280 likes | 723 Views
Hemostaz. Prof. Dr. Asuman Gölgeli. Elemanları. Vasküler faktörler Trombositler Koagülasyon proteinleri Fibrinolitik mekanizma Koagülasyon inhibitörleri. Olaylar zinciri. Vasküler spazm Trombosit tıkaçının oluşması Kan pıhtısının oluşması
E N D
Hemostaz Prof. Dr. Asuman Gölgeli
Elemanları • Vasküler faktörler • Trombositler • Koagülasyon proteinleri • Fibrinolitik mekanizma • Koagülasyon inhibitörleri
Olaylar zinciri • Vasküler spazm • Trombosit tıkaçının oluşması • Kan pıhtısının oluşması • Fibröz doku pıhtı içinde büyür ve damardaki açıklığı kapatır
Primer hemostaz Trombositlerin; • Adezyonu • Aktivasyonu • Granül içeriğinin salınımı • Agregasyonu
Sekonder hemostaz Pıhtı meydana delmesidir • Faktör X ‘un aktivasyonu • Protrombinden, trombin yapımı • Trombinin, fibrinojeni fibrine dönüştürmesi
Koagülasyon • Fibrin ağının şekillenmesinden sorumlu kimyasal reaksiyonlar kaskadıdır. • 12 farklı pıhtılaşma faktörünü içerir • Kritik basamaklar • Protrombin aktivatörünün şekillenmesi (Ca2+/TF veya PF3). • Protrombinin (faktor II) Trombine dönüşümü . • Fibrinojenin (faktor I) fibrine dönüşümü .
Koagülasyon yolları 1. Extrinsic yol 2. Intrinsic yol 3. Ortakyol
EXTRINSIC YOL 1. “Doku Faktörü” (bir protein-phospholipid kompleksi,damar hücrelerinde ve aktive monositlerde bulunur), kalsyum varlığında faktor VII ile karşılaştığında koagulasyon hızla başlar 2.Aktive olan doku faktörü-Faktör VII kompleksi, faktör IX ve X u aktive eder (Faktor IXa ,Xanın yapımını özellikle co-enzim VIIIa varlığında artırır). Bu yolla pıhtılaşma çok hızlı (10 - 13 secs).
EXTRINSIC YOL Doku veya endotel hasarlandığında, doku faktörü salınır, Doku tromboplastin enzimini oluşturmak için iki koagulasyon faktörü ile kompleks yapar
INTRINSIC YOL Her iki yoldaki merkezi molekül thromboplastin dir. intrinsic yol trombositlerden thromboplastin salınınca tetiklenir ve Yolun ara ürünleri trombosit yüzeyinde aktive olur. Her iki yol da Ca2+ ihtiyaç gösterir birseri prokoagulanın aktivasyonu Daha sonra gelen koagulanın aktivasyonuna neden olur. Her iki yolda da ara basamaklar arabulucu faktör X a dönüşür.
INTRINSIC PATHWAY Kümeleşmiş trombosit tıkacı trombosit faktör3 salar , bu da iki pıhtılaşma faktörü ile kombine olur ve trombosit tromboplastin enzimini oluşturur
COMMON PATHWAY Ortak yol tromboplastinin iki tipinden biri şekillenince başlar.bu olduğunda protrombin enzim trombine dönüşür. Thrombin fibrinojeni fibrine çevirerek koagulasyonun son basamağında yer alır.
Protrombin • MW: 68 700 • Alfa2-globulin • KC de sentezlenir • Sentez için K Vit. Eihtiyaç var • Trombine parçalanır
Koagülasyon faktörleri • I........... Fibrinojen • II..........Protrombin • III.........Tromboplastin • IV.........Kalsiyum • V..........Proakselerin • VII.......Prokonvertin • VIII......Antihemofilik faktör A • IX.........Plazma tromboplastin komponenti
Koagülasyon faktörleri • X......Stuart-prower faktör • XI.....Tromboplastin antesedan • XII....Hageman faktör • XIII...Fibrin stabilleştirici faktör • HMW-K...Yüksek mol. Ağırlıklı kallikrein • Pre-K........Prekallikrein • Ka.............Kallikrein • PL.............Trombosit fosfolipidi
Pıhtı • Fibrin iplikcikleri • Trombositler • Kan hücreler • plazma
Üretim yerleri • Endotelde; Fak.VIII vWF • Fibroblast ve sub endotel hücrelerde; FaktörIII • Hepatositte; diğerleri
Pıhtı oluştuktan sonra • Fibroblast istilası ve trombositten salınan PDGF ile pıhtı fibröz dokuya dönüşür (1-2 hafta) • Pıhtının erimesi (fibrinolizis)
Kan ve dokularda • Prokoagülan • Antikoagülan (normalde baskın) damar duvarı düzgünlüğü Glikokaliks tabaka trombomodulin proteini Normal damarda pıhtı oluşmasını engeller
Trombomodulin • Trombin bağlar • Protein C yi aktive eder FVa, FVIIa yı inaktive eder Plazmada bulunan antitrombinler aktive olmuş koagülasyon faktörlerini inh. Eder.
PIHTININ BÜZÜLMESİ Trombositler thrombostenin ler denilen kontraktil propteinler içerirler. Trombositler kasıldığı zaman pıhtının hacmini azltırlar, damarın iki ucunu birbirine yaklaştırarak, hasarlı bölgenin hacmını azaltırlar ve daha kolay iyileşme sağlarlar.