430 likes | 1.19k Views
راهبری و پاسخ گویی. دکتر بیتا مشایخی عضو هیات علمی دانشگاه تهران – دانشکده مدیریت پاییز 1392. اهداف فصل. آیا سهامداران مالک شرکت هستند؟ نقش و اهداف شرکتها در جامعه پاسخگویی شرکت نسبت به سهامداران یا کلیه گروههای ذینفع بررسی تاریخی اولویت دادن به منافع سهامداران
E N D
راهبری و پاسخ گویی دکتر بیتا مشایخی عضو هیات علمی دانشگاه تهران – دانشکده مدیریت پاییز 1392
اهداف فصل • آیا سهامداران مالک شرکت هستند؟ • نقش و اهداف شرکتها در جامعه • پاسخگویی شرکت نسبت به سهامداران یا کلیه گروههای ذینفع • بررسی تاریخی اولویت دادن به منافع سهامداران • آشنایی با نظریه سرمایهداری سهامداران و تئوری ذینفعان • اصلاح نظریۀ حداکثر کردن ارزش Company Logo
مقدمه ببچاک طرفدار سرسخت حقوق قانونی سهامداران لیپتون طرفدار امانتداری نسبت به کلیه ذینفعان Company Logo
مقدمه • نظریه حمایت از حقوق سهامداران: • اجازۀ استخدام و یا اخراج مدیران اجرایی به هیأتمدیره • اجازۀ هدایت و راهبری شرکت توسط هیأتمدیره • هیات مدیره حامی منافع سهامداران • قدرت جایگزینی اعضای هیأتمدیره توسط سهامداران • پاسخگویی و مسئولیت هیات مدیره نسبت به منافع سهامداران Company Logo
مقدمه • امانتداری نسبت به کلیه ذینفعان • سهامداران دارنده و مالک سهام شرکت و نه خود شرکت • اختیار محدود سهامداران در انتخابات هیأتمدیره • اختیار محدود سهامداران در سهیم بودن درمنافع مالی شرکت • عدم مسئولیت قانونی هیأتمدیره مبنی بر اولویت قراردادان منافع سهامداران • اتخاذ بهترن تصمیمات برای شرکت به عنوان نقش و وظیفه اعضای هیأتمدیره • در نظر گرفتن منافع سهامداران و همچنان منافع سایر ذینفعان Company Logo
تمرکز قوانین راهبری شرکتی: اداره شرکت یا پاسخگویی؟ قانون راهبری شرکتی در ایالات متحده Company Logo
الزام هیات مدیره به دست داشتن اطلاعات لازم، کافی و معقول، در امر تصمیمگیری در خصوص اداره شرکت. الزام هیات مدیره به حفظ انصاف و وفاداری نسبت به منافع شرکت و سهامدارانش در اداره امور شرکت. حمایت از اعضای هیات مدیره در مقابل تصمیمات اتخاذ شده مشروط بر رعایت انصاف و در نظرگرفتن منافع شرکت به نحو احسن. Company Logo
هدف شرکت از بعد اجتماعی آن: تجارب مختلف از نقاط متفاوت دنیا بعد اجتماعی هدف شرکت طبق دو نظریه • حمایت از حقوق سهامداران: • در ایالات متحده و انگلستان: • شرکت بهعنوان دارایی شخصی مالکان، • شرکت مؤسسهای در بازار سرمایه • الزام شرکت به پاسخگویی سهامداران خود • بهرهگیری از موقعیتهای بازار جهت افزایش ثروت مؤسسه و سهامداران • حمایت از حقوق کلیه ذینفعان: • شرکت مسئول ایجاد تعادل بین منافع سهامداران و همچنین سایر ذینفعان • شرکت مؤسسهای با اهداف پیوسته و مرتبط با هم • تعیین اولویتهای هر شرکت با توجه عمیق به ذینفعان Company Logo
اشکال مختلف تئوری ذینفعان در کشورهای گوناگون آلمان درجات تعهد شرکت نسبت به ذینفعان مختلف فرانسه ژاپن دانمارک سوئد فنلاند
دیدگاه فریدمن در مقابل مک لی مک لی فریدمن مسئولیت اجتماعی یک شرکت، افزایش سودآوری وظیفهی اجتماعی هر شرکت، حداکثر کردن سود سهامداران حداکثر کردن سود نوعی ثروت از دید جامعه • شرکت ایفاکننده نقش مؤثر در جامعه • وظیفه اجتماعی هر شرکت ارزش قائل شدن برای منافع تمامی ذینفعان • رسالت بنیادی شرکت، افزایش سودآوری
بررسی تاریخی اولویت دادن به منافع سهامداران حمایت مجدد از سهامداران، تئوری نمایندگی و مفهوم شرکت بهعنوان مجموعۀ قراردادها حمایت از کلیه ذینفعان مطرح شدن مجدد در نظر گرفتن منافع کلیه ذینفعان سود رسانی به سهامداران رکود بزرگ سال 1929 اواخر قرن نوزدهم اوایل قرن نوزدهم پایان قرن بیستم
بررسی تاریخی اولویت دادن به منافع سهامداران حمایت مجدد از سهامداران، تئوری نمایندگی و مفهوم شرکت بهعنوان مجموعۀ قراردادها دعوای شرکت فورد و براداران دوج مطرح شدن مجدد در نظر گرفتن منافع کلیه ذینفعان سود رسانی به سهامداران حمایت از کلیه ذینفعان رکود بزرگ سال 1929 اواخر قرن نوزدهم اوایل قرن نوزدهم پایان قرن بیستم
دعوای حقوقی شرکت فورد و براداران دوج • تصمیم شرکت فورد مبنی بر سرمایه گذاری مجدد درآمد خالص به جای توزیع سود • مخالفت برادران دوج: اگرچه این امر با هدف منتفع کردن کارکنان و مشتریان میباشد ولی با هزینۀ سهامداران صورت میگیرد. Company Logo
سنت گرایان منطق گرایان دیدگاه لورش نسبت به مدیران پاسخ گویی در مقابل سهامداران نگرانی بیشتر نسبت به نقش اعضای هیأتمدیره حداکثر کردن ارزش دریافتی سهامدار تنش واقعی میان منافع ذینفعان عدم وجود تضاد میان سهامداران و ذیفنعان ساختارگرایان لیبرال حمایت ازسهامداران و ذینفعان رعایت نگرش سنتی لزوم پاسخگو بودن هیأتمدیره اتخاذ تصمیمات بر مبنای کسب منافع بلند مدت کل شرکت
آیا حداکثر کردن ارزش دریافتی سهامدار، هدف درستی است؟ • دیدگاه مک تاگارت، کنتس و مانکینز (1994): • هدفی بنیادی، با نگرشی به آینده، عملی و با ارزش • تشویق مدیران جهت اخذ تصمیمات استراتژیک اساسی و با سازماندهی بهتر • لزوم تحقق بخشیدن به هدف تأمین رفاه کلیه ذینفعان • لازمهی ایجاد رفاه، ارائه محصولاتی جدید با کیفیت بالاتر و البته ارزانتر به مشتریان • لازمه ی ایجاد شغلهای جدید و بهبود شغلهای موجود در اقتصاد جهانی Company Logo
سه فرض مهم در دیدگاه مک تاگارت، کنتس و مانکینز • ارزش دریافتی سهامدار را میتوان بهعنوان بهترین معیار اندازهگیری ثروت ایجاد شده در شرکت محسوب کرد. • حداکثر کردن ارزش دریافتی سهامدار، موجب تشدید رقابت میشود. • حداکثر کردن ارزش دریافتی سهامدار، به نحو مطلوبی در جهت تأمین منافع دیگر ذینفعان شرکت میباشد. Company Logo
چالش های فروض مک تاگارت، کنتس و مانکینز • فرض اول: "ارزش شرکت" شامل ارزش گروههای مختلفی از جمله اعتباردهندگان، بدهکاران و سهامداران خاص نیز میباشد. • فرض دوم: مدیران عالی شرکتها بر این باورند که اهداف مبتنی بر بازار محصول را باید به جای بازار سرمایه به عنوان راهبرد اصلی شرکتها مدنظر قرار داد. • فرض سوم: هدف واحد و مناسب هر شرکتی در جامعه، حداکثر کردن ارزش شرکت در بلند مدت است. Company Logo
تئوری ذینفعان • سهامداران "تأمین کنندگان سرمایه" و نه "مالکان" شرکت، • سهامداران به میزان سایر فراهم کنندگان ملزومات مورد نیاز شرکت برای تولید کالا یا خدمات، سهیم میباشند، • ترجیح مدیریت، انجام وظیفهی همیشگی ایجاد تعادل و هماهنگی میان اهداف و روابط متعدد سازمانی است، • گروههای مدیریتی اندکی میتوانند با عدم رعایت منافع غیر سهامداران، موفق شوند، • ذینفعان غیر سهامدار میتوانند بهطور مؤثرتری خود را از مسیر فرآیندهای سیاسی مورد حمایت قرار دهند. Company Logo
رفع تضاد در جهت اصلاح نظریۀ حداکثر کردن ارزش • درصورتی که به همۀ مشارکتکنندگان در شرکت اظهار کنیم که هدف شرکت فقط حداکثر کردن ارزش است، به ارزش حداکثر برای شرکت دست نخواهیم یافت. • اگر شرکت قرار است به رشد و بقا برسد، هیچ گروهی رضایت کامل نخواهد داشت. • نظریه اصلاح شده ذینفعان مطرح می کند که حداکثر کردن ارزش کلی شرکت در بازار و در بلند مدت، تابع هدف درستی است. Company Logo