H ervorming secundair onderwijs 4 juni 2013

1. Hervorming secundair onderwijs 4juni 2013

3. Waarom?27 verbeterpuntenSTERKTES BEHOUDEN Hoe?Doelstellingen &maatregelen

4. Tijdlijn

5. 9 thema’s • basisonderwijs • inhoudelijke aanpak secundair onderwijs • structuur secundair onderwijs • aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt • evaluatie en attesteringsbeleid • leerlingenbegeleiding • databeheer en meten • personeel en bestuur • budget en omkadering

6. Maar eerst… OLB doelstellingen & Studiekeuze in de sterkte – zwakte analyse

7. School- en Studiekeuze • Verbeterpunt 2.18: Studie- en beroepskeuzebegeleiding is niet altijd adequaat • Vandaag is de studie- en beroepskeuzebegeleiding geen continu proces. Zij blijft beperkt tot enkele • scharniermomenten. • Een belangrijk scharniermoment is de overgang van het basisonderwijs naar het secundair onderwijs. • De leraar van het zesde leerjaar en de klassenraad spelen hier een belangrijke rol. Zij houden hierbij • vandaag vooral rekening met de cognitieve ontwikkeling van leerlingen op het vlak van taal en • wiskunde, maar hebben veel minder aandacht voor andere ontwikkelingsdomeinen zoals techniek. • Op het ogenblik dat de leerlingen 12 jaar zijn, beschikken ouders en leerlingen over te weinig • informatie en hebben ze onvoldoende zicht op alle capaciteiten van de leerling om een goede keuze • te maken. • Ook doorheen het secundair onderwijs krijgen leerlingen weinig steun bij de ontwikkeling van hun • keuzebekwaamheid. Leerkrachten zijn onvoldoende voorbereid om die rol op te nemen. De sociaal • economische achtergrond van leerlingen heeft een grote invloed op wat zij verwachten van • leerlingen en op de adviezen die zij hen geven. De onduidelijke profielen van de studierichtingen in • het secundair onderwijs bieden ook weinig houvast voor een goede studie- en • beroepskeuzebegeleiding. • Ouders reageren verschillend op adviezen. Ouders met een sterke sociaal economische achtergrond • zullen hun kinderen eerder overschatten. Ouders met een zwakkere sociaal economische • achtergrond zullen minder risico’s nemen en hun kind eren eerder onderschatten

8. School- en Studiekeuze Doelstelling 4 Alle leerlingen en ouders keuzevaardiger maken door ze meer inzicht te geven: - in de eigen mogelijkheden- in de studiemogelijkheden en - de mogelijkheden op de arbeidsmarkt.

9. School- en Studiekeuze Doelstelling 5 Ouders en leerlingen vanaf 12-jarige leeftijd - mogelijkheden tot een gefaseerde, bewuste en positieve studiekeuze bieden - met als doel op 12-jarige leeftijd onherroepelijke en op foute gronden gebaseerde keuzes te vermijden.

10. School- en Studiekeuze Doelstelling 6 Een positieve school- en studiekeuze op basis van - inzicht, interesse en capaciteiten van deleerling …..en dus…. - onafhankelijk van sociaal-economische en sociaal- culturele status.

11. School- en Studiekeuze Specifiek voor basisonderwijs:Doelstelling 23 De leerlingen en ouders keuzevaardiger maken door ze meer inzicht te geven - in de eigen mogelijkheden van de jongeren - en de studiemogelijkheden.

12. 2. Sterker basisonderwijs • Het getuigschrift basisonderwijs ! • versterking curriculum • Geleidelijkere overgang BaO - S.O.: - Techniek en wetenschap als een apart leergebied - vakleraren in derde graad (vb. techniek en wetenschap) • differentiatie consolideren/versterken • toetsen op het einde van het basisonderwijs (IKZ) • persoonlijk leerlingendossier • Taal: screening + taalbad (OD XXIII)

13. 2. Sterker basisonderwijs • Het getuigschrift basisonderwijs ! • Toetsen .

14. 2. Sterker basisonderwijs Persoonlijk leerlingendossier

15. 3. Inhoudelijke aanpak SO • Competenties (Kennis expliciet)versus competentiegericht onderwijs • Onderscheid ET- VOET vervalt • sleutelcompetenties per graad (basis = ESC) • algemene vorming voor iedereen - voldoende breed/ruim - voldoende ambitieus • werkplekleren in arbeidsmarktgerichte studierichtingen in de derde graad

16. Structuur eerste graad

17. Structuur eerste graadPrincipe • De Raad Secundair Onderwijs gaat ervan uit dat alle scholen in de eerste graad A een aanbod zouden moeten doen op alle abstractieniveaus van de basisvorming (zowel de uitdagende als de remediërende pakketten). • De school behoudt wel een vrijheidsgraad om te kiezen uit de inhoudelijke pakketten (techniek, wiskunde/wetenschappen, kunst, economie, Nederlands, moderne vreemde talen en klassieke talen). Met andere woorden: binnen een inhoudelijk domein dat ze kiest, biedt elke school in de eerste graad A een continuüm aan abstractieniveaus aan die een optimale studiekeuze voorbereidt. • Deze basisopties / differentiatiepakketten zijn, in de interpretatie van de Raad Secundair Onderwijs, niet langer gedetermineerd door de verschillende abstractiegraden waarbinnen de eerste graad wordt georganiseerd. • Die interpretatie garandeert het best de observerende en oriënterende functie van de eerste graad.

18. Structuur eerste graadconcrete schoolstructuur Twee strekkingen: • ACOD, de gezinsbond, directeurs van het officieel onderwijs, GO!, GO! ouders, het netwerk tegen armoede en VSK, VSOA vinden dat scholen die de eerste graad organiseren, alle inhoudelijke pakketten moeten aanbieden, en dit zowel uitdagend als remediërend. Alleen zo kan een brede eerste graad worden uitgebouwd en kan een onderwijs op verschillende snelheden worden vermeden. • OKO, OVSG, POV en VSKO zijn van oordeel dat de beleidsruimte die het masterplan biedt voor scholen positief is gelet op de organiseerbaarheid van een verplichte verbreding.

19. Bredere eerste graadP. Yperman • behoud A-stroom en schakeltraject (voormalige B-stroom) • enkel zonder getuigschrift basisonderwijs naar schakeltraject • eerste twee jaren oriënterend • basisvorming volgens Europese sleutelcompetenties - dus ook economie, techniek en cultuur - kan in verschillende abstractiegraden • aanvulling met differentiatiemogelijkheden - extra leerstof + extra ondersteuning op alle scholen - Latijn, techniek, wiskunde/wetenschappen, kunst, economie, Nederlands, Frans en Engels • scholen krijgen vrijheid om dit uit te werken

20. nieuwe indeling in 2de en 3de graad • reductie studierichtingen na screening van de bestaande richtingen (relevantie & uniciteit) - VKS • ordening volgens doel/finaliteit • doorstroming hoger onderwijs (theoretisch-abstract) • arbeidsmarktgericht (praktisch) • beide finaliteiten • indeling volgens domeininhoud • schotten aso/bso/kso/tso weg • Kwaliteitstoets matrix o.b.v. ET-en (uiterlijk 2016)

21. De matrix DOORSTROOM DOORSTROOM ARBEIDSMARKT-GERICHT ARBEIDSMARKT- GERICHT … kunst en creatie … … wetenschap en techniek … … … economie en organisatie … … … … … … taal en cultuur welzijn en maatschappij … … …

22. Domein- en campusscholen • Domeinschool: Elk inhoudelijk domein dat aangeboden wordt, wordt in de verschillende finaliteiten aangeboden. • Campusschool: Bevat studierichtingen van verschillende finaliteiten, maar niet in hetzelfde domein. • domein- en campusscholen worden via incentives aangemoedigd

23. Aansluiting onderwijs - arbeidsmarkt • Diploma SO ? --- 7BSO ----- Sense ----- HBO5 • Vlaamse kwalificatiestructuur - O 1-8 versus B 1-8- Elke behaalde afgeronde beroepskwalificatiewordt gecertificeerd. • Structureel overleg over kwal. & kwant. afstemming studieaanbod - arbeidsmarkt

24. Aansluiting onderwijs - hoger onderwijs Oriënteringsproeven: • Verplicht versus vrijwillig • Bindend versus niet-bindend • Generiek versus studiegebied/-richting gebonden • Losstaand versus ingebed in een OLB-traject Het invoeren van een niet-bindende oriënteringsproef, die naast kennis ook attitudes bevraagt. Deze proef wordt ruim voorafgaand aan de instap in het hoger onderwijs afgenomen (bv. eind 5de jaar) als onderdeel van een globaal begeleidingstraject.

25. attesteringsbeleid • Motivering attesten • na het eerste jaar van de eerste graad • geen B-attesten mogelijk • C-attesten enkel uitzonderlijk, op basis van uitdrukkelijke motivatie • nieuwe mogelijkheid: • A-attest met verplichte remediëring in het daaropvolgende jaar • overzitten met B-attest kan slechts mits expliciet advies klassenraad

26. Leerlingenbegeleiding Leerlingenbegeleiding in de sterkte-zwakte-analyse & Doelstellingen

27. Sterkte Veel secundaire scholen doen inspanningen om hun leerlingenbegeleiding uit te bouwen en hun zorg voor leerlingen met leer- of andere problemen te verbeteren. Zij zetten hiervoor op eigen initiatief middelen in uit hun puntenenveloppe en/of hun urenpakket. Sommige scholen werken met vertrouwensleraren en leerlingenbegeleiders die ze helemaal of gedeeltelijk vrijstellen van lesopdracht.

28. Verbeterpunt… Leerlingen hebben meer zorg en begeleiding nodig Ondanks de vele inspanningen van scholen om hun leerlingen goed te begeleiden, doen steeds meer leerlingen een beroep op schoolexterne diensten voor begeleiding en telt het buitengewoon onderwijs steeds meer leerlingen. Niet alle scholen beschikken over de expertise die nodig is om een integraal zorgbeleid te voeren en hun leerlingen de zorg en begeleiding te bieden die ze nodig hebben. Hun zorgbeleid is ook niet altijd goed ingebed in hun schoolbeleid.

29. Doel & Maatregelen Doelstelling: • Verbeteren van het integraal zorgbeleid van de scholen Maatregelen leerlingenbegeleiding: • Individueel leerlingendossier • Garanderen van een actieve en permanente leerlingenbegeleiding en studie- en beroepskeuzebegeleiding die verder gaat dan alleen toewerken naar de keuzemomenten. • Meetinstrumenten – screenen – leerwinst • Audit CLB • Leerrecht

30. Databeheer & metenNiet • Kenniscentrum • Meetmomenten: - eind BaO - in S.O. : taal, wiskunde en wetenschappen • Doelstelling: interne kwaliteitscontrole en info op systeemniveau

31. Personeel en bestuurNiet • Bestuurlijke schaalvergroting: scholengroepen • Professional en professionalisering • Veranderingsmanagement: - pedagogische begeleidingsdiensten - begeleiding van directeurs en schoolbesturen • Lerarenopleidingen

32. Budget & omkaderingNiet • Nieuw omkaderingssysteem - geïntegreerd - transparant en onderbouwd - degressiviteit en vrije keuze • Alle middelen toekennen aan bestuurlijk geheel • Macro budgetneutraliteit

33. Volgende stappen

34. advies VLOR en SERV • Bespreking in commissie onderwijs • maatregelen nog tijdens deze legislatuur te nemen • stapsgewijze uitrol ----- Draaiboek !!!

35. Wat vertellen we aan onze leerlingen en ouders ? • Voor onze huidige zesdeleerjaars verandert er niets. • Voor onze huidige vijfdeleerjaarsook niets. • De start is mogelijk voor onze huidige vierdeleerjaars1/09 2016 • Nieuwe normen voor getuigschrift vanaf 1/09/2015dus eerste nieuwe getuigschriften 30/06/2016. • Eén op één – toegang tot A of B 1/09/2015 of 2016 na M3 • Implementatie basisopties 1/09/2017 • Implementatie matrix 1/09/2017

36. Ook de leerkrachten zijn er helemaal klaar voor….