Onderzoekend professionaliseren

1. Onderzoekendprofessionaliseren Dr.ir. Q.H. Kools Lector ‘professionaliteit van de beroepsgroep leraren en lerarenopleiders’ bij Fontys Lerarenopleiding Tilburg

2. Inhoud • Waarom onderzoek door lerarenopleiders? • Wat voor onderzoek? • Onderzoek leren doen door… • Professionaliseringstraject: • cursus /training /intervisie • zelf doen van onderzoek • Uitvoeren pilots • Deelname kenniskring Fontys Hogescholen

3. Waarom onderzoek? • In universiteiten van oudsher verbinding onderzoek-onderwijs • In HBO minder het geval  2003 instelling lectoraten ‘om kennisontwikkeling te bevorderen’ • Nieuwe kennis plek geven in curricula, ontwikkeling vak en eigen handelen • Onderzoek als vaardigheid in curricula Fontys Hogescholen

4. Kennisontwikkeling? (1) • Voor hele beroep (uitbreiding kennisbasis) • Voor individuele beroepsbeoefenaar (professionele ontwikkeling)(Lunenberg, Dengerink & Korthagen, 2012; Kelchtermans, 2013) • Voor opleiding/curriculum Fontys Hogescholen

5. Kennisontwikkeling (2) • OVER het doen van onderzoek • Aanpak, methodiek, systematiek • DOOR het doen van onderzoek • Over het onderzochte thema • Persoonlijke inspiratie Het doen van praktijkonderzoek doen is professionele leerstrategie (Bolhuis, 2012) Fontys Hogescholen

6. Wat voor onderzoek? • Indeling naar doel (dichtbij/ver weg): • Verbeteren eigen (team) handelen --- actie/praktijkonderzoek, selfstudy/LOEP-aanpak (Kelchtermans, 2013) • Bijdragen aan theorievorming – wetenschappelijk onderzoek (bv promotieonderzoek) Fontys Hogescholen

7. Professionaliseren: waarom • Eigen onderzoekskennis verouderd • Eigen onderzoekskennis vooral binnen eigen discipline (geschiedenis, biologie) • Begeleiden onderzoek van studenten is wat anders dan zelf uitvoeren Fontys Hogescholen

8. Professionalisering waarin? • Methoden van onderzoek • Dataverzameling en – analyse • Rapporteren • Onderzoekscyclus een keer doorlopen • Gedragscode praktijkgericht onderzoek in het HBO • Begeleiden van studenten bij onderzoek Fontys Hogescholen

9. Professionalisering in onderzoek: hoe?Drie voorbeelden Professionaliseringstraject Zelf onderzoek doen: pilot uitvoeren Zelf onderzoek doen: kenniskring lectoraat Fontys Hogescholen

10. Professionalisering in onderzoek: hoe?Drie voorbeelden Professionaliseringstraject Zelf onderzoek doen: pilot uitvoeren Zelf onderzoek doen: kenniskring lectoraat Fontys Hogescholen

11. Studie Windesheim, HAN, Fontys (Van Vlokhoven, Kools, Geerdink, Boei & Willemse (2013) Tijdschrift voor Lerarenopleiders, 34 (4)) • Wat zijn de opbrengsten (volgens deelnemers) van verschillende professionaliseringsvormen? Fontys Hogescholen

12. Fontys Hogescholen

13. Opbrengsten? (1) • Kennis over praktijk/actieonderzoek en de waarde daarvan • Deze kennis helpt bij het begeleiden van studenten • ik ben toch wat sturender geworden. Soms zeg ik gewoon ‘dat kan zo niet’. Ik heb er nu iets meer verstand van. Ik probeer de student ook wat meer te behoeden voor een slechte (eind)oordeel”. Fontys Hogescholen

14. Opbrengsten (2) • Visie op rol onderzoek (voor studenten en onderwijs) • Waardering van de uitwisseling met collega’s  gezamenlijke visie ontwikkelen • Zelf meer gaan lezen/breder kijken Fontys Hogescholen

15. Professionalisering in onderzoek: hoe?Drie voorbeelden Professionaliseringstraject Zelf onderzoek doen: pilot uitvoeren Zelf onderzoek doen: kenniskring lectoraat Fontys Hogescholen

16. Zelf onderzoek doen: pilot Fontys lerarenopleiding Tilburg • Pilots om experimenterend van te leren • Iets uitproberen en evalueren; WERKT HET? • Lage drempel: voorstel indienen om facilitering te krijgen • Na afloop pilot besluit: stoppen of continueren Fontys Hogescholen

17. Opbrengsten: • Enthousiaste opleiders • Praktijkkennis • Kleine innovaties die ‘evidence-based’ worden ingevoerd Fontys Hogescholen

18. Professionalisering in onderzoek: hoe?Drie voorbeelden Professionaliseringstraject Zelf onderzoek doen: pilot uitvoeren Zelf onderzoek doen: kenniskring lectoraat Fontys Hogescholen

19. Zelf onderzoek doen: kenniskring lectoraat • FLOT heeft nu 8 lectoraten • In totaal 40 kenniskringleden = opleiders die onderzoek doen binnen lectoraatsthema en eigen praktijk • Bijvoorbeeld: kunnen digitale tools helpen bij het geven van effectieve feedback op onderdelen van schrijfvaardigheid in het curriculum van Duits en Spaans Fontys Hogescholen

20. Hoe werkt kenniskring • Gezamenlijke bijeenkomsten • Literatuur lezen en bespreken • Onderzoeksopzet • (samen) uitvoeren onderzoek • Feedback van anderen Fontys Hogescholen

21. Opbrengsten: ‘ik ben een praktijkonderzoeker geworden’ ‘Ik heb op een andere manier leren denken’ ‘Professionalisering van mezelf met als gevolg dat ik meer systematisch ben gaan werken’ Fontys Hogescholen

22. Discussie • Kwaliteit van het onderzoek? • Voorwaarde 1= uitgevoerd volgens spelregels van onderzoek • Afhankelijk van doel dat je nastreeft (Verschuren, 2010) • onderzoek gericht op het verbeteren van eigen handelen als beroepsbeoefenaar • onderzoek met externe probleemstelling gericht op vraagstuk uit beroepspraktijk Fontys Hogescholen

23. Discussie (2) • Onderzoek als doel of als middel? • Contextspecifieke kennis of generieke kennis? • Internationaal publiceren? Fontys Hogescholen

24. Voettekst