260 likes | 476 Views
Arbeidsveiligheid voor natuurbeheerders in het projectgebied BeNeKempen. Gunter Brems. IBEVE-IDEWE. IDEWE= externe dienst voor preventie en bescherming op het werk Marktleider 9 regiokantoren in Vlaanderen, Brussel en Wallonië 150 medische centra in Vlaanderen
E N D
Arbeidsveiligheid voor natuurbeheerdersin het projectgebied BeNeKempen Gunter Brems
IBEVE-IDEWE • IDEWE= externe dienst voor preventie en bescherming op het werk • Marktleider • 9 regiokantoren in Vlaanderen, Brussel en Wallonië • 150 medische centra in Vlaanderen • Klantenbestand > 34.000 ondernemingen • Ruim 500 medewerkers
IBEVE-IDEWE • IBEVE= niet-medische preventie • Hoofddisciplines (departementen • Veiligheidscoördinatie • Veiligheid • Milieu • Industriële hygiëne • Centrale zetel in Haasrode (Leuven) • Ruim 70 Regionale medewerkers over geheel Vlaanderen
BeNekempen • Grensoverschrijdend studieprogramma • Interregionaal project • Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) • Actief Bodembeheer de Kempen- Nederland (ABdK) • Financiële steun Europese Unie • Studieplatform • Zoeken oplossingen • Alternatieve beheersmethoden • Saneringsconcepten
Benekempenstudie • Multidisciplinaire benadering probleem • 5 werkgroepen • Zinkassen • Water • Landbouw • Natuur • Risico-evaluatie • IDEWE-IBEVE : effecten van zware metalen op milieubeheerders en beheerswerkers
Historiek verontreiniging • Historische non-ferro industrie 19° eeuw • Niet behandelbaar met klassieke aanpak • Verontreinigingsgebied ruim 700m² km • Vlaanderen • Kempenregio en Limburg (As Turnhout-Lommel -Maaseik) • Nederland • Brabant en Limburg (As Tilburg-Eindhoven-Weert)
Bedrijfsactiviteit veroorzaakt verontreiniging met zware metalen • Primair • Bodem • (Oppervlakte)water • Lucht • Secundair • Opname in voedingsketen (gras, gewas) • Opname door dieren en regiobewoners
Verspreidingswegen • Emissie van verontreinigd fijn stof via schoorstenen • Windverwaaiing van ertsen, assen, stof • Lozing afvalwater • Uitloging bodem via hemelwater • Grondwater • Afvalstoffen • Gebruik secundaire grondstoffen • Aanleg zinkassenwegen (ruim 1.300 km)
Risico en gevolgen • Effecten en gevolgen van zware metalen • Korte termijn effecten • Zwakkere gezondheid • Aantasting immuniteitssysteem • Lange termijn effecten • Snellere botbreuken • Cumulatieve intoxicatie (lever, nieren) • Carcinogeen • mogelijke DNA beschadiging
Aanpak en opzet risicostudie beheerswerken in Natuurgebieden Benekempenregio • Evaluatie van de activiteiten • Rondvraag bij uitvoerders • Oa. • ANB • Natuurpunt • Staatsbosbeheer • Stichting Limburgs Landschap
Aanpak en opzet risicostudie beheerswerken in Natuurgebieden Benekempenregio • Beheerswerken door natuurbeheerders • Maaien • Snoeien • Kappen • Plaggen • ...
Aanpak en opzet • Blootstellingsroutes • Stofinhalatie • Maaien • Snoeien • Kappen • Opname via mond • Persoonlijke hygiëne
Terreinstudie • Metingen van stofgehalte bij beheerswerken • Luchtstaalname • Analyse zware metalen op geadsorbeerde stoffractie
Terreinstudie • Bepalen verontreinigingsgraad van de inhaleerbare fractie stof • Bodemstaalname • Analyse gehalte zware metalen totale fractie • Analyse zware metalen op fractie < 63µm
Terreinstudie • Stofmeting • Analyse zware metalen op geadsorbeerde stoffractie • Metingen bij maaiwerken in graslanden • Meten van stofproductie en verontreinigingsgraad • Geen merkbare effecten vastgesteld • Mogelijk “gunstige” invloedsfactoren • Natte zomer • Vochtige ondergrond, weinig stofproductie
Terreinstudie • Metingen van inhaleerbare stoffractie • Analyse zware metalen in zandbodem en humusrijke bodem • Duidelijke verschilwaarden • Zandbodem vrijwel geen zware metalen ( agv uitlogingseffect hemelwater) • Humusrijke bodem bevat meer zware metalen (adsorptie van metaaldeeltjes)
Terreinstudie • Metingen van inhaleerbare fractie • zware metalen in fractie < 63µm • Gehalten aan zware metalen meest risicovol in functie van inhaleerbaarheid • Analyse in evaluatie • Grote fractiedeeltjes worden tegengehouden • Overgrote deel van zware metalen bevindt zich in grotere fractiedeeltjes
Terreinstudie • Metingen van inhaleerbare fractie • zware metalen in fractie < 63µm • Analyse in evaluatie, eerste conclusies: 8,6 µg Cd in totale staal 6 µg in fractie > 125 µm 1,9 µg in fractie < 125 µg 1 µg in fractie < 63 µm • Vergelijkbare resultaten voor Pb en Zn
Gezondheidstudie • Meting van zware metalen in bloed en urine • Vergelijkende studie gehalte voor Cd • Literatuurstudie en referentiedata • Cadmibelstudie (1985-1989) • PheeCad studie (1990-1995) • Vlaams Humaan Bemonsteringsprogramma 2006 • Metingen Bedrijfsgeneeskundige dienst Umicore 2006 • Bloed- urinemetingen bij ANB personeel 2007 (lopend)
Gezondheidstudie • Cadmibel en PheeCad studie • algemeen hoge gehalten aan Cd bij onderzoekspersonen • Referentiegroep urinair Cd 0.86 µg/dag • “high-risk” groep urinair Cd 1,38 µg/dag (+33%) • Bewoners nabij non-ferro bedrijven geven merkelijk hogere waarde • Hogere meetwaarden zijn mede gevolg van vroegere productieaard. • Actieve ingrepen in productieproces hebben emissie van Cd gedecimeerd ( van 125 ton in 1950 naar 17 kg in 2004)
Gezondheidstudie • Studies 2006 • Relatief kleine verschilwaarden tussen referentiegroep en risicogroep • Relatief hoge Cd waarden bij alle Vlaamse onderzoekpersonen • algemeen lagere waarden aan Cd tov 1990-1995 • ( wel moeilijke vergelijking ifv meeteenheden) • Opmerking: • Gunstige effecten merkbaar van aangepaste bedrijfsbeleid, informatiecampagnes, beleidsvoering, preventietips
Gezondheidstudie • Metingen 2007 bij ANB personeel • Metingen lopende • Vergelijkende waarden tussen studies 2006 en eigen metingen ifv risicoblootstelling • Resultaten medio oktober 2007
Effecten van beheerswerken in risicogebieden • Voorlopige conclusies • Stofmetingen geven geen meetbare gehalten zware metalen • Gehalte zware metalen in fijn stof beduidend lager dan totale gehalte en dus weinig effectief opnamerisico • Gehalten Cd in urine weinig onderscheid tss referentiegroep en risicogroep • Opmerking: • Roken = “trigger” van effect Cd. Versterkt intoxicatie-effect • Rokers ernstigere risicogroep op intoxicatie met zware metalen
Effecten van beheerswerken in risicogebieden • Voorlopige adviezen en preventieve aanbevelingen • Beheerswerkzaamheden preferentieel in stofarme omgeving • niet bij droogteperioden of windstil • Inhalatie van stof beperken door dragen van stofmasker of werk in overdrukcabine • Gebruik van bosmaaier of “open” maaiwerk beperken indien mogelijk • Goede persoonlijke hygiëne en gezonde levensstijl • handen wassen, geen eten/drinken tijdens werkzaamheden, rookverbod