Download
1 / 38
420 likes | 1.1k Views
. . YENI EVLI
E N D
1. T.C.
MALTEPE ÜNIVERSITESI
ADLI PSIKOLOJI YÜKSEK LISANSI
AILE PSIKOLOJISI DERSI
CANAN ESKIN&TUBA KESKIN
Nisan ,2009
2. YENI
EVLI
ÇIFT
(çocuksuz dönem)
3. Aile, en güçlü sevgilerimizi, nefretlerimizi yasadigimiz, en derin doyumlarimizi aldigimiz, aci veren hayal kirikliklarimizi yasadigimiz bir gruptur.
Esler ise çekirdek ailenin önemli alt sistemini olusturmaktadir.
4.
Evlilik resmi, duygusal, davranissal ve biyolojik yönleri olan bir sosyal sistemdir.
5.
Bugün ki anlamda kurumsal yapisi ilk defa eski Roma’da tarif bulan evlilik dünyanin en eski ve kalici kurumlarindan oldugu gibi, toplumsal yapimizin da en önemli temel kurumlardan biridir. Evlilik iliskisinin temelinde karsilikli sevgi, saygi, güven, baglilik ve destek duygulari yatar.
6.
Bir aileye ait olmak, temel duygusal ihtiyaçlarimizi karsilamak, paylasmak, kendimizi güvende hissetmek, gelismek ve tamamlanmak için gereklidir.
7.
Gelisimsel açidan bakilacak olursa, ergenlikten yetiskinlige geçiste önemli dönüm noktalari aile ile ilgilidir.
8. Aile yasam döngüsü yetiskin rollerinde bir takim geçisler ve evrelerle belirlenir.
Aile döngüsü içinde en önemli dönüm noktalari; evlenme, ilk çocugun dogumu, son çocugun dogumu, son çocugun evden ayrilmasi ve dulluktur.
9. E.G Duvall,
ailede yasam döngüsünü 8 evrede ele almistir: 1. Evli çift (çocuksuz) 2. Çocuklu aile (ilk çocuk, dogum 30 ay) 3. Okul çagi öncesi aile (ilk çocuk, 30 ay – 6 yas) 4. Okul çagi ailesi (ilk çocuk, 6 – 13 yas) 5. Ergen çocuklu aile (ilk çocuk, 13 – 20 yas) 6. Yerlestirme yeri olarak aile (ilk çocugun ayrilmasindan son çocugun ayrilmasina kadar) 7. Orta yasli ana babalar (bos yuvadan emeklilige kadar) 8. Aile üyelerinin yaslanmasi (emeklilikten eslerin ölümüne kadar)
10. Evli çift Evliligin kurulmasi:
Bu dönem evlilikle baslar ve ilk çocugun dogumuna kadar devam eder.
Evlilikle beraber bekârlik rollerinden evli çift rolüne geçilir.
11. Bu yeni rolde, çiftin birbirleriyle, ana babalariyla ve bir bütün olarak toplumla olan iliskileri görülür.
Bu dönemde eslerin birbirini mutlu edecek yasam biçimini bulmalari cinsel etkilesim örüntülerini kesfetmeleri en önemli görevleri arasindadir .
12. Ayrica eslerin ortak kararlar almalari, ailedeki sorumluluklari paylasmalari ve problemleri çözme yollari da oldukça önemlidir. Yani burada ailedeki denge arayisini homeostatisis kavramini görebiliyoruz.
13. YENI EVLI ÇIFTLERIN AILE BÜYÜKLERIYLE ILISKILERI Aile ve akraba iliskileri, özellikle yeni evli çiftler için üstesinden gelinmesi zor bir meseledir.
Zordur, çünkü genç çift yeni bir hayat kurarken nasil sinirlar çizecekleri konusunda stres yasamaktadir ve aile büyükleri çesitli yönlendirme, ikaz ve kimi zaman müdahalelerle stresin yogunlugunu artirabilmekte, hatta zaman zaman eslerin fikir ayriligina düsmelerine sebep olabilmektedirler. Aile yasami, bireyin yasamini temelden etkiler.
Buna neden olan faktörler; ailelerin farkli geleneklere sahip olmasi, çocuklarini kendi ailelerinden gördükleri gibi siki yetistirmeye ve hayatlarina müdahale etme aliskanliklari, çocuklari yeni evlenen ailelerin duygusal bir geçis dönemi yasamasi, ailelerin birbirlerine dair düs kirikligi yasamalari ve çiftlerin kendilerine yeterince zaman ayiramamasi gibi.
Burada gelin-kaynana ya da damat-kayinpeder vb. alt sistemleri olusmaktadir.
14. YENI EVLI ÇIFTLERDE BOSANMA Romantik görüslere karsin evliligin ilk yillari en çetin yillardir, bu yillardaki düs kirikligi ve karsilikli toplumsallasma basarisizligi erken bosanmalarin nedenidir.
Bosanmalarin özellikle ikinci ve dördüncü yillarda en üst seviyede oldugu, bosanma olasiliginin evliligin uzunlugu ile düsüs gösterdigi bulunmustur.
Evliligin ilk yillarindaki sorunlar çogunlukla yasam kosullari, maddi durum, seks, genel uyumsuzluk, ana baba müdahalesi olarak belirmektedir.
15.
Koller ilk yillarindaki bosanmanin büyük ölçüde, eslerin evlilikten gerçek olmayan beklentileri sonucu ortaya çiktigini belirtir.
Birdwilsell ise sorunun, çiftlerden çok toplumdan kaynaklandigini söyler.
16. Onepoll’ firmasi tarafindan 10 yildan fazla süredir evli 5 bin çiftle yapilan arastirmanin sonuçlarina göre evlilikteki romantizm 7 yildan daha az sürüyor. Yeni evlililer arasindaki romantizm 2 yil 6 ay ve 25 gün sonra bitiyor.
Bu süreden sonra kocalar düzenli kadinlar da bakimli olmayi birakiyor.
Evliligin üçüncü yilinda ise çiftlerin yüzde 83'ü yildönümlerini kutlamak için çaba sarf etmemeye basliyor.
Arastirmaya katilan çiftlerin yüzde 83'ü evliliklerinin ilk aylarinda el ele tutustugunu açiklarken bu süreden sonra bu oran yüzde 38'e düsüyor.
Ilk yillarda günde 8 kez birbirlerine sarilan çiftler ilk yildan sonra bunu da yapmamaya basliyor.
Ve en sonunda bosanmalara kadar ulasiyor.
17. BASKA BIR ARASTIRMAYA BAKARSAK Kayseri'de Erciyes Üniversitesi bünyesinde kurulan Hafiza Merkezi tarafindan yapilan arastirmaya göre, en fazla yeni evlenen 20 yas ve üstündeki çiftlerin bosandigi tespit edilmistir.
20 yas ve üzeri çiftlerde görülen bosanma oranlari yüzde 25.64'leri buldu. Hafiza Merkezi Proje Koordinatörü Prof. Dr. Rifat Yildiz, Türkiye'de ortalama evlilik yasinin 20 olarak hesaplandigina dikkat çekerek, yapilan arastirmalarda en fazla yeni evlenen çiftlerin bosandiklarini ortaya çikarttiklarini dile getirdi. Çiftlerin uyum sorunu yasadigini dikkat çeken Yildiz, her yil bu uyum sorununu atlatamayan yüzlerce genç çiftin sonu mahkeme salonlarinda aldigini dile getirdi.
Yapilan arastirmalarda yeni evli çiftlerdeki bosanma oranlarinin hizli bir sekilde arttiklarini tespit ettiklerini vurguladi.Bu durumun altinda yatan birçok etken oldugunu kaydeden Yildiz, kültürel farkliliklarinda bosanmalarin altinda yatan en büyük nedenlerden birisi oldugunu açikladi.
18. Evli bir çiftin ilk günki konusmalari: Damat: Ah! Nihayet rüya gerçek oluyor!! Gelin: Senden ayrilmami ister misin? Damat: Hayir! Bu lafi bir daha asla söyleme! Gelin: Sen.. Bana asikmisin? Damat: Taaaabiki. Gelin: Beni terketmeyi düsünür müsün? Damat: Tabiki hayir. Gelin: Peki bana bir öpücük verir misin? Damat: Evet hem yüzüne hem gözüne. Gelin: Peki bana bir gün vuracakmisin? Damat: Asla! Ben o tür erkeklerden degilim.
Ve aradan bir sene geçtikten sonra yine aralarinda ayni söylesi döner.. Fakat ayni metni asagidan yukariya okunacak sekilde
19. Evlilikte Uyum
Aile sadece iki kisinin bir araya gelmesi ile olusan bir kurum degildir.
Her seyden önce bu iki kisinin birbirine uymasi,ailenin sürekliligi için zorunludur.
20. “Evlilikte mutlulugu nasil yakalayacagim ?”, “Uyumlu bir evlilik nasil olur?”; sorulari pek çok çiftin cevabini bulmakta zorlandigi sorulardir. Evlilik ve evlilik uyumu konulari özellikle son 50 yildir yurt disi literatürde bir çok arastirmanin konusunu olustururken; ülkemizde son birkaç yil içinde bu konu basliklarina yogunlasan çalismalar görmekteyiz .
21. Evlilik ve aile ilgili yapilan çalismalarda evlilikte uyum,mutluluk,memnuniyet ve basari gibi kavramlar büyük önem tasimaktadir.
Evlilik uyumu evli çiftler arasindaki iliskinin uyumunu ve farkli süreçleri belirtmektedir.
22. Bu süreçler evlilik ve aile hayatinda degisen durumlar karsisinda eslerin birbirlerinin beklenti ve ihtiyaçlarindaki
dengeyi ve kosullara adaptasyonu içermektedir.
23. Evlilikte uyum; farkli kisilige sahip eslerin mutlulugu elde etmek ve müsterek hedeflere ulasmak için bir bütün olarak birbirlerini tamamlamasi olarak tanimlanabilir.(Burgess ve Cotrell,1998)
24. Spanier (1976) evlilikte uyumu eslerin günlük yasantiya ve yasanti içinde degisen kosullara uyum saglamasi ve belirli bir süre içinde birbirlerine olarak degismesi seklinde tanimlamaktadir.
Sabatelli(1988) ise uyumlu evliligi eslerin birbiriyle iletisim kurabildigi, evliligin önemli alanlarinda anlasmazlik yasanmadigi, anlasmazliklarin her iki tarafi da hosnut edecek sekilde çözümlendigi evlilik olarak tanimlamaktadir.
25. Uyumlu bir evlilik, dolayisiyla basarili bir aile yasantisi, eslerin yasantilarini akillica planlamalari ve çabalari sonunda kazanilip, korunmasi gereken bir beraberliktir, bu beraberlik uyusmayi ,paylasmayi,kisilerin göre ve sorumluluklarini olgunca kabullenmesini öngörür.(Bilen, 1983)
26. Sinha (1989) evlilikte uyumun evli bireylerin baskalari ile olan iliskileri ile kendi evlilik yasamlarindaki doyum, mutluluk ve mutsuzluk gibi tüm duygulari kapsadigini ifade etmektedir.Bu alanda önemli konulardan biri ise eslerin kendi arkadaslari ve esinin arkadaslari ile olan iliskileridir.
27. Evlilikte Üçgen Modeli’ne göre ise; evlilik uyumu ile iliskili faktörler bireysel özellikler, çift özellikleri ve çevresel etmenler olmak üzere üç baslikta altinda incelenebilir. Örnegin; özgüven, disadönüklük, utangaçlik bireysel özellikler; yakinlik, çatisma çözme becerileri, uzlasma çift özellikleri; aile kökeninin etkileri, anne babanin evliligi ise çevresel etmenlere ait faktörlerdir.
28. Nesne iliskileri Kuramcilari ise; romantik eslerle olan iliskilerin çocukken anne baba ile olan iliskinin bir yansimasi oldugunu belirtirler, çocugun anne ve babasina duydugu baglilik ve yakinligin yetiskinlik döneminde baskalariyla anlamli iliskiler kurma becerisini etkiledigini savunurlar.
29. Türkiye’nin farkli illerinden seçilen 57 evli çiftle yapilan tez çalismasinda; anne ile duygusal yakinlik ve evlilik uyumu arasinda pozitif iliskisi saptanmistir. Anne ile duygusal yakinlik evli çiftlerin uyum düzeyindeki toplam degisimin %26’sini açiklamaktadir. Ayni seklide baba ile duygusal yakinligin evlilik uyumu ile pozitif iliskisi saptanmistir. Baba ile duygusal yakinlik evli çiftlerin uyum düzeyindeki toplam degisimin %25’sini açiklamaktadir.
30.
Çocukluk döneminde anne ve babamizla kurdugumuz iliskinin niteligi yetiskinlik dönemi yakin iliskilerimizi biçimlendirmektedir .
31. Basbakanligin yaptigi arastirma, 'uyumlu evliligin' sirlarini ortaya koyuyor. Kadinlarda 20, erkeklerde 30 yasindan önce evlenenler digerlerine göre daha mutsuz oluyor. En uyumlu dönem ilk 5 yil, sonra uyumsuzluk bas gösteriyor. 20'inci yila kadar evlilik çekilmez bir hal aliyor, 21'nci yildan sonra adeta ikinci bahar yasaniyor. Kisilik sekillendigi için 35'ten sonraki evlilikler uyumsuz.
32. ARKADASLAR ILE ILISKILER Toplumsal agin bir parçasi olan arkadaslarla iliskiler toplumsal yalnizligin giderilmesi açisindan degerlendirildiginde bazi yönleri ile evlilik uyumunu azaltabilir ya da arttirabilir.Bazi çiftler için sosyallesmelerini ve güzel vakit geçirmelerini saglayacak yakin arkadaslarin olmamasi veya çok az olmasi evlilikte mutlulugu olumsuz etkilemektedir.
33.
Yapilan arastirmalara göre arkadas sayisinin ve arkadaslarla görüsme sikliginin artmasinin evlilik memnuniyetini artirdigi bulunmustur.
34. Farkli ilgiler ve sosyal çevrelerden gelme nedeniyle eslerin birbirlerinin arkadaslarindan hoslanmamasi ya da eslerden birinin arkadaslariyla esinden çok zaman geçirmek istemesi de evlilik iliskilerini olumsuz yönde etkilemekte, esler arkadaslariyla bireysel olarak görüstügünden esler arasinda paylasim saglanamamakta bu durum arkadaslik iliskilerinin kalitesini ve evlilikten duyulan memnuniyeti azaltmaktadir.(Knox)
35. Dolayisiyla evliligin olusmasi ile çiftlerin kendi bagimsiz arkadaslariyla iliskinin miktari, hangi aktiviteleri birlikte sürdüreceklerine iliskin düzenleme yapmalari ve iliskilerin dengelenmesi önem kazanmaktadir. (Kearns ve Leonard,2004)
Özellikle evliligin ilk yillarinda bireysel yasamaya alisik esler açisindan bu dengenin saglanamamasi çatismalara neden olabilmektedir.(Leonard ve Roberts,1998)
36. Arastirma sonuçlari eslerin toplumsal ag ile olan iliskilerini ortak sürdürmelerinin evliliklerini güçlendirdigini esler arasindaki paylasimi ve evlilikten duyulan memnuniyeti ve uyumu arttirdigini göstermektedir.
Ancak eslerden birinin arkadaslarina fazla güvenmesi ve çok fazla seyi paylasmasi diger es açisindan çogu zaman problem olabilmekte ve anlasmazliklara neden olabilmektedir.
37. Denge iyi saglanabildigi ve iliskilerin nicelik ve niteligi tatmin edici oldugu takdirde arkadaslarla iliskiler evliligin kalitesini ve evlilikte mutlulugu olumlu yönde etkilemektedir.
Dinleyen ve duygularini açikça ifade eden çiftler, sorunlari oldugunda konusarak çözüm yoluna daha kolay ulasabilirler …..
38. Kaynaklar 1-http://www.psikososyaledm.com/Konu.asp?ID=171
2-http://www.mcaturk.com/EVLILIKTE-UYUM-SORUNU_2666.htm
3-http://www.uzmanlariz.com/makaleoku/237/iyi-bir-aile
4-ARKADASLIK ILISKILERININ EVLILK UYUMU ÜZERINDEKI ETKISININ INCELENMESI, DOÇ. DR ARZU SENER, PROF.DR. GÜNSEL TERZIOGLU, H.Ü.I.I.B.F. AILE VE TÜKETICI BILIMLERI BÖLÜMÜ
5-www.trforumuz.biz/en-cok-yeni-evli-ciftler-bosaniyor-t69047.html?t=69047 - 110k
6-www.maxicep.com/bayan-magazin/yeni-evli-ciftlerin-romantizm-suresi-2-yil-6-ay-25-gun-174992.html
7-www.misafir.net/copluk/128266-yeni-evli-cift.html
8-www.egitimaileforum.com/forums/evlilik-nedir-nelerden-etkilenir-nasil-sekillenir-t4986.html
9-Prof. Dr. BEKIR ONUR Yaslilikta Gelisim
