Dane INFORMACYJNE:

2. Dane INFORMACYJNE: • Nazwa szkoły: • I LO im. Adama Mickiewicza w Stargardzie Szczecińskim • ID grupy: • 97/67_MF_G2 • Kompetencja: • Matematyczno-fizyczna • Temat projektowy: • Początkiem wszechrzeczy jest woda. • Semestr/rok szkolny: 5 / 2011-2012

3. POCZĄTKIEM WSZECHRZECZY JEST WODA

4. Budowa wody • W cząsteczce wody następuje przesunięcie elektronów w stronę atomu tlenu. Powoduje to, że atom tlenu ma pewien ładunek ujemny, a atomy wodoru odpowiadający mu ładunek dodatni. Ujemny ładunek atomu tlenu przyciąga dodatnio naładowane atomy wodoru sąsiedniej cząsteczki i pomiędzy nimi powstaje tak zwane wiązanie wodorowe. Mówimy, że cząstka wody jest polarna, czyli tworzy dipol.

5. Właściwości fizyczne molekuły wody • Cząsteczki wody przyciągają się różnoimiennymi biegunami tworząc asocjat, dzięki czemu temperatura wrzenia wody jest stosunkowo wysoka. Biegunowa budowa cząsteczki wody powoduje dobrą rozpuszczalność w wodzie szeregu związków chemicznych. Wodę otrzymuje się przez spalanie wodoru w tlenie. Cząsteczka wody jest bardzo trwała.

6. Stany skupienia i ich przemiany

7. Woda występuje najczęściej w postaci cieczy, jednak może być ona również ciałem stałym (lód lub śnieg), a także gazem (para wodna).Prawie wszystkie substancje mogą przechodzić z jednego stanu skupienia w inny. Rozróżnia się następujące przejścia fazowe wody : • ze stanu stałego w ciekły - topnienie • ze stanu ciekłego w stały - krzepnięcie • ze stanu ciekłego w gazowy - parowanie • ze stanu gazowego w ciekły - skraplanie • ze stanu stałego w gazowy – sublimacja • ze stanu gazowego w stały - resublimacja

8. Stan stały - lód lub śnieg.

9. Lód lub śnieg występują poniżej 0 stopni C. Mają właściwości jak każde ciało stałe tzn. mają określony kształt, trudno zmienić ich objętość. • Powstaje ze schłodzonej wody czyli przez krzepnięcie lub przez resublimację. Lód tak samo jak woda i para wodna nie ma koloru, w dotyku jest zimny i jest ciałem kruchym. • Zjawisko zmiany objętości podczas przechodzenia z fazy ciekłej do fazy stałej wody (lód) pełni bardzo istotną rolę w przyrodzie. W szczególności dotlenienie gleby poprzez rozsadzanie zmarzniętych brył ziemi oraz zjawisko pękania skał.

10. Stan cieczy - woda.

11. Woda występuje pomiędzy temperaturą 0 stopni C i 100 stopni C. Ma ona takie same właściwości jak inne ciecze. • Nie ma określonego kształtu, nie jest ściśliwa. Powstaje ona przez schłodzenie pary wodnej czyli skraplanie lub ogrzewanie lodu czyli topnienie. • Woda występuje w postaciach jezior, rzek, oceanów itp. Woda jest rozpuszczalnikiem dla wielu ciał stałych np. dla cukru, soli, wapnia.

12. Stan gazowy- para wodna.

13. Para występuje w każdej temperaturze. Im większa powierzchnia swobodna tym woda szybciej paruje. Para wodna tworzy się przez parowanie i powyżej 100 stopni C czyli temperatura wrzenia oraz przez sublimację czyli zamianę lodu w parę. Często para wodna mylona jest z mgłą, mgła to drobne kropelki wody, para wodna natomiast jest niewidoczna i tworzy się wszędzie. • Zjawisko parowania jest jednym z podstawowych czynników istnienia przyrody. Woda parując tworzy obłoki pary w formie chmur, które schłodzone opadają na ziemię pod postacią deszczu

14. OBIEG WODY W PRZYRODZIE

15. Bilans wodny • Bilans wodny - to zrównoważenie przybytków i ubytków wody w określonej przestrzeni i czasie. Bilans można sporządzać dla całego kontynentu, a także osobno dla mórz, lądów, dorzecza, zlewni, obszarów administracyjnych.Bilans wodny można wykonać dla wieloleci, najkrótszym okresem bilansowym jest ROK HYDROLOGICZNY (od 01.11 do 31.10)Podstawowym bilansem jest BILANS PENCKA • P = H + S + dR P - opadH - odpływS - stratydR - różnica retencji na początku i na końcu okresu bilansowego

16. Obserwacje satelitarne • Temperatura powierzchni morza (SST)od 1979 r. wyznaczana jest na podstawie danych ze standardową rozdzielczością przestrzenną 1 km i dokładnością ok. 1°C przy rozdzielczości 0.1°C. Oprócz informacji o termice powierzchniowej warstwy morza służy jako parametr umożliwiający obserwację i badanie wielu procesów w  morzu, także zachodzących głęboko pod jego powierzchnią (upwellingi przybrzeżne, struktury wirowe, rozprzestrzenianie się wód lądowych itd.).

17. Znaczenie wody dla człowieka

18. Organizm człowieka zawiera około 65 % wody. Poziom ten zależy oczywiście od wieku i płci. Jest niezbędna w podtrzymywaniu wszystkich procesów biologicznych w organizmie człowieka i pełni następujące funkcje: • jest podstawą płynów ustrojowych, • rozpuszcza pokarm i odpowiada za jego transport, • wspomaga wchłanianie pożywienia z jelit i odżywianie komórek, • usuwa szkodliwe produkty przemiany materii, • bierze udział w reakcjach biochemicznych, • reguluje temperaturę, • zwilża błony śluzowe, stawy i gałkę oczną.

19. Termika wód a globalne zmiany klimatyczne • Topnienie lodowców • Topnienie lodów Arktyki • Rozmarzanie wiecznej zmarzliny • Topnienie Grenlandii i Antarktydy • Wzrost poziomu oceanów • Zmiany prądów oceanicznych • Zmiany w opadach

20. Topnienie lodowców - czuły wskaźnik zmian klimatu. • Alaska, Stany Zjednoczone, Nowa Zelandia, Himalaje, Andy, Alpy, we wszystkich tych miejscach lodowce topnieją. W związku z topnieniem lodowców w Himalajach, do połowy stulecia Chiny stracą 2/3 swoich lodowców. W Andach zanik wypływających z lodowców rzek nie tylko prowadzi do problemów z zapewnieniem wody rolnictwu i mieszkańcom miast, ale też wyłączeń elektrowni wodnych

21. Topnienie lodów Arktyki • Arktyka to obszar wyjątkowo czuły na zmiany klimatu, a zachodzące w niej zmiany można traktować jak system wczesnego ostrzegania dla klimatu planety. Wzrost temperatury powoduje topnienie lodu, na którego miejsce pojawia się woda lub ziemia. Lód odbijał energię słoneczną, woda i ziemia pochłaniają ją. Wzrasta temperatura i topnieje jeszcze więcej lodu.

22. Rozmarzanie wiecznej zmarzliny • Wieczna zmarzlina pokrywa obszar 10 milionów kilometrów kwadratowych. W znacznej części jest zmrożona od tysięcy, a nawet milionów lat. Naukowcy szacują, że roztopienie się wiecznej zmarzliny oznaczać będzie uwolnienie się do atmosfery gazów cieplarnianych odpowiadających 10 - 100% naszych emisji z paliw kopalnych, wzmagając spiralę efektu cieplarnianego. Już dziś zmrożona wcześniej na beton zmarzlina zamienia się w bagno, powodując zniszczenia budynków, dróg, rurociągów, a nawet przewracanie się drzew.

23. Topnienie Grenlandii i Antarktydy • Grenlandia leży wśród lodów Arktyki, a tamtejszy wzrost temperatury powoduje coraz szybsze topnienie jej lodowców. Nawet w środku grenlandzkiego lądolodu w lecie pojawiają się rzeki, które penetrują szczeliny i docierają do skał leżących pod lodem, dodatkowo przyczyniając się do jego szybszego zsuwania się w stronę oceanu. Obecny wzrost temperatury i towarzyszący im rozpad lodowców jest bezprecedensowy- gwałtownie rozpadają się nawet lodowce istniejące od tysięcy lat, które bez problemu przetrwały okresowe zmiany temperatury łącznie z ociepleniem średniowiecznym.

24. Wzrost poziomu oceanów • Za obserwowanym podnoszeniem się poziomu oceanów stoją dwie przyczyny - termiczne rozszerzanie się wody wraz ze wzrostem jej temperatury oraz spływanie do oceanów wody z topniejących lodowców lądowych. W ostatnim stuleciu poziom wody podniósł się raptem o 20 centymetrów, jednak proces ten przyspiesza, wyprzedzając prognozy naukowców. Do końca obecnego stulecia poziom oceanów wzrośnie o nawet 1-1,5 m, a później stopniowo nawet o kilkadziesiąt metrów

25. Zmiany prądów oceanicznych • Ciepły prąd oceaniczny Golfstrom ogrzewa Europę leżącą na szerokości geograficznej Labradoru i Kamczatki. Po dotarciu na północny Atlantyk woda ochładza się i tonie. Pomaga w tym również wytrącanie się soli z powstającego lodu, co dodatkowo czyni wodę gęstszą.

26. Projekt przygotowali: • Artur Bobrowski • Adam Chełstowski • Błażej Ciesiński • Monika Hoffmann • Agata Jaroszek • Joanna Jurkiewicz • Karol Malec • Milena Mess • Maciej Michno • Magdalena Rybak • Joanna Szwaczkowska • Rafał Szwarnóg • Maksymilian Ślusarczyk • Marcin Tracz • Eliza Walendzik • Dorota Wieczorek • Mateusz Wróblewski • Paweł Wysocki • Szymon Zenel