar ------------------------------------------------ .O halde bütün çiçekler güzel kokar gibi…

TÜMDENGELİM

TÜMDENGELİM çıkarımında ; bir genel ifade ve bir de özel durum veya koşul vardır. Bu çıkarımla, özel koşul hakkında bir sonuca varılır. Örn ; …Bütün insanlar ölümlüdür ( genel ifade) …Ahmet te bir insandır ( özel koşul) -------------------------------------------------- Ohalde Ahmet te ölümlüdür( sonuç)

Örn; ..Ergenlik yaşı 12-20 yaştır ..Aylin 15 yaşında ------------------------ O halde Aylin ergenlik yaşındadır. Örn; ..Bütün çiçekler güzel kokar .. Papatya da bir çiçektir ---------------------------------------- O halde papatya da güzel kokar gibi…

Görüldüğü gibi ; Eğer genel ifade doğruysa, ve eğer önkoşul gerçekleşmişse, Sonucun doğru olmama olasılığı yoktur. ..Tümdengelimde, kesin doğrular ve kesin yanlışlar vardır. …Bu nedenle, tümdengelim çıkarımlarında genel ifade doğrulanır.

..Bütün köpeklerin 4 ayağı,kuyruğu ve tüyü var. ..Benim de 4 ayağım,kuyruğum ve tüyüm var. ..Öfffff,,, gerisi neydi?? ..

..Günlük yaşam içinde, her gün çok sayıda problemle karşılaşırız. Bu problemleri ; ..uyumlu, ..sağlıklı, ..kendimize, ..toplumumuza yararlı sonuçları olacak şekilde çözmemiz gerekiyor. İnsanlar Problemleri Nasıl Çözer????

PROBLEM ; Hakkında araştırma yapılacak, üzerinde düşünülecek, tartışılacak, çözümlenmemiş bir sorundur. Çağdaş problem çözme süreci 5 N +1K ‘dır. 1.) Ne? 2.)Neden? 3.)Nasıl? 4.)Nerede? 5.)Ne zaman? 6.) Kim?

Problem Çözme Yaklaşımları : 1.)Öfke ve Saldırganlık : Engellenme, öfke ve saldırganlığa yol açar. .Saldırganlık, engeli yaratan kişi veya nesneye zarar verme amacına yöneliktir. .Problem çözmede kullanılan bir stratejidir. .Ancak, uygar ve olgun kişilerin problem çözme şekli değildir. Çünkü problemi çözmeyeceği gibi, başka problemlere de yol açar.

2.)Deneme ve Yanılma : Problemin nedeni ve kapsamı fazla incelenmeden önce bir çözüm yolunu, sonra bir başkasını dener. ..Bu deneme ve yanılmalar, işe yarayan çözüm bulunana yada kişi pes edene kadar sürer.

9.Sınıf Psikoloji