Tekjumunur karla og kvenna Ingólfur V. Gíslason 16.8.2007

1. Tekjumunur karla og kvennaIngólfur V. Gíslason16.8.2007

2. Þrjár þróunarlínur í stöðu kynjanna síðustu 50 ár • 1. Vinnumarkaðsvæðing mæðra • 2. Samfélagsvæðing barnauppeldis • 3. Fjölskylduvæðing feðra

3. Atvinnuþátttaka karla og kvenna 1910 - 2006

4. Atvinnuþátttaka kvenna eftir hjúskaparstöðu 1920-2001

5. Börn í leikskólum sem hlutfall af árgangi 1998-2006

6. Lengd leikskóladvalar 1998-2006

8. Hlutur karla í heimilisstörfum 1987/90 og 2000/01

9. Hlutfall umsókna karla af umsóknum kvenna • 2001 82,4% • 2002 83,6% • 2003 86,6% • 2004 89,8%

10. Meðaldagafjöldi Karlar Konur • 2001 39 186 • 2002 68 187 • 2003 97 183 • 2004 96 182

11. Þrennt liggur undir • Heildar munur á launatekjum • Munur að teknu tilliti til vinnutíma • Munur að teknu tilliti til (sanngjarnra) breyta

12. Hlutfall atvinnutekna kvenna af atvinnutekjum karla 1980-2005

13. Hærri atvinnutekjur sambúðarfólks 1991-2005

14. Meðalfjöldi vinnustunda í aðal- og aukastarfi 1991-2006

15. Lífskjör og lífshættir 1988 • 8,2% kvenna sögðu vinnutíma sinn of stuttan og 22% þeirra segjast ekki vinna jafn lengi og þær vildu vegna barna. 2,4% karla nefndu þá ástæðu

16. Launamunur karla og kvenna 1991-2005

17. Reykjavík, breytur • Málaflokkur • Starfsgrein • Hlutfall karla í stéttarfélagi • Starfsaldur • Aldur • Vinnutími

18. Reykjavík • 1995 var óútskýrði munurinn 14% • 2001 var óútskýrði munurinn 7%

19. Hlutfall kvenna af brautskráðum úr Háskóla Íslands

20. Launamyndun og kynbundinn launamunur 1994 og 2006 • Athugun í 4 einkafyrirtækjum og fjórum opinberum stofnunum. Breytur: • Starf • Menntun • Starfsaldur • Aldur • Yfirvinna • Opinbert eða einkafyrirtæki

21. Launamyndun og kynbundinn launamunur 1994 og 2006 Launamunurinn var 16% árið 1994 en 15,7% árið 2006 • En verulegar breytingar á viðhorfum – karlar spenntari fyrir fjölskyldunni og konur spenntari fyrir launavinnunni

22. Hagfræðistofnun 2007 • Raungögn frá 102 fyrirtækjum • Föst mánaðarlaun kvenna 18% lægri • 8% skýrð með menntun, starfi, aldri eða starfsaldri • Eftir stendur 10% munur • Gæti stafað af ábyrgð og frammistöðu

23. Tilraun Þorláks o.fl. • 429 starfsmenn fyrirtækja og háskólanemendur tóku þátt • Léku starfsmannastjóra • Réðu fólk og ráðlögðu nákomnum ættingja varðandi launakröfur • Ýmist karl eða kona, frændi eða frænka

24. Niðurstöður Þorláks o.fl. • Kona fékk að meðaltali 10-12% lægri laun yfir allar mælingar • Konu eru boðin lægri laun, talið að hún sætti sig við lægri laun, konu er ráðlagt að biðja um lægri laun, talið að henni verði boðin lægri laun og ráðlagt að sætta sig við lægri laun en karl

25. Niðurstöður Þorláks o.fl. • Einnig kom fram að þátttakendur töldu konu eiga mun erfiðar með að vinna aukavinnu sökum fjölskyldulífs

26. Niðurstöður Þorláks o.fl. • Upphaflegar tilgátur staðfestar: • 1. Körlum eru boðin hærri laun, óháð því hvort karl eða kona býður launin • 2. Sami munur sést þegar fólki er ráðlagt að biðja um tiltekin laun og þegar metið er við hvaða laun fólk sætti sig

27. Könnun SA 2003 • Konur + • 1. Samviskusamari (62%) • 2. Liprari í mannlegum samskiptum (33%) • Konur – • 1. Þurfa meira að sinna fjölskyldu og heimili (40%) • 2. Eiga erfiðar með að taka gagnrýni (20%)

28. Venjulegar vinnustundir karla og kvenna (25-54 ára) eftir fjölda barna (2002)

29. Atvinnutekjur giftra og ógiftra 2002 - 2005

30. Hver bar oftast ábyrgð á börnum sl. 6. mánuði? • Svör kvenna: • Bæði jafnt 40% • Ég sjálf 48% • Maki 2% • Annað 10% • Gallup 2003

32. Bilið brúað • Minnkað starfshlutfall: • Karlar 7,3% • Konur 18,2% • Sveigjanlegur vinnutími: • Karlar 8,3% • Konur 11,1% • Bryndís Jónsdóttir (2007). Upplifun foreldra á fæðingarorlofi

33. Lokapunktar • Samkvæmt skattframtölum þokar saman með konum og körlum • Sama er uppi á teningnum ef tekið er tillit til vinnutíma • Kannanir á “óskýrðum launamun” benda eindregið til stöðnunar þar

34. Lokapunktar • Staðan hérlendis svipuð (ívið lakari) og á hinum Norðurlöndunum • Stöðnun þar líka • Erum við komin að endapunkti?

35. Takk fyrir