Ocena funkcjonowania rynku energetyki odnawialnej w Polsce

1. Ocena funkcjonowania rynku energetyki odnawialnej w Polsce Polska Izba Gospodarcza Energii Odnawialnej Posiedzenie Komisji Gospodarki Narodowej Senat RP, 6 października 2009

2. Plan prezentacji • Cele strategiczne rozwoju OZE • Ocena stanu rozwoju energetyki odnawialnej w Polsce • Przedstawienie kluczowych barier rozwojowych sektora OZE • Propozycje zmian

3. Cele strategiczne dla Polski unijne: krajowe:

4. Stan rozwoju rynku OZEMoce wytwórcze w OZE 234 583 69 944 21 września 2009 na podstawie URE

5. Stan rozwoju rynku OZEMoc zainstalowana instalacji OZE objętych promesami koncesjistan na 21.09.2009 r. na podstawie URE

6. Stan rozwoju rynku OZERealizacja obowiązku na podstawie URE

7. Obowiązek krajowy na lata przyszłeUdział energii elektrycznej z OZE Ale co dalej?

8. Przyszłość OZEDokumenty strategiczne • Polityka Energetyczna Polski 2030 • Ustawa Prawo energetyczne • Krajowy Plan Działań (Action Plan) • 15% udział OZE w całkowitym zużyciu energii brutto do roku 2020 • Plany rozwoju operatorów: przesyłowego i dystrybucyjnych

9. Moce wytwórcze energii elektrycznej brutto [MW] wg projektu „Polityki energetycznej Polski do 2030 roku”

10. Bariery w zależności od etapu realizacji inwestycji • na etapie przygotowania inwestycji • lokalizacja inwestycji • przyłączenie jednostki do sieci • brak służebności przesyłu dla e.e. • dofinansowanie kosztów inwestycji z krajowych i unijnych środków • na etapie budowy • transport i logistyka • na etapie eksploatacji • system wsparcia - certyfikaty • podatki inne

11. Bariery na etapie przygotowania inwestycjiLokalizacja inwestycji • Brak planów zagospodarowania przestrzennego w gminach • Brak planów zaopatrzenia gmin w energię • Inwestycje celu publicznego – tylko przesył energii elektrycznej • Brak aktualnej analizy potencjału hydroenergetycznego polskich rzek dla rozwoju małej energetyki wodnej (brak mapy istniejących stopni piętrzących i ich potencjału) • Brak odrębnej ustawy dotyczącej inwestycji liniowych

12. Bariery na etapie przygotowania inwestycjiPrzyłączanie jednostki do sieci • Fatalny stan infrastruktury sieciowej • mający wpływ na ograniczenie możliwości przyłączania nowych mocy, a szczególnie: • - farm wiatrowych zlokalizowanych • na terenach północnej Polski • - źródeł rozproszonych zlokalizowanych na terenach wiejskich (biogazownie rolnicze)

13. Bariery na etapie przygotowania inwestycjiPrzyłączanie jednostki do sieciWarunki przyłączenia – opłata przyłączeniowa • Art. 7, ust. 8, pkt. 3 ustawy Prawo energetyczne oraz Rozporządzenie Ministerstwa Gospodarki z dn. 2 lipca 2007 14 ust. 5 posiadają dwie różne interpretacje • propozycje opłat za przyłączenie farm wiatrowych w przeliczeniu (wg URE) mieszczą się w przedziale: • Od 13 tys. zł do prawie 4 mln zł / MW

14. Bariery na etapie przygotowania inwestycjiDofinansowanie kosztów inwestycji ze środków krajowych Brak jednolitych kryteriów przyznawania środków Środki krajowe 2009-2011 (pożyczki) • Program przedsięwzięć w zakresie odnawialnych źródeł energii i wysokosprawnej kogeneracji cz.1 i cz.2 • Cz 1. NFOŚiGW – 750 mln/2009 (1,5 mld na cały okres) • Cz 2. WFOŚiGW* – 400 mln/2009 (560 mln na cały okres) • Ekwiwalent dotacji w większości równy „0” *każdy WFOŚiGW ustala własne kryteria przyznawania środków

15. Bariery na etapie przygotowania inwestycjiDofinansowanie kosztów inwestycji ze środków unijnych Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Wsparcie na lata 2007-2013 Działanie 9.4 Wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych 545,55 mln EUR Działanie 10.1 Rozwój systemów przemysłowych energii elektrycznej, gazu ziemnego i ropy naftowej oraz budowa i przebudowa magazynów gazu ziemnego 903,24 mln EUR Działanie 10.3 Rozwój przemysłu dla odnawialnych źródeł energii 39,14 mln EUR • Wskaźniki rezultatu 2013 • Działanie 9.4 • Wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych • 600 MW dodatkowych mocy • Działanie 10.1 • Rozwój systemów przemysłowych energii elektrycznej, gazu ziemnego i ropy naftowej oraz budowa i przebudowa magazynów gazu ziemnego • 600 km sieci przesyłowych • Działanie 10.3 • Rozwój przemysłu dla odnawialnych źródeł energii • 10 projektów

16. Bariery na etapie przygotowania inwestycjiDofinansowanie kosztów inwestycji ze środków unijnych Podstawowe dane dotyczące realizacji Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w podziale na priorytety i sektory - stan na 31 lipca 2009 r.

17. Bariery na etapie przygotowania inwestycjiDofinansowanie kosztów inwestycji ze środków unijnych Priorytet IX - INFRASTRUKTURA ENERGETYCZNA PRZYJAZNA ŚRODOWISKU I EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA Liczba zawartych umów o dofinansowanie – 0,00 BRAK DZIAŁAŃ! Podstawowe dane dotyczące realizacji Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w podziale na priorytety i sektory - stan na 31 lipca 2009 r.

18. Bariery na etapie przygotowania inwestycjiDofinansowanie kosztów inwestycji ze środków unijnych • POIiŚ - działanie 9.4 – Wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych (Instytut Paliw i Energii Odnawialnej) • Max wielkość dofinansowania – 40 mln zł/projekt • Kryteria oceny: źródło – szczegółowy opis priorytetów POIiŚ

19. Bariery na etapie przygotowania inwestycjiDofinansowanie kosztów inwestycjiróżny stopień dofinansowania, wyniki 9.4 IPiEO 52% 15% 70% 32% 58% 56% 39% 58% 21% 45% Biogaz Wiatr Wiatr Wiatr Wiatr Wiatr Wiatr Wiatr Wiatr Wiatr Wiatr Wiatr Wiatr Wiatr Wiatr Lista rankingowa projektów po ocenie merytorycznej I stopnia w Konkursie 1/POIiŚ/9.4/2009 w ramach Działania 9.4 Wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko z dn. 9 września 2009

20. Bariery na etapie budowyGłówne zagrożenia dla procesudostaw elementów dla OZE • uzyskanie zezwoleń na przejazd od GDDKiA •  • warunki przejazdu (warunki określane przez GDDKiA) • Komentarz: warunki drogowe, prowadzone inwestycje drogowe, ilość realizowanych projektów, brak wiedzy producentów i inwestorów o warunkach i procedurach wewnątrz RP w zakresie realizacji transportów ponadgabarytowych oraz wiele innych czynników powoduje utrudnienia lub wygórowane warunki przejazdu narzucane przez GDDKiA z ekspertyzami nośności dróg wojewódzkich włącznie. Znaczący wpływ na trudności w uzyskaniu zezwoleń na przejazd ma również fakt łamania przepisów przez wykonawców transportów – dostawa bez zezwoleń lub z zezwoleniami o zaniżonych parametrach nacisków na osie pojazdu.

21. Bariery na etapie budowyCo generuje omawiane zagrożenia? • Czas oczekiwania na zezwolenia – oczekiwania na warunki przejazdu ze wskazana trasą przejazdu • Wysokie koszty uzyskania zgód na przejazd od Zarządców dróg – ekspertyzy nośności • Zły stan dróg w rejonie inwestycji • Inwestycje drogowe - zmiany wcześniejszych ustaleń , np. remonty dróg powiatowych i gminnych • Realizacja dostaw bez uzgodnień warunków przejazdu • „Procedura Realizacji Dostaw” producentów – zastosowanie sprzętu niespełniającego wymagania warunków przejazdu

22. Bariery na etapie eksploatacjiPodatki od świadectw pochodzenia, podatki lokalne • Brak możliwości stosowania przepisów o podatku dochodowym dotyczących opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej dla dochodów ze sprzedaży świadectw pochodzenia • Nieprecyzyjne zapisy ustawy prawo budowlane w zakresie definicji budowli • Brak możliwości łączenia świadectw pochodzenia • Brak zróżnicowanej wartości świadectwa pochodzenia w zależności od technologii OZE

23. Bariery na etapie eksploatacjiPodatki od świadectw pochodzenia, podatki lokalne • Certyfikaty zielone tylko do 2017 ! a dyrektywa do 2020, Polityka Energetyczna do 2030 • Nowo wprowadzane certyfikaty do Prawa energetycznego dla biogazu z kogeneracji tylko do 2018 r. i nieznana cena.

24. Bariery na etapie eksploatacjiObecny system wsparcia dla energii elektrycznej z OZEBrak możliwosci łączenia certyfikatów opłaty zastępcze energia OZE kogeneracja (Ozk) 23,32 zł mwh (Ozg) 128,80 zł mwh 155,44 MWh 258,89 MWh w/g URE

25. Współspalanie biomasyzagrożenie dla OZE? • Współspalanie to tylko pozorny i krótko-okresowy wzrost produkcji energii w OZE • nie powstają nowe moce wytwórcze • produkcja energii ma zazwyczaj miejsce na końcu eksploatacji jednostki • niska sprawność konwersji

26. Proponowane zmiany • Uznanie wytworzenia energii z OZE oraz dystrybucję energii elektrycznej za inwestycję celu publicznego • Wprowadzenie ustawowego obowiązku opracowywania planów zaopatrzenia gmin w energię • Precyzyjne określenie zakresu kosztów przyłączenia źródeł odnawialnych w ustawie Prawo energetyczne i Rozporządzeniu taryfowym • Określenie zasad wykorzystania dla energetyki wodnej istniejących stopni piętrzących zarządzanych przez Rejonowe Zarządy Gospodarki Wodnej oraz Zarządy Melioracji i Urządzeń Wodnych, przy których obecnie nie ma elektrowni wodnych.

27. Proponowane zmiany • Wprowadzenie obowiązku aktualizacji planów rozwojowych OSD i OSP w roku 2010 po zatwierdzenia Krajowego Planu Działania (Action Plan) • Doprecyzowanie definicji pojęcia „budowla” w ustawie Prawo budowlane • Zróżnicowanie wartości świadectw pochodzenia w zależności od technologii • Wprowadzenie możliwości łączenia świadectw pochodzenia z OZE i kogeneracji

28. Proponowane zmiany • Ujednolicenie kryteriów dystrybucji środków krajowych i unijnych przez wszystkich dysponentów (NFOŚiGW, WFOŚiGW, IPIEO) • Precyzyjne określenie warunków dla transportu elementów wielkogabarytowych oraz usprawnienie transportu dostaw dla wskazanych lokalizacji farm wiatrowych (odblokowanie możliwości przejazdu) • Opublikowanie wykazu dróg dla transportu urządzeń wielkogabarytowych na potrzeby farm wiatrowych • Stworzenie w rozporządzeniu taryfowym dotyczącym e.e. specjalnej taryfy dla pomp ciepła, wykorzystujących ciepło z OZE – umożliwiające sterowanie popytem na energię

29. Proponowane zmiany • Zwiększenie alokacji środków krajowych (NFOŚiGW) na rozwój infrastruktury sieciowej niezbędnej dla rozwoju sektora OZE • Nowelizacja rozporządzeń dotyczących wykorzystania odpadów pofermentacyjnych z produkcji biogazu (rozszerzenie katalogu odpadów) • Wydłużenie okresu wsparcia dla OZE co najmniej do roku 2030 • Zagwarantowanie stabilności systemu wsparcia dla OZE na min. 10 lat • Wszystkie zmiany w zakresie nowelizacji Prawa energetycznego należy wprowadzić w ramach obecnej nowelizacji

30. Dziękujemy za uwagę ! PIGEO Polska Izba Gospodarcza Energii Odnawialnej ul. Gotarda 9, 02-683 Warszawa Tel. 22 548 49 99, Fax 22 548 49 98 e-mail:; pigeo@pigeo.pl; www.pigeo.pl