Lessen uit de financieel economische malaise

1. Lessen uit de financieel economische malaise Een bespreking over de algemeen economische verhoudingen en de financiering van ondernemingen Arnoud W. A. Boot Universiteit van Amsterdam Dact Treasury Beurs 2010 Noordwijk, 12 november 2010

3. Waar gaan we het over hebben? • Macro-economische omstandigheden • Verwachtingen • Fallacies Dact Treasury, 12 november 2010 Presentatie Arnoud W.A. Boot

4. IMF Global Financial Stability Report[Oktober 2010] • Consumer confidence and otherleading indicators have started to level off, reflecting rising uncertainty about the next phase of the recovery • ….against the backdrop of heightened economic uncertainty, continuing deleveraging, and sovereign spillovers, core banking systems remain vulnerable to confidence shocks and are heavily reliant on governmentsupport. Dact Treasury, 12 november 2010 Presentatie Arnoud W.A. Boot

5. Dact Treasury, 12 november 2010 Presentatie Arnoud W.A. Boot

7. Imbalances, tekorten en yields... Dact Treasury, 12 november 2010 Presentatie Arnoud W.A. Boot

8. Macro omgeving versterkt risico’s Zowel monetair beleid als onevenwichtigheden tussen landen • Problematiek lopende rekening betalingsbalans (Amerika-China, Euroland...) • Effecten van lage rente • Competitive devaluations... • Quantitative easing? Alles zit ‘los’  blijvende grotere volatility Dact Treasury, 12 november 2010 Presentatie Arnoud W.A. Boot

9. G-20 Seoul Dact Treasury, 12 november 2010 Presentatie Arnoud W.A. Boot

10. Er is een rekening… Dact Treasury, 12 november 2010 Presentatie Arnoud W.A. Boot

11. Bron: Marco Economische Verkenningen Dact Treasury, 12 november 2010 Presentatie Arnoud W.A. Boot

12. Fallacies..... Fallacies geven grote risico’s naar de toekomst • ROE fallacy • Bank en kapitaal.... • Pensioenen... Dact Treasury, 12 november 2010 Presentatie Arnoud W.A. Boot

13. ROE.... Bekend verhaal, maar toch.... Balans Nu met meer leverage.... Dact Treasury, 12 november 2010 Presentatie Arnoud W.A. Boot

14. Banken en kapitaal • Zie open brief in Financial Times, 9 november 2010 (zie onder ‘press clips’ op www.acle.nl) • Bestaande overvloed aan financiering met vreemd vermogen maakt banken paradoxaal genoeg huiverig eigen vermogen aan te trekken... Zie voorbeeld op volgende slides... Dact Treasury, 12 november 2010 Presentatie Arnoud W.A. Boot

15. Banken en kapitaal: debt overhang… Stel de activa van de bank zijn ‘morgen’ of 80 of 120 waard (met gelijke kans). Dus (vergeet disconteren), waarde is 100. Uitstaand vreemd vermogen is 100; is gegarandeerd door overheid. Hoe ziet de balans er uit? Let op: waarde garantie: 0,5 x [100 – 80] = 10 Waarde eigen vermogen: 0,5 x [120 – 100] = 10, dus: Wat gebeurt er als er nu voor 10 nieuw eigen vermogen wordt uitgegeven? Balans Dact Treasury, 12 november 2010 Presentatie Arnoud W.A. Boot

16. DEBT OVERHANG (vervolg) Het nieuwe eigen vermogen wordt tegen een juiste koers uitgegeven, en in veilige obligaties gestopt. Let op: onderneming is nu ‘morgen of 90 of 130 waard!!! Waarde garantie: 0,5 x [100 – 90] = 5 Waarde eigen vermogen: 0,5 x [130 – 100] = 15, dus: Bestaande aandeelhouders hebben nu nog maar [15 – 10] = 5. De aandelenkoers is gehalveerd! Waarom? Nieuwe aandeelhouders krijgen precies waar ze recht op hebben (=10). Dus bestaande aandeelhouders ‘betalen’ afname waarde garantie! Balans Dact Treasury, 12 november 2010 Presentatie Arnoud W.A. Boot

17. Pensioenstelsel toekomstbestendig? • Weinig “instituties” echt toekomstbestendig • Kernvraag is of stelsel zich snel genoeg aanpast • Neiging is altijd bestaande te behouden i.p.v. sterke punten van het bestaande… • En let op, wet van de remmende voorsprong en misplaatste arrogantie leek meer dan ooit van toepassing Dact Treasury, 12 november 2010 Presentatie Arnoud W.A. Boot

18. Acuut probleem • Tekorten maar wat/wie zijn risico-dragers? • Rekenrente • Creëren van verkeerde verwachtingen • Daardoor onverantwoord beleggingsbeleid • En geen optimale risico-allocatie Dact Treasury, 12 november 2010 Presentatie Arnoud W.A. Boot

19. Macro pensioen zaken... • Macro-perspectief op pensioenen • Helicopter... • Wat telt is werkenden vs niet-werkenden • Vergelijk Noorwegen • Realistische rendementen... Dact Treasury, 12 november 2010 Presentatie Arnoud W.A. Boot

20. Tot slot... glas half vol, half leeg? Grote risico’s … zeer ongewis, en op zijn best volatiel herstel tot nieuw evenwicht is gevonden ... Dact Treasury, 12 november 2010 Presentatie Arnoud W.A. Boot

21. Zijn economen behulpzaam? Economie en wetmatigheden Schumpeter: “ het [vak economie] zal eindelijk dezelfde dienst voor de economische politiek opleveren als de theoretische natuurkunde voor de werktuigbouw.” Dact Treasury, 12 november 2010 Presentatie Arnoud W.A. Boot

22. Dact Treasury, 12 november 2010 Presentatie Arnoud W.A. Boot

23. Voodoo vs voodoo-economics In de Voodoo cultuur gelooft men dat geen enkele gebeurtenis op zichzelf staat. Men zegt dat het universum een geheel is, en dat alles met elkaar te maken heeft, alles gebeurt als een gevolg van iets anders, en dat wij slechts deeltjes van één groot geheel zijn… We zijn spiegels van elkaars ziel.... Dact Treasury, 12 november 2010 Presentatie Arnoud W.A. Boot

24. Dact Treasury, 12 november 2010 Presentatie Arnoud W.A. Boot