200 likes | 752 Views
Studimi Korrelativ. Kur jemi të interesuar të dimë mardhëniet në mes dy faktorëve , atëherë përdorim mtodën e studimit korrelativ. P.sh. Ju mund të dëshironit të dinit nëse një person me nota të lartanë shkollën e mesme , a do të përparojë mirë në shkollën e lartë.
E N D
StudimiKorrelativ Kurjemitëinteresuartëdimëmardhënietnëmesdyfaktorëve, atëherëpërdorimmtodën e studimitkorrelativ. P.sh. Jumundtëdëshironittëdinitnësenjë person me nota tëlartanëshkollën e mesme, a do tëpërparojëmirënëshkollën e lartë. Teknika e korrelacionitpërdoretpërtëpërcaktuarshkallën e marëdhëniesqëekzistonmesdyfaktorëve. Metodastatistikore e korrelacionitindihmonpsikologëttëbëjnëparashikime.
Aspektetetiketëstudimeveshkencore Psikologëtduhettëzbatojnënjëkodetikstriktkurnëstudimet e tyrepërdorinnjerëzitosekafshët. Kurnëstudimepërdorensubjektenjerëzoreatyrezakonisht u kërkohetqëtënënshkruajnënjëmarrëveshjenëtëcilënshpjegohetqëllimikryesorëiexperimentit, sidhejepetinformacionmbistresetapodhimbjet e mundëshme.
MatjanëStudimetPsikologjike Teknikat e matjesindihmojëpsikologëtqëtëgrumbullojnëdhetëanalizojnënëmënyrëefektivetëdhënatmbisjelljen. Na ndihmontëmbledhimsasitëmëdhainformacioni. Ndihmonstudiuesitqëtëbëjnëpërgjithësimepërnjërezultatqëbazohetnënjënumërtëkufizuarsubjektësh.
BazatOrganiketëJetësPsikike I gjithësisteminervorpërbehetprejdisapjesëzaveshumëtëvoglaqëquhenqelizanervoreoseneurone. Neuronioseqelizanervorepëerbehetngadyllojzgjatimesh: Zgjatimet e shkurtëra - Dentridet ZgjatimiihollënëformëshkopiqëquhetAksonapoNeurit
Ndijimet Objektet e botësmaterialekanëcilësitëndryshme. Këtocilësipasqyrohendrejtpërsëdrejtinëvetëdijentonënëpërmjetshqisave (ngjyra , forma – nëpërmjettëtëparit, era – nëpërmjettëtënuhaturit, tingullinëpërmjettëtëdëgjuarit. Kypasqyrimdirektnëvetëdijentonëicilësivetëvecantatësendevetëcilatveprojnënëshqisattonaquhet Ndijim
Përshfaqjen e ndijimitpatjetërduhettëegzistojënjëngacmuesijashtëm. Këtangacmuesveprojnënëshqisattonadheatyshkaktojnëndryshimetëcilat me anën e nervavesenzitivepërcillenderinëqendra. Organishqisorë Këto tri pjesë Analizatorë Nervi Qendra Kualitetin (cilësiaqëtregonpërmbajtjenosëbrendinë e ndijimit) Cdondijim e ka Intenzitetin
Llojet e VecantatëNdijimeve Kyështëgrupithemelorindijimeve. Nëlëkurëegzistojnëdisallojeorganeshshqisore: organetshisorepërtëprekur, përtëftohtë, tënxehtëtdhetëdhembjes. Ndijimet e Lëkurës I kanëreceptorët e tyretëposacëm. Këtojanëtëashtuquajturat “sumbulla” tëtëshijuarit, nëbrendinë e tëcilavejanëtëvendosuraqelizati gustative. Ndijimet e shijes E kanëreceptorin e tyretëposacëmtëcilin e paraqesinqelizatolifatikeosetëtënuhaturit, tëcilatjanëtëvendosuranëpjesën e sipërmetëhundës. Ngacmuesobjektivëpërkëtëndijimjanëmateriettëcilatgjendennëgjendjetëgaztë. Ndijimet e tënuhaturit
Llojet e VecantatëNdijimeve Ngacmuespërndijimetauditivejanëdridhjet e valëvetëajrittëcilatpërcillenderinëmembranënbazilaredhekështu, me anëtërezonancës , shkaktohenndryshimenëorganin e Kortit. Janëdyllojetëndijimeveauditive: Ndijimetauditiveosedëgjimore Tingujt – ikanë tri karakteristika Zhurmat Lartësinë, FortësinëdheTimbrin (Ngjyrën)
Llojet e VecantatëNdijimeve Tiparet e ngjyravejanë; kualiteti, ciltërsia, ndritshmëriadhengopshmëria.
Perceptimi Nëbotënmaterialeobjektetipërjetojmëgjithmonësitërësi. Kypasqyrimiobjekteve, sendevedhefenomenevenëtërësinëvetëdijentonëquhet PERCEPTIM. Përceptimetipërjetojmëgjithmonësiobjektereale, porasnjëherënukduhettëharrojmë se atojanëvetëmfigurasubjektive, vetëmpërjetimesubjektive.
PërvojanëtëPerceptuar Përvojaështëfaktorshumëirëndësishëmnëprocesin e perceptimit. Përvojandikonnë SELEKSIONIMIN dhe GRUPZIMIN e NGACMUESVE. P.Sh. Nëqoftësënënjëekspozitëndodhetkopshtaridhenjeriuizakonshëm, atandryshe do tapërceptojnëfidanen. Ndikimiipërvojësnëperceptimin e objektevedheatë se cfarëkarakteristika do tujapimatyreobjekteve. Drejtueshmëria e perceptimitose “seti” nëtëperceptuar P.Sh. Njëpërgjigjemesatare e ndojnëstudenti e dëgjuarmbaspërgjigjevetëdobëtatëstudentëvetjerë, duketshumëmë e mirë se sapotëdëgjihejmbaspërgjigjevetëmira.
MotivacioninëtëPerceptuar Motivacioniështëfaktorshumëirëndësishëmnëprocesin e tëperceptuarit. Kurnjerëzitmëvështirëidallojnëgjëratqënukiduanaponukipëlqejnë. MbrojtjePerceptuale Janëfenomeneqëargumentojnëveprimin e motivacionitdhetëpërvojësnëtëperceptuar. Iluzionet Iluzionetjanëperceptimetërrejshmeosetështrembëruaratësendevedhetëobjekteve.
Parafytyrimet Parafytyrimet Janëfiguratëobjektevedhetëfenomenevetëcilatikemiperceptuardikur e qëtashnukveprojnëmënëorganettonashqisore. Bazë e parafytyrimevejanëperceptimet. Ndërmjetperceptimevedheparafytyrimeveegzistojnëdisandryshime.
Parafytyrimet Parafytyrimet Perceptimet Shfaqensipasojë e ngacmimittëjashtëm. Nukshfaqensipasojë e ngacmimittëjashtëm. Perceptimetzakonishtjanëmëtëqarta. Parafytyrimetjanëfigurashumemëtëvarfëra. Perceptimetjanëgjithmonëkonstante. Parafytyrimetpërnjë cast qëndrojnëparanesh, pastajzhduken. Perceptimetjanëgjithmonëkonkrete. Parafytyrimetkanëkarakterpërgjithsues.
Parafytyrimet Egzistojnëdisallojetëvecantatëparafytyrimeve, tëcilatpërngadisacilësindryshojnëshumëpakprejpërceptimeve. Këtofigurajanënëlidhje me objektet e perceptuaramëparë, me c’rastatopërjetohen me tënjejtëngjallëridheqartësisikurseobjektet e perceptuaramëparëtëishinpërseriprezente. Figurat EIDETIKE Edhekëtoparafytyrimekarakterizohen me njëqartësidhegjallëripërjetimi. Këtoparafytyrimejanëtëgjallasiperceptimet. Parafytyrimet e ëndrrave Janëparafytyrimepatologjike. Nëatorastekursubjektinukështënëgjendjetidallojëparafytyrimet e vetaprejpreceptimeve, atëherëkemitëbëjmë me halucinacionet. Halucinacionet
Kujtesa Kujtesaështëprocespsikik e cilaqëndronnëtëmbajturit mend, ruajtjendhemëvonënëriprodhiminidhenjohjen e përjetimevetonatëdikurshme. Nocioniikujtesëspërfshinë tri funksione: Ruajtjenoseretencionin Riprodhiminosereproduksionin Njohjeoserekognicionin
Harresa Kurnukjeminëgjendjetëreprodukojmëapotënjohimobjektin e perceptuarmëaprëapomësimin e lexuarmëparëatëherëflasimpërHARRESëN. Dukuritëtëcilatnukpërdorenaponukshfrytëzohen, humbinspontanisht me kalimin e kohës. Teoria e Mospërdorimit Hulumtimet e shumtatregojnë, se koha e zbrazëtnukmundtëjetëshkakiharresës. Harresanukështëprocesspontan, porprocesaktiv. Harresaështëprocesaktiviclyerjessëtëvjetrës me tërenë.
TëMenduarit Kurhasimnësituatatëreja e tëpanjohura, duhettëshfrytzojmënjëprocesshumëmëtëndërlikuarpsikik - TëMenduarit Përmesprocesittëtëmenduaritizbulojmëlidhjetdheraportetndërmjetobjektevedhefenomenevetëndryshmetëbotësmateriale. Përmesprocesittëtëmenduarit ne keminjënjohjeindirektetërealitetit. Cilësitjetër e tëmenduaritështë se namundësont’ipasqyrojmëfenomenetnëmënyrëtëpërgjithësuar. Tëmenduaritnabëntëmundurnjënjohjeshumëmëtësaktë, mëtëthellëdhemëtëplotëtëdukurivetëbotësreale. Tëmenduaritështëshumëilidhur me tëfolurit, porjanëdyprocesetëndryshmenganjëratjetra.
Literatura • Juniku N. KaptinangaPsikologjia • Terry Pettyjohn: Psikologjia – njëhyrjekoncize