9.Sınıf Psikoloji

9.SınıfPsikoloji 4.Ünite Ruh Sağlığının Temelleri NORMAL ve NORMAL DIŞI DAVRANIŞ TÜRLERİ ( 02*06 / 06 / 2014 )

NORMAL DIŞI DAVRANIŞ TÜRLERİ ..Normal dışı olan sapkındır: Normal ve normal dışı arasındaki fark, daha çok nicelikseldir. ..Normal dışı olan ‘’istatistiksel olarak ‘’seyrek rastlanandır : Ruh sağlığıyla ilgili ölçütler bakımından ,ruh hastaları dağılımın uçlarında yer alır. Özellikler ya çok seyrek veya çok az,,yada çok sık veya çok fazla görülür.

Örn; hiperaktivitede dürtü kontrolü ÇOK AZ, opsesif kompülsifte ,birey aynı olayı ÇOK FAZLA yineler. ..Normal dışı olan ‘’sosyal normlara uygunluk bakımından ‘’ seyrek rastlanandır : Neyin normal neyin normal dışı olduğu toplumdan topluma ve bir toplum içinde farklı zamanlara ve farklı ortamlara göre değişir.

Normal dışı olan ruhsal bozukluklara tanı koyma ve onları tedavi etme ,psikiyatri uzmanının görevidir. ..Tanı koymada, ‘’Zihinsel Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı ‘’ kullanılır.( DSM-IV-TR) . ..Psikiyatr tanı koyarken, klinik psikolog veya nöropsikolog tarafından uygulanan ve değerlendirilen nöropsikolojik testlerin, genel yetenek testinin ,kişilik test ve envanterinin sonuçlaeını da göz önünde bulundurur.

PSİKİYATRİ ALANINA GİREN BAZI BOZUKLUK TÜRLERİ ve BELİRTİLERİ 1.))Duygudurum Bozuklukları A.) Çökkünlük ( depresyon ) : En yaygın duygudurum bozukluğu ÇÖKKÜNLÜK TÜR. Bu hastalar ; ..karamsar, isteksiz, üzgün, umutsuz ve mutsuz olurlar. Eskiden ilgilerini çeken etkinliklerden artık zevk almazlar.

..Dikkatlerini bir konuya odaklayamazlar, bellek bozuklukları olur, kendilerini değersiz ve yetersiz görürler, suşluluk duygusu yaşarlar, hastanın kilosu değişir( şişmanlar yada zayıflar), uykuları bozulur, enerjileri azalır, kendilerini yorgun hatta bitkin hissederler.

B.) Taşkınlık ( Mani ) : Bu hastalar, etkinliklerini ( çalışma, konuşma,dans etme, şarkı söyleme vb.) normal insan gücünün üstünde bir enerjiyle gerçekleştirirler. Kendilerini çok değerli görürler. Sınırsız umut ve planları vardır ancak bunları genellikle gerçekleştiremezler. Dikkatleri kolayca dağılır. Kendilerine güvenleri arttıkça, başkalarına karşı saldırgan olabilir, can ve mala yönelik tehlikeli davranışlarda bulunabilirler. Taşkınlık belirtileri, hasta tükenene kadar devam eder.

C.) İki uçlu Bozukluk : Duygudurum bozukluklarının % 5-10 ‘unda lük ve taşkınlık dönemleri döngüsel olarak birbirini izler. Genellikle çökkünlüğün süresi taşkınlıktan daha uzun sürer.

2.)) Psikosomatik Bozukluklar : Süregen stres ve süregen ivedilik tepkileri psikolojik bozukluklara yol açar. Bu etkiler çok güçlüdür ,,bedende hastalıklara yol açar. ( ülser,astım,yüksek tansiyon gibi).. Burada kişi, gerçekten hasta olduğunu düşünmekte ve kendini gerçekten hasta hissetmektedir.

3.)) Kaygı Bozuklukları : Kaygı, nedeni bilinmeyen korkudur. Türleri (1). Yaygın kaygı bozukluğu. Hergün bir çok olay ve etkinlik hakkında yüksek kaygı duyma. . Panik atak. Çok kötü bir şeyin olacağı beklentisini yaşama

(2). Basit fobi,özgül fobi. Belirli nesne ve olay için duyulan, mantıklı olmayan aşırı korku. . Sosyal fobi. Sosyal ortamlarda duyulan korku. Kişinin küçük duruma düşeceği veya utanç duyacağı biçimde davranacağından korkması. . Agorafobi. Açık alanlardan korkma. . Klostrofobi. Kapalı yerlerde kalmaktan korkma.

. Obsesyon. İstenmeyen, yineleyici ve sürekli düşünce, dürtü ve hayaller . Kompulsiyon. Kişinin kendini yapmaktan alıkoyamadığı, yineleyici davranışlar . Obsesif kompulsif bozukluk . Pencereleri kapatmadığından kuşku duyup, gece boyunca çok kez kalkıp pencereleri kontrol etme, ,kirli olduğu düşüncesiyle ellerini sürekli yıkama gibi

4.)) Cinsel Bozukluklar : Cinsel işlevin kalıcı ve tekrarlayıcı bir şekilde bozulmasıdır. 5.)) Uyku Bozuklukları : ..uykuya dalmakta veya uykuyu sürdürmekte güçlük( insomnia) ..aşırı uykululuk,gece-gündüz uyuma ( hipersomnia)

..uykuda solunum bozukluğu( uyku apnesi) ..uykuda korkutucu rüyalar görme( kabus) ..uykuda gezme( uyurgezerlik) 6.)) Kişilik Bozuklukları : Kişilik bireye özeldir ve onu ayırıcı özellikler( treytler) içerir. Kişilik bozukluğu genellikle ergenlikte başlar ve yaşam boyunca devam eder.

Türleri ; (1) Kendisinin çok önemli olduğunu düşünme; sınırsız başarı, güç, zeka, güzellik ve kusursuz sevgi düşleri üzerinde kafa yorma; sürekli dikkat çekmeye çalışma, başkalarının kendisine hayran olmasını isteme, büyük başarılar hayal etme, başkalarını kendi çıkarları için kullanma, NARSİST KİŞİLİK BOZUKLUĞU

( 2) Gündelik yaşamda çok büyük ölçüde başkalarına bağımlı olma, bağımsız olarak seçim yapamama, karar verememe, yalnız kalmaya dayanamama, BAĞIMLI KİŞİLİK BOZUKLUĞU (3) Diğerleri tarafından reddedilme, eleştirilme, beğenilmeme, dışlanma, sevilmeme gibi korkular nedeniyle başkalarıyla ilişkiye geçmekten çekinme ÇEKİNGEN KİŞİLİK BOZUKLUĞU

(4) Yasalara aykırı davranışta ısrar, dürüst olmayan tutumlar, yalan söyleme, dürtüsellik, sinirlilik, saldırganlık, güvenliği umursamama, parasal ve diğer alanlarda sorumsuzluk, verdiği zararları umursamama ANTİSOSYAL KİŞİLİK BOZUKLUĞU ..Toplumun ‘’psikopat’’ olarak nitelendirdiği kişiler vardır. Bilimsel sınıflamada psikopat diye bir tanı grubu yoktur. Bu kişiler antisosyal kişilik bozukluğuna sahiptir.

7.)) Şizofreni : Şizofreni, bireyi çok yönlü etkileyen ağır bir hastalıktır. Düşünme biçimini etkiler. Düşünceler karmakarışık ve anlaşılmazdır. Bozukluk, düşüncenin kapsamını da etkiler: Hastanın gerçekle ilgisi olmayan yanlış inanç ve düşünceleri ( örneğin başkalarının kendisini izlediği , ona zarar vermek istediği) vardır. Bunlara sanrı( delüzyon, hezeyan ) denir.

Algılamayı etkiler ,; Hastanın dışsal uyarıcısı olmayan algıları vardır. Örneğin, sesler işitir, nesneler görür. ( hallüsinasyon) . Diğer belirtiler arasında, tuhaf motor davranışlar ( bir pozisyonda donup kalma), duygusal donukluk, öngörü eksikliği, içine kapanma, sosyal ilişkilerin ortadan kalkması vardır.

……Toplumda ‘’deli ‘’ olarak adlandırılan kişiler vardır. Bilimsel sınıflamada böyle bir tanı grubu yoktur. Ayrıca,bu terim insan saygınlığına aykırıdır. Toplumda bu şekilde tanımlanan kişilerin çoğu şizofreni hastasıdır. Şizofreninin 10’dan fazla alt tipi vardır. Ancak, tüm şizofrenlerde ortak olarak, dikkat, algılama,bellek ve yönetici işlevler gibi bişişsel işlevlerde bozukluk vardır.

HAZIRLAYAN HARİKA ATA

9.Sınıf Psikoloji