1 / 53

Endometrium ve Siklus kontrolünde Oral Kontraseptifler

Tıp doktoru olmayanlara Endometrium ve Siklus kontrolünde Oral Kontraseptifler konusu anlatılmıştır.

sahmay
Download Presentation

Endometrium ve Siklus kontrolünde Oral Kontraseptifler

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Endometrium ve Siklus kontrolünde Oral kontraseptifler Prof.Dr.Sezai ŞAHMAY İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum ABD Kadın Hastalıkları ve Doğum ABD Reprodüktif Endokrinoloji Bilim Dalı www.jinekolojik.org www.sahmay.com ©SŞ

  2. 0-14 yaşarası çocuknüfusu 21,175,000 Ülkemizdeyılda 1,481,000 çocukdoğmakta. 4,000,000 çocukişçi olarakçalışmakta (%19) GELECEĞİ BELİRSİZ ÇOCUKLAR 1,000,000’dan fazla Sokakçocukları (%5) 9,300,000 çocuk yoksulluk içinde (%44) Her 100 çocuktan 21’i okumayazmabilmiyor

  3. Doğum Kontrol yöntemleri

  4. Doğum Kontrol Yöntemleri 1.Bariyer yöntemler 2.Yumurtlamanın durdurulması 3.Rahim içi araç 4.Tüplerin bağlanması

  5. Doğum kontrolünde hormon kullanımı 1. Doğum kontrol hapları2. Enjekte edilebilenler3. İmplantlar4. Vaginal halka5. İntrauterin sistem (Mirena)

  6. En sık kullanılan hormonal yöntem hap- Genel kullanım sıklığı - Gelişmiş ülkelerde % 20-50 - Türkiye’de % 5 Haplar – niçin fazla kullanılmıyor ? • Risk ve yan etkilerinin yüksek dozlu haplar gözönüne • alınarak değerlendirilmesi- Diğer yararlarının yeterince bilinmemesi- Düzenli ilaç kullanma alışkanlığının olmaması

  7. Oral kontraseptiflerde terminoloji Kombine OK (Monofazik – Multifazik)Sadece Progestin içeren mini-pillBirinci jenerasyon 50µg EE veya daha fazla içerenler İkinci jenerasyonLevonorgestrel, Norgestimate ve diğer norethindronlar ile 30-35 µg EE içerenler Üçüncü jenerasyonDesogestrel veya Gestodene ile 20-30 µg EE içerenler ©SŞ

  8. Kombine OK’lardaki Farklılık • Farklı Östrojenler; Genellikle sentetik EE, son olarak E2V • Farklı Progestinler; Norethindrone, desogestrel, cyproteroneacetate, drospirenone, dienogestvs • Farklı doz ve rejimler; Monofazik, bifazik, trifazik, son olarak tetrafazik rejimler. ©SŞ

  9. Kombine OK’lardaki Gelişim • EthinylEstradiol (EE)azaltmak50 µg7gün’den20 - 15 µg/gün • Anti-androjenik ve Anti-mineralokortikoidProgestinlerin eklenmesi. • SON OLARAK:Sentetik EE yerine, natürel östrojen kullanılması. ©SŞ

  10. İnsan östrojenleri: Östron(E1) – 17b-östradiol(E2) – Östriol (E3) 1 Nonhuman östrojenler: Konjuge östrojenler 2 Sentetik Östrojen karışımları: Sentetik konjuge östrojenler, Östrojen esterleri 3 Steroid halkalı sentetik östrojen analogları: Etinil östradiol. 4 Nonsteroid sentetik östrojen analogları: Stilbestrol 5 6 Fitoöstrojenler:Bitkisel nonsteroid östrojenler Östrojenler NAMS:Menopause Core, 2002

  11. PROGESTERONE Overin natürel ürünü Progesteron etkisine sahip sentetik steroid. -diğer etkileri vardır. PROGESTİN Progesteron / Progestogen / Progestin / Gestagen wildyam Diosgenin Progesteron

  12. Progestinlerin klinik etkileri Androjenik -LNG (levonorgestrel) -DSG (desogestrel) -GST (gestoden) Östrojenik -NETA (nerethindronasetat) Glikokortikoid -MPA (medroksiprpgesteronasetat) -MGA AntiAntiandrojenik -CPA (siproteronasetat) -CMA -DNG (dionegest) -DRG Antiöstrojenik -LNG (levonorgestrel) Antimineralokortikoid -DRSP (drospirenon) Elger W et al.:Steroids, 2003 CameliaDavtyan C.:Proceedings of UCLA Healthcare . Vol.16, 2012

  13. YENİ NESİL PROGESTİNLER Drospirenon (DRSP) Dienogest (DNG) Trimegestone (TMG) Nestorone (NES) Nomegestrol acetate (NOMAc) Sitruk-Ware R.:Human Reproduction Update, 12:169, 2006 Şahmay, S.:Menstrüelsiklus ve Disfonksiyonel kanamalar, İstanbul, s.44, 2007

  14. Androjen Östrojen Artırır Azaltır Fazla bağlanma Az bağlanma Daha az Daha fazla SHBG -SerbestÖstrojenveAndrojenDüzeyi SHBG Serbest östrogenveandrojen konsantrasyonu Notelovitz M:2003 ©SŞ

  15. Steroid hormonların relatif SHBG afiniteleri Dehydrotestosterone* Testosterone Gestodene Levonorgestrel Estradiol Norethisterone 3-Ketodesogestrel Equilin Estrone DHEA Androstenedione Estriol * Dehydrotestosterone = 100% Dienogest 100 80 0 20 40 60 Oran (%) Oettel M et al. Drugs Today 1995; Oettel M et al. Eur J ContraceptReprod Health Care 1999 ©SŞ

  16. Kombine OK’lardakiprogestinlerin SHBG seviyesine etkisi Birinci nesil (estran) İkinci nesil (gonan) Üçüncü nesil (gonan) Dördüncü nesil Total Zimmerman Y et al.:Human Reproduction Update, 20:76–105, 2014

  17. Kombine OK’lardakiprogestinlerin Total T seviyesine etkisi Birinci nesil (estran) İkinci nesil (gonan) Üçüncü nesil (gonan) Dördüncü nesil Total Zimmerman Y et al.:Human Reproduction Update, 20:76–105, 2014

  18. Kombine OK’lardakiprogestinlerin Serbest T seviyesine etkisi Birinci nesil (estran) İkinci nesil (gonan) Üçüncü nesil (gonan) Dördüncü nesil Total Zimmerman Y et al.:Human Reproduction Update, 20:76–105, 2014

  19. Antiandrojenik progestinlerin(EE kombinasyonu ile) antiandrojenik etkileri • Androjen reseptörlerinde androjenlerle (T, DHT), kompetitif yarışmaya girer. • Karaciğerde androjen metabolizması artar, periferde 5-a redüktaz aktivasyonu azalır. • LH sekresyonundaki azalma ovaryal androjen sekresyonunu azaltır • SHBG (EE etkisyle) T azalır. Schindler AE.:Eur J Obstet & Gynecol and ReprodBiol 112:136, 2004

  20. Anti-Androjenik potansiyel Oettel M et al. Drugs Today 1995; Oettel M et al. Eur J Contracept Reprod Health Care 1999

  21. Progestinlerin Farmakokinetiği Eliminasyon, yarılanma ve serum proteinlerine bağlanması Hızlı emilimle Endometriumda maksimal koruma. Hızlı eliminasyonla yan etkilerde azalma. Oettel et al. Eur J ContraceptReprod Health Care 1999;4(Suppl. 1):2–13, 2008

  22. Progesteron – Meme Ca Muti P.:NatRevCancer. 2014 Feb;14(2):146

  23. DRSP: Memeyi etkileyebilecek dozu, • endometrium koruyucu dozdan çok fazladır. • MPA: Meme ve endometriumu etkileyen dozu aynıdır. • DRSP meme kanser hücrelerinde MPA dan daha az migrasyona neden olur. Otto C et al.:Endocrinology, 149:3952, 2008 Simoncini T.:12th World Congress on the Menopause, 2008

  24. Sekretuar transformasyon Gelişim inhibsiyonu Endometrial supresyon Endometrial supresyon 0 5 16 25 30 Siklusta Progesteron Kullanımı ©SŞ Şahmay, S.:Üreme Hormonları, İstanbul, s.87, 2011

  25. Doğum kontrol hapları gebeliği nasıl önler? 1.Ovülasyonu engeller, 2.Servikal mukusu koyulaştırır, 3.Endometrium gelişimini engeller, 4.Tubal motiliyeyi azaltır, 5.Hepsi doğru.

  26. Progestin etkisi Ovülasyoninhibisyonu LH eğrisini engeller FoliküllerdeFSH’a sensitivite azalması Endojen E2 azalması Östrojen etkisi Siklus Regülasyonu Endometrialproliferasyon ve stabilizasyon ©SŞ

  27. OK – kontraseptif mekanizmalar 1. Ovülasyon inhibisyonu Ö ve P tek tek ovulasyonu inhibe ederler Kombine edildiğinde farmakolojik sinerjizm=daha düşük dozlar 2. Servikal mukusa etki3. Endometriuma etki4. Tubal motiliteye etki Metod başarısızlığı % 0.1-0.3 Sadece P ile % 20-40 ovulatuar siklüsler Metod başarısızlığı % 0.5

  28. ProgestinlerinProgestojenik güçleri Kriter: Ovülasyon inhibisyon dozu (gün) ve transforme edici doz (siklus) mg. 0.25 0.20 0.15 Ovulation inhibition / Transformation dose ratio 0.10 0.05 0 Dienogest Gestodene Desogestrel Drospirenone Norgestimate Norethisterone Levonorgestrel Cyproterone acetate Chlormadinone acetate Norethisterone actetate Oettel M et al. Gynecol Endocrinol 2001;15 (S4):68-90

  29. ©SŞ

  30. E ve P tek tek ovülasyonuinhibe ederler. Kombine edildiğinde farmakolojik sinerjizm=daha düşük dozlar ©SŞ

  31. Östrojen - ProgesteronEndometrial Sekretuar Cevap E2 mcg 60 Glandüler gerileme ve Stromal Hipermatürasyon Stromal Yetmezlik 50 40 Normal Sekretuar Endometrium 30 20 Glandular ve Stromal Hipoplazi Glandüler Yetmezlik 10 Kombine oral kontraseptifler P mg 0 0,0 1,0 2,0 3,0 Şahmay, S.:Menstrüelsiklus ve Disfonksiyonel kanamalar, İstanbul, 2007 ©SŞ

  32. Sahmay S.:Gynaecol Forum 16:14, 2011

  33. Dienogest (DNG): Klinik Etkiler 2 mg/gün dozdaovulasyon (+lokalovaryanetki) inhibisyonusağlar. 2-3mg DNG endometriumu korur ve siklus stabilitesinisağlar. Kanamakontrolü mükemmel. Servikal mukusaanti-estrojeniketkisi,kontraseptif etkiyi destekler Vaginal epitele anti-östrojenik etkisi yoktur. Endometriosisdokusunaanti-proliferatif etki. Ekstragenital anti-ostrojenik etkisi olmadigindan, Kc, vaskuler sistem ve MSS dekiöstrojenin olumlu etkileri engellenmez. Östrogenic, anti-östrojenik, androjenik ve glukokortikoid-reseptör aktivitesi yoktur. Etkisi Endometriuma odaklanmış selektif bir progestindir 1Foster and Wilde. Drugs Today 1998;56:825-35, 834-5; 2Sasagawa et al. J Endocrinol Invest 2008;31:636–41; 3Schleussner. In: Teichmann A (editor). Dienogest. Präklinik und Klinik eines neuen Gestagens. New York: Walter de Gruyter, 1995:171-9; 4von Schoultz B. Climacteric 2003;6(Suppl 2):24–32. 5Zimmermann et al. Eur J Contracept Reprod Health Care 1999;4:155–64. 6Ulstein M, Myklebust RU. Acta Obstet Gynecol Scand Suppl. 1982;105:45-9

  34. Dienogest (DNG) ile10 milyonkadın-yılı (WY) deneyim OK'lar EE 30 mcg/DNG 2 mg (Valette®, Jeanine®, Dienille)2 Hormonreplasmantedavisi (HRT) E2V 1 mg veya 2 mg/DNG 2 mg (Climodien®, Lafamme®)3,4 Endometriozis Gündebirkez DNG 2 mg (Visanne®)5 1Palombo-Kinne et al. Contraception 2009;79:282–9; 2Zimmermann et al. Eur J ContraceptReprod Health Care 1999;4:155–64; 3Gräser et al. Climacteric 2001;4:332–42; 4von Schoultz. Climacteric 2003;6 Suppl. 2:24–32; 5Strowitzki et al. Hum Reprod 2010;25:633-41. ©SŞ

  35. Renin-angiotensin + Plasma K E2 ACTH spironolakton Na ve su tutulması K atılması ALDOSTERON

  36. Anti-mineralokortikoid etki Anti-androjenik etki Su tutulumunda azalma Androjen reseptör blokajı Meme dolgunluğu Ödem Kilo artışı Akne Sebore Saç dökülmesi Vücut yağ dağılımı Drospirenon-Farmakodinamik özet ©SŞ Şahmay, S.:Üreme Hormonları, İstanbul, s.85, 2011

  37. Drospirenon (DRSP) iledeneyim OK'lar DRSP + EE (Gianvi, Loryna, Ocella, Syeda, Vestura, Yasmin, Yaz, Zarah, Nikki, Drospera, Drosetil) Hormonreplasmantedavisi (HRT) 1 mgE2+ 2 mg/0.5 mg DRSP (Angeliq) ©SŞ

  38. Siklus duzensizlikleri: Ikinci nesil OK`lar, birinci nesilden daha iyi. Lawrie TA, et al.:Cochrane, Types of progestogens in combined oral contraception: effectiveness and side-effects (Review) 2011

  39. Siklus kontrolu: Norgestrel, Norethindrondan daha iyi. Lawrie TA, et al.:Cochrane, Types of progestogens in combined oral contraception: effectiveness and side-effects (Review) 2011

  40. Progestin tipi Devamlılık monofazikOK’larda, 2. nesilde 1. nesilden daha yüksektir. Siklus kontrolü; monofazik ve multifazikOK’larda 2.nesilde, 1. nesilden daha iyidir. Sikluskontrolü: Levonorgestrel ve Norgestrel, Norethindrondandahaiyi. İntermenstruelkanama: 3.nesil, 2.nesildendahaiyi. Kırılmakanaması: 3.nesil, 2.nesildendahaiyi. Kırılmakanamasi: 1.nesil, 3.nesildendahaiyi. Lawrie TA, et al.:TheCochrane Library, 2011

  41. Bifazik(Norethindron/EE) / Trifazik(Levonorgestrel/EE) İntermenstrüel kanama Kanama olmaması TrifazikOK’lardasiklus kontrolü, Bifazik olanlardan daha iyidir. Haam VV et al.:The Cochrane Library, 2009

  42. Bifazik - Trifazik Siklus kontrolünde; LNG içeren trifazikOK’lar NorethindronlubifazikOK’dan daha iyidir. Kanama kontrolünde, progestin seçimi, fazik olmasından daha önemlidir. Haam VV et al.:The Cochrane Library, 2009

  43. Monofazik - Trifazik -Etkinlik, -Kanama sorunları ve -İlaca devamlılık açısından; Trifazik oral kontraseptiflerin Monofazik oral kontraseptiflerden farkı gösterilememiştir. Monofaziklerle başlamak önerilmektedir. Haam VV et al.:The Cochrane Library, 2011

  44. Drospirenone-Only Oral Contraceptive: Results from a Multicenter Non-Comparative Trial of Efficacy, Safety and Tolerability DRSP 4mg 24/4, Exeltis, Spain Archer DF et al.: doi: 10.1016/j.contraception.2015.07.014

  45. Oral kontraseptiflereyeni başlayanlardaKanama ve yaklaşım 3 siklus izle Kanama Östrojen dozunu yükselt (35mcg) Progestini değiştir Yöntemi değiştir ©SŞ

  46. Kesin Kontrendikasyonlar - 1 Laktasyon döneminde 6 haftadan önce 35 yaş üstü sigara içenler (>15 sigara/gün) Hipertansiyon (>160/110 mmHg) DVT/ pulmoner emboli öyküsü veya mevcudiyeti Uzamış immobilizasyonla beraber major cerrahi İskemik kalb hastalığı varlığı veya öyküsü İnme varlığı veya öyküsü Gebelik

  47. Meme kanseri mevcudiyeti Nefropati/nöropati/retinopati ile birlikte DM Diğer vasküler hastalıklar veya >20 yıl DM Aktif viral hepatit Ağır siroz Karaciğer tümörleri Komplike valvüler kalb hastalığı Fokal nörolojik semptomlarla beraber migren Bilinen trombojenik mutasyon Kesin Kontrendikasyonlar - 2

  48. OK – Nonkontraseptif etkiler • Adet düzensizliklerini tedavi eder • Dismenore’yi engeller • Anemiyi azaltır • Kozmetik etki (akne- sebore) • PID azaltıcı etki • Over ve Endometrium Ca’nı azaltır • Kolorektal Ca azaltır? • Kemik yoğunluğu üzerine olumlu etki yapar • Endometriosis • Selim meme hastalıkları, myomada olumlu etkili • Fonksiyonel over kistlerini önler • Ektopik gebeliği engeller

  49. HaplarınTedaviAmacıylaKullanıldığıDurumlar Dismenore Fazla kanamalar Endometriosis Hirsutizm Akne

  50. OK – yararlar -özet Daha az kan kaybı Düzenli kanama periyodları Menstruel periyodların en aza indirilmesi PCOS’lu olgularda daha az semptom Daha az fonksiyonel over kisti Daha az benign ovarian neoplazi Daha az myom Daha az romatoid artrit

More Related