De minderjarige in de picture

1. De minderjarige in de picture De rechtspositie van de minderjarige 1 december 2008 Parochiaal centrum Houthalen

2. Doel van deze voormiddag 1) Informeren rond het decreet – kapstokken 2) Keuze van twee thema’s: a. Samengesteld dossier, de inzage en toegang garanderen via uittekenen van nieuwe sporen, procedures b. Het participatie-begrip 3) Komen tot verdere planning / timing

3. Verloop van de voormiddag • 9 tot 9.30 : onthaal + kapstokken/krachtlijnen van het decreet • 9.30 - 9.45 : reflectie – opmerkingen • 9.45 – 10.15 u : het samengesteld dossier en uittekenen van nieuwe sporen • 10.15- 10.45u : reflectie • 10.45 – 11u : pauze • 11 - 11.15 : opdrachten rond participatie • 11.15 – 11.45 : uitvoeren van de opdrachten • 11.45 – 12.15 u : samenbrengen participatie • 12.15 – 12.30 : verdere planning en timing – korte evaluatie

4. Enkele kapstokken - Geïnspireerd door het IVKR - kinderrechten - Toepassingsgebied: Alle jongeren die in contact komen met de integrale Jeugdhulp Aanvullend Professionele relatie Startpunt van dialoog NIET als eindpunt / slotsom van dialoog

5. Bekwaamheid van de minderjarige • Nuanceren van het principe:“De minderjarige oefent deze rechten zelfstandig uit” • Criteria: zijn leeftijd en maturiteit Bepaalde rechten: 1. Instemmen met Jeugdhulp – Art. 8 2. Kan weigeren gescheiden te worden van zijn/haar ouders – Art 13 3. Kennisnemen van dossier – Art 22 (komt verder nog aan bod) • Reflectie: nemen we dit op in het dossier? Is de jongere handelingsbekwaam?

6. Belang van de minderjarige • Belangrijkste overweging • In dialoog met de minderjarige zelf • Met respect voor de mening, de verantwoordelijkheid van de ouders

7. Beknopt overzicht Over welke rechten gaat het? • Recht op jeugdhulp • Recht op instemming en vrije keuze van de buitenrechtelijke jeugdhulp • Recht op informatie en communicatie • Recht op respect voor het gezinsleven • Recht op inspraak en participatie • Rechten in verband met het dossierActieve informatieplicht (volledige en verstaanbare informatie over de wederzijdse rechten en plichten in de zorgcontext) • Recht op bijstand • Recht op privacy • Recht op een vrij besteedbaar bedrag (residenties) • Recht op een menswaardige behandeling • Klachtrecht Reflectie:

8. Dossier 1) Implementatie van het decreet rechtspositie in het kader van het dossier 2) Doelbepaling van de verslagvoering (handelingsplan, evolutieverslagen)

9. 1) Implementatie van het decreet rechtspositie i.k.v. het dossier • Artikel 20“De minderjarige heeft recht op een dossier dat door de jeugdhulpvoorziening, de toegangspoort en de trajectbegeleiding zorgvuldig worden bijgehouden en veilig wordt bewaard”Bijkomende verwachtingenEcht wel nieuwe elementen (niet voorzien in de decreten rond jeugdhulp) - Specifieke termijn voorzien waarbinnen de toegang moet worden verleend nl. 15 dagen na het verzoek - Recht op afschrift: de mj heeft recht op een schriftelijk rapport: Het verkregen rapport is vertrouwelijk en mag enkel voor doeleinden van jeugdhulp worden gebruikt.

10. Artikel 21“In het dossier worden de persoonsgegevens betreffende de gezondheid apart bijgehouden” • Wat betekent dit? • Samenvattend:Het is de voorziening die een dossier dient samen te stellen.Uitgangspunt:“Inhoud van het dossier van de minderjarige wordt dus niet bepaald door het soort verslag maar door de vraag of een bepaald document gegevens over de jongere zijn verwerkt. Wanneer dit het geval is, moet die informatie toegankelijk zijn voor de jongere. Dat is de betekenis van het goed bijgehouden (en samengesteld) dossier.” (OSBJ)

11. Artikel 22“Recht op toegang tot het dossier”Hoe begrijpen?Toegang: principieel recht om kennis te nemen van de inhoud van het dossier In principe: recht op kennisname van alle persoonsgegevens die hem betreffen. Geldt enkel voor de minderjarige en zijn bijstandspersoonNIET: jeugdhulpcliënt die 18 is geworden, ouders, pleegouders, derdenWijze van toegang: - Inzage: fysiek inkijken of volledige afdruk - Gedeeltelijke inzage - Gesprek - Rapportage (wanneer geen rechtstreekse inzage

12. Recht op toelichting: Duiding: juiste context en interpretatie Plicht: communicatie in begrijpelijke taal Termijn van toegang en toelichting: Het moment waarop uiterlijk toegang moet worden toegekend: 15 dagen nadat erom is verzocht

13. Dossier: tot welke gegevens heeft de mj toegang 1. De minderjarige is bekwaam. A. Toegang via inzage van de gegevens enkel over minderjarige En er zijn uitzonderingen : • Medische gegevens • Gegevens als vertrouwelijk bestempeld en versterkt door derden • Stukken ten behoeve van de gerechtelijke overheid ( wel toegang via advocaat in dossier jrb, en in open verslaggeving samen met cliënt) • Er is agogische exceptie,in het belang van de mj B. Toegang via inzage van de gegevens over de minderjarige en derden • Mj heeft toegang tot de contextuele gegevens. Uitzondering : gegevens over andere derden – toegang via gesprek, rapport of gedeeltelijk ( geen toegang tot gegevens enkel van derden)

14. Dossier: tot welke gegevens heeft de mj toegang 2. De minderjarige is onbekwaam. Geen toegang A. Wel toegang via inzage door de ouders van de gegevens enkel van de minderjarige En er zijn uitzonderingen: zie hierboven • Medische gegevens • Vertrouwelijk • Stukken gerechtelijke overheid Maar ouders wel toegang tot gegevens met agogische exceptie ( in kader van ouderlijk gezag) B.Toegang via inzage door de ouders van de gegevens over de minderjarige en derden Strikter : enkel toegang tot gegevens minderjarige en zichzelf. Steeds overwegen : wordt door inzage de privacy van anderen niet geschaad!!

15. Wat betekent dit? • VZW dient te zorgen voor samengesteld dossier. • Hoe? voorstel

16. Omschrijving van de gegevens die thuishoren in een samengesteld dossier: • Voorbeeld wordt getoond op computer en op papier: • DOSSIER : naam ( van de minderjarige): • 5 Submappen : • Overzicht van het dossier • Verslagen ( HP/EV) • Werknota’s : document • Vertrouwelijke nota’s • Gezondheidsgegevens • Reflectie Algemeen : schrijf over mensen zoals je zou willen dat er over jou, je ouders of kinderen zou worden geschreven. Schrijven vanuit ieders perspectief.

17. 2) Doelbepaling van de verslagvoering ( handelingsplan, evolutieverslagen) . • Hoeschrijven we de verslagen? Voor wie schrijven we de verslagen? Versterken van de doelformulering • Nieuw spoor : Vorming doelformulering en effecten op de verslaggeving Toepassen op de verslaggeving Visie ontwikkeling rond samenvatting Visie ontwikkeling rond het handelingsplan

18. Verslagvoering Voorstel nieuwe structuur van het handelingsplan Voorstel nieuwe structuur evolutieverslag (TB) Reflecties –

19. Participatie • Basisvisie van het decreet – “ geest van het decreet” “We helpen de jongere aan zijn rechten te komen” Opdrachten : Hoe werk je participatief met de minderjarige? Opstellen van een kernkwadrant

20. Participatie • Opstellen van een kernkwadrant : individueel/ per team/ op vzw niveau • Krachten/ kwaliteiten • Valkuilen • Uitdagingen • Allergieën

21. Opdracht : kernkwadranthoe werk ik participatief met jongeren? Kwaliteit Valkuil waar ben ik goed in? Te veel van het goede, Sterke kanten een kwaliteit die tever doorschiet AllergieUitdaging • We zijn vaak allergisch positief tegen- voor teveel aan zijn overgestelde van de uitdaging valkuil

22. Verdere planning en timing • Wat aanpakken? : • - starten met samengesteld dossier • - procedures aanpassen rond dossier - toegangsrecht • - doelformulering en verslagvoering aanpassen

23. Hoe? • Met nieuwe dossiers starten met het werken volgens het samengesteld dossier. • 2 werkgroepen opstarten met specifieke opdracht : • Het aanpassen van procedures rond het dossier en het toegangsrecht en ook mee opnemen in de folders • Leidraden en sjablonen maken voor HP/EV • 2 vormingsmomenten opzetten rond doelen stellen

24. Evaluatie • Wat neem je mee? • Wat geleerd rond participatieve houding? • Wat heb je nodig om het onder de aandacht te houden?