650 likes | 978 Views
Türkiye nin bakim modellerine gereksinimi var mi ? Güncel Durum . Doç.Dr.Mustafa Cankurtaran Hacettepe Tıp Fakültesi İç Hastalıkları AD Geriatri Ünitesi. Modeller . T arihsel modeller , barındırma Zaman , kultur , inanc , ekonomi muhtaclik bakim ihtiyacinin derecesi
E N D
Türkiyenin bakim modellerine gereksinimi var mi ? Güncel Durum Doç.Dr.Mustafa Cankurtaran Hacettepe Tıp Fakültesi İç Hastalıkları AD Geriatri Ünitesi
Modeller • Tarihsel modeller, barındırma • Zaman, kultur, inanc, ekonomi muhtaclik bakim ihtiyacinin derecesi • Tedavi rehabilitasyon ve bakim bir butun ama 3 ayrı yonetim var • Kurulusa ozgu, yere ozgu, dar modeller • Sektorel siniflama—kamu. devlet yerel ozel stk • Olgu yonetimi, sosyal bakim
Bakım modeli • Bakim modeli—aile, mahalle, evde, kurumsal; • Bakim kavram birligi—ne, nerede nasil, kim, kime…Ortak dil, ortak terminoloji • Soysal bakım-saglik bakimi entegrasyonu • Birey odakli degil, toplum temelli degil • Gercekçilik • Yasli profili nasıl • Biopsikososyal iyilik hali !!!
Modele oneriler • Aile ve yaslının da kararlara katilması • Sistematik yaslisina bakana destek az, denetim az, Evde bakım aylığı • Yasli bakici bolumleri, teknisyenlik, arabakim elemani—standart, istihdam, eğitim, denetim • Bakim personeli olmak prestijli degil • Personel yetismesi, istihdamı, motivasyonu, tukenmislik, kulture ozgu olmali, adapte degil
Bakımveren • Profosyenel sayisi az, Egitim yetersiz • Bakimverenlerinde standartizasyonu lazim • Yatakli kurumda bile doktor-hemsire-psikolog-sosyal calismaci sayisi az • Personel sirkulasyonu—olumlu ve olmusuz yonleri • Tukenmislik, duyarsizlasma, motivasyon, odul, basarui • Yaşlı yakın bakıcılar—projeler var
Dikkat çeken sorunlar • Mevzuat eksikliği ve dağınıklığı, Tum bakim kurumlari ayni yonetmelikle zor, hepsi benzer tutuluyor • Yetki ve sorumluluklar, Kurumlararasi esgudum • Merkezi yonetimler, belediye, kamu, ozel. STK, hizmet satın alimi • Uygulamadaki modeller birbirinden habersiz veya rakip • Akreditasyon, standart, denetim, Finans
Farklı alanlar ve stratejiler • Basarili yaslanma, saglikli yaslanma, sagligin korunmasi • Aktif yaslanma, yaslinin yasamdaki rolu • Kusaklararasi iletisim • Egzersiz,Akilci ilac kullanimi, Aşılar Beslenme, Düşmeler, ….. • Temel sosyal hizmetler • Rehabilitasyon
Sosyal bakımda birkaç not • Yaslinin sagliga ulasimi, Sagligin yaslıya ulasimi • Yaşlının bakıma ulaşımı, Bakımın yaşlıya ulaşımı • Sosyal destek sistemleri, Sosyal bakim • Tele bakım, Tele sosyal hizmet, kelepce degil destek , kolye, gerontoteknoloji, active live home,.. • Mevcut saglik ve sosyal alan personelinde geriatri felsefesi yetersiz
Kurumlarda çesitlilik • Huzurevi, bakimevi, yasamevi.. • Mahalle evleri, cep daraulacze, mobil saglik uniteleri • Gunduz geriatri hastanesi, akut bakim, Subakut bakim, kronik bakim • Affiliasyon • Terminal donem, hospice kavrami, palyatif bakim
Farklı yönler • Mimari, kentsel tasarım, ev ve kurumlarin yasliya gore olmasi • Medya, toplumun egitimi, algi degisikligi • Sosyal bakim sigortasi • Sosyal hizmetler ve gonulluluk • Gönüllük—Sosyal alan • Yaslı refahı, akil adamlar • Esnek calisma ve yaşlılık
Bunlar da olmalı modelde • Sosyal kulturel etnik destek • Manevi bakım • Saglik bakanligi hizmet satin aliyor ama bakimda almıyor… • Evde bakim ozel sektor…Evde saglık bakimi, evde sosyal bakim, belediyeler • Etik
Özel stratejiler • Bu yaştan sonra, yaşlıdır normal !!! • Yasliya saygi, kararlarina saygi, diyalog, yillara yasam katin • Istismar, fiziksel-cinsel-finansal • Kanunlar, medeni kanun vesayet….sorunlar • Verilen hizmetlerin yasliya yarari ne, yasli mutlu oluyor mu • Yaslinin hayata katilimi • Yaşlılık dönemi için hazırlanma
Stratejik sorun ve Çözümler • Çok çaba var ama ortak bir yol az—calistay, STK, proje, kongre, dernek, devlet… • 3 bakanlık—SGK, Aile ve Sosyal politikalar, Sağlık • Ozurlu ve yaslılık ayni catıda olmamalı
Geriatri ve affiliasyon kavramı • Birinci basamak ve geriatri • Bakimevi ve geriatri • Bakımın organizasyonu • Aile hekimi-geriatri- • kurum-evde bakim-hastane-Ev-Sosyal bakim koordinasyonu
Yaşlı nüfus ↑ Kronik hastalıklar sık Yaşlıların sağlık hizmetlerine ulaşımı zor Yaşlı hastaların sorunlarının tek merkezdeyeterli zaman ayrılarak çözülmesi ihtiyacı GERİATRİ
ÇYGD bileşenleri Standart medikal değerlendirme? • Fiziksel değerlendirme • Fonksiyonel d. (Beceri&Kısıtlılıklar) • Mental d. (Nörokognitif) • Sosyo-ekonomik değerlendirme • Çevresel d. (Ev güvenliği, tele-tıp?)
İç Hastalıkları sorunları Tüm tıbbi sorunlar Geriatrik sendromlar Koruyucu hekimlik uygulamaları Yaşlının sosyal durumu Yaşlı bakımı Yaşam kalitesi Bakimverenleisbirligi Çok Yönlü Geriatrik Değerlendirme
İnterdisipliner Geriatri Ekibi Multidisipliner Yaklaşım
İNTERDİSİPLİNER GERİATRİ EKİBİ
Geriatri Ekibi Geriatrist veya dahiliye uzmanı Geriatri hemşiresi Sosyal hizmet uzmanı Fizyoterapist Ergoterapist Beslenme uzmanı Psikolog …….. (İnterdisipliner yaklaşım)
MULTİDİSİPLİNER YAKLAŞIM
İç Hastalıkları Nöroloji Göz Dermatoloji kardiyoloji FTR KBB Üroloji
Geriatri uzmanı olmak için • 4 yıl dahiliye • 3 yıl geriatri
Geriatri 14 Üniversite ve 5 sağlık bakanlığı hastanesi : İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Hacettepe Üniversitesi Ankara Üniversitesi GATA Süleyman Demirel Üniversitesi Akdeniz Üniversitesi Ege Üniversitesi Gaziantep Üniversitesi Bilim Üniversitesi Dokuz Eylül Üniversitesi Bezmi Alem Üniversitesi Gazi Üniversitesi Maltepe Üniversitesi
Yaşlının çok yönlü değerlendirilebilmesi için Geriatrinin yaygınlaşması Üniversitelere bağlı geriatri bilim dallarının sayısını artması Geriatri yaklaşımının yaygınlaştırılması Devlet hastaneleri; Geriatri hastaneleri
Ülkemizde Geriatri PolitikalarıSorunlar • Geriatri ekibi oluşturulması ve uygun çalışma ortamı • İnterdisipliner çalışmada eksiklikler • Yan dal uzmanlık sınavı • Mecburi hizmet • Geriatri ve geriatrik bakış açısının yaygınlaştırılması • Geri ödeme sorunları • Performans sistemi • Evde bakım sorunu • Huzurevleri ve bakımevlerinin geliştirilmesi
Geriatri uzmanları • Türkiyede 47 geriatri uzmanı var ( hepsi iç hastalıkları ve geriatri uzmanı) • 44’u Akademik Geriatri Derneği üyesi
Geriatri Kitapları • Geriatri ve Gerontoloji • Temel Geriatri • Geriatri
Akademik Geriatri Dergisi Türk Geriatri Dergisi Geriatri ve Geriatrik Nöropsikiyatri dergisi
Türkiye adına Akademik Geriatri Derneği gözlemci üye 2009-2012 kongrelerinde Akademik Geriatri dernek başkanı ve Başkan yardımcısı iki ayrı panelde başkanlık yaptı Prof Servet Arıoğul EUGMS fullboardda ülkemizi temsil ediyor En son 6 Mart 2012 toplantısı
EUGMS-TNT Nutrisyon projesi Akademik Geriatri Derneği ile bilikte uluslararası toplantı 20-22 mayıs 2012 İstanbul -2 konuşmacı, 3 eğitimci ile Kasım 2012 İzmir, Aralık 2012 ankara EUGMS Aşı çalışma grubu üyeliği Akademik Geriatri Derneği
Avrupa Geriatri Akademisi - Akademik Geriatri Derneği 2 yıllık diploma programı; 4 mezun ve 8 devam eden eğitimcimiz var Akademi başkanı Prof Dr Cornel Sieber son 3 yıldır kongremizde konuşmacı
Avrupa Birliği ilişkiler dernekler resmi organı Türkiye temsilcileri Akademik Geriatri Derneği Prof Dr Aslı Çurgunlu Doç Dr Mustafa Cankurtaran Toplantı 31 mart 2012 Nice
Reçete ve raporlanmada sorun yaşanan ilaç ve tıbbi malzemeler • Nöropatik ağrı tedavisinde kullanılan ilaçlar (Gabapentin, Pregabalin) • Osteoporoz tedavisinde kullanılan Teriparatide • Atipik Antipsikotik ajanlar (Demansa bağlı davranış bozukluğu tanısı ile) • Parkinson tedavisinde kullanılan ilaçlar • Antiobezite ilaçları • Yara bakım ürünleri • Tekerlekli Sandalye • İdrar sondası
Geriatrik Hastalar İçin Evde Bakım Modeli Hacettepe Üniversitesi-Devlet Planlama Teşkilatı Araştırma Projesi Evde bakımda Geriatri Ekip Yaklaşımı Yaşlılara yönelik evde bakım hizmetinin geliştirilmesi Hizmet kalitesinin yükseltilmesi için örnek bir hizmet modeli oluşturulması
Huzurevlerinde Projeler • Hacettepe Üniversitesi- DPT projesi-2009 • Huzurevlerinde sorunlar – Eğitim—her 2 ayda bir , ankara • THN projesi -2011
TürkiyeHuzurevleri ve Bakımevleri Nütrisyonel Durum Değerlendirme Projesi