METODA VOJTY

1. METODA VOJTY

2. METODA VOJTY • Lata 50. XX w. – Vaclaw Vojta - twórca • DIAGNOSTYKA • TERAPIA

3. DIAGNOSTYKA • Obserwacja swobodnej motoryki na plecach i na brzuszku • Obserwacja symetrii ułożenia głowy i tułowia • Jakość podporu kkd i kkg • Utrzymanie głowy • 7 prowokacyjnych reakcji ułożenia ciała w przestrzeni

4. Obserwacja motoryki spontanicznej – • Ocena rozwoju dziecka w oparciu o badanie zgodności wieku kalendarzowego z poziomem motorycznym. • Vojta wyróżnił 8 głównych funkcji motorycznych oraz podał prawidłowy czas ich występowania. • Raczkowanie, siadanie, chodzenie, chwytanie, percepcja, mówienie, rozumienie mowy, rozwój społeczny. • Dzieci dotknięte mózgowym porażeniem, niezależnie od stopnia rozwoju ruchowego, jaki osiągnęły zawsze dysponowały wzorcami ruchowymi, których jakość nigdy nie wykraczała poza trzeci miesiąc życia w porównaniu z prawidłowo rozwijającym się niemowlęciem!

5. 7 prowokacyjnych reakcji ułożenia ciała w przestrzeni: • Reakcja trakcyjna – przejście z leżenia tyłem do pozycji siedzącej przez podciągnięcie za kkg • Reakcja Landau’a – w zwisie w leżeniu przodem, podtrzymanie za klatkę piersiową • Reakcja zawieszenia pachowego – w zwisie podtrzymanie za klatkę piersiową • Reakcja wychylenia bocznego wg Vojty – w zwisie w leżeniu bokiem podtrzymanie za kl.piersiową • Reakcja zawieszenia poziomego wg Collis – w zwisie w leżeniu bokiem chwyt za jednoimienne kończyny • Reakcja zawieszenia wg Peiper – Isbert – w zwisie głową w dół, przytrzymanie za dwie kkd, na wysokości ud • Reakcja zawieszenia pionowego wg Collis – w zwisie głową w dół, podtrzymanie za kd

6. W 1,2,6 można zaobserwować asymetrię tułowia • W 5 i 6 – trudności z podporem kkg • W 3,5,7 trudności z podporem i napięciem mięśniowym kkd

7. Oceniając reakcję dziecka na ułożenie można zakwalifikować je do zaburzeń ośrodkowej koordynacji nerwowej : w stopniu Lekkim – 0-3 reakcje nieprawidłowe Średnio ciężkim – 4-5 Ciężkim – 6-7 bezwzględne Bardzo ciężkim – 7+ wskazanie do terapii

8. TERAPIA • Wskazania: • Przepuklina oponowo – mózgowa • Urazowe porażenie splotu • Wrodzona wada budowy np. dysplazja stawu biodrowego • Mózgowe porażenie dziecięce • Wady postawy

9. Przeciwwskazania: • Gorączka 37,5’ • Okres od 4 do 10 dni po szczepieniu przeciwko Heinego-Medina • ok. 2 tygodnie po zabiegu chirurgicznym • Kuracja hormonalna

10. TERAPIA • Normalizacja napięcia mięśniowego i odruchów pod wpływem „torowania” czynności kompleksowej • Odruchowy trening kompleksów ruchowych - pełzania oraz przetaczania • Wyzwalanie czynności odruchowej przez pobudzanie stref wyzwolenia

11. Strefy wyzwolenia • Strefy te umiejscowione są kończynach tułowia, brzuścach mięśni, na ścięgnach, a także na okostnej, w miejscach przyczepu mięśni (np. nadkłykieć przyśrodkowy kości ramiennej, kolec biodrowy przedni górny, mięsień pośladkowy średni, dolny kąt łopatki). • Poprzez rozciągnięcie jednego mięśnia uzyskujemy reakcję skurczową, reakcja ta przenosi się na kolejny mięsień i dochodzi do wytworzenia reakcji łańcuchowej, w rezultacie całe ciało małego pacjenta ulega napięciu.

12. TERAPIA • Dobór odpowiedniej pozycji wyjściowej • Wybór najwłaściwszych stref wyzwolenia • Stymulacja pioprioreceptorów w okostnej, więzadłach • Ustalenie kierunku ucisku poszczególnych stref • Dzielimy ciało na część twarzową i potyliczną oraz górno- i dolnoleżącą • Główne punkty stymulacji to punkty na kończynach, punkty pomocnicze na tułowiu • Stymulacja przez wielokrotne powtarzanie • Ucisk dość nieprzyjemny

13. TERAPIA • Ćwiczenia na stole terapeutycznym • Ciepłe, jasne, duże pomieszczenie • 30min kilka razy dziennie • Terapia do momentu opanowania przez dziecko samodzielnego pełzania i raczkowania • dziecko musi być syte i wyspane • ćwiczymy z dzieckiem nie ubierając go • w czasie ćwiczeń można wykorzystywać zwykłe czynności takie jak: przewijanie, przebieranie, szykowanie do kąpieli;

14. Pełzanie odruchowe • Dziecko kładziemy na brzuchu z główką obróconą pod kontem 30o, jeżeli twarz dziecka zwrócona jest w prawą stronę wówczas prawą rączkę podnosimy ponad główkę dziecka, • ( jeżeli główka zwrócona jest w lewą stronę wówczas lewą rączkę unosimy ponad główkę), w dłoni należy umieścić kawałek drewna. Prawą nogę, (gdy głowa skierowana w prawą stronę) lekko ugiąć i skręcić na zewnątrz (supinacja). Drugą rączkę obrócić wewnętrzną stroną w kierunku stołu i ułożyć ją na stole wzdłuż ciała z otwartą dłonią. Lewą nogę lekko uginamy i obracamy na zewnątrz.

15. Obrót odruchowy • Faza pierwsza: • Dziecko układamy na plecach, głową obróconą o 30o, ręce układamy wyprostowane wzdłuż tułowia, nogi wyprostowane, lekko odwiedzione. • Strefy w tym ułożeniu: piersiowa (łuk żebrowy, 6 żebro), występuje opór przy głowie (kresy barkowe), a także brodzie. • Kierunek działania: • głowę układamy w pozycji naturalnej; • dokonujemy obrotu obręczy barkowej w kierunku ramienia; • prostujemy miednicę; • obracamy miednicę w kierunku kończyny dolnej; • zginamy staw biodrowy pod kątem 90o; • zginamy kolana pod kontem 90o; • zginamy stopy grzbietowo;

16. Faza druga: • Układamy dziecko na boku, z twarzą ułożoną na stole, przedramię zginamy pod kątem 90o w stosunku do ciała, uginamy obie nogi w biodrach, a także w kolanach pod kątem 40o, ramię układamy na cielę skierowane w kierunku wewnętrznym. • Kierunek działania: • głowa w pozycji środkowej; • łopatkę układamy przy kręgosłupie, ramię przywodzimy w rotacji zewnętrznej, zginamy łokieć, a dłoń pozostawiamy otwartą; • podudzie prostujemy i odwodzimy, kolano pozostaje wyprostowane, stopę układamy tak jak w pierwszej fazie; • uginamy ramię i odwodzimy w rotacji zewnętrznej, prostujemy łokieć i odwracamy na zewnątrz, nadgarstek układamy w pozycji częściowo wyprostowanej, a częściowo zgiętej grzbietowo; • udo uginamy w biodrze i odwodzimy w rotacji zewnętrznej, kolano uginamy pod kątem 80o, stopę układamy w pozycji zerowej z rozwartymi palcami;

17. Faza trzecia: • Dziecko układamy tak jak w fazie drugiej z tym wyjątkiem tego, że stawy biodrowy i kolanowy należy ugiąć pod kątem 900. • Kierunek działania: • Podobnie jak w fazie drugiej, lecz reakcje podudzi odpowiadają reakcji uda.

18. Faza czwarta: • Zastosowanie tej fazy poprawia różnicowanie się bioder w przypadku porażenia obustronnego, faza ta pomocna jest w leczeniu skrzywień dolnej części kręgosłupa, kręgosłupa lędźwiowego (skolioza). Dziecko układamy w tak jak w fazie trzeciej. • Kierunek działania: • Stawy biodrowe ugięte i odwiedzione w rotacji zewnętrznej. • Metoda Vojty wzmacnia siły mięśniowe, stabilizuje napięcie w poszczególnych grupach mięśni wokół punktu podporu na łokciu, kolanie, a także pięcie. Oddziałuje na oś (głowa-tułów), dzięki czemu pomaga w uzyskaniu fizjologicznego wyprostu kręgosłupa. Ćwiczenia te wzmacniają mięśnie brzucha, co pozwala na koordynację procesu pionizacji.

19. Plusy i minusy metody Vojty • „+” • Terapia trwa krótko – od 2min • Pojedyncze reakcje łatwo nauczyć rodziców • Wystarczy 3 x dziennie po 0,5 h • Bardzo intensywna (dla dziecka ciężkie ćwiczenia oporowe) • „-” • Stosowana nieprawidłowo może przynieść szkodę • Dzieci i rodzice jej nie lubią

20. KONIEC