1 / 23

HET LAGERE SCHOOLKIND DEEL 2: SCREENING VAN GEDRAGS- EN EMOTIONELE PROBLEMEN

HET LAGERE SCHOOLKIND DEEL 2: SCREENING VAN GEDRAGS- EN EMOTIONELE PROBLEMEN. Opleiding Jeugdgezondheidszorg Eline Van Hoecke UZ-Gent Kinderpsychologie 13 maart 2009. OVERZICHT. Algemene assessment van probleemgedrag 1.1. Categoriale benadering

thisbe
Download Presentation

HET LAGERE SCHOOLKIND DEEL 2: SCREENING VAN GEDRAGS- EN EMOTIONELE PROBLEMEN

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. HET LAGERE SCHOOLKINDDEEL 2: SCREENING VAN GEDRAGS- EN EMOTIONELE PROBLEMEN Opleiding Jeugdgezondheidszorg Eline Van Hoecke UZ-Gent Kinderpsychologie 13 maart 2009

  2. OVERZICHT • Algemene assessment van probleemgedrag 1.1. Categoriale benadering 1.2. Dimensionele benadering 2. Diagnostiek bij kinderen met ADHD 3. Psychodiagnostiek bij enuresis en blaasfunctiestoornissen 4. Psychodiagnostiek bij slaapproblemen

  3. Algemene assessment van probleemgedrag

  4. 1.1. Categoriale benadering (DSM-IV) = Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (APA, 1994) # diagnostische instrument = classificatiesysteem (5 assen) As I = klinische stoornissen (of syndromen) As II = persoonlijkheidsstoornissen As III = lichamelijke ziekten en aandoeningen As IV = psychosociale moeilijkheden en omgevingsfactoren As V = Global Assessment of Functioning (GAF)

  5. 1.1. Categoriale benadering (DSM-IV) Gebaseerd op afspraken tussen specialisten Observatie van waarneembare symptomen Bepaalde combinatie van klachten stoornis: Ja/Nee vb. gedragsstoornis:  3/15 symptomen Belangrijke vraag: lijdt dit kind (en zijn gezin) onder de stoornis ? (cfr. As V) Co-morbiditeit: frequent bij kinderen

  6. 1.1. Categoriale benadering (DSM-IV) Diagnostisch interview Gestandardiseerd vragen Gebaseerd op DSM-classificaties Vb.1: Diagnostic Interview Schedule of Children (DISC) Vb.2: Amsterdams Diagnostisch Interview voor Kinderen en Adolescenten (ADIKA)

  7. 1.2. Dimensionele benadering Bepaald kenmerk meten (vb. IQ, gedragingen,..) Vergelijking met leeftijdsgenoten Meer of minder psychische problemen Cut-offs: percentielscores ( categorie) Vb.1: Child Behavior Checklist (CBCL) Vb.2: Hiërarchische Persoonlijkheidsvragenlijst voor kinderen (HiPIC)

  8. 1.2. Dimensionele benadering Child Behavior Checklist (CBCL; Achenbach, 1999) = Gedragsbeoordelingsvragenlijst (Verhulst, 1998) Subschalen Teruggetrokken Lichamelijke klachten INTERNALISEREND Angstig/depressief Denkproblemen Sociale problemen Aandachtsproblemen Delinquent gedrag Agressief gedrag EXTERNALISEREND

  9. 1.2. Dimensionele benadering Child Behavior Cheklist (CBCL) 120 items Leeftijdscategorieën: 1,5 – 5 jaar / 6 – 18 jaar / > 18 jaar Multi-informant: Ouder (CBCL) / leerkracht (Teacher Report Form; TRF) / jongeren (vanaf 11j; Youth Self Report (YSR)) T-scores (M = 50; SD = 10): T-score  67 = sub-klinisch T-score  70 = klinisch

  10. 1.2. Dimensionele benadering Voordelen CBCL: Sluit beter aan bij ontwikkelingspsychopathologie Vragenlijstmethode sluit beter aan bij snel wisselende en verder ontwikkelende vaardigheden bij kinderen Geen harde criteria voor psychische stoornissen Wat is ‘normaal’ en ‘abnormaal’ ? vb. druk gedrag Wie beoordeelt ?

  11. 1.2. Dimensionele benadering Nadelen CBCL: Enkel internaliserende / externaliserende problemen Geen oog voor zeldzame stoornissen vb. autisme, encopresis, selectief mutisme,… Voordeel DSM-IV Wereldwijde communicatie tussen hulpverleners

  12. 1.2. Dimensionele benadering Hiërarchische Persoonlijkheidsvragenlijst voor Kinderen (HiPIC; Mervielde & De Fruyt, 1999) Gebaseerd op de Big Five of het VijfFactorenModel (VFM; Costa & Mc Crae, 1992) 6-12 jaar: structuur vrije ouderlijke beschrijvingen 5 factoren: Extraversie Welwillendheid Consciëntieusheid 18 facetten Neuroticisme Vindingrijkheid Stanine-scores (gem = 5; SD = 2)

  13. 1.2. Dimensionele benadering Hiërarchische Persoonlijkheidsvragenlijst voor Kinderen (HiPIC; Mervielde & De Fruyt, 1999) VFM = representatie vd normale variatie aan persoonlijkheidsverschillen Dimensionele benadering = extreme variant vd normale persoonlijkheid Onderzoek structuur maladadptieve trekken en hun relatie tot adaptieve trekken Vakgroep Ontwikkelings- en Persoonlijkheids-psychologie (UGent; Mervielde, De Fruyt, De Clercq, Van Leeuwen,…)

  14. 1.2. Dimensionele benadering Hiërarchische Persoonlijkheidsvragenlijst voor Kinderen (HiPIC; Mervielde & De Fruyt, 1999) Substantiële correlaties tussen HiPIC-CBCL HiPICCBCL  neuroticisme  extraversie  welwillendheid  consciëntieusheid  welwillendheid  consciëntieusheid INTERNALISEREND EXTERNALISEREND

  15. Noot: E = Extraversie; W = Welwillendheid; C = Consciëntieusheid; N = Neuroticisme; V = Vindingrijkheid CBCL: T-score: gem. = 50; SD = 10;  67 = sub-klinisch;  70 = klinisch HiPIC: Stanine: gem. = 5; SD = 2

  16. 2. Diagnostiek bij ADHD

  17. Aandachtstekortstoornis met Hyperactivteit (ADHD) • DSM-IV: 3 subtypes • Onoplettendheidstype • Hyperactief-impulsieve type • Gecombineerde type • Co-morbiditeit is mogelijk • Onoplettend type:  zelfwaardering,  sociale problemen en  problemen met schoowerk • Hyperactieve-impulsieve type:  externaliserende gedragsproblemen en voorloper vh gecombineerde type

  18. Aandachtstekortstoornis met Hyperactivteit (ADHD) • Diagnosestelling is een complex gebeuren • Geen objectief meetinstrument • Gedragsdiagnose gebaseerd op subjectieve rapportage ouders / LK + gedragsobservatie • Wat is ‘normaal’ en ‘abnormaal’ ? • Hoge comorbiditeit met CD en ODD (42.2 % - 93.0 %) • Comorbiditeit met internaliserende problemen (13 % - 50.8 %) • Comorbiditeit met specifieke leerstoornissen + GTS

  19. Aandachtstekortstoornis met Hyperactivteit (ADHD) • Aanwezigheid symptomen in min. 2 settings • Invloed van omgevingsinvloeden multi-method (interview, gedragsvragenlijsten, neuropsychologische testing, gedragsobservatie,…) multi-informant (ouders, leerkracht, hulpverlener,…)

  20. Aandachtstekortstoornis met Hyperactivteit (ADHD) • Diagnostic Interview Schedule for Children (DISC-R; Ferdinand & van der Ende, 1998) ADHD, CD en ODD • Ouders:  psychosociaal dysfunctioneren overraportering vh probleemgedrag • Leerkracht: negatief halo-effect • Kind: onbetrouwbare informatie

  21. Aandachtstekortstoornis met Hyperactivteit (ADHD) • Gedragsvragenlijsten • CBCL-aandachtsproblemen: cut-off score 60 • ADHD-vragenlijst (AVL; Scholte & van der Ploeg, 1998) • 8 items; 4-18 jaar • Vragenlijst voor Gedragsproblemen voor Kinderen (VvGK; Oosterlaan, scheres, Antrop, et al., 2000) • ADHD-onoplettendheidstype: 9 items • ADHD-hyperactief/impulsief type: 9 items • CD (Conduct Disorder): 16 items • ODD (Oppositioneel Defiant Disorder): 8 items • 6-12 jaar; versie ouders - leerkracht • Vlaamse + Nederlandse normen

  22. Aandachtstekortstoornis met Hyperactivteit (ADHD) • Testonderzoek: • Intellingentie-onderzoek (WISC-R; VIQ / PIQ / TIQ) • Neuropsychologische testing (TEACH, complexe figuren van Rey, STROOP Kleur Woord Test,…) • Observationeel onderzoek: • Direct Observation Form (DOF; Achenbach, 1986) • 96 items

More Related