De patiënt als sturende kracht

1. De patiënt als sturende kracht 24 06 2010: De dag van Bestuur en Support, Zeist Rien Meijerink, voorzitter RVZ

2. Patiënt als countervailing power • Empowerment van de zorggebruiker. • Bijdragen aan kwaliteit van zorg. • Oproepen tot verantwoording.

3. Voorwaarden voor countervailing power • Professionele inbreng van de ervaringsdeskundigheid van de zorggebruiker. • Onafhankelijkheid van andere veldpartijen, maar ook van de overheid. • Samenwerking en afstemming binnen de patiëntenbeweging.

4. Ervaringsdeskundigheid • Noodzakelijke basis voor goede kwaliteit van zorg. • Moet als basis dienen voor inbreng op alle niveaus van besluitvorming. • Kan alleen door de zorggebruiker worden gegenereerd. • Moet professioneel en structureel worden geïnventariseerd en ingebracht bij besluitvorming.

5. Onafhankelijkheid • Is noodzakelijk om positie in te nemen als tegenmacht. • Betreft de relatie met andere veldpartijen én met de overheid. • Financiële onafhankelijkheid is een belangrijk onderdeel. • Voorwaarden voor financiering van patiëntenorganisaties: • diverse bronnen, • zonder directe sturing vanuit de overheid, • prikkelend voor klantgerichtheid.

6. Samenwerking en afstemming • Activiteiten op verschillende niveaus beïnvloeden elkaar. • Belangrijk om van elkaar te leren en elkaar te ondersteunen. • Interne binding belangrijk voor goede afspraken met andere partijen.

7. Aanbeveling: accepteer en maak gebruik van het feit dat internet een nieuwe dynamiek aan de vraagzijde creëert • Individuele zorggebruikers vinden nieuwe manieren om informatie en ervaringen uit te wisselen. • Internetcommunities en –fora creëren een countervailing power buiten de traditionele patiëntenbeweging om.

8. Aanbeveling: patiëntenorganisaties moeten klantgericht zijn • Binding met individuele zorggebruikers vormt het bestaansrecht voor patiëntenorganisaties. • Zorggebruikers moeten meer als klant worden benaderd in plaats van als lid. • Financiële afhankelijkheid van de individuele zorggebruiker is een goede prikkel voor patiëntenorganisaties om klantgericht te zijn in hun dienstverlening.

9. Aanbeveling: Ervaringsdeskundigheid is de basis voor countervailing power • Als ervaringsdeskundigheid op een professionele manier wordt geïnventariseerd en omgezet in kwaliteitscriteria vormt het een belangrijke basis voor kwaliteitsverbetering. • De betrokkenheid van zorggebruikers en hun ervaringsdeskundigheid neemt toe in belang voor zorgaanbieders en –verzekeraars. • Deze partijen moeten ook financieel gaanbijdragen, waarbij onafhankelijk moet worden gewaarborgd

10. Aanbeveling: De organisatie van de patiëntenbeweging moet flexibel zijn en effectieve belangenbehartiging mogelijk maken • Niet te snel denken in statische structuren. • Aansluiten bij de belevingswereld van individuele zorggebruiker. • Maar ook effectieve beïnvloeding van besluitvorming op verschillende niveaus mogelijk maken. • Meer aandacht voor het regionale en lokale niveau in plaats van een zware topstructuur.

11. Aanbeveling: Subsidie voor bijdrage aan kwaliteit van zorg, maar geen beïnvloeding door de overheid • Publieke financiering voor de bijdrage aan kwaliteit van zorg • vanuit ervaringsdeskundigheid is legitiem. • De overheid moet niet langer de structuur en activiteiten van de • patiëntenbeweging direct kunnen beïnvloeden. • Een onafhankelijke positie ten opzichte van de overheid zal de positie van de vraagzijde ten opzichte van verzekeraars en zorgaanbieders versterken.

12. Reacties op het advies • De directeur van de NPCF is blij met het pleidooi van de RVZ: • Ontwikkelen van keurmerken gebeurt al en moet verder worden ontwikkeld. • Er moet een brancheorganisatie komen waarin alle grote patiëntenclubs vertegenwoordigd zijn. • Een vast deel van de zorgpremies moet voor de pg- organisaties worden gereserveerd. • Twijfel bij verkoopbaarheid van gebundelde kennis van de patiënt (www.zorgenwelzijn.nl).

13. Reacties op het advies • Rolf Smid van CG-Raad: • Er moet onafhankelijke financiering zijn voor pg-organisaties. Geld vragen aan zieke mensen voor informatie staat ver af van huidige laagdrempeligheid. • Geld vragen aan verzekeraar zorgt er voor dat onafhankelijkheid in het geding komt (www.zorgvisie.nl).

14. Reacties op het advies Zorgbelang Nederland: Zorgbelangorganisaties werken al veel samen met zorgverzekeringsmaatschappijen om zorg te verbeteren. Ook is geïnvesteerd in het bundelen van ervaringen van patiënten via internet. [..] Deeljezorg.nl door de 13 Zorgbelangorganisaties ook geïnitieerd om meer te weten te komen over hoe patiënten zorg ervaren en waar verbeteringen nodig zijn.