Komitet Koordynujący Programu Bezpieczeństwa Powodziowego w Dorzeczu Wisły Środkowej

1. Komitet Koordynujący Programu Bezpieczeństwa Powodziowego w Dorzeczu Wisły Środkowej

2. Przedstawienie działań realizowanych przez zespół projektowy

3. Priorytet I Inżynierskie środki ochrony przed powodzią

4. Cele: • Zwiększenie przepustowości koryta i międzywala dla wód powodziowych • Wzrost efektywności infrastruktury przeciwpowodziowej • Techniczne działania ograniczające zagrożenie powodziami zatorowymi • Zmniejszenie zagrożenia powodziowego związanego z niedostosowaniem zagospodarowania terenu w stosunku do systemu melioracji • Zmniejszenie zagrożenia powodziowego związanego z funkcjonowaniem zbiorników wodnych Rezultat: • Listy zadań inwestycyjnych • Wskazanie miejsc i częstotliwości prowadzenia prac pogłębiarskich • Zalecenia dotyczące prac utrzymaniowych w korytach rzek • Zalecenia dotyczące wprowadzenia rozwiązań zmniejszających zagrożenie powodziami zatorowymi

5. Warsztaty i spotkania • 4 warsztaty • Terminy: styczeń –luty • Uczestnicy: Eksperci, Pełnomocnicy wojewodów, Przedstawiciele ZMiUW, RZGW w Warszawie, WINB, GUNB, OTKZ, Pełnomocnicy Marszałków, organizacje pozarządowe, przedstawiciele zainteresowanych samorządów • Rezultaty: nawiązanie współpracy z instytucjami odpowiedzialnymi za ochronę przeciwpowodziową, ustalono kryteria wyboru zadań, zgromadzono wiedzę odnośnie materiałów i danych, określono oczekiwania w stosunku do kluczowych instytucji odpowiedzialnych za ochronę przeciwpowodziową. • Ustalono, że do opracowania dokumentu Programu konieczne będzie zlecenie sześciu ekspertyz, tj.: • Wskazanie możliwości zwiększenia rozstawu wałów z uwzględnieniem różnorodnych kryteriów. • Opracowanie założeń modelu opisującego zjawisko przepływu wody i morfologii koryta wraz z możliwością prognozowania zmian. • Analiza wpływu roślinności na warunki przepływu wody w międzywalu. Określenie kryteriów ustalania miejsc przeprowadzania wycinek i usuwania nadmiaru roślinności. • Weryfikacja systemów melioracyjnych pod katem znaczenia dla bezpieczeństwa powodziowego. • Określenie zasad wyboru i wybór zadań inwestycyjnych zgłoszonych przez Wojewódzkie Zarządy Melioracji i Urządzeń Wodnych oraz RZGW w Warszawie oraz inne instytucje. • Analiza wpływu akumulacji rumowiska w strefie oddziaływania zbiorników na bezpieczeństwo powodziowe w regionie. Określenie kryteriów wyboru miejsc przeprowadzania prac pogłębiarskich.

6. Planowanedziałania • Gromadzenie przez koordynatorów zlewni danych dotyczących urządzeń przeciwpowodziowych (zadania) • 30 marca - przesłanie danych i raportów • Kwiecień – wstępne opracowywanie priorytetu I, rozstrzygniecie przetargu na wykonanie ekspertyz • Czerwiec – odbiór ekspertyz • Lipiec – końcowe opracowanie priorytetu I.

7. Priorytet II Proekologiczne działania dla ochrony przed powodzią

8. Cele • Zwiększenie możliwości retencji w dorzeczu środkowej Wisły z zachowaniem dobrego stanu ekologicznego zlewni i rzek • Poprawa zabezpieczenia hydrologiczno-meteorologicznego w dorzeczu Wisły środkowej • Polepszenie metod ochrony dziedzictwa kulturowego przed skutkami powodzi

9. Prace warsztatowe • Zwiększanie retencji na obszarach chronionych, leśnych i miejskich oraz retencji gruntowej • Sposób postępowania ze zwierzętami w obrębie międzywala • Zabezpieczenie hydrologiczno-meteorologicznego zbiorników wodnych w dorzeczu Wisły środkowej • Ochrona obiektów i obszarów cennych kulturalnie

10. Planowane działania • Realizacja zadań przez koordynatorów zlewni – marzec 2012 • Wstępna redakcja dokumentu priorytetu – kwiecień 2012 • Przeprowadzenie przetargu i opracowanie ekspertyz – czerwiec 2012 • Redakcja dokumentu Programu – lipiec 2012

11. Priorytet III Gospodarka przestrzenna na terenach zagrożonych powodzią

12. Cel: Dostosowanie zagospodarowania przestrzennego obszarów nadrzecznych do poziomu zagrożenia powodziowego Wynik: STANDARDY URBANISTYCZNE – wytyczne do planów zagospodarowania przestrzennego województw, studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin i miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego STANDARDY ARCHITEKTONICZNE - wytyczne do planów zagospodarowania przestrzennego województw, studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin i miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego

13. STANDARDY TECHNOLOGICZNE – wytyczne do realizacji zabudowy na terenach zagrożonych powodzią przez włączenie do Programu działań mających na celu podniesienie świadomości mieszkańców i władz gmin w zakresie zagrożeń związanych z powodzią • PROGRAM DZIAŁAŃ EDUKACYJNYCH – mających na celu zwiększenie świadomości społecznej (mieszkańcy/władza) w zakresie zagrożeń związanych z gospodarką przestrzenną na terenach zagrożonych powodzią i wynikających z nich zasad planowania przestrzennego i budownictwa na tych terenach

14. Działania zrealizowane: • Ekspertyza zawierająca kryteria opracowania typologii obszarów zagrożonych powodzią oraz zakresu ustaleń w aktach planistycznych • I WARSZTAT – 23.01.2012 Tematy: - ocena ekspertyzy (kryteriów do opracowania typologii);- sformułowanie wytycznych do opracowania standardów (urbanistycznych, architektonicznych i technologicznych) - określenie zakresu możliwych działań w ramach Programu mających na celu podniesienie świadomości społecznej z zakresu zagrożeń związanych z gospodarką przestrzenną na terenach zagrożonych powodzią Uczestnicy: przedstawiciele TUP, SARP,Izby Urbanistów, Izby Architektów, IGPiM, Urzędu m.st. Warszawy, MBPR

15. Działania zrealizowane c.d.: • II WARSZTAT – 01.03.2012 Temat: Zasady i warunki kształtowania standardów urbanistycznych, sporządzanych w ramach prac nad Programem oraz ich włączenia do planów zagospodarowania przestrzennego województw Uczestnicy: Służby planistyczne Marszałków Województw – Biura Planowania Przestrzennego lub pracownicy Urzędu Marszałkowskiego (woj. Kujawsko – Pomorskie)

16. Priorytet IV Zarządzanie kryzysowe i edukacja dla ochrony przed powodzią

17. Edukacja II linia Zwierzęta Szkolenia dla rolników Zarządzanie kryzysowe Warsztaty

18. 1. marzec: konsultowanie wewnątrz grup warsztatowych 2. kwiecień: zatwierdzanie przez grupy warsztatowe zamknięcie projektu priorytetu 4 Planowane działania

19. Przedstawienie działań realizowanych przez pełnomocników wojewodów oraz m.st. Warszawy

20. Harmonogram prac nad projektem

21. Harmonogram projektu • Marzec - gromadzenie materiałów i danych • Kwiecień/ maj - wstępna redakcja dokumentu • Kwiecień/czerwiec - wykonanie ekspertyz • Kwiecień/czerwiec - wyłonienie wykonawcy prognozy • Czerwiec/sierpień - redakcja dokumentu • Sierpień - zatwierdzenie projektu dokumentu • Wrzesień - konsultacje wojewódzkie • Wrzesień - projekt dokumentu • do listopada - prognoza oddziaływania na środowisko

22. Harmonogramprac • Marzec - gromadzenie materiałów i danych • Kwiecień/ maj - wstępna redakcja dokumentu • 25.04.2012 - Spotkanie Komitetu Koordynującego • Podsumowanie zebranych materiałów i danych • Plan wykonania ekspertyz • Konsultacje prac redakcyjnych

23. Harmonogramprac • Kwiecień/ maj - wstępna redakcja dokumentu • Kwiecień/czerwiec - wykonanie ekspertyz • Kwiecień/czerwiec - wyłonienie wykonawcy prognozy • 16-17.05.2012 - Spotkanie Komitetu Sterującego we Włocławku • Wpływ stopnia wodnego we Włocławku na bezpieczeństwo powodziowe • Program Bezpieczeństwa Powodziowego w dorzeczu Wisły Środkowej • Bezpieczeństwo powodziowe w polityce państwa

24. Harmonogramprac • Czerwiec/sierpień - redakcja dokumentu • Sierpień - zatwierdzenie projektu dokumentu • Wrzesień - konsultacje wojewódzkie • Wrzesień - projekt dokumentu • 4.07.2012 - Spotkanie Komitetu Koordynującego • Prezentacja ekspertyz • Założenia konsultacji wojewódzkich • Prace redakcyjne nad projektem dokumentu

25. Harmonogramprac • Czerwiec/sierpień - redakcja dokumentu • Sierpień - zatwierdzenie projektu dokumentu • Wrzesień - konsultacje wojewódzkie • Wrzesień - projekt dokumentu • do 30.09.2012 - Spotkanie Komitetu Koordynującego • Podsumowanie konsultacji wojewódzkich • Podsumowanie prac redakcyjnych nad projektem dokumentu • Zatwierdzenie projektu dokumentu przez Komitet Koordynujący

26. Struktura dokumentu końcowego

27. Struktura dokumentu 1. WSTĘP 1.1. Cel i uzasadnienie 1.2. Zasięg terytorialny, czasowy, stopień szczegółowości 1.3. Ramy prawne programu ramowego 1.4. Zgodność ze strategiami UE, państwa, regionalnymi 1.5. Metodologia 1.6. Uczestnicy i ich role, plan komunikacji 1.7. Harmonogram prac nad opracowaniem Programu 2012-2013 1.8. Wpływu zagrożenia powodziowego ze strony górnej Wisły na możliwości sterowania falą powodziową i bezpieczeństwo powodziowe w dorzeczu Wisły środkowej. Wpływ realizacji Programu w dorzeczu środkowej Wisły na bezpieczeństwo powodziowe w dorzeczu dolnej Wisły 2. OPIS CECH CHARAKTERYSTYCZNYCH OBSZARU DORZECZA 2.1. Geologiczne i geomorfologiczne uwarunkowania zjawisk powodziowych 2.2. Klimatyczne i pogodowe uwarunkowania zjawisk powodziowych w dorzeczu Wisły Środkowej 2.3. Charakterystyka hydrologiczna i obszary zalewowe 2.4. Walory przyrodniczo – kulturowe 2.5. Użytkowanie terenu 2.6. Prognoza rozwoju procesów urbanizacyjnych 2.7. Gospodarka i infrastruktura 2.8. Zjawiska powodziowe – przegląd historyczny

28. Struktura dokumentu 3. DIAGNOZA STANU 3.1. Priorytet 1. Inżynierskie środki ochrony przed powodzią 3.2. Priorytet 2. Proekologiczne działania ochrony przed powodzią 3.3. Priorytet 3. Gospodarka przestrzenna na terenach zagrożonych powodzią 3.4. Priorytet 4. Zarządzanie kryzysowe i edukacja dla ochrony przed powodzią 4. CELE STRATEGICZNE I SZCZEGÓŁOWE WRAZ ZE WSKAŹNIKAMI 4.1. Wzrost efektywności infrastruktury przeciwpowodziowej 4.2. Zwiększenie skuteczności zarządzania falą powodziową i naturalnej retencji w dorzeczu środkowej Wisły z zachowaniem dobrego stanu ekologicznego zlewni i rzek 4.3. Dostosowanie zagospodarowania obszarów nadrzecznych do poziomu zagrożenia powodziowego 4.4. Zwiększenie świadomości bezpieczeństwa powodziowego wśród społeczności lokalnych oraz wzmocnienia działań instytucjonalnych 4.5. Delimitacja obszarów problemowych i ich typologia

29. Struktura dokumentu 5. GŁÓWNE KIERUNKI INTERWENCJI PAŃSTWA 5.1. Inżynierskie środki ochrony przed powodzią 5.1.1. Zwiększanie przepustowości koryta i międzywala dla wód powodziowych 5.1.2. Wzrost efektywności infrastruktury przeciwpowodziowej 5.1.3. Działania ograniczające zagrożenie powodziami zatorowymi 5.1.4. Zmniejszanie zagrożenia powodziowego związanego z niedostosowaniem zagospodarowania terenu w stosunku do systemu melioracji 5.1.5. Zmniejszanie zagrożenia powodziowego związane z funkcjonowaniem zbiorników wodnych 5.2. Proekologiczne działania dla ochrony przed powodzią 5.2.1. Zwiększenie pojemności retencyjnych dolin rzecznych poprzez rozwój obszarów potencjalnej i istniejącej retencji dolinowej (suche zbiorniki, poldery). 5.2.2. Zwiększenie pojemności retencyjnych zlewni cząstkowych poprzez rozwój obiektów małej retencji. 5.2.3. Określenie możliwości i ograniczeń wykonania inwestycji w zakresie ochrony przeciwpowodziowej na obszarach chronionych. 5.2.4. Poprawa istniejącego zabezpieczenia hydrologiczno – meteorologicznego zbiorników wodnych. 5.2.5. Polepszenie metod ochrony dziedzictwa kulturowego przed skutkami powodzi.

30. Struktura dokumentu 5.3. Gospodarka Przestrzenna na obszarach zagrożonych powodzią 5.3.1. Rola gospodarki przestrzennej w zapobieganiu powodziom i skutkom powodzi; 5.3.2. Ograniczanie osadnictwa oraz stosowanie szczególnych warunków lokalizacji i budowy na terenach narażonych na niebezpieczeństwo powodzi poprzez wprowadzenie standardów urbanistycznych, architektonicznych, technologicznych. 5.3.3. Podnoszenie świadomości społecznej w zakresie przeznaczania terenów pod budownictwo oraz zasad lokalizacji i budowy obiektów na terenach zagrożonych powodzią – Program działań; 5.3.4. Integracja działań w sferze gospodarki przestrzennej użytkowników obszarów zagrożonych powodzią. 5.4. Społeczeństwo i zarządzanie kryzysowe 5.4.1. Podniesienie poziomu świadomości zagrożeń powodziowych i umiejętności przeciwdziałania nim poprzez działania edukacyjne i informacyjne 5.4.2. Zwiększenie efektywności instytucjonalnej pomocy poszkodowanym 5.4.3. Podniesienie kompetencji struktur zarządzania kryzysowego w zakresie przygotowania, alarmowania i reagowania na zagrożenia powodziowe

31. Struktura dokumentu 5.5. Działania i zadania inwestycyjne w obszarach problemowych w wyznaczonych zlewniach 5.5.1. Zlewnia Wisły 5.5.2. Zlewnia Bugu 5.5.3. Zlewnia Wieprza 5.5.4. Zlewnia Narwi 5.5.5. Zlewnia Biebrzy 5.5.6. Zlewnia Pisy 5.5.7. Zlewnia Wkry 5.5.8. Zlewnia Kamiennej 5.5.9. Zlewnia Pilicy 5.5.10. Zlewnia Bzury 6. PODSUMOWANIE STRATEGICZNEJ OCENY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO 7. PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA SYSTEMU REALIZACJI PROGRAMU 7.1. Zarządzanie programem 7.2. Sposób monitorowania i oceny postępów osiągania celów głównych i szczegółowych 7.3. Harmonogram wdrażania programu 7.4. Kryteria wyboru zadań na lata 2014 – 2020 – 2030 7.5. Projekt uchwały Rady Ministrów w sprawie powołania Pełnomocnika Rządu

32. Struktura dokumentu 8. PLAN FINASOWY I ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PROGRAMU 9. LITERATURA I ŹRÓDŁA INFORMACJI 10. SŁOWNIK POJĘĆ 11. ZAŁĄCZNIKI

33. Załączniki • Spis rysunków i tabel planowanych w tekście dokumentu Programu • Spis załączników dokumentu Programu Załącznik nr 1. Obszar Programu Bezpieczeństwa Powodziowego w Dorzeczu Wisły Środkowej Załącznik nr 2. Organizacja prac Załącznik nr 3. Istniejąca infrastruktura przeciwpowodziowa na tle obszarów chronionych Załącznik nr 4. Systemy melioracji istotne dla ochrony przeciwpowodziowej Załącznik nr 5. Obszary problemowe i ich typologia Załącznik nr 6. Inwestycje zmniejszające ryzyko powodziowe w obszarach problemowych, w układzie zlewniowym Załącznik nr 7.Program edukacyjny dla przedszkoli Załącznik nr 8. Program edukacyjny dla szkół podstawowych Załącznik nr 9. Program edukacyjny dla gimnazjów Załącznik nr 10. Program edukacyjny dla szkół ponadgimnazjalnych Załącznik nr 11. Szkolenie dla rolników, liderów opinii (w tym „matryce ulotek”, materiały edukacyjne) Załącznik nr 12. Procedura postępowania ze zwierzętami w trakcie zagrożenia powodziowego, powodzi i po ustąpieniu wody Załącznik nr 13. Model tworzenia spółek wodnych • Spis załączników planowanych do umieszczenia na płycie CD

34. Obszary problemowe

35. Obszaryproblemowe

36. Obszaryproblemowe

37. Dziękujemy za uwagę Program Bezpieczeństwa Powodziowego w Dorzeczu Wisły Środkowej wislasrodkowa@mazowieckie.pl www.mazowieckie.pl