Een aanklacht tegen de hypocrisie Julian Assange staat niet alleen

1. Een aanklacht tegen de hypocrisie Julian Assange staat niet alleen Michiel S de Vries Actualiteitencollege 27 januari 2011 Soeterbeeck

2. Lang nagedacht over een titel voor deze lezing • Julian Assange: de echo van Narcissus • Julian Assange: De kat die de weg kruist • Hij opende de doos van Pandora • Assange als de boodschapper in het drama van Sophocles (Antigone) • Anderen zetten daar dan tegenover dat Assange vanwege zijn gedrag vergeleken moet worden met Ikarus • Amerikanen vergelijken hem met Osama Bin Laden en Al Qaida • Weer anderen zien hem als een anarchist • Het is het framen/inkaderen van een fenomeen in het eigen belang • Mijn conclusie was: Assange staat niet alleen • Het lijkt wel alsof de hele wereld door hypocrisie wordt beheerst.

3. Wat is hypocrisie • Hypocrisie of huichelarij is het voorwenden van geloof, gevoelens, moraal of deugden zonder daar volledig achter te staan of de daaraan verbonden normen en waarden zelf in praktijk te brengen, in het bijzonder bij het bekritiseren van anderen. De term wordt vaak gebezigd in tegenstelling tot oprecht • Hannah Arendt: “there are strong grounds to argue that hypocrisy, when normal and even expected, brings about something worse than cruelty. When duplicity becomes the defining feature of public life it destroys ‘the sense by which we take our bearings in the real world… And for this trouble there is no remedy’. Knowledge of political facts, including the hypocrisy of Western states, is the condition of possibility for a public world to exist. And without a public world, human rights are impossible.”

4. Om nog even verder te citeren • Hannah Arendt: “What makes it so plausible to assume that hypocrisy is the vice of vices is that integrity can indeed exist under the cover of all other vices except this one. Only crime and the criminal, it is true, confront us with the perplexity of radical evil; but only the hypocrite is really rotten to the core.“

5. Bijvoorbeeld • De Westerse wereld die van ontwikkelingslanden transparantie en verantwoordingsplicht eist onder het mom van “good governance” die daar door de wereldbank zelf een index voor laat ontwikkelen, en er de hoogte van de ontwikkelingshulp laat afhangen, maar bij de eerste de beste journalist die openheid geeft over haar eigen gedrag, moord en brand schreeuwt.

6. Voorbeelden hypocrisie • In vertrouwen overleggen met buitenlandse regeringsleiders en dan de inhoud van het gesprek in een ambtsbericht naar 2-3 miljoen collega’s sturen • En dat bovendien met de nodige denigrerende kwalificaties over de gesprekspartner • En dan vreselijk boos worden als een van die miljoenen collega’s het ambtsbericht lekt en openbaar maakt. • Niet alleen op die specifieke collega, maar ook op de ontvanger  Assange

7. Een gedeeld geheim is geen geheim

8. Hillary Clinton • Zelf elk vertrouwen teniet doen door bij de secretaris-generaal van de VN proberen af te luisteren • En vreselijk verontwaardigd zijn als een ander zo’n misdaad bekend maakt.

9. VS. Whistleblower protection act • “[A]ny disclosure of information” that a covered employee “reasonably believes” evidences “a violation of any law, rule, or regulation” or evidences “gross mismanagement, a gross waste of funds, an abuse of authority, or a substantial and specific danger to public health or safety” is protected

10. Whistleblower Protection Enhancement Act dec. 2010 • The Senate approved the Whistleblower Protection Enhancement Act in december 2010, using a unanimous consent procedure, the greater protections seemed in sight. The House was poised to consider the bill, and advocates could almost taste victory. • Then Rep. Peter Hoekstra (R-Mich.) put up a roadblock that could derail the bill. • Hoekstra has objected because he thinks that, as the top Republican on the House Intelligence Committee, he had not been properly consulted about the measure, according to congressional sources. Republicans also have decided to link the whistleblower bill to the controversy over the classified information revealed by WikiLeaks.

11. Voorbeelden van hypocrisieDe hypocrisie van Timmermans • Frans Timmermans vertelde aan de Amerikanen dat zijn partij onder geen beding met de SP - ‘de communisten’ - gaat regeren. Terwijl de PvdA in de media beweerde dat de SP niet wilde meeregeren. Dat noem ik hypocriet • Als er een bericht verschijnt over een ambtenaar die de VS vraagt om Bos onder druk te zetten, is de wereld voor Timmermans te klein… Hij spreekt dan opeens van matennaaierij • Dat noem ik hypocriet

12. Annie M.G. Smidt 1956. Op een mooie pinksterdag • Vader was een mooie heldVader was de baasVader was een duidelijke mengelingvan Onze Lieve Heer en Sinterklaas Vader is een hypocrietVader is een nulVader is er enkel en alleen maar voor de centen en de rest is flauwe kul

13. Wilileaks • Wat is er feitelijk aan de hand? • Een interpretatie van de emotionele reacties voortkomend uit: • Geschade individuele belangen, leidend tot hypocrisie • Het bredere kader van de tijdgeest, waarin de hypocrisie hoogtij viert

14. "Could become as important a journalistic tool as the Freedom of Information Act." - Time Magazine WikiLeaks is a non-profit media organization dedicated to bringing important news and information to the public. We provide an innovative, secure and anonymous way for independent sources around the world to leak information to our journalists. We publish material of ethical, political and historical significance while keeping the identity of our sources anonymous, thus providing a universal way for the revealing of suppressed and censored injustices. WikiLeaks relies on its supporters in order to stay strong. Please keep us at the forefront of anti-censorship and support us today. You can also read more about WikiLeaks, our mission and objectives. Cablegate: 250,000 US Embassy Diplomatic Cables 2010-11-28 On Sunday 28th Novembre 2010, Wikileaks began publishing 251,287 leaked United States embassy cables, the largest set of confidential documents ever to be released into the public domain. The documents will give people around the world an unprecedented www.wikileaks.nl

15. Doel • The embassy cables will be released in stages over the next few months. The subject matter of these cables is of such importance, and the geographical spread so broad, that to do otherwise would not do this material justice. • The cables show the extent of US spying on its allies and the UN; turning a blind eye to corruption and human rights abuse in "client states"; backroom deals with supposedly neutral countries; lobbying for US corporations; and the measures US diplomats take to advance those who have access to them. • This document release reveals the contradictions between the USA´s public persona and what it says behind closed doors and shows that if citizens in a democracy want their governments to reflect their wishes, they should ask to see what´s going on behind the scenes.

16. Zorgvuldigheid • Two conditions • that the documents not be self-authored; • that they be original.

17. Wat is er aan de hand • Wikileaks krijgt 250.000 documenten ter beschikking. • Het betreft documenten van Amerikaanse ambassades: • Beslaat de periode februari 1966-februari 2010 Vijf typen: • Unclassified • Unclassified/for official use only • Confidential • Confidential/noform (not for foreign eyes) • Secret • Daarvan zijn momenteel iets van 2500 op het internet gezet

18. Wat staat er in? • Dat weten we nog maar van een klein deel • Eerst de smeuïge verhalen • Persoonsschetsen van regeringsleiders • Schandalen • Corruptie • Daarna kwamen beleidsverhalen - Over het Midden-Oosten • Over Baltische staten • Over Rusland • Over Brazilië • Over Nederland et cetera • Momenteel ook over handel en bedrijven • Olie • Ethanol

19. Wat is het tot nu toe voor informatie? • Berichten uit vertrouwelijke gesprekken • Berichten ter voorbereiding op vertrouwelijke gesprekken (Scenesetters) • Berichten over beleidsontwikkelingen, met name internationaal • Berichten over beleidsstandpunten van regeringsleiders • Berichten over opvallende binnenlandse gebeurtenissen • Berichten over aanstaande verkiezingen • Berichten over de uitslag van verkiezingen • Berichten over de persoonlijkheid van leiders STEEDS MET EEN EIGEN INTERPRETATIE VAN DE SCHRIJVER DIE INTERPRETATIE IS VAAK NOGAL NEERBUIGEND

20. Ook over Nederland • Oud minister Cramer zou gedreigd hebben ontwikkelingshulpgelden in te trekken als ontwikkelingslanden het Copenhagen-akkoord niet zouden steunen • Het CDA zou in de vorige regering de VS hebben gevraagd invloed uit te oefenen om de PvdA over te halen om de Afganistan-missie te ondersteunen • Ambtenaren zouden de VS gevraagd hebben Bos onder druk te zetten. • Koningin Beatrix zou voorstander zijn van de missie, maar wel gezegd hebben dat het moeilijk zou worden.

21. Negatieve reacties • Een aanval op de VS • Gevaarlijk • Hierdoor vallen doden • Diplomatie moet vertrouwelijk zijn • Onverantwoordelijk

22. De Bron: Bradley Manning Amnesty International: Behandeling van Manning is onmenselijk De informatieanalist van het Amerikaanse leger zit al negen maanden in eenzame opsluiting in de cel op verdenking van het doorspelen van vertrouwelijke documenten aan WikiLeaks

23. Assange: het gezicht van Wikileaks John Bolton Voormalig VS ambassadeur in Nederland: 'WikiLeaks is aanval op VS' 4 december: Paypal maakt het onmogelijk om donaties te doen aan Wikileaks 7 december WikiLeaks' Assange gearresteerd in London Mastercard en VISA blokkeren donaties aan wikileaks 29 november: De Nederlandse premier Rutte veroordeelt het openbaar maken van de documenten door WikiLeaks Nieuwskoppen Is Julian Assange a Coward or a Hypocrite? Right Wing News, July 29, 2010: The CIA Should Kill Julian Assange

24. Sarah Palin: “hunt WikiLeaks founder like al-Qaeda and Taliban leaders”

25. Zelfs ik als eenvoudige bestuurskundige Arnon Grunberg 6 december: Voorpagina Volkskrant De Vries heeft geen verstand van beschaving Arend Jan Boekestijn: twittert 5 dec 2010 ... Martin Sommer snapt de betekenis van Assange (infofundamentalist) beter dan Prof. S. De Vries Julian Assange is een held: Opiniepagina Volkskrant 4 december 2010

26. Reacties komen voort vanuit negatieve emoties • Agressie, afkeer, haat, woede • Trots en met name gekrenkte trots • Gehechtheid en met name het moeten loslaten daarvan • Onzekerheid • Jaloezie

27. Wikileaks leidt tot boosheid • Regeringsleiders die hun onethische gedrag publiek zien worden en alles wat ze ooit hebben ontkend nu ineens moeten erkennen • Ambassadeurs die hun vertrouwelijke memo’s op straat zien liggen • Ambassademedewerkers die opeens het vertrouwen van hun informanten hebben verloren en nu verstoken blijven van informatie • Bedrijven die hun zonden tegen de mededingingswet de grond zien ingeboord

28. Wikileaks leidt tot gekrenkte trots • Geschiedkundigen en wetenschappers die de theorieën waar ze jaren aan hebben gewerkt compleet moeten herzien • Minister van buitenlandse zaken van de VS Hillary Clinton die aan regeringsleiders excuses moet aanbieden

29. Clingendael • Wist al voor dat er 1000 van de 250.000 cables gepubliceerd waren dat er niets nieuws in stond • Maar toen een lijst van voor de VS strategisch cruciale plaatsen bekend werd, was de wereld te klein, want dat Rotterdam een wereldhaven was, mocht toch niet bekend worden.

30. Wikileaks leidt tot gedwongen onthechting • De waarheid die opeens een leugen blijkt • Altijd beschuldigd van onterecht complotdenken en nu opeens blijken die complotten er daadwerkelijk te zijn • Altijd gedacht dat de VS de goede vrienden zijn en er nu opeens achter komen dat je met zulke vrienden eigenlijk geen vijanden meer nodig hebt • Serieuze gesprekspartners die opeens een hautaine minachting jegens jou blijken te hebben en je in hun berichten naar hun collega’s vergelijken met de slechteriken in hollywoodfilms, en je eigenlijk maar dom vinden of ijdel of corrupt.

31. Wikileaks leidt tot onzekerheid • Over wat ons nog te wachten staat • Over hoe we in het verleden zijn misleid • Burgers zijn ontsteld dat hun wereldbeeld in duigen valt • Regeringsleiders weten niet wat nog over hen bekend wordt gemaakt • Zijn je vrienden wel je vrienden?

32. Wikileaks leidt tot jaloezie • Kranten, zoals de Volkskrant en NRC die zichzelf kwaliteitskranten vinden, maar niet tot het exclusieve clubje van dagbladen behoren dat de documenten vooraf mocht inzien en opeens van nationaal dagblad tot regionaal blaadje zijn gedegradeerd die het nieuws een dag later krijgen dan de Guardian, the New York Times en Le Monde

33. NRC Handelsblad9 november 2010 maandag • HOOFDCOMMENTAAR • Het is de taak van de journalistiek om die context en verdieping te bieden. De kranten die met WikiLeaks werken, hebben zich daartoe verplicht in hun redactionele verantwoording. Bovendien hebben ze tijdig bij de autoriteiten geverifieerd of hun stukken informatie bevatten die de Staat of personen in gevaar brengen. • Media die uit WikiLeaks putten, kunnen hun verantwoordelijkheid niet alleen via dit wederhoor afdekken. In de kern is er sprake van een vorm van heling van informatie die is gestolen: mogelijk door een 22-jarige inlichtingensoldaat.

34. NRC op 2 decemberAls documenten alleen in handen zijn van The Guardian, New York Times et cetera

35. NRC 11 december: Voor WikiLeaks telt slechts de banaliteit van het spektakel

36. NRC op 14 januari 2011Als NRC en RTL de volledige cables over Nederland van het Noorse Afterposten hebben ontvangen en daarover als eerste kunnen publiceren • Het journalistieke belang dat we hiermee dienen is niet een belang van journalisten of uitgevers, maar van ons allen. In een democratische rechtsstaat bestaat een vrijheid om inlichtingen of denkbeelden „te ontvangen of te verstrekken, zonder inmenging van enig openbaar gezag en ongeacht grenzen”, zoals het juridisch heet. Dat recht oefenen wij met deze publicaties uit.

37. Ministers • Vinden Wikileaks gevaarlijk • Voor de diplomatie • Voor mensen • Voor het ontstaan van oorlog

38. Maar als Wikileaks met belastingontduikers komt • Is het ministerie van financiën zeer benieuwd.

39. Zijn de negatieve reacties terecht? • De door Wikileaks gevolgde procedure lijkt zeer zorgvuldig • Screening door journalisten van topkranten • Weglakken van namen als dat noodzakelijk is • Nadruk op documenten die publiek relevant zijn • De gevolgen zijn voor zover nu bekend minimaal • De enigen die nadelig geraakt zijn, zijn Assange en zijn bron Bradley Manning

40. Kenmerken van de huidige tijdgeest • Een staat die eenzijdig waarden en normen probeert op te leggen • Die de maatschappelijke groepen enkel als doelgroep van beleid ziet. • Die van alles verbiedt en gebiedt en de maatschappelijke groepen vergaand disciplineert • Een samenleving waarin door het oproepen van een vijandsbeeld de interne homogeniteit wordt vergroot, gelijk het Amerikaanse McCartisme uit de jaren 50. • Een samenleving die streeft naar maximale vrijheid van meningsuiting, maar die alleen toestaat als de geuite meningen in overeenstemming zijn met het conservatieve, rechtse, mono-culturele gedachtegoed

41. Voorbeelden van disciplinering • Klokkenluiders die een ongewenste waarheid naar buiten brengen worden tot de armoede veroordeeld door het recht op een schrijnende wijze te misbruiken. (vgl. Spijkers en Ad Bos) • Burgers die door hun bezwaren tegen gemeentelijke beslissingen kapot worden geprocedeerd • Burgemeesters en wethouders (Van Utrecht tot Maasdriel) die dreigen de subsidie naar een plaatselijke krant stop te zetten als kritische columnisten daarin blijven schrijven • Een minister van Buitenlandse zaken die ICCO op het matje roept omdat zij een Palestijnse zender die kritische geluiden laat horen, subsidieert, • Wilders die in Nijmegen een directeur van een Katholieke school wil ontslaan omdat de man kinderen toestaat naar het offerfeest te gaan

42. Uit onderzoek van het IVA blijkt: • bijna vier procent van de werknemers in de marktsector had in de voorafgaande vijf jaar een ernstige misstand waargenomen. Voor een meerderheid van degenen die hierover iets zeggen zijn de gevolgen van de melding negatief:één op de zes klokkenluiders neemt ontslag, één op de tien zit ziek thuis en vijf procent belandt in een ontslagprocedure. Bij anderen is sprake van degradatie, gebrek aan promotiemogelijkheden of een berisping. In kleinere bedrijven wordt door klokkenluiders beduidend vaker zelf ontslag genomen. De geconstateerde misstanden betreffen vooral wetsovertredingen, gesjoemel met geld en misbruik van macht en informatie. Werknemers rapporteren misstanden, zo wijst het onderzoek uit, omdat wat ze aantreffen indruist tegen de eigen waarden en normen. De belangrijkste reden om niets te melden is de angst voor negatieve gevolgen voor henzelf.

43. IVA 2 • Het onderzoek wijst verder uit dat tachtig procent van de klokkenluiders de misstand eerst intern meldt bij de direct leidinggevende of de directie. Ongeveer de helft treedt naar buiten (naar vakbond of arboarts) als de melding intern niet heeft geleid tot acties om de misstand te onderzoeken of op te lossen. Tot slot constateert het onderzoek dat er nog weinig jurisprudentie over klokkenluiders bestaat. Daar waar het op ontslag uitdraait, kijkt de rechter bij de beoordeling van de ontslagaanvraag minder naar argumenten of bewijsmateriaal over de misstand, maar beoordeelt hij vooral of er sprake is van een verstoorde arbeidsrelatie.

44. IVA 3 • Ten aanzien van de omgang met klokkenluiden in het bedrijfsleven toonde het onderzoek aan dat in de helft van de bedrijven het management niet positief staat tegenover kritiek van personeel en dat slechts in één van de tien bedrijven het uiten van kritiek gestimuleerd wordt. Juist in bedrijven waar kritiek op prijs wordt gesteld of wordt gestimuleerd, worden misstanden vaker gemeld, vaker alleen intern gemeld, vaker opgelost en leidt de melding vaker tot geen gevolgen voor werkgevers en werknemers. (...) Tweederde van de bedrijven vindt dat er uniforme gedragscodes voor klokkenluiders moeten komen. () Beiden [zowel werkgevers als werknemers] vinden het belangrijk dat er gedragscodes komen waarin in ieder geval de procedure, zorgvuldigheidvereisten en de rechtsbescherming voor de klokkenluider zijn vastgelegd. Een belangrijk verschil tussen werkgevers en werknemers is dat bedrijven tegen een directe externe melding zijn, terwijl werknemers juist behoefte hebben aan een onafhankelijke instantie." (IVA: De weg van de klokkenluider:keuzen en dillemma's, p 68-69).

45. Dank u voor uw aandacht