TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

2. TBM Alan Bilgisi Öğrenme Alanı ALKOL ve ALKOL BAĞIMLILIĞI Prof. Dr. İlhan Yargıç TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

3. Başlama Nedenleri • Merak • Arkadaş baskısı • Sorunlardan kaçmak • Sorunlarına çözüm bulacağına inanmak TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

4. Bağımlılık • Bağımlılık zarar görmesine rağmen bir şeyi tekrar yapmaktır. • Bağımlılık bir süreçtir. • Kişi bağımlı olduğunu fark etmez. TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

5. Bağımlılık Tedavisi • Bağımlılık tedavisi çok uzun, yorucu ve pahalı bir süreçtir. • Tedavi sonrası kişi “Bir kereden bir şey olmaz.” diyerek tekrar başlarsa aynı duruma geri döner. • Esas olan bağımlılıktan korunmaktır. TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

6. Unutmayın! • Bağımlılık alkolün yol açabileceği zararlardan sadece 1 tanesidir. • Alkolün pek çok zararı, bağımlı olmadan da meydana gelebilir. TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

7. Alkole Bağlı Zararlı Sonuçlar • Sağlık kaybı • Kaza ve yaralanmalar • Şiddet uygulama ya da şiddete maruz kalma • Cinayet • İntihar • Psikiyatrik sorunlar • Sosyal ve ailevi sorunlar • İşgücü kaybı TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

8. Alkolün En Büyük Zararı • Alkolün en büyük zararı beyin üzerindedir. • Kişinin karar verme ve düşünce süreçlerini bozar. TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

9. Alkol • Kendini kontrol etmeyi azaltır. • Yaşanan durumları farklı algılatır. • Tehlikeyi algılamayı zorlaştırır. TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

10. Genç Beyinlerde Alkolün Etkisi Erişkinlerdekinden Farklı • Gençler alkolün negatif etkilerine daha az duyarlıdır ve bu nedenle otokontrole yönelten işaretler daha azdır. • Gençler alkolün pozitif etkilerine daha fazla duyarlıdır ve bu da içme davranışını ve aşırı alkol alımını pekiştirir. (Spear&Varlinskaya, 2005) TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

11. Gençlerde Alkolün Negatif Etkilerine Düşük Duyarlılık • Gençlerde alkolün uyuklama ve motor koordinasyon bozukluğu gibi sarhoşluk belirtilerine duyarlılık azdır. • Gençlerde alkole bağlı akşamdan kalmışlık belirtileri daha azdır. • Gençlerde alkol alınmasına bağlı depresyon ve anksiyete daha azdır. TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

12. Gençler Alkole Bağlı Beyin Hasarına Daha Yatkın Gençler, alkolün unutkanlık yapma etkisine daha duyarlıdır. (White&Swartzwelder. Ann N Y AcadSci 2004) Gençler, alkolün nörodejeneratif etkisine daha duyarlıdır. (Nixonet al. Alcohol 2010) TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

13. Gençler Alkole Bağlı Beyin Hasarına Daha Yatkın • Fazla alkol kullanan gençlerin bazı beyin bölgelerinin (hipokampüsveprefrontal korteks)hacmiazalmıştır. • (Medina et al. AlcoholClinExpRes 2008) • Bu beyin bölgeleri davranışları frenlemede rol oynar. • Bu bölgelerin dejenerasyonu dürtüselliğe, karar vermede bozulmaya ve dolayısıyla daha fazla alkol alımına neden olur. TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

14. Kafa Çekme (BingeDrinking) • Bir gün içinde • 4 küçük bira ya da • 2 duble set içkiden fazlasını kullanmak TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

15. Alkolün Beyindeki Beyaz Cevher Üzerine Etkileri • Gençlerde binge drinking beyaz cevherdeki sinir yollarını bozar. • Bozulmanın şiddeti alkol miktarına paralel olarak artar • (Jacobus et al. NeurotoxicolTeratol 2009) • Bu durum ergenlerde en sık görülen içme şekli olan «bingedrinkin»in riskini göstermektedir. TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

16. Kafa Çekme (BingeDrinking) • Alkol bağımlısı olmayan ama bingdrinkingi olan ergenlerde hiç içmeyen ya da sosyal içici olan yaşıtlarına göre hafif de olsa ölçülebilir bilişsel bozulmalar var. • (Schweinsburg et al. Alcohol 2010) TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

17. Gençlerde Alkol Beyinde Dejenerasyona Neden Olur Beyaz cevherde dejenerasyon yapar. Gri cevherde dejenerasyon yapar Hipokampusta isimli bölgede kök hücrelerin çoğalmasını azaltarak sinir hücresi gelişimini baskılar. Yeni doğan nöronların yaşam süresini de kısaltır. (Nixon et al. Alcohol 2010) TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

18. Trafik Kazaları ve Alkol Alkol kaynaklı trafik kazalarının oranı %21.9 TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

19. Sebep ve Sonuç TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

20. Alkol - Şiddet İlişkisi • Gençler tarafından işlenen şiddet • Çocuklara karşı şiddet ve kötü muamele • Eş tarafından uygulanan şiddet • Yaşlılara karşı şiddet ve kötü muamele • Cinsel şiddet TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

21. TBMM 2010 Türkiye Uyuşturucu Raporu • Alkol aldıktan sonra suç işleyenlerin • % 54’ü cinayet suçu işliyor. • Uyuşturucu aldıktan sonra suç işleyenlerin • % 47’si uyuşturucu ile ilgili suçlar, • % 23’ü cinayet suçu işliyor. TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

22. Alkol – Aileye Etkileri • Alkol, bütün dünyada ailevi problemlerin en başta gelen sebeplerindendir. • Kullanan kişilerin eşleri, ebeveynleri, çeşitli yaşlardaki kardeşleri ve çocukları da çeşitli şekillerde etkilenmektedir. TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

23. Çocuklar Genel Olarak… • İstikrarsız bir aile ortamında büyürler. • Alkolik bir ebeveynden dengesiz tepkiler alırlar. • Öngörülemez ebeveyn tutumları onların da davranışlarını dengesizleştirir. • Bazı alkolik çocukları, alkol problemi olan kişiyi mutlu ederek onu içmekten alıkoyabileceğini düşünürler. TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

24. Aile İçi Cinsel ve Fiziksel Taciz TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

25. Ailevi Problemler Fazla Alkol Kullanma ÖN YARGI Fazla Alkol Kullanma Ailevi Problemler DOĞRUSU TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

26. Acil Servis Başvuruları Alkol Bağımlılığı Sıklığı %7 (Şengül ve ark 2009) TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

27. Zonguldak’ta İş Kazaları Acil Servise Geldiğinde Alkollü % 7.2 (Kıran ve ark 2006) TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

28. Baş - Boyun Kanseri ve Alkol • Baş ve boyun kanseri gelişme riski 2X • Alkol içme süresi ve sıklığı ile risk ↑ (Pınar ve ark 2001) TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

29. Ege’de Ölümcül Zehirlenmeler Alkol %20 ile 1. sırada (Elif ve ark 2003) TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

30. Alkole Bağlı Hastalıklar • 2002 yılında 10,048 hasta, hastanelerden alkolle ilgili tanılarla taburcu edildi. • = 1,192,161 hasta günü (Sağlık İstatistikleri 2003) TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

31. Alkol ve Kalp Hastalıkları • 3443 erkek ve kadın ort 7.4 yıl izlendi • Fazla alkol kullanımının diyabet ile kalp damar hastalığı riskini arttırdı. • Erkeklerde ölüm oranını yükseltti. • Ilımlı kullanımının koroner kalp hastalığı ve genel mortalite üzerinde anlamlı bir etkisi saptanmadı . TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

32. Alkolün Zararı Sadece Kişinin Kendine mi? • Fazla kullanım aile hayatına, iş hayatına, doğacak çocuklara, aile ve ülke ekonomisine verdiği zararlar çok büyüktür. TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

33. Türkiye’de Alkole Harcanan Para • Aile bütçesinin • 2004 %4.3 • 2005 %4.1 • 2006 %4.1 • 2007 %4.3 • 2008 %3.8 Kaynak: TUIK 2009 TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

34. Bağımlılık Süreci • Gençlerde bağımlılık erişkinlere göre çok daha hızlı gelişir. TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

35. Gençlerde Durumunu Kabul Etmeme (İnkâr) Daha Fazladır • Gençler, erişkinlerdeki gibi ciddi yoksunluk belirtileri göstermezler. • İş ya da eş kaybı gibi uzun vadeli olumsuz sonuçlar yaşamazlar. • Gençler aile vb. tarafından daha çok korunur. • Gençlerdeki belirtiler duygusal, davranışsal ve gelişimsel döneme özgüdür. TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

36. Alkol Kullanımında Evreler: Erken Evre • İlk denemeler 12-15 yaş civarında başlar. • Zaman içinde sıklaşır. • Gencin temel ”baş etme mekanizması” hâline gelir . TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

37. Alkol Kullanımında Evreler: Orta Evre • Olumsuz sonuçlar artmaya başlar. • Öncelikleri ve tutumları değişir. • Okulda, evde, işte ya da yasal olarak ruhsal ve fiziksel sorunlar yaşamaya başlar. • Buna rağmen hâlâ madde kullanımını kontrol edebildiğini düşünür. • Aralar verebilir. TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

38. Alkol Kullanımında Evreler: İleri Evre • Olumsuz sonuçlar artar; duygusal acı, düşük benlik saygısı ve yalnızlık duygusu belirginleşir. • Sık kullanım, negatif (ruhsal, fiziksel, ve sosyal) sonuçlar, kendiyle ilgili olumsuz duygular ve artan alkol kullanımı sarmalına girer. TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

39. Bağımlılıktan Korunmak • En iyisi hiç başlamamaktır. • Ne kadar geç başlanır ve ne kadar az içilirse o kadar iyidir. • Alkole başlangıç yaşı düştükçe bağımlılık riski artar. • Alkolün miktarı arttıkça zararları ve bağımlılık riski artar. TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

40. Unutmayın! • Alkol ya da sigara kullanmak bir kahramanlık ya da büyüme göstergesi değildir. • Sizi sigara ve alkole teşvik eden ya da içmediğiniz için alay eden kişi dostunuz olamaz. TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

41. Bağımlılık Hakkında Yanlışlar ve Doğruları • Yanlış • Ben bağımlı olmam. • Doğru • Kimsenin böyle bir güvencesi olamaz. Alkol ya da madde kullanan herkes, bağımlı olabilir. TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

42. Bağımlılık Hakkında Yanlışlar ve Doğruları • Yanlış • Ben kontrolümü sağlarım. • Doğru • Alkol ve maddeler vücut üzerindeki biyolojik etkileri nedeniyle, nöron iletişimini bozarak, sinir hücrelerinin yapısını değiştirir. Bu nedenle kişi, kullanımdan bir süre sonra bağımlı olduğunu fark etmez. TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

43. Bağımlılık Hakkında Yanlışlar ve Doğruları • Yanlış • Benim iradem güçlüdür. • Doğru • Madde bağımlılığının irade ile ilişkisi yoktur. Kullanmaya başladıktan sonra irade artık devre dışıdır. TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

44. Bağımlılık Hakkında Yanlışlar ve Doğruları • Yanlış • Birçok tanıdığım kullanıyor, bir şey olmuyor. • Doğru • Alkol ve madde kullanan kişinin gördüğü zararları fark etmesi zaman alabilir. Zararlarıtespit ettiği safhaya geldiğinde ise hiçkullanmamış duruma geri dönülmesi mümkün değildir. TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

45. Bağımlılık Hakkında Yanlışlar ve Doğruları • Yanlış • Alkolün zararı kullanan kişiyedir. • Doğru • Alkol-madde kullanımının zararını tüm toplum yüklenir. Kullanan, çevresi için risk oluşturur. Ailesi de uzun süreli tedavisini maddi manevi üstlenmek zorunda kalır. TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

46. Bağımlılık Hakkında Yanlışlar ve Doğruları • Yanlış • Alkolü erkek adamlar ve özgür kızlar içer. • Doğru • «Erkek adam»lar ve gerçek anlamda «özgür kız»lar,zararlı maddelere «HAYIR! YÜZ BİN KERE HAYIR!»demeyi becerebilenlerdir. TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

47. Bağımlılık Hakkında Yanlışlar ve Doğruları • Yanlış • Alkol güçlendirir. • Doğru • Alkol, aksine güçsüzleştirir. Yaşam kalitesini düşürür. Beynin vücut üzerindeki kontrolükaybedilir, sarhoşluk oluşur. TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

48. Biraz Düşünelim • Sigara ve alkol tüketimi üçüncü dünya ülkelerinde gittikçe artmaktadır. • Ülkemizde sigara ve alkol tüketimi küçük yaşlara inmiştir. • Madde ile tanışma yaşı da oldukça düşmüştür. • SEBEBİ SİZCE NE OLABİLİR ? TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

49. GENÇLİK BİR ÜLKENİN GELECEĞİDİR TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)

50. Düşünelim! • BİR ÜLKENİN GELECEĞİNİN SAĞLIKSIZ OLMASI KİMLERİN YARARINA OLUR? • ÜLKEMİZİN VE DÜNYANIN RUHSAL DENGE SAHİBİ İNSANLARA İHTİYACI VAR. TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİM PROGRAMI (TBM)